”ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံခါနီး၌ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ပါမည္ဟု သိၾကားမင္း၀န္ခံခဲ့ပါသည္။ ဤသို႔ ၀န္ခံခဲ့လွ်က္ ယခုအခါ သာသနာေတာ္ကို ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ငါတို႔အား မေစာင့္ေရွာက္ေသာေၾကာင့္ သိၾကားမင္းေသေၾကာင္း သိရေပသည္။ ဤစည္ကို တီးရျခင္းျဖစ္ပါသည္။”
အရွင္ေခမာစာရ
ျမန္မာ့ရာဇ၀င္ဇာတ္ေပၚမွာ အျပဳအမူမ်ိဳးစံု၊ အေျပာအဆိုမ်ိဳးစံု၊ အေတြးအေခၚမ်ိဳးစံုနဲ႔ မင္းမ်ားစြာျပဳမူလွဳပ္ရွားသြား
ဒီေနရာမွာ ပရိသတ္က မင္းေကာင္း မင္းျမတ္အျဖစ္ ကမၸည္းတင္တဲ့ေနရာမွာ ”စံ” မ်ားစြာထဲက မျဖစ္မေနပါရတဲ့ ”စံ” တစ္ခုရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဒီမင္းဟာ သာသနာေရးဘယ္ေလာက္အားေပးခဲ့သလဲ၊ ျပီးေတာ့ တစ္ဆင့္တက္ေတြးျပီး စစ္မွန္တဲ့သာသနာေရးလား၊ ဒါမျဖစ္မေနထားရတဲ့စံပါ။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီစံထားရသလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမူအေျခခံ အုတ္ျမစ္ေတြဟာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶစာေပေတြျဖစ္ေနလို႔ပါ
အင္း၀ေခတ္မွာ ထူးျခားတဲ့မင္းတစ္ပါး ေပၚထြန္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမင္းကေတာ့ မင္းၾကီးစြာေစာ္ကဲဆိုတဲ့မင္းပါ။ မင္းၾကီးစြာေစာ္ကဲအေၾကာင္းက ရာဇ၀င္မွာ သင္ဖူးထားၾကတာမ်ားလို႔ အထူးေျပာစရာမလုိေတာ့ပါဘူး။ ေျပာခ်င္တာက မင္းၾကီးစြာေစာ္ကဲနဲ႔ သာသနာေရးပါ။ မင္းၾကီးစြာ အင္း၀ဘုရင္ ျဖစ္လာေတာ့ ငယ္ဆရာျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ဘုန္းၾကီးကို ”မဟာသံဃရာဇာ”ဆိုတဲ့ ဘြဲ႔တံဆိပ္ကိုကပ္ျပီး မင္းဆရာအျဖစ္ ကိုးကြယ္ထားပါတယ္။ ”မဟာသံဃ ရာဇာ”ဘြဲ႕ တံဆိပ္ရပံု က ဒီလိုပါ။
မင္းၾကီးစြာေစာ္ကဲအပါအ၀င္ မင္းသားငယ္သံုးပါးကို ငယ္စဥ္က ရခိုင္ဘုန္းၾကီးက စာသင္ေပးခဲ့ရပါတယ္။ ရခိုင္ဘုန္းၾကီးက မင္းၾကီးစြာေစာ္ကဲ မင္းျဖစ္မယ့္အေရးကို ငယ္စဥ္ကတည္းကသိခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘုန္းကံအေလ်ာက္ မင္းၾကီးစြာ အင္း၀ဘုရင္ျဖစ္တဲ့အခါ ငယ္ဆရာဘုန္းၾကီးကို ေမ့ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဆရာဘုန္းၾကီးက ႏွလံုးမသာမယာျဖစ္ျပီး ဘုန္းၾကီးလို႔ အသက္ရွည္လိုေသာ အေနာက္ေတာင္ေထာင့့္၌ စည္းခံတည္ေလ လို႔ သတိရေစဖို႔ အမွာလႊတ္လိုက္ပါတယ္။ မင္းၾကီးစြာလဲ ဆရာဘုန္းၾကီးမွာတဲ့အတိုင္း ေရႊစည္းခံုတည္ဖို႔ စီစဥ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ခု၀င္လာပါတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ ဘုရားတည္မဲ့ေနရာရဲ႕ ေက်ာက္ေဆာင္အနီးမွာ ေရွးကမုေဠာဘုရားရွိခဲ့ဖူးျပီး ေရတိုက္စားလို႔ ဓါတ္ေတာ္ၾကဳတ္ ဧရာ၀တီျမစ္ထဲ က်သြားခဲ့ပါတယ္။ ဧရာ၀တီျမစ္ထဲ က်သြားတဲ့ ဓါတ္ေတာ္ၾကဳတ္ကို ဧရာပထနဂါးမင္းက သိမ္းဆည္း ကိုးကြယ္ထားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေရႊစည္းခံုဘုရား တည္မယ့္သတင္းၾကားေတာ့မွာ နဂါးမင္းက ဒါဠာနာဂမေထရ္ကို ဓါတ္ေတာ္ၾကဳတ္နဲ႔တကြ ဓါတ္ေတာ္ငါးဆူကို လာျပီးေပးအပ္ပါတယ္။ မေထရ္ကလဲ ရလာတဲ့ဓါတ္ေတာ္ငါးဆူကို မင္းၾကီးစြာကို ဆက္ကပ္လိုက္ပါတယ္။ ဓါတ္ေတာ္ငါးဆူထဲက ႏွစ္ဆုူကို မူလမုေဠာဘုရားမွာ ဌာပနာျပီး သံုးဆူကိုေတာ့ တည္ဆဲေရႊစည္းခံုမွာ ဠာပနာပါတယ္။
အဲဒီေရႊစည္းခံုတည္စဥ္မွာပဲ အင္း၀တစ္ျမိဳ႕လံုး အုတ္အုတ္က်က္က်က္နဲ႔ အထိတ္တလန္႔ ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။ ဒီသတင္းၾကားရေတာ့ ရခိုင္ဘုန္းၾကီးက အင္း၀ကိုၾကြလာျပီး ကုကၠိဳပင္၊ ဆင္းက်ံဳး၊ ေမာ္ကြန္း၊ သရပါတံခါး ရတနာ႔ဂူေတြကို ေရႊစည္းခံုနဲ႔ တစ္ျပိဳင္နက္ တည္ေပးလိုက္မွ ထိန္လန္႔မွူေတြ ရပ္သြားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ သူတို႔ အခ်င္းခ်င္းသာ နားလည္ႏိုင္မယ့္ ေလာကီပညာရပ္ေတြထင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့မွာ မင္းၾကီးစြာက ငယ္ဆရာဘုန္းၾကီးကို ပူေဇာ္သကၠာရေတြေပးျပီး မဟာသံဃာ့ရာဇာ ဆိုတဲ့ ဘြဲ႕ကို တစ္ခါတည္း ဆက္ကပ္လိုက္ပါတယ္။
ေခတ္အဆက္ဆက္ ျမန္မာ့ရာဇ၀င္မွာကလဲ စာေပပရိယတၱိက်ြမ္းက်င္ျပီး ေထရ၀ါဒလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ေလွ်ာက္ၾကတဲံ့ ရဟန္းေတာ္ေတြကတစ္ဖက္၊ စာေပပရိယတၱိအားနည္းျပီး ေလာကီပညာေတြျဖစ္တဲ့ အင္းအိုင္ မႏၱာန္ေတြကို လိုက္စားတဲ့ ရဟန္းေတြက တစ္ဖက္၊ အဲဒီလို လမ္းေၾကာင္းမတူတဲ့ ဟိုဖက္ဒီဖက္ ႏွစ္ဖက္အားျပိဳင္ခဲ့ၾကတဲံ သာဓကေတြရွိခဲ့ဘူးပါတယ္။ အားျပိဳင္ျပီဆိုကတည္းက တစ္ဖက္နဲ႕တစ္ဖက္ အားသာခ်က္ အားနည္ခ်က္ေတြနဲ႔ လြန္ဆြဲခဲ့ၾကမွာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ အားျပိဳင္မူေတြနဲ႔ လြန္ဆြဲမူေတြရွိခဲ့ ရွိခဲ့၊ ဓမၼလမ္းေၾကာင္းက အဓမၼလမ္းေၾကာင္းမျဖစ္ႏိုင္သလို အဓမၼ လမ္းေၾကာင္းကလဲ ဓမၼလမ္းေၾကာင္း မျဖစ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ေနာင္မွာ သမိုင္းကပဲ စကားေျပာသြားေလ့ရွိပါတယ္။
ေစာေစာကေျပာခဲ့တဲ့ မဟာသံဃရာဇာ ဘြဲ႕ရတဲ့ဘုန္းၾကီးက သာသာေရးကိစၥေတြကို သူကပဲ ကိုယ္တြယ္ေျဖရွင္းေပး ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ မင္းၾကီးစြာကိုယ္တိုင္ကလဲ သာသာေရးကိစၥေတြကို သူ႕ဘုန္းၾကီးကိုပဲ တိုင္ပင္ျပီး လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုေထရ၀ါဒအျပင္ဘက္က ဘုန္းၾကီးက သာသာပိုင္တက္ျဖစ္ျပီး သာသနာေရးရာေတြကို ကိုင္တြယ္ေနေတာ့ ပရိယတၱိက်ြမ္းက်င္တဲ့ ေထရ၀ါဒီရဟန္းေတာ္ေတြအတြက္ အခက္ေတြ႔ကုန္ ၾကတာေပါ့။
ဒီအခက္အခဲကို ဘယ္သူကေျဖရွင္းေပးလိုက္သလဲဆုိေ
တစ္ည ညဥ့္ႏွစ္နာရီေက်ာ္ေလာက္မွာ အခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာ စည္တီးလိုက္ပါတယ္။ အရွင္ေခမာစာရ တီးလိုက္တဲ့စည္သံဟာ မင္းနန္းေတာ္အထိ လႊမ္းသြားပါတယ္။ ဒီေတာ့ မင္းၾကီးစြာက ” ဒီစည္သံဟာ ရဟန္းတစ္ပါးပါး ပ်ံေတာ္မူလို႔ တီးတာျဖစ္လိမ့္မယ္၊ ဘယ္ရဟန္းပ်ံေတာ္မူတယ္ဆိုတာ သြားစံုစမ္းေခ်” ဆိုျပီး အမတ္ေတြကို စံုစမ္းခိုင္းလိုက္ပါတယ္။ အမတ္ေတြလဲ အရွင္ေခမာစာရဆီ ေရာက္လာၾကပါတယ္။ အရွွင္ေခမာစာရကလဲ ေရာက္လာမယ္မွန္းသိလို႔ ေစာင့္ေနဟန္ထင္ပါတယ္။
စည္တီးတာ အရွင္ဘုရား။
ဟုတ္ေပသည္။
ခု ဘယ္ရဟန္းပ်ံေတာ္မူ၍ စည္တီးသနည္း။
ဘယ္ရဟန္း ပုဂၢိဳလ္မွ် ပ်ံေတာ္မူျခင္းမရွိ၊ ဤစည္တီးျခင္းကား တာ၀တိံသာ နတ္ျပည္မွ သိၾကားမင္းေသ၍ တီးျခင္းျဖစ္သည္း။
အရွင္ဘုရားက သိၾကားမင္းေသေၾကာင္းကို အဘယ္ေၾကာင့္ သိသနည္း။
”ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံခါနီး၌ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ပါမည္ဟု သိၾကားမင္း၀န္ခံခဲ့ပါသည္။ ဤသို႔ ၀န္ခံခဲ့လွ်က္ ယခုအခါ သာသနာေတာ္ကို ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ငါတို႔အား မေစာင့္ေရွာက္ေသာေၾကာင့္ သိၾကားမင္းေသေၾကာင္း သိရေပသည္။ ဤစည္ကို တီးရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အရွင္ေခမာစာရဆီက အေျဖစကားၾကားရေတာ့ အမတ္ေတြကလဲ ၾကားရတဲံအတိုင္း မင္းၾကီးစြာကို ျပန္ေလွ်ာက္ၾကပါတယ္။ မင္းၾကီးစြာကလဲ အသိဥာဏ္ရွိတဲ့မင္းဆိုေတာ့ အရွင္ေခမာစာရရဲ႕ ဆိုလိုခ်က္ကို ခ်က္ခ်င္းသေဘာ ေပါက္လုိက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မင္းၾကီးစြာက အရွင္ေခမာစာရအပါအ၀င္ ပရိယတၱိက်ြမ္းက်င္တဲ့ ေထရ၀ါဒီရဟန္းေတာ္ေတြကိုလည္း ေက်ာင္းေဆာင္ေတြ ေဆာက္လုပ္လွဴျပီး ပူေဇာ္သကၠာရ ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ေရႊစည္းခံုနဲ႔ သိမ္သမုတ္ပြဲကိုလည္း အရွင္ေခမာစာရတို႔လို ပရိယတၱိက်ြမ္းက်င္တဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြနဲ႔ သမုတ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အင္း၀ေခတ္ စာမ်က္ႏွာမွာ မင္းၾကီးစြာေစာ္ကဲ မင္းေကာင္းမင္းျမတ္အျဖစ္ စာရင္း၀င္ခဲ့တာဟာလဲ အရွင္ေခမာစာရရဲ႕ စည္တီးမွုတစ္စိတ္ တစ္ေဒသက ေက်းဇူးျပဳခဲ့တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ အရွင္ေခမာစာရက သိၾကားမင္းေသလို႔ဆိုျပီး စည္းတီးခဲ့ေပမယ့္ ျမတ္စြာဘုရားက ပရိနိဗၺာန္စံခါနီး သိၾကားမင္းကို သာသနာေတာ္ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ မမွာခဲ့သလို သိၾကားမင္းကလဲ့ သာသာနာေတာ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ပါမယ္လို႔ ၀န္ခံကတိမေပးခဲ့ပါဘူး။ ဘုရားသာသနာ သိၾကားေစာင့္ ေရွာက္တယ္ဆိုတဲ့စကားဟာ အမွန္မဟုတ္တဲ့ ေလာကေျပာစဥ္တစ္ခုပါ။ ဒီေျပာစဥ္ကို အေျခတည္ျပီး အရွင္ေခမာစာရက စည္တီးခဲ့တာပါ။
ဘာပဲေျပာေျပာ အရွင္ေခမာစာရ တီးခဲ့တဲ့စည္သံဟာ အင္း၀ေခတ္ဇာတ္ခံုကို ၾကည့္မိတိုင္း ၾကားေနရဆဲပါ။ တကယ္လို႔မ်ား ေခတ္တေခတ္ရဲ႕ ဇာတ္ခံုထက္မွာ အရွင္ေခမာစာရလို ဇာတ္ေဆာင္တစ္ဦးအေနနဲ႔ စည္တီးဖို႔ အခြင့္ၾကံဳလာခဲ့ရင္ တီးျဖစ္ေအာင္ တီးလိုက္ဖို႔ပါပဲ။ မိမိတီးလိုက္တဲ့စည္သံဟာ ေနွာင္းေခတ္ အဆက္ဆက္ထိ ၾကားေနမွာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။
ရေ၀ႏြယ္(အင္းမ) ေရႊစကားတို႔၏ျမစ္ဖ်ား မွ
က်မ္းကိုး
(၁) သာသနာလကၤာရစာတမ္း (မဟာဓမၼသတ္ၾကီး)
(၂) ရတနာစာေပ (ရေ၀ထြန္း)
ျမတ္သတိ ေမ၊ ၂၀၀၁
