သာသနာ႔ေက်းဇူးရွင္မ်ား
ဗုဒၶဘာသာအခမ္းအနားတုိင္းလုိလုိမွာ အခမ္းအနားအျပီးတြင္ 'ဗုဒၶသာသနံ စိရံ တိ႒တု' ဟူေသာ ဆုေတာင္းစကားကုိ ရြတ္ဆုိဆုေတာင္းေလ့ရွိၾက၏။ ျမတ္ဗုဒၶ၏သာသနာေတာ္ အရွည္တည္ တ့ံပါေစ-ဟုဆုိလုိသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထုိ႔သုိ႔ဆုေတာင္းေနရုံျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္သည္ အရွည္ တည္တံ့ေနမည္မဟုတ္ပါ။ ဆုေတာင္းသူမ်ားမွာသာ ကုသိုလ္ဆႏၵျဖစ္ရုံမွ် ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ တည္တံ့ ေအာင္ တကယ္ႀကိဳးစားအားထုတ္မွ တည္တံ့ပါလိမ့္မည္။ တည္တံ့ေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္နိဳင္ဖုိ႔ အတြက္ ဆုေတာင္းစကားပါ ' ျမတ္ဗုဒၶသာသနာ'ဆုိသည္ကုိ ေသခ်ာစြာ သိနားလည္ၾကဖုိ႔လုိအပ္ေပ သည္။
ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္သည္ ပရိယတၱိသာသနာ၊ ပဋိပတၱိသာသနာ၊ ပဋိေ၀ဓသာသနာဟု သုံးမ်ိဳးရွိ၏။ ပိဋကသုံးပုံတရားေတာ္မ်ားက ပရိယတၱိသာသနာ၊ဓုတင္၁၃-ပါးစေသာကမၼ႒ာန္းဘာ၀နာ က်င့္စဥ္မ်ားက ပဋိပတၱိသာသနာ၊ မဂ္ဖုိလ္တုိ႔က ပဋိေ၀ဓသာသနာျဖစ္၏။ ပရိယတၱိနွင့္ပဋိပတၱိကုိ အေၾကာင္းသာသနာ အက်ိဳးသာသနာေခၚရ၏။ ထုိသုံးမ်ိဳးအနက္ မည္သည့္သာသနာကပုိ၍ အေရး ပါသနည္း၊ မည္သည့္သာသနာအရွည္တည္တံ့ေအာင္ ပုိမုိႀကိဳးစားသင့္သနည္းဆုိသည္ကုိ ေရွးအခါ ကပင္ စိစစ္ၾကည့္ခဲ့ၾက၏။ ပဋိေ၀ဓမွာ အက်ိဳးသာသနာျဖစ္၍ သူ႔ကုိတည္တံ့ေအာင္ႀကိဳးစားဖုိ႔မလုိ၊ အေၾကာင္းသာသနာနွစ္ရပ္ကုိသာ ၾကည့္ၾကဖုိ႔လုိသည္။
အေၾကာင္းသာသနာနွစ္ရပ္တြင္ ပရိယတၱိသာသနာကသာ ပုိ၍အေရးပါသည္ဟု ပရိယတၱိ ၀န္ေဆာင္ဆရာေတာ္မ်ားက မိန္႔ဆုိၾကသည္။ သူတုိ႔၏အကုိးအကားပါဠိမွာ ' ေယာ ေ၀ါ အာနႏၵ မယာ ဓေမၼာစ ၀ိနေယာစ ေဒသိေတာ ပညေတၱာ၊ ေသာ ေ၀ါ မမစၥေယန သတၳာ( ခ်စ္သားအာနႏၵာ ငါဘုရား ေဟာၾကား ပညတ္ခဲ့ေသာ သုတ္၊ ၀ိနည္း၊ အဘိဓမၼာတရားေတာ္မ်ားသည္ ငါဘုရားမရွိေတာ့သည့္ ေနာက္ သင္တုိ႔၏ဆရာမ်ား ျဖစ္ရစ္ၾကလိမ့္မည္)' ဟူေသာ သုတ္မဟာ၀ါပါဠိေတာ္စကားနွင့္ ' သုတၱေႏၱ ရကၡိေတ ဘေႏၱ ပဋိပတၱိ ေဟာတိ ရကၡိတာ၊ ပဋိပတၱိယံ ဌိေတာ ဓီေရာ ေယာဂေကၡမာ န ဓံသတိ( ပရိယတၱိကုိ မကြယ္ပေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ထားလွ်င္ ပဋိပတၱိကုိလည္း ေစာင့္ေရွာက္ျပီးသား ျဖစ္ေတာ့ သည္၊ မွန္ကန္ေသာက်င့္စဥ္ ပဋိပတၱိ၌တည္ေသာပုဂၢဳိလ္သည္ ေယာဂေလးပါးကုန္ရာ နိဗၺာန္မွ ေလ်ာ က်လိမ့္မည္မဟုတ္)' ဟူေသာ သာသနာထိပ္ေခါင္တင္ေရွးဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးမ်ား၏ မိန္႔စကားတုိ႔ ျဖစ္သည္။
ပဋပတၱိ၀န္ေဆာင္ဆရာေတာ္မ်ားကလည္း ' ဣေမစ သုဘဒၵ ဘိကၡဴ သမၼာ ၀ိဟေရယ်ံဳ၊ အသုေညာ ေလာေကာ အရဟေႏၱဟိ အႆ(ခ်စ္သားသုဘဒၵ ဒီရဟန္းမ်ား ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ က်င့္ႀကံၾကမည္ဆုိလွ်င္ ေလာကႀကီးသည္ ရဟႏၱာမွ မဆိတ္သုဥ္းနိဳင္)' ဟူေသာ သုတ္မဟာ၀ါပါဠိ ေတာ္စကားနွင့္'ပဋိပတၱိမူလကံ မဟာရာဇ သတၳဳသာသနံ(မင္းႀကီးျမတ္စြာဘုရား သာသနာေတာ္သည္ ပဋိပတၱိလွ်င္အရင္းမူရွိေပ၏)'ဟူေသာမိလိႏၵပဥွာပါဠိေတာ္စကားတုိ႔ကုိေထာက္ထား၍ ပဋိပတၱိသာသ နာက ပုိျပီး အေရးပါသည္ဟုဆုိၾကသည္ ။
ထုိအခါ ပရိယတၱိ၀န္ေဆာင္ဆရာမ်ားက ' ပရိယတၱိမရွိ၍ ဂရုကအာပတ္လြန္က်ဴးထားေသာ ရဟန္းမ်ားသည္ ေနာက္ပုိင္းေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္က်င့္ေသာ္လည္း တရားထူးမရနိဳင္။ ပရိယတၱိအေျခ ခံ၍ ပါရာဇိကသိကၡာပုဒ္ေလးပါး(ရဟန္းေတာ္မ်ားအသက္တမွ်ရုိေသေလးစားရသည့္ အေရးအႀကီးဆုံး ျပစ္မႈႀကီးေလးခု)ကုိ ေစာင့္ေရွာက္ထားေသာ ရဟန္းေတာ္ငါးပါးရွိေနလွ်င္ ထုိရဟန္းငါးပါးသည္ တျခား ရဟန္းမ်ားတုိးပြါးလာေအာင္ရြက္္ေဆာင္ျပီး တျဖည္းျဖည္းသာသနာေတာ္စည္ပင္ျပန္႔ပြါးေအာင္ အား ထုတ္နိဳင္ၾကလိမ့္မည္။ နြားထီးရာေထာင္မကရွိေသာ္လည္း မ်ိဳးႏြယ္ေစာင့္မည့္ ႏြားမ မပါခဲ့လွ်င္ ထုိ နြားမ်ိဳးသည္ အဆက္ျပတ္သြားမည္ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ၀ိပႆနာအားထုတ္ေသာရဟန္း ရာေထာင္မကရွိ ေသာ္လည္း ပရိယတၱိမရွိခဲ့လွ်င္ (ဂရုကအာပတ္သင့္လုိ႔မွ သင့္မွန္းမသိ၍ မကုစားဘဲ တရားအားထုတ္ သည့္အခါ) အရိယာ မဂ္ဖုိလ္ဆုိသည္ကုိ ထုိးထြင္းသိျမင္နိဳင္ၾကမည္မဟုတ္။ ေရႊအုိးျမွဳပ္ထားသည့္ေန ရာကုိ သိဖုိ႔ရာ ေက်ာက္ျပားမွာလမ္းညြန္စာေရးထားလွ်င္ ထုိေက်ာက္စာရွိေနသမွ် ေရႊအုိးမေပ်ာက္ မပ်က္ တည္ရွိေနသည္ဟု ဆုိရသလုိ လမ္းညႊန္စာနွင့္တူေသာ ပရိယတၱိရွိေနလွ်င္ ေရႊအုိးနွင့္တူေသာ ပဋိပတၱိ ပဋိေ၀ဓတုိ႔လည္း မေပ်ာက္မပ်က္ ဆက္လက္တည္ရွိေနမည္သာျဖစ္သည္' ဟု ခုိင္ခုိင္မာမာ မိန္႔ဆုိၾကသည္အခါ ပဋိပတၱိ၀န္ေဆာင္ဆရာေတာ္မ်ား တစ္စုံတစ္ရာ ျပန္လည္မေခ်ပနိဳင္ေတာ့ဘဲ ျငိမ္ က်သြားရေတာ့သည္။
ဤသည္ကုိ ေထာက္လုိက္လွ်င္ ပရိယတၱိသာ မူလပဓာနျဖစ္သည္။ ပရိယတၱိသာသနာတည္ တံ့ေအာင္သာ ပုိမုိႀကိဳးစားၾကရမည္ ဆုိသည္မွာ သိသာထင္ရွားလွပါသည္။ ပရိယတၱိသာသနာတည္ တံ့ေရးအတြက္ ပရိယတၱိစာသင္တုိက္ႀကီးမ်ားက ေရွ့တန္းမွ ဦးေဆာင္ ႀကိဳးစားေနၾကျပီး ဥာဏ္အေမွ်ာ္ အျမင္ႀကီးမား၍ သာသနာ့တန္ဘုိး သိနားလည္သူ ဒကာ ဒကာမမ်ားက ေနာက္တန္းမွ ကူညီပံ့ပုိးေပး ေနၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ဥာဏ္အေမွ်ာ္ အျမင္ႀကီးမားသူ ဒကာ ဒကာမဦးေရမွာ နည္းပါးလြန္းသျဖင့္ စာသင္တုိက္အေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပစၥည္းေလးပါးမျပည့္စုံမႈ၊ဆင္းရဲခ်ိဳ႔တဲ့မႈမ်ားနွင့္ႀကဳံေတြ႔ေနၾကရ သည္။ ဒကာ ဒကာမအမ်ားစုက ပဋိပတၱိသာသနာျပဳဌာန(ရိပ္သာတရားစခန္းစသည္)မ်ားသုိ႔သာ ေထာက္ပံ့လႈဒါန္းေနသျဖင့္ ထုိဌာနမ်ား ျပည့္စုံ ခ်မ္းသာေနသေလာက္ ပရိယတၱိသာသနာျပဳဌာနမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ စာသင္တုိက္မ်ားမွာမူ မျပည့္မစုံျဖစ္ေနၾကရသည္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ပရိယတၱိစာသင္ တုိက္ႀကီးမ်ားကား သာသနာျပဳ ဒကာ-ဒကာမမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ သူတုိ႔၏အလုပ္ကုိ မဆုတ္မနစ္ ႀကိဳးစားျမဲ ႀကိဳးစားလ်က္ပင္တည္း။ စာသင္တုိက္ႀကီးမ်ား၏ေက်းဇူးေၾကာင့္လည္း ဗုဒၶသာသနံသည္ ' 'စိရံတိ႒တု' ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စာသင္တုိက္မ်ားနွင့္စာသင္တုိက္ကုိ လႈဒါန္းေထာက္ပံ့ေနသူ ဒကာ-ဒကာမမ်ားကုိ ' သာသနာ့ေက်းဇူးရွင္မ်ား' ဟု ေခၚဆုိရမည္အမွန္ျဖစ္ေပသည္။
" လူ႔ေဘာင္ထက္၀ယ္၊ ပညာၾကြယ္လ်က္၊ ၾကယ္နွယ္လက္လက္၊ လမင္းထြက္သုိ႔၊ တုိးတက္ ႀကီးပြါး၊ တပည့္မ်ားကုိ၊ သင္ၾကားဆရာ၊ ျမင္ေသာအခါ၌၊ ရင္မွာလႊမ္းျခဳံ၊ ပီတိဟုန္သည္၊ သုန္သုန္၀ွဲ ရုိက္၊ အသည္းခုိက္မွ်၊ နွစ္ျခိဳက္ရႊင္ျမဴး၊ လြန္ၾကည္နူး၏" ဆုိသလုိ ပညာရည္ျပည့္၀သည့္ သာသနာ့ အာဇာနည္ တပည့္မ်ားကုိ ပညာသင္ေပးသူ ဆရာေတာ္မ်ား ျမင္ေတြ႕ရသည့္အခါ ဆရာေတာ္မ်ား၏ သႏၱာန္၀ယ္ ၾကည္နူး၀မ္းေျမာက္မႈအဟုန္ တသုန္သုန္ရုိက္ခတ္လ်က္ ပီတိေသာမနႆဓာတ္တုိ႔ မျပတ္ျဖစ္ပြားေနမည္မွာလည္း အမွန္ပင္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
သာသနာ့ေက်းဇူးရွင္ ပရိယတၱိ၀န္ေဆာင္ဆရာေတာ္မ်ား ကုိယ္စိတ္နွစ္ျဖာခ်မ္းသာစြာျဖင့္ သာသနာ့တာ၀န္ အားသြန္ခြန္စုိက္ထမ္းေဆာင္နိဳင္ၾကပါေစ။ ေအာင္ျမင္သူတပည့္မ်ားကုိေတြ႔ရ ျမင္ရ ၍ ပီတိေသာမနႆတရားကုိလည္း ခံစားနိဳင္ၾကပါေစ။ တပည့္အဆက္ဆက္တုိ႔လည္း ဆရာသမား မ်ားအား ပီတိေသာမနႆဓာတ္ေပးစြမ္းနိဳင္ေသာ တပည့္ေကာင္းမ်ားျဖစ္နိဳင္ၾကပါေစ။ ပစၥည္းေလးပါး ေထာက္ပံ့လႈဒါန္းသူ ဒကာ-ဒကာမမ်ားလည္း ကုိယ္စိတ္မပန္းခ်မ္းသာစြာျဖင့္ အစစ္အမွန္သာသနာျပဳ ဌာနမ်ားကုိသာ ေထာက္ပံ့လႈဒါန္းကာ သာသနာျပဳကုသုိလ္ထူး ဆည္းပူးရယူနိဳင္ၾကပါေစ-ဟု ဆုေတာင္းပတၳနာျပဳလုိက္ရပါသတည္း။
ဘဒၵ ႏၱသီလကၡႏၶာဘိ၀ံသ
