Tuesday, November 30, 2010

ဗုဒၶဝင္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ 佛教歷史和釋迦牟尼佛

ဗုဒၶ၀င္ ဆိုသည္မွာ ဗုဒၶ၏ ရာဇ၀င္ကို ေခၚျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ဗုဒၶသည္လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က အေ႔ရွတိုင္း အိႏၵိယတိုက္တြင္ ဗုဒၶ၀ါဒ ကိုစတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ မဟာလူသားတစ္ဦး အေၾကာင္း ျဖစ္ေပသည္။ အေ႔ရွတိုင္းတြင္ ဒႆနႏွင့္ ဆက္သြယ္ေသာ အျခားေသာ ၀ါဒ ထူေထာင္သူမ်ား ျဖစ္သည့္ ကြန္ႃဖူးရွပ္ေလာင္ဇူ တို႔ကဲ့သို႔ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ေပၚထြန္းခဲ့ေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏၀ါဒမွာ ထုိသူမ်ား၏၀ါဒႏွင့္ သေဘာသဘာ၀အားျဖင့္ မ်ားစြာ ကြာျခားေလသည္။

ဗုဒၶသည္ ထိုေခတ္က မင္းမ်ိဳးျဖစ္ေသာ ခတၱိယမ်ိဳးႏြယ္မွဆင္းသက္လာခဲ့သည္။ ထိုေခတ္ကေရွးေဟာင္း အိႏၵိယလူမူ႔ ဖြဲ႔စည္းပုံတြင္
ပုဏၰားမ်ိဳး(ျဗဟၼဏ)၊မင္းမ်ိဳး သို႔မဟုတ္ စစ္သားမ်ိဳး
(ခတၱိယ)၊ကုန္သည္မ်ိဳး(၀ႆ) ႏွင့္ဆင္းရဲသားမ်ိဳး
(သုဒၶ)ဟူ၍ အမ်ိဳးေလးပါးခြဲကာ ဇာတ္အနိမ့္အျမင့္ခြဲျခားမူ႔ရွိခဲ့သည္။
ျဗာဟၼဏတို႔သည္ ေ၀ဒက်မ္းလာဖန္ဆင္းရွင္ျဖစ္ေသာ ျဗဟၼာကို(ေဂါ့ဒ္)
ယုံၾကည္ၾကၿပီး ေဂါ႔ဒ္၏ဦးေခါင္းမွဆင္းသက္ လာေသာ
မိမိတို႔အမ်ိဳးသည္သာအျမတ္ဆုံးဟုခံယူၿပီး ဇာတ္ခြဲျခားမူ႔ကိုလိုလားသည္။
ဗုဒၶ၀ါဒမွာ ေဂါ႔ဒ္ကိုပယ္၍ ဇာတ္အနိမ့္အျမင့္ခြဲျခားမူ႔ကို ဆန္႔က်င္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ဗုဒၶကို ေလ့လာမည္ဆိုပါက လူသားစင္စင္စစ္ ဘုရားျဖစ္သည္ဟု
ယုံၾကည္ထားရန္မွာ အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္သည္။ အျခား ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းခြဲမ်ားတြင္
ဗုဒၶအား ေကာင္းကင္ဘုံမွ ဘုရားအျဖစ္မွတ္ယူေလ့ရွိၾကသည္။ ဗုဒၶ
ဆိုေသာေ၀ါဟာရမွာ ဥာဏ္အလင္းရသူ (Enlightened)၊ သို႔မဟုတ္ စိတ္အာရုံ
ႏိုးၾကားေနသူ (Mentally awakened) ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။

အမွန္တရားေလးပါး (သစၥာေလးပါး) ကို ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ကိုယ္ပိုင္ဥာဏ္ျဖင့္ ထိုးထြင္း၍သိျမင္ေသာ အျမတ္ဆုံး ပုဂၢိဳလ္ ဟု ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္က အဓိပၸါယ္ဖြင့္သည္။

ဗုဒၶဝင္တြင္ မင္းပ်ိဳမင္းလြင္ဘဝ၊ ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း၊ သစၥာတရားကို ရွာျခင္း၊ သာသနာျပဳခရီးရွည္၊ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူျခင္း ဟူ၍
ငါးပုိင္းရွိသည္။

၁။ မင္းပ်ိဳမင္းလြင္ဘဝ

ဖြားေတာ္မူခန္း

ဗုဒၶဆိုသည္မွာ အမွန္တကယ္အားျဖင့္ ဘုရားျဖစ္ၿပီးမွရရွိလာေသာ ဘြဲ႔အမည္ပင္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶ၏ လူဘ၀မွမ်ိဳးရိုး အမည္မွာ ေဂါတမျဖစ္၍ ကိုယ္ပိုင္အမည္မွာ သိဒၶတၳ ကုမာရျဖစ္ပါသည္။ (အလံုးစံုေသာ လူနတ္တို႔၏ အလိုခပ္သိမ္းကို
ၿပီးၿငိမ္းေစတတ္ေသာ) အဓိပၸါယ္ရသည္။ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ထိုေခတ္က မ်ိဳးရိုးအားျဖင့္ အဆင့္ျမင့္အသိုင္း
အ၀ိုင္းမွ ဆင္းသက္လာသူျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္သည္ ခရစ္ေတာ္မေပၚမွီ ႏွစ္ေပါင္းငါးရာေက်ာ္ခန္႔က ျဖစ္ပါသည္။
ဖခင္မွာ သာကိယမ်ိဳးႏြယ္စု၏အႀကီးအကဲျဖစ္ကာ ထိုေနရာေဒသအား က်မ္းစာမ်ားတြင္ ကပိလ၀တ္ ဟုေခၚသည္။
ထိုေနရာသည္ ယခုေခတ္ အိႏၵိယႏွင့္ နီေပါႏိုင္ငံနယ္စပ္တြင္တည္ရွိသည္။ ကပိလ၀တ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရေသာေၾကာင့္
ဘုရင္ဟု ေခၚႏိုင္ေသာ္လည္း ဧကရာဇ္မင္း ျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ေသာ နယ္ပယ္အက်ယ္အ၀န္းမရွိခဲ့ေပ။ ကပိလ၀တ္
ႏွင့္ အနီးအပါး၌ပင္ အျခားေသာမ်ိဳးႏြယ္စုအေျမာက္အျမားေနထိုင္ၾကသည္။
သိဒၶတၳမင္းသား၏ မယ္ေတာ္ မဟာမာယာ သည္လည္း ေကာလိယမ်ိဳးႏြယ္စု အႀကီးအကဲတစ္ဦး၏ သမီးျဖစ္ပါသည္။
မယ္ေတာ္မဟာမာယာသည္ သိဒၶတၳမင္းသားအား လုမိၺနီဥယ်ာဥ္ေတာ္အတြင္းရွိ အင္ၾကင္းပင္တစ္ပင္ေအာက္တြင္
ေမြးဖြားေတာ္မူခဲ့သည္။ ဖြားေတာ္မူၿပီးေနာက္ အေရွ႕အရပ္မွ ေျမာက္သို႔ လွည့္ေတာ္မူလ်က္ ခုနစ္ဖဝါးသြား၍ မတ္မတ္ရပ္ေတာ္မူၿပီးေသာ္-

“အေဂၢါဟမသိၼေလာကႆ
ေဇေ႒ာဟမသၼိေလာကႆ
ေသေ႒ာဟမသၼိေလာကႆ” ဟူေသာ သံုးခြန္းစကား ဆိုေတာ္မူသည္။

ထိုေခတ္က အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ မိမိတို႔၏သားဦးအား မိဘရပ္ရြာထံတြင္ျပန္၍ ေမြးဖြားရေသာ ဓေလ့ရွိခဲ့ႏိုင္သည္။ သိဒၶတၳမင္းသားအားဖြားျမင္ၿပီး
ခုနစ္ရက္အၾကာတြင္ မယ္ေတာ္မာယာ နတ္ရြာစံခဲ့ေသာေၾကာင့္ သိဒၶတၳမင္းသားသည္
မိေထြးေတာ္ေဂါတမီ ၏ ထိန္းေက်ာင္းမူ႔ျဖင့္ ႀကီးျပင္းလာခဲ့သည္။
သိဒၶတၳမင္းသား၏ ဖခင္သုေဒၶါဓန မင္းသည္
ထုိေခတ္ကအျမင့္ဆုံးႏိုင္ငံေရးအာဏာျဖစ္ႏိုင္ေသာ စၾကာမင္းအရာကို ရေစလိုသည္။
သို႔ေသာ္ႀကိဳတင္နိမိတ္မ်ားအရ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ေလာကီဘုံကိုစြန္႔ခြာ၍
ဘုရားျဖစ္မည္ဟု ေျပာၾကားသျဖင့္ ေလာကီကာမဂုဏ္ အာရုံမ်ားျဖင့္
မင္းသားကိုျဖားေယာင္းထားေစခဲ့သည္။ အသက္တစ္ဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္အရြယ္တြင္
ညီမ၀မ္းကြဲေတာ္သူ ယေသာ္ဓရာႏွင့္ လက္ဆက္ခဲ့သည္။ ေယာကၡမေလာင္း ျဖစ္သူ
သုပၸဗုဒၶက သေဘာမတူေသာေၾကာင့္ ေလးအတတ္အစြမ္းျပ၍ ၾကင္ရာေတာ္ကို
ကိုယ္တိုင္ေရြးယူႏိုင္ခဲ့သည္။

၂။ ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

နိမိတ္ႀကီးေလးပါးကိုျမင္ေတာ္မူခန္း
အေနာ္မာေသာင္ကမ္းတြင္ ဆံေတာ္ျဖတ္ခန္း

သိဒၶတၳမင္းသားႏွင့္ ယေသာ္ဓရာေဒ၀ီတို႔မွ သားတစ္ေယာက္ဖြားျမင္၍ အမည္မွာရာဟုလာ ဟုေခၚသည္။ လကိုရာဟု ဖမ္းသလို ငါေလွ်ာက္မယ့္လမ္းကို သံေယာဇဥ္တို႔ျဖင့္ ခ်ည္ေႏွာင္မည့္သူဟု ဆိုကာ “ရာဟုလာ” ဟုသိဒၶတၳမင္းသား ကိုယ္တိုင္နာမည္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ေလာကီအာရုံမ်ားျဖင့္ ဖ်ားေယာင္းထားျခင္း၊ အနိဌာရုံမ်ားကို မျမင္ေအာင္ဖန္တီးထားျခင္း၊ သားမယား သံေယာဇဥ္
မ်ားကို တိုးလာေစျခင္းအားျဖင့္ ခမည္းေတာ္မွစီမံထားေသာ္လည္း သိဒၶတၳမင္းသားသည္လက္ရွိဘ၀ ထက္ပိုမိုျမင့္ျမတ္
ေသာ ဘ၀အမွန္မြန္ကို ရွာေဖြလိုစိတ္ျပင္းထန္လာသည္။
ထို႔ေၾကာင့္တစ္ေန႔တြင္ ခါးသီးေသာအမွန္တရားကို သိဒၶတၳမင္းသား ျမင္ေတြ႔ခဲ့ေလသည္။ ထိုသုိ႔ေတြ႔ရွိခဲ့ရာ လူ႔ဘ၀၏
အစစ္အမွန္တရားကို သေကၤတေလးပါးျဖင့္ ေဖၚျပၾကသည္။ ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားတြင္ နိမိတ္ႀကီးေလးပါးဟု ညႊန္းဆိုၾကပါသည္။
ဤသည္တို႔မွာ

  • သူအို၊
  • သူနာ
  • သူေသႏွင့္
  • ရဟန္းတို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ပထမသေကၤတသုံးပါးမွာ ဘ၀ကိုကိုယ္စားႃပုသည္။ အိုျခင္း၊နာျခင္း၊ေသျခင္းတို႔၏ တည္ရာမွီရာျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆုံး သေကၤတရဟန္းမွာ ဘ၀ကိုေက်ာ္လြန္သြားၿပီး အိုျခင္း၊နာျခင္း၊ေသျခင္းကင္းရာလြတ္ေျမာက္ေရးလမ္းကို ကိုယ္စားႃပုသည္။ ထိုသေဘာတရားမ်ားကို သိရွိလာေသာ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ မင္းသားဘ၀ႏွင့္တာရွည္ေနရန္မျဖစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္
တစ္ခုေသာညတြင္ သားငယ္ႏွင့္ ဇနီးသည္ကို ေနာက္ဆုံးၾကည့္ကာ အမွန္တရားကိုရွာေဖြရန္ေတာထြက္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။
သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ထိုစဥ္က အသက္ ၂၉ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စဥ္းစားေ၀ဖန္ပိုင္းျခားတတ္ေသာအရြယ္ေရာက္
ေနေလၿပီျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ေကာင္းမြန္ေသခ်ာေသာ အနာဂတ္တစ္ခုရွိေသာ္လည္း စြန္႔လႊတ္ၿပီး ေတာထြက္ခဲ့သည္မွာ
ေတာ္ရုံတန္ရုံ စိတ္ပိုင္းျဖတ္မူ႔မ်ိဳးမဟုတ္ဟု ေသခ်ာေျပာဆိုႏိုင္သည္။

၃။ သစၥာတရားကို ရွာျခင္း

ဒုကၠယစရိယာက်င့္ေတာ္မူခန္း

ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားတြင္ ထိုကာလအပိုင္းအျခားကို ဒုကၠယစရိယာ က်င့္ျခင္းဟူ၍ေဖၚျပၾကသည္။ ေတာထြက္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဘုရားမျဖစ္ခင္အထိ ေျခာက္ႏွစ္တာမွ်ေသာ အခ်ိန္ကိုဆိုလိုသည္။
ပထမဆုံးစမ္းသပ္ခဲ့ေသာအခ်က္မွာ ေယာဂ(သမထ)က်င့္စဥ္ျဖစ္သည္။
တဒၤဂအားျဖင့္စိတ္တည္ၿငိမ္မူ႔ရရွိေသာ္လည္း
ထာ၀ရစိတ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာလြတ္ေျမာက္ရာလမ္းကိုသာရွာေဖြလိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္
ထို သမထ သက္သက္က်င့္စဥ္ကို
လည္းစြန္႔လႊတ္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ေယာဂအက်င့္မွာ ေနာင္ဗုဒၶသာသာနာတြင္အေရးႀကီးလာမည့္
ကမၼဌာန္းလုပ္ငန္းအတြက္ အေျခခံေကာင္းမ်ားကို
ေပးႏိုင္ခဲ့သည္ဟုဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။
ေယာဂအက်င့္မွ ကမၼဌာန္းမွာ (Meditation for sake of meditation) သာျဖစ္၍
သိဒၶတၳမင္းသားအလိုရွိေသာ
ကမၼဌာန္းမွာ ဘ၀ျဖစ္တည္မူ႔ကို အနက္ရႉိင္းဆုံးေနရာထိ မ်က္ေမွာက္ႃပုႏိုင္ေသာ
(Insight Meditation)မ်ိဳးျဖစ္ေလသည္။
၀ိပႆနာ ကမၼဌာန္းမ်ိဳးကိုဆိုလိုသည္။
ဒုတိယစမ္းသပ္ခ်က္မွာ တပအက်င့္(asceticism)ျဖစ္သည္။ ေကာ႑ည အမွဴးႃပုေသာ
တပသီငါးဦးေနထိုင္ရာ
ဥရုေ၀လေတာအုပ္ထဲရွိ ေတာေက်ာင္းကေလးတြင္သြားေရာက္ေနထိုင္ခဲ့သည္။
ထိုေနရာတြင္အလြန္အကြ်ံႃခိုးၿခံ
ေခြ်တာျခင္း၊ မိမိကိုယ္ကိုပင္ပန္းဆင္းရဲေစျခင္းစသည့္
ျပင္းထန္သည့္အက်င့္မ်ားကို က်င့္ခဲ့ေသာ္လည္း ခႏၶာကိုယ္သာ
အိုမင္းရင့္ေရာ္ ခန္းေျခာက္လာခဲ့ကာ
သစၥာတရားကိုရွာေဖြႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။
တပသီငါးဦးသည္လည္း သိဒၶတၳမင္းသားကို
စိတ္ပ်က္ကာစြန္႔ခြာသြားၾကေလသည္။ထိုကဲ့သို႔ ေယာဂ၊တပႏွင့္ အျခားအတတ္မ်ားတြင္
က်င့္ႀကံရင္း သစၥာတရားကိုရွာေဖြရာ ေျခာက္ႏွစ္တာမွ်အခ်ိန္ကုန္
လာခဲ့သည္။ ထိုအခါဗုဒၶသည္ သစၥာတရားကိုရွာေဖြေသာလမ္းမွာ
အခ်ိဳဆုံးလမ္းလည္းမဟုတ္သလို အခါးဆုံးလမ္းလည္း
မျဖစ္ႏိုင္ဟုဆင္ျခင္မိကာ ထိုအစြန္းႏွစ္ပါးၾကားမွတတိယ
လမ္းသာျဖစ္ရမည္ဟုေတြးမိေလသည္။
ဤအခိုက္အတန္႔မွာပင္ ငယ္စဥ္ဘ၀ကအျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကို
အေလာင္းေတာ္သည္ဆင္ျခင္မိေလသည္။ ခမည္းေတာ္
လယ္ထြန္မဂၤလာပြဲက်င္းပေနခ်ိန္ တြင္ မင္းသားငယ္အား သေျပပင္ရိပ္တြင္
သိပ္ထားခဲ့ေလသည္။ ကေလးငယ္အရြယ္
မွ်သာျဖစ္ေသာ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ေဘးပတ္၀န္းက်င္မွအသံမ်ားကိုလည္းေကာင္း
သေျပပင္ရိပ္မွေအးျမမူ႔ကိုလည္းေကာင္း
သတိမႃပုမိဘဲ၊ မိမိခႏၶာကုိယ္အတြင္းတြင္သာ သိစိတ္ကိုစုစည္းထားမိသည္။
ထိုအခ်ိန္ကရရွိခဲ့ေသာ ခ်မ္းသာပီတီမ်ိဳးကို
သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ဘ၀တြင္ေနာက္ထပ္ႁကုံေတြ႔ခဲ့ရျခင္းမရွိေတာ့ေပ။
ထိုခ်မ္းသာပီတိအား ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားတြင္ ပထမစ်ာန္ဟု သတ္မွတ္ပါသည္။
ဤအေတြ႔အႁကုံကိုဆင္ျခင္မိေသာ
သိဒၶတၳမင္းသားသည္၊ သစၥာတရားကိုရွာေဖြေသာလမ္းစမွာ
မိမိကိုယ္အတြင္းတြင္သာရွိမည္ဟု သေဘာရလာေလသည္။
ထို႔ေနာက္ေယာဂဆရာႀကီးမ်ားထံမွရလာေသာ
ကမၼဌာန္းအက်င့္ႏွင့္အာရုံတို႔ကိုစုစည္းၾကည့္ေလရာ ရုပ္ခႏၶာသာမက
သိစိတ္အလ်င္၏ မႃမဲေသာသေဘာတရားတို႔ကိုပါဆင္ျခင္မိေလသည္။
ထိုမွတဆင့္မႃမဲျခင္း၏ မႏွစ္ႃမို႔ဖြယ္ရာအျဖစ္မ်ားကိုလည္းေကာင္း၊
မိမိအလိုသို႔မလိုက္သည့္သေဘာ၊မိမိဆႏၵႏွင့္
မည္သို႔မွ်မသက္ဆိုင္သည့္သေဘာ၊ အစိုးမရသည့္သေဘာမ်ားကို
ပီပီျပင္ျပင္ျမင္ေတြ႔လာေလသည္။
က်မ္းစာမ်ားအရ အနိစၥ၊ဒုကၡ၊ အနတၱ လကၡဏာေရးသံုးပါးကိုဆိုလိုပါသည္။
ခႏၶာကိုယ္မွရေသာ ထိုလမ္းစကိုဆြဲဆန္႔ၾကည့္လိုက္ရာ လူ႔ျဖစ္တည္မူ႔တစ္ခုလုံး၏
အျခင္းအရာမ်ားမွာတျဖည္းျဖည္း
ပီျပင္လာသည္။ ဘ၀၏တြန္းအားမ်ား၊ ထိုလမ္းမွလြတ္ေျမာက္ရာလမ္း၊
ထာ၀ရၿငိမ္းေအးမူ႔ ထိုသည္တို႔ပင္ဗုဒၶ
ရွာေဖြေနေသာ သစၥာတရားပင္ျဖစ္ေလသည္။ ဒုကၡသစၥာ၊သမုဒယသစၥာ၊
မဂၢသစၥာ၊နိေရာဓသစၥာဟူေသာ သစၥာေလးပါး
တရားပင္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
ဗုဒၶဥာဏ္အလင္းရခဲ့ရာ ေနရာဥၨာရာအနီးမွ ေညာင္ပင္ႀကီးအား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက
ေဗာဓိပင္ဟုေခၚၾကသည္။
သေဘာမွာ ဥာဏ္အလင္းသစ္ပင္(Tree of enlightenment) သို႔မဟုတ္ဥာဏ္ပညာသစ္ပင္
(Tree of wisdom)
ဟုအဓိပၸာယ္ရပါသည္။
ဤသည္ပင္လ်င္ နယူတန္၏ ကမ ၻာ့ဆြဲအား၊ ပတ္စခ်ာ၏ ပိုးမႊားေဗဒ၊ အိုင္းစတိုင္း၏
ႏႈိင္းရသေဘာတရားစေသာ
ေခတ္သစ္ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအားလုံးထက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေစာၿပီး၊
အဆေပါင္းမ်ားစြာ က်ယ္ျပန္႔နက္ရႈိင္းလွေသာ
မဟာရွာေဖြေတြ႔ရွိမူ႔ႀကီး ျဖစ္ပါသည္။

၄။ သာသနာျပဳခရီးရွည္

ပဥၥဝဂၢီငါးပါးအားတရားဦးေဟာခန္း
ဗုဒၶဘုရားရွင္ တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္မွ ျပန္လည္ႁကြခ်ီေတာ္မူပုံ

ဗုဒၶဘုရားရွင္သည္ ရရွိခဲ့ေသာ ဥာဏ္အလင္းအား တပႆီအက်င့္အားအတူက်င့္ၾကံခဲ့ေသာ ရွင္ေကာ႑ညအမႈးျပဳေသာ တပသီေဟာင္းငါးဦးအားအရင္ျဖန္႔ေ၀ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ရွင္ေကာ႑ည ဦးေဆာင္ေသာ သံဃာေတာ္ငါးပါးသည္ ဗုဒၶ၏ သံဃာအဖြဲ႔အစည္းတြင္ ပထမဆုံးေသာသံဃာမ်ားျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိပဥၥဝဂၢီငါးပါးအား ေဟာၾကားေတာမူခဲ့ေသာ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ေတာ္သည္ ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ ပထမဆုံး
တရားဦးျဖစ္ေပသည္။

ထိုအခ်ိန္မွစကာ ဗုဒၶဘုရားရွင္သည္ ၄၅ ႏွစ္တာကာလပတ္လုံး သာသနာျပဳခရီးရွည္ႀကီးထြက္ကာ သတၱ၀ါအေပါင္းအား သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ ကယ္တင္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။သမိုင္းဆိုင္ရာအေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားပါအခ်က္အလက္ မ်ားအရ ဗုဒၶ၏သာသနာျပဳခရီးရွည္ႀကီးကို ေအာက္ပါအတိုင္းမွတ္တမ္းတင္ႏိုင္သည္။

  1. ဘီစီ ၅၂၈ - ကၠႈသိပတန(ယခု-ဆာရနာတ္)
  2. ဘီစီ ၅၂၇ -ရာဇၿဂိဳဟ္
  3. ဘီစီ ၅၂၆ -ရာဇၿဂိဳဟ္
  4. ဘီစီ ၅၂၅ -ရာဇၿဂိဳဟ္
  5. ဘီစီ ၅၂၄ -ေ၀သာလီ
  6. ဘီစီ ၅၂၃ -မကုဋေတာင္(ယခု-ဗိဟာရ္)
  7. ဘီစီ ၅၂၂ -တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္(က်မ္းစာအရ)
  8. ဘီစီ ၅၂၁ -သုသုမာရေတာင္(ယခု-က်ဳနာရ္)
  9. ဘီစီ ၅၂၀ -ေကာသမီၺ(ယခု-ကၠုလဟာဗာ္)
  10. ဘီစီ ၅၁၉ -ပါလိေလယ်က(ယခု-မိရ္-ဂ်ာပူ)
  11. ဘီစီ ၅၁၈ -နာဠာ(ယခု-ဗိဟာရ္)
  12. ဘီစီ ၅၁၇ -ေ၀ရဥၨာ(ယခု-မထုရာ)
  13. ဘီစီ ၅၁၆ -စာလိယေတာင္(ယခု-ဗိဟာရ္)
  14. ဘီစီ ၅၁၅ -သာ၀တၳိ(ယခု-ေဂါ႑ာ)
  15. ဘီစီ ၅၁၄ -ကပိလ၀တၳဳ
  16. ဘီစီ ၅၁၃ -အာလ၀ီ(ယခု-အာရ္၀လိ)
  17. ဘီစီ ၅၁၂ -ရာဇၿဂိဳဟ္
  18. ဘီစီ ၅၁၁ -စာလိယေတာင္
  19. ဘီစီ ၅၁၀ -စာလိယေတာင္
  20. ဘီစီ ၅၀၉ -ရာဇၿဂိဳဟ္
  21. ဘီစီ ၅၀၈မွ ၄၈၄ -သာ၀တၳိ
  22. ဘီစီ ၄၈၃ -ေ၀သာလီ

ထုိသာသနာျပဳခရီးသည္ အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ အလယ္ပိုင္းတခြင္သို႔ ဗုဒၶ၏သာသနာျပဳခရီးရွည္ႀကီးပင္ျဖစ္သည္။

၅။ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျခင္း

ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခန္း

လူသတၳ၀ါတို႔အား ကယ္တင္ရန္အလို႔ငွာဘုရားျဖစ္ေသာမူေသာ ေဂါတမဗုဒၶသည္ ဘီစီ ၄၈၃ ခုႏွစ္တြင္ ေ၀သာလီ ျပည္ မလႅာမင္းမ်ား၏ အင္ၾကင္းဥယ်ာဥ္တစ္ခုတြင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဗုဒၶ၏ ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္တြင္ ေနာက္ဆုံးမွာၾကားခဲ့ေသာ စကားမွာ ဗုဒၶဘာသာမ်ားအတြက္သာမက၊ လူသားအားလုံးအတြက္ပါ အထူးအဓိပၸါယ္
ရွိလွသည္ဟု ေႏွာင္းေခတ္ပညာရွင္မ်ားက ဆိုၾကသည္။ ထိုအမွာစကားမွာ

"၀ယဓမၼာ သခၤါရာ အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ"

ဟူေသာ ပါဠိဂါထာတို ေလးျဖစ္သည္။ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ဤကဲ့သို႔အဓိပၸါယ္ယူႏိုင္ပါသည္။

"ဘ၀သည္ မၿမဲ၊မေမ့မေလ်ာ့ေသာ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္လုံးရွိၾကေစ။"

အကိုးအကား

Buddhism Made plain၊ ဘာသာျပန္သူ ဆရာေက်ာ္၀င္း၊

မဟာဗုဒၶ၀င္။ တိပိဋကဓရ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး။


佛陀在婆羅雙樹間進入涅槃

佛教由古印度悉達多·喬達摩(被尊稱為釋迦牟尼或佛陀)35歲時創立,由於釋迦牟尼的生卒年代說法有兩種,佛教開始的時間也有兩種不同的看法,一種認為是在西元前543年5月月圓之日,另一種認為是在前589年前588年。當時釋迦牟尼在菩提樹下悟道,創立佛教,在其後的幾十年中雲遊四方,度化了許多弟子,佛教影響逐漸擴大。

釋迦牟尼入滅後,弟子們整理出他的言行說教,通過幾次結集,成為經、律、論「三藏」。五個比丘[7]接受了佛陀的教訓之後[來源請求],成為第一批僧侶和尚。 佛教的「三寶」就此完成,那便是:佛、法、僧。據稱這三寶乃是助人覺悟之途。準備妥當之後,佛陀喬達摩於是走遍恆河谷各地向人傳道。社會各階層和各種身分 的人都來聽他講道而成為他的弟子。到他在80歲的高齡逝世時,他已聲名大噪、備受尊敬。據報他最後吩咐弟子的話是:「萬物皆承無常,精進自求正覺。」

公元前第三世紀,在佛陀涅磐後大約200年,佛教最大的擁護者孔雀王朝阿育王出現了,當時印度的大部分地方均受他統治。征戰所造成的屠殺和動亂使他深感憂傷,於是皈依佛教,並予以國家的支持。他設立佛教碑碣,舉行結集,勸諭人民按照佛教的訓誨而生活。阿育王也派遣佛教傳教師到印度各地和斯里蘭卡敘利亞埃及希臘等地宣教。主要由於阿育王的大力支持,佛教得以從印度的一個教派一躍而成為世界宗教。可以理解的是,有些人把阿育王視為佛教的第二位創立者。隨著形勢的發展,佛教修正並發展了釋迦牟尼的學說,分化為18個部(有的說是20個部)。非佛教的現代學者主張1世紀時產生了大乘佛教,但大乘佛教的信仰者主張大乘佛教直接來自佛陀。

孔雀王朝開始,佛教分別向南北兩個方向傳播。南傳佛教(又稱小乘佛教)經由斯里蘭卡傳播到東南亞一帶,主要影響泰國緬甸寮國柬埔寨等印度支那半島和印尼等地。北傳佛教(又稱大乘佛教)又分為兩個支派,一個經喀什米爾到達新疆,早在公元1世紀的東漢時佛教就傳入中國,形成漢傳佛教,後又傳入朝鮮日本;另外一支於公元8世紀正式傳入印度北鄰的西藏,成為「藏傳佛教」;這個教派對西藏人民的生活文化有極大的影響,後來又傳入蒙古中國東北等地區。(在中國和西方也有少數人將「藏傳佛教」稱為喇嘛教,不承認他們的宗教是「佛教」,但此一用法現已被淘汰,且此一用法被視為有歧視的含義)到公元第六或第七世紀,佛教在東南亞和遠東各地已奠定了根基。

佛教雖在古印度經歷過無比的輝煌,其影響力也廣傳至亞洲其他地方,但在印度本土卻逐漸衰微。佛教在古印度建立了第一流的學術中心,如那爛陀寺等 大學就是教授佛法和當時科學及各家哲學的最高學府。但由於古印度佛教特重對出家人的教育,且熱衷於高深學術的思辨,而無形中相對忽視了對在家信徒的教育, 僧團遂逐步成為與在家信徒疏遠的精英集團。此外,佛教未能像印度教等其他宗教那樣將佛教建立為在家信徒的家庭傳統,這樣佛教在古印度就漸漸成為缺乏民眾基
礎的陽春白雪。一旦失去國王們和上層的支持就更加速了佛教在古印度的衰落。十二世紀晚期,信奉伊斯蘭教的突厥人入侵印度時,對佛教採取了滅絕性的破壞。那爛陀寺等佛教大學被伊斯蘭教軍隊夷為平地,僧侶遭到屠殺。尤其是那爛陀寺藏書豐富的圖書館被付之一炬,致使佛教和古印度文明的大量典藉從此消失。這一時期古印度佛教的典章文物幾乎喪失殆盡。劫後的佛教學者多攜帶典藉遠走西藏等地。佛教聖地,例如佛陀出生地的蘭毗尼以及他成佛之處的菩提伽耶,也淪為廢墟。到第13世紀,佛教在它的發源地印度已差不多消失蹤影了。有人認為佛教採納了婆羅門教的習俗和信仰,從而加速了佛教在印度的衰亡。但這一觀點是有爭議的,且缺乏有力的證據支持。晚近的研究更顯示實際是印度教大量採納了佛教的思想和修行方式。

在二十世紀,佛教的面目經歷另一次改變。由於中國西藏蒙古東南亞各國的政治變動,佛教受到嚴重的打擊。數以千計的寺院和廟宇被摧毀,數十萬僧尼被驅逐、監禁、甚至殺害。不過,佛教的影響力仍然深種在這些地方人民的思想和習俗之中。

在歐洲和北美,向個人內心尋求「真理」的佛教主張在一些人中引起廣泛的共鳴,而冥想則可以幫助人逃避喧囂的西方生活。在活的佛教一書的序言中,流亡在外的西藏達賴丹增嘉措寫道:「佛教在今天也許可以盡一份力提醒西方人士留意他們生活上的屬靈層面。」[8]

Sunday, November 28, 2010

တရား ခ်ိန္ခြင္ ( သို႔ ) မဟာပေဒသ ၄ ပါး



ခ်စ္သားရဟန္းတို႔၊ ေနာင္တခ်ိန္ငါဘုရားမရွိေတာ႔တဲ႔သာသနာေနာက္ပိုင္းမွာ ဓမၼ ၀ိနယနဲ႔ ပက္သက္လို႔ သံသယၿဖစ္စရာႀကဳံခဲ႔မယ္ ဆိုရင္ အခု ငါဘုရား ေဟာႀကားေတာ္မူမယ္႔ မဟာပေဒသ ေလးပါး နဲ႔ ခ်ိန္ညွိၿပီး သင္တို႔ ဆုံးၿဖတ္နိုင္ပါတယ္။

ဒီနိဒါန္းစကားကို အေၿခခံ မိန္႔ေတာ္မူေနတဲ႔ ဘုရားရွင္ကေတာ႔ ေဘာဂ အမည္ရွိတဲ႔ၿမိဳ႕အနီး အာနႏၵာေစတီ နတ္ကြန္းမွာ သီတင္းသုံးေတာ္မူေနခ်ိန္ၿဖစ္ပါတယ္။


၁။ တကယ္လို႔မ်ား ေနာင္အနာဂါတ္ကာလမွာ ရဟန္းတပါးက ဒါက ဓမၼပဲ၊ ဒါက ၀ိနယပဲ၊ ဒါကေတာ႔ ဘုရားရွင္ အဆုံးအမပဲ၊ ဒါေတြ အားလုံးကို ငါကိုယ္တိုင္ ဘုရားရွင္ဆီက တိုက္ရုိက္ သင္ယူခဲ႔တာပါ လို႔ အဆို တင္သြင္းလာတယ္
ဆုိပါစို႔၊


အဲဒီအခ်ိန္မွာ ခ်စ္သားတို႔ဟာ ၀မ္း မသာပါနဲ႔အုံး၊ ကဲ႔ရဲ႕လည္း မကဲ႔ရဲ႕ ပါနဲ႔၊ သူေၿပာတဲ႔ အကၡရာ ပုဒ္ ပါ႒္ အၿပည္႔အစုံကို ေကာင္းေကာင္း မွတ္သားၿပီး ငါဘုရား ေဟာထားတဲ႔ သုတၱန္ေတြထဲကို သြင္းႀကည္႔ပါ၊ ၀ိနည္း ေတြနဲ႔ ခ်ိန္ႀကည္႔ပါ၊
အကယ္၍မ်ား သုတၱန္ထဲမွာလဲ ထည္႔သြင္းလို႔ မရဘူး၊ ၀ိနည္းနဲ႔
လဲ မကိုက္ညီဘူး ဆုိလ်င္ၿဖင္႔ ဒါဟာ ဘုရားစကားေတာ္ အဆုံးအမ မဟုတ္ဘူး၊

ဒီရဟန္းဟာ ေသေသခ်ာခ်ာ မသင္ယူလို႔ လြဲေခ်ာ္ေနတာ ၿဖစ္ရမယ္ လို႔ တထစ္ခ် ဆုံးၿဖတ္ၿပီး
ပယ္သာ ပယ္လုိက္ပါေတာ႔။


ေၿပာင္းၿပန္အေနနဲ႔ သုတၱန္ ၀ိနည္းေတြ နဲ႔ ကိုက္ညီေနလ်င္ လက္ခံ ရပါမယ္။


(မွတ္ခ်က္ ၁ ) သာမာန္ ရဟန္းတပါးေႀကာင္႔လဲ ဓမၼဥပေဒသ ကို မခ်ိဳးေဖာက္ပါနဲ႔ ဆိုတာ ေဖာ္ၿပေနပါတယ္။



၂။ တကယ္လို႔မ်ား ေနာင္အနာဂါတ္ကာလမွာ အားလုံးက ရုိေသ ေလးစားေလာက္တဲ႔ သံဃေထရ္ႀကီးေတြ အႀကီးအမွဳးေတြ ပါ၀င္ေနတဲ႔ သံဃာ အုပ္စု တစုစုက ငါဘုရားရွင္ဆီက သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ သင္ခဲ႔ပါတယ္ ဆုိၿပီး အထက္က နည္းအတိုင္းပဲ အယူေတြကို တင္သြင္းလာရင္ ေစာေစာကလို
သုတၱန္ေတြ ၀ိနည္းေတြနဲ႔ ညိွနွိုင္း ႀကည္႔ႀကပါ၊ အားလုံး ကိုက္ညီရင္ လက္ခံၿပီး
မကိုက္ညီဘူး ဆုိရင္ေတာ႔ မေထရ္ႀကီးအပါအ၀င္ ဒီသံဃာအုပ္စုဟာ
ေသေသခ်ာခ်ာ မသင္ယူလို႔ ၿဖစ္ရမယ္ လို႔ တထစ္ခ် ဆုံးၿဖတ္ၿပီး ပယ္သာ ပယ္လုိက္ပါေတာ႔။


ေၿပာင္းၿပန္အေနနဲ႔ သုတၱန္ ၀ိနည္းေတြ နဲ႔ ကိုက္ညီေနလ်င္ လက္ခံရပါမယ္။


( မွတ္ခ်က္ ၂ ) တစ္ပါးထည္းမဟုတ္ပဲ သံဃာ အုပ္စု အမ်ား ေႀကာင္႔လဲ ဓမၼဥပေဒသ ကို မခ်ိဳးေဖာက္ပါနဲ႔ ။



၃။ တကယ္လို႔မ်ား ေနာင္အနာဂါတ္ကာလမွာ စြယ္စုံတတ္ကြ်မ္းတဲ႔ ဗဟုႆုတဂုဏ္၊ ပါဠိေတာ္ေတြ အာဂုံေဆာင္ထားတဲ႔ အာဂတာဂမဂုဏ္၊ ဓမၼဓရဂုဏ္၊ ၀ိနယဓရဂုဏ္၊ မာတိကာဓရဂုဏ္ စတဲ႔ ဂုဏ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၿပည္႔စုံတဲ႔ မေထရ္ႀကီးေတြ( ရဟန္းေတာ္ေတြ ) အုပ္စုလိုက္က ငါဘုရားဆီက
သူတို႔ကိုယ္တိုင္ သင္ယူခဲ႔တာပါ ဆုိၿပီး အယူေတြ တင္သြင္းလာရင္လဲ ေရွးနည္းအတိုင္း တိုက္ဆုိင္ႀကည္႔ႀကပါ၊
သုတၱန္ ၀ိနည္းနဲ႔ ကိုက္ညီရင္ လက္ခံပါ၊ မညီရင္ ပယ္သာ ပယ္လိုက္ပါေတာ႔။


(မွတ္ခ်က္၃) ေလာကီေလာကုတၱရာ ဘြဲ႔ထူးဂုဏ္ၿဒပ္ေတြေႀကာင္႔ၿဖစ္ေစ၊ မေထရ္ႀကီးေတြမ်က္ႏွာေႀကာင္႔ၿဖစ္ေစ၊ သံဃာအုပ္စု ေႀကာင္႔ၿဖစ္ေစ ဓမၼဥပေဒသ ကို မခ်ိဳးေဖာက္ပါနဲ႔ ။



၄။ တကယ္လို႔မ်ား ေနာင္အနာဂါတ္ကာလမွာ အထက္က ဂုဏ္ၿဒပ္ေတြ အားလုံး ၿပည္႔စုံတဲ႔ မေထရ္တပါးပါး (သုိ႔) ရဟန္းတပါးပါး ဟာ ငါဘုရား ဆီကေန ကိုယ္တိုင္ တိုက္ရိုက္ သင္ယူခဲ႔ပါတယ္ ဆုိၿပီး အဆို တင္သြင္းလာတယ္ ဆုိပါစို႔၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ၀မ္း မသာပါနဲ႔အုံး၊ ကဲ႔ရဲ႕လည္း
မကဲ႔ရဲ႕ ပါနဲ႔အုံး၊


သူေၿပာတဲ႔စကားကို ေကာင္းေကာင္း မွတ္သားၿပီး သုတၱန္ေတြထဲကို သြင္းႀကည္႔ပါ၊ ၀ိနည္း ေတြနဲ႔ ခ်ိန္ႀကည္႔ပါ၊ အကယ္၍မ်ား သုတၱန္ထဲမွာလဲ ထည္႔သြင္းလို႔ မရဘူး၊ ၀ိနည္းနဲ႔ လဲ မကိုက္ညီဘူး ဆုိလ်င္ၿဖင္႔ ဒါဟာ ဘုရားစကားေတာ္
အဆုံးအမ မဟုတ္ဘူး၊ ဒီမေထရ္ ရဟန္းဟာ ေသေသခ်ာခ်ာ မသင္ယူလို႔ လြဲေခ်ာ္ေနတာ
ၿဖစ္ရမယ္ လို႔ တထစ္ခ် ဆုံးၿဖတ္ၿပီး ပယ္သာ ပယ္လုိက္ပါေတာ႔။


ေၿပာင္းၿပန္အေနနဲ႔ သုတၱန္ ၀ိနည္းေတြ နဲ႔ ကိုက္ညီေနလ်င္ၿဖင္႔ လက္ခံ ၿပီး ဆက္လက္ က်င္႔သုံးနို္င္ပါတယ္။


(မွတ္ခ်က္ ၄ ) ပရိသတ္ အၿခံအရံေတြ၊ ဘြဲ႔ထူးဂုဏ္ ၿဒပ္ေတြ၊ ဆိုတဲ႔ အေႀကာင္းတရားေတြေႀကာင္႔ ငါဘုရားရဲ႕ ဓမၼ ဥပေဒသေတြကို မခ်ိဳးေဖာက္ မဖ်က္ဆီးပါနဲ႔။


ဓမၼကို ခ်စ္ၿမတ္နိုးႀကကုန္ေသာ သူေတာ္ေကာင္းအေပါင္းတို႔ အတြက္ စစ္မွန္ေသာ တ၇ားေတာ္ ဟုတ္ မဟုတ္ကို ခ်ိန္ထိုး ႀကည္႔နိုင္ဖို႔ တင္ၿပလိုက္ပါတယ္။


က်မ္းကိုး။


(မဟာပေဒသ သုတ္၊ သေဥၥတနိယ ၀ဂ္၊ စတုကၠနိပါတ၊ အဂၤုတၱရပါဠိေတာ္။)

ဓမၼပဒ Dhammapada, 法句 ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ား (၁၉)


၁၈။ မလ၀ဂၢ Malavaggo 垢品
၂၃၅။ ပ႑ဳပလာေသာ၀ ဒါနိသိ၊ ယမပုရိသာပိ စ ေတ ဥပ႒ိတာ။
ဥေယ်ာဂမုေခ စ တိ႒သိ၊ ပါေထယ်မၸိ စ ေတ န ၀ိဇၨတိ။

၂၃၆။ ေသာ ကေရာဟိ ဒီပမတၱေနာ၊ ခိပၸံ ၀ါယမ ပ႑ိေတာ ဘ၀။
နိဒၶႏၲမေလာ အနဂၤေဏာ၊ ဒိဗၺံ အရိယဘူမႎ ဥေပဟိသိ။

၂၃၇။ ဥပနီတ၀ေယာ စ ဒါနိသိ၊ သမၸယာေတာသိ ယမႆ သႏၲိကံ။
၀ါေသာ ေတ နတၳိ အႏၲရာ၊ ပါေထယ်မၸိ စ ေတ န ၀ိဇၨတိ။

၂၃၈။ ေသာ ကေရာဟိ ဒီပမတၱေနာ၊ ခိပၸံ ၀ါယမ ပ႑ိေတာ ဘ၀။
နိဒၶႏၲမေလာ အနဂၤေဏာ၊ န ပုနံ ဇာတိဇရံ ဥေပဟိသိ။

၂၃၅။ ဥပါသကာ သင္သည္ ယခုအခါေဖ်ာ့ေတာ့ေသာ ဖက္႐ြက္ေရာ္ကဲ့သို႔ျဖစ္ခဲ့ျပီ၊ ေသမင္းတမန္တို႔သည္လည္း သင္၏ အနီး၌ တည္ကုန္ျပီ၊ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးျခင္း၏အစ ဘ၀အဆံုး၌လည္း တည္ခဲ့ျပီ၊ သင့္အား ဘ၀တစ္ပါးသို႔သြားရန္ ေကာင္းမႈရိကၡာလည္း မ႐ွိ။

၂၃၆။ ထိုသင္သည္ မိမိ၏ မွီရာကြၽန္းႏွင့္တူေသာ ေကာင္းမႈကိုျပဳေလာ့၊ လ်င္စြာ အားထုတ္၍ ပညာ႐ွိသူျဖစ္ေလေလာ့၊ အညစ္အေၾကးကိုပယ္ထုတ္၍ ကိေလသာမ႐ွိခဲ့မူ အရိယာတို႔ေနရာ သုဒၶါ၀ါသဘံုသို႔ ကပ္ေရာက္ရလတၱံ႔။

၂၃၇။ ဥပါသကာ သင္သည္ယခုအခါအ႐ြယ္လြန္ေခ်ၿပီ၊ ေသမင္း၏ အထံသို႔ သြားခ်ိန္ေရာက္ခဲ့ၿပီ၊ သင့္အား ခရီးအၾကား၌ ရပ္နားေနရန္ အခြင့္မ႐ွိ၊ သင့္အား ဘ၀တစ္ပါးသို႔သြားရန္ ေကာင္းမႈရိကၡာလည္း မ႐ွိ။

၂၃၈။ ဥပါသကာ သင္သည္မိမိ၏ မွီရာကြၽန္းႏွင့္တူေသာ ေကာင္းမႈကိုျပဳေလာ၊့ လ်င္စြာအားထုတ္၍ ပညာ႐ွိသူ ျဖစ္ေလ ေလာ့၊ အညစ္အေၾကးကိုပယ္ထုတ္၍ ကိေလသာမ႐ွိခဲ့မူ တစ္ဖန္ ပဋိသေႏၶေနျခင္း အိုျခင္းသို႔ မေရာက္ရေတာ့ လတၱံ႔။

235. It is like a withered yellow leaf that you look like now; the messengers of Death have come near to you. You stand at the door of departure for far away journey, but you have no provisions to carry along with you for that journey (in next life).

236. Do virtuous deeds to make an island or refuge for yourself, act quickly to become a wise one. With all impurities blown off and free from mental defilements, you will reach the heavenly land of nobles.

237. And you are now well advanced in age. You are going to meet the death soon. There is no resting place on the way, and you have done no good deeds for that journey (in next life).

238. Do virtuous deeds to make an island for yourself, act quickly to become a wise one. With all impurities blown off and free from mental defilements, you will not again enter into the circle of birth and old age anymore.

235 Pandupalasova dani si,
  Yamapurisa pi ca tam upatthita,
  uyyogamukhe ca titthasi,
  patheyyam pi ca te na vijjati.

  [Pandupalaso淡黃葉(陽單主格)][va] [dani] [si(2)],
  [Yamapurisa閻羅王的部下(陽複主格)] [pi] [ca並且] [tam(單業格)] [upatthita站立靠近(陽複主格, pp.)],
  [uyyoga離開][mukhe門口(中單處格)] ca [titthasi站立(2)],
  [patheyyam道路資糧(中單主格)] pi ca [te(單屬格)] [na] [vijjati被知(3)].

  今你是如淡黃葉,並且閻羅王的諸部下亦已站立靠近你,並且你站立在離開的門口,並且你的道路資糧亦不被知。

236 So karohi dipam attano,
  khippam vayama pandito bhava,
  niddhantamalo anavgano,
  dibbam ariyabhumim ehisi.

  [So那個(陽單主格)] [karohi(2imp.)] [dipam(陽單業格)] [attano自我(陽單屬格)],
  [khippam迅速(adv.)] [vayama精勤(2imp.)] [pandito賢智者(陽單主格)] [bhava變成(2imp.)],
  {[niddhanta消除(pp.)][malo](陽單主格, a.)} [anavgano無斑點(陽單主格, a.)],
  [dibbam(單業格, a.)] [ariya][bhūmim(陰單業格)] [ehisi(2)].

  請那個你[1]作自我的洲,請你迅速精勤,請你變成已消除垢、無斑點的賢智者;你將到天的聖地[2]

237 Upanitavayo ca dani si,
  sampayato si Yamassa santike,
  vaso pi ca te natthi antara,
  patheyyam pi ca te na vijjati.

  {[Upanita引導接近(pp.)][vayo老年](陽單主格, a.)} [ca並且] [dani] [si(2)],
  [sampayato完全前進(陽單主格, pp.)] si [Yamassa閻羅王(陽單屬格)] [santike附近(中單處格)],
  [vaso滯留所(陽單主格)] [pi] [ca並且] [te(單屬格)] [natthi不存在(3)] [antara中途(中單從格)],
  [patheyyam道路資糧(中單主格)] pi ca [te(單屬格)] [na] [vijjati被知(3)]. (cp. Dh235)

  並且今你是已被引導接近老年,你是已完全前進在閻羅王的附近,並且從中途你的滯留所亦不存在,並且你的道路資糧亦不被知。

238 So karohi dipam attano,
  khippam vayama pandito bhava,
  niddhantamalo anavgano,
  na puna jatijaram upehisi.

  [So那個(陽單主格)] [karohi(2imp.)] [dipam(陽單業格)] [attano自我(陽單屬格)],
  [khippam迅速(adv.)] [vayama精勤(2imp.)] [pandito賢智者(陽單主格)] [bhava變成(2imp.)],
  {[niddhanta消除(pp.)][malo](陽單主格, a.)} [anavgano無斑點(陽單主格, a.)], (cp. Dh236)
  [na] [puna(indecl.)] [jati][jaram老化(陰單業格)] [upehisi經歷(2)].

  請那個[3]作自我的洲,請迅速精勤,請變成已消除垢、無斑點的賢智者;你將不再經歷生及老化。



[1] 那個你 指「你」。「你」的語意來自[karohi(2imp.)]。比較D.2.沙門本色的果經:「那個我(So kho aham)不如此全面歡喜不蘭‧迦葉的話。」(D i53)

[2] 天的聖地 指「住已淨天」(Suddhavasa。他譯:淨居天)(參見DhA)

[3] 在本書,一律發音為ㄋㄚˋ。如:那個、在那裡、禪那。

那個你:指「你」。(「那個我已從那邊脫離,在那裡顯現。」(So tato cuto amutra upapadim) (D i81))

၂၃၉။ အႏုပုေဗၺန ေမဓာ၀ီ၊ ေထာကံ ေထာကံ ခေဏ ခေဏ။
ကမၼာေရာ ရဇတေႆ၀၊ နိဒၶေမ မလမတၱေနာ။

၂၃၉။ ပန္းတိမ္ဆရာသည္ ေ႐ႊ၏အညစ္အေၾကးကို တျဖည္းျဖည္းထုတ္သကဲ့သို႔ ပညာ႐ွိသည္ အစဥ္သျဖင့္ မိမိ၏ အညစ္အေၾကးကို အနည္းငယ္အနည္းငယ္ အခြင့္ရတိုင္း ရာဂစေသာ အညစ္အေၾကးကို ထုတ္ပယ္ရာ၏။

239. Let the wise one blow away passions and impurities of the self, little by little by chance, again and again, moment to moment, like a goldsmith removes impurities from gold.

၂၄၀။ အယသာ၀ မလံ သမု႒ိတံ၊ တတု႒ာယ တေမ၀ ခါဒတိ။
ဧ၀ံ အတိေဓာနစာရိနံ၊ သာနိ ကမၼာနိ နယႏၲိ ဒုဂၢတႎ။

၂၄၀။ သံေခ်းသည္ သံမွပင္ျဖစ္လာ၍ သံေခ်းတက္ျပီးလွ်င္ ထိုသံကိုပင္ ျပန္၍စားသကဲ့သို႔၊ ဤအတူ မေကာင္းမႈ၌ လြန္က်ဴး၍က်င့္ေသာသူကို မိမိက်င့္ၾကံမႈတို႔သည္ ဒုဂၢတိဘ၀သို႔ ေဆာင္ကုန္၏။

240. Like rust eats away the iron from which it is sprung, so do one's misdeeds lead that person to the evil path.

239 Anupubbena medhavi,
  thokathokam khane khane,
  kammaro rajatasseva,
  niddhame malam attano.

  [Anupubbena隨順序(adv.)] [medhavi有智(陽單主格, a.)],
  [thoka一點點][thokam一點點(單業格, a.)] [khane剎那(陽單處格)] khane,
  [kammaro金屬匠(陽單主格)] [rajatass(中單屬格)][eva(a+iva>’eva=[iva])],
  [niddhame消除(3opt.)] [malam(中單業格)] [attano自我(陽單屬格)].

  有智者隨順序,一點點又一點點在剎那剎那時,會消除自我的垢,如金屬匠[會消除]銀的[]

240 Ayasa va malam samutthitam,
  tadutthaya tam eva khadati,
  evam atidhonacarinam,
  sakakammani nayanti duggatim.

  [Ayasa(中單從格)] [va] [malam(中單主格)] [samutthitam一起奮起(中單主格, pp.)],
  [tad那個(中單主格)][utthaya奮起(ger.)] [tam那個(中單業格)] [eva如此] [khadati(3)],
  [evam如是] [atidhonacarinam違犯淨行(陽複與格, a.)],
  [saka自己(a.)][kammani(中複主格)] [nayanti引導(3)] [duggatim惡去處(陰單業格>adv.)].

  如垢從鐵已一起奮起,那個[]奮起後如此嚼那個[];如是自已的諸業,在惡去處對諸違犯淨行者引導。

၂၄၁။ အသဇၩာယမလာ မႏၲာ၊ အႏု႒ာနမလာ ဃရာ။
မလံ ၀ဏၰႆ ေကာသဇၨံ၊ ပမာေဒါ ရကၡေတာ မလံ။

၂၄၁။ စာေပက်မ္းဂန္ အတတ္ပညာတို႔သည္ မ႐ြတ္ဖတ္ မသရဇၥၽာယ္ျခင္းလွ်င္ ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကး႐ွိကုန္၏၊ အိမ္တို႔သည္ ေၾကာင့္ၾကတစိုက္ မျပဳျပင္ျခင္းလွ်င္ ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကး႐ွိကုန္၏၊ ပ်င္းရိျခင္းသည္ အဆင္းလွပျခင္း၏ ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကး မည္၏၊ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းသည္ ေစာင့္ေ႐ွာက္သူ၏ ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကး မည္၏။

241. No recitation leads to the rust of Literary work of scriptures, no maintenance leads to destruction of a house, laziness leads the taint of beauty, forgetfulness leads to impurity of the guardian.

၂၄၂။ မလိတၳိယာ ဒုစၥရိတံ၊ မေစၦရံ ဒဒေတာ မလံ။
မလာ ေ၀ ပါပကာ ဓမၼာ၊ အသၼႎ ေလာေက ပရမွိ စ။

၂၄၃။ တေတာ မလာ မလတရံ၊ အ၀ိဇၨာ ပရမံ မလံ။
ဧတံ မလံ ပဟႏ႖ာန၊ နိမၼလာ ေဟာထ ဘိကၡေ၀ါ။

၂၄၂။ လင္ကိုလြန္က်ဴး၍က်င့္ျခင္းသည္ မိန္းမ၏ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကး မည္၏၊ ႏွေျမာ၀န္တိုျခင္းသည္ ေပးလွဴသူ၏ ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကး မည္၏၊ ယုတ္ည့ံေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔သည္ ဤဘ၀၌လည္းေကာင္း၊ တမလြန္ဘ၀၌လည္းေကာင္း ဧကန္ပ်က္စီးေၾကာင္း အညစ္အေၾကးမည္ကုန္၏

၂၄၃။ ထိုအညစ္အေၾကးတို႔ထက္ အလြန္ကဲဆံုး အညစ္အေၾကးကား အမွန္ကိုမသိမႈ အ၀ိဇၨာပင္တည္း၊ ရဟန္းတို႔ ဤအလြန္ကဲဆံုး အ၀ိဇၨာ အညစ္အေၾကးကို သုတ္သင္၍ အညစ္အေၾကး ကင္းေစကုန္ေလာ့။

242. Misconduct is the impurity of a woman; stinginess is the impurity of a donor. Evil things are indeed impurities in this world and the beyond.
243. But the greatest of all impurities is ignorance (Awaitzar), O Bhikkhus! Throw this away and become pure from sin.

241 Asajjhayamala manta,
  anutthanamala ghara;
  malam vannassa kosajjam,
  pamado rakkhato malam.

  {[Asajjhaya無復述][mala](陽複主格, a.)} [manta(陽複主格)],
  [anutthana無奮起]mala [ghara(中複主格, 不規則變化)];
  [malam(中單主格)] [vannassa美貌(陽單屬格)] [kosajjam懈怠(中單主格)],
  [pamado放逸(陽單主格)] [rakkhato(陽單屬格, ppr.)] [malam(中單主格)]. (cf. A iv195)

  諸咒以無復述為垢;諸家以無奮起為垢;美貌的垢[]懈怠;正在護者的垢[]放逸。

242~243

242 Mal’ itthiya duccaritam,
  maccheram dadato malam;
  mala ve papaka dhamma,
  asmim loke paramhi ca.

  [Mal’] [itthiya女人(陰單屬格)] [duccaritam惡行(中單主格)],
  [maccheram吝惜(中單主格)] [dadato贈與(陽單屬格, ppr.)] [malam(中單主格)];
  [mala(中單從格)] [ve確實] [papaka(陽複主格, a.)] [dhamma(陽複主格)],
  [asmim(陽單處格)] [loke世間(陽單處格)] [paramhi下一(陽單處格, a.)] [ca]. (cf. A iv195)

  女人的垢[]惡行;正在贈與者的垢[]吝惜;諸惡法在此世間及在下一[世間],確實由於垢。

243 Tato mala malataram,
  avijja paramam malam,
  etam malam pahatvana,
  nimmala hotha bhikkhavo.

 [Tato從那邊] [mala(中單從格)] [malataram更大的垢(中單主格, a.)],
  [avijja無明(陰單主格)] [paramam最超越(中單主格, a.)] [malam(中單主格)],
  [etam(中單業格)] [malam(中單業格)] [pahatvana徹底捨棄(ger.)],
  [nimmala無垢(陽複主格, a.)] [hotha變成(2imp.)] [bhikkhavo比丘(陽複呼格)]. (cf. A iv195)

  從那邊比垢更大的垢、最超越的垢[]無明[1];比丘們!徹底捨棄這垢後,請變成無垢。



[1] 無明 avijja(a+vijja) f. 。「比丘們!但是何者是無明?比丘們!凡是在苦之中無智,在苦的一起出來之中無智,在苦的滅之中無智,在去到苦的滅的行道之中無智。比丘們!此被叫做無明。」(S ii4)

၂၄၄။ သုဇီ၀ံ အဟိရိေကန၊ ကာကသူေရန ဓံသိနာ။
ပကၡႏၵိနာ ပဂေဗၻန၊ သံကိလိေ႒န ဇီ၀ိတံ။

၂၄၅။ ဟိရီမတာ စ ဒုဇၨီ၀ံ၊ နိစၥံ သုစိဂေ၀သိနာ။
အလီေနနာပၸဂေဗၻန၊ သုဒၶါဇီေ၀န ပႆတာ။

၂၄၄။ အ႐ွက္မ႐ွိသူသည္ ရဲတင္းေသာက်ီးႏွင့္တူသျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးဂုဏ္ကို ဖ်က္စီးသျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးျပဳသည္ကို မိမိျပဳသေယာင္ေဆာင္သျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ၾကမ္းၾကဳတ္သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ညစ္ညဴးေသာ အက်င့္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အသက္ေမြးမႈ ျပဳေသာေၾကာင့္ အသက္ေမြးလြယ္ကူ၏။

၂၄၅။ အ႐ွက္႐ွိသူသည္္ အျမဲစင္ၾကယ္မႈကို ႐ွာသျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မတြန္႔တိုသျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မၾကမ္း ၾကဳတ္သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ စင္ၾကယ္ေသာ အသက္ေမြးမႈျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သင့္မသင့္ကို ေျမာ္ျမင္သျဖင့္ လည္းေကာင္း အသက္ေမြးမႈျပဳေသာေၾကာင့္ အသက္ေမြးမႈ ခဲယဥ္း၏။

244. Life is easy for those who shamelessly are bold as a crow, for the impudent, for the mischief-maker, for the arrogant and insulting, for the impure.

245. Life is hard to live for the modest always seeking purity, free from clinging, and not impudent, is detached (not stingy), pure in the mode of life.

244 Sujivam ahirikena,
  kakasurena dhamsina;
  pakkhandina pagabbhena,
  samkilitthena jivitam.

  [Sujivam容易活命(中單主格, a.)] [ahirikena無慚(陽單具格, a.)],
  [kakasūrena無羞愧心(陽單具格, a.)] [dhamsina使...陷落(陽單具格, a.)];
  [pakkhandina冒進(陽單具格, a.)] [pagabbhena大膽(陽單具格, a.)],
  [samkilitthena完全污染(中單具格, pp.)] [jivitam活命(中單主格)].

  活命[]容易活命,因無慚,因無羞愧心,因使之陷落,因冒進,因大膽,因已被完全污染。

245 Hirimata ca dujjivam,
  niccam sucigavesina;
  alinen’ appagabbhena,
  suddhajivena passata.

  [Hirimata具慚(陽單具格, a.)] [ca但是] [dujjivam難活命(中單主格, a.)],
  [niccam(adv.)] [suci(a.)][gavesina探求(陽單具格, a.)];
  [alinen’未執著(陽單具格, a.)] [appagabbhena不大膽(陽單具格, a.)],
  [suddh][ajivena謀生(陽單具格)] [passata(陽單具格, ppr.)].

  但是[活命是]難活命,因具慚,因常探求淨者,因未執著,因不大膽,因淨的謀生,因正在看。

၂၄၆။ ေယာ ပါဏမတိပါေတတိ၊ မုသာ၀ါဒဥၥ ဘာသတိ။
ေလာေက အဒိႏၷမာဒိယတိ၊ ပရဒါရဥၥ ဂစၧတိ။

၂၄၇။ သုရာေမရယပါနဥၥ၊ ေယာ နေရာ အႏုယုဥၨတိ။
ဣေဓ၀ ေမေသာ ေလာကသၼႎ၊ မူလံ ခဏတိ အတၱေနာ။

၂၄၈။ ဧ၀ံ ေဘာ ပုရိသ ဇာနာဟိ၊ ပါပဓမၼာ အသညတာ။
မာ တံ ေလာေဘာ အဓေမၼာ စ၊ စိရံ ဒုကၡာယ ရႏၶယံု။


၂၄၆-၂၄၇။ ေလာက၌ အၾကင္သူသည္ သူ႔အသက္ကို သတ္၏၊ မဟုတ္မမွန္ေသာ စကားကိုလည္း ေျပာဆို၏၊ ပိုင္႐ွင္မေပးေသာ သူ႔ဥစၥာကို ခိုးယူ၏၊ သူတစ္ပါး သားမယားကိုလည္း သြားလာ၏၊ ေသရည္ေသရက္ကိုလည္း ေသာက္စား၏၊ ထိုသူသည္ ဤဘ၀၌ပင္လွ်င္ မိမိ၏ မူလရင္း အေျခအျမစ္ကို တူးၿဖိဳဖ်က္ဆီးသည္ မည္၏။

၂၄၈။ အိုေယာက်္ား ကိုယ္စသည္ကိုေစာင့္စည္းမႈ ကင္းေ၀းသူတို႔သည္ ယုတ္ညံ့ေသာသေဘာ ႐ွိကုန္၏ဟု သိေလ ေလာ့၊ ေလာဘသည္ လည္းေကာင္း ေဒါသသည္ လည္းေကာင္း သင့္ကို ၾကာျမင့္စြာ ဆင္းရဲေစရန္ မျပဳလုပ္ပါေစလင့္။

246-247. Whoever in this world destroys life, speaks untruth, takes what is not given, and goes to another's wife, and gets drunk with intoxicants, digs up his own root right here in this world (leads to his own destruction).

248. O man! Know this; that the lack of self-control means wrongdoing. Do not let greed and wrongdoing oppress you into prolonged suffering.

246 Yo panam atipateti,
  musavadañ ca bhasati,
  loke adinnam adiyati,
  paradarañ ca gacchati.

  [Yo凡是(陽單主格, rp.)] [panam生物(陽單業格)] [atipateti殺傷(3)],
  [musavadañ妄語(陽單業格)] [ca並且] [bhasati(3)],
  [loke世間(陽單處格)] [adinnam未給與(單業格, pp.)] [adiyati拿起(3)],
  [paradarañ其他人的妻(陽單業格)] ca [gacchati去到(3)]. (cf. A iii205)

  凡是殺傷生物,並且說妄語,在世間拿起未被給與的[事物],並且去到其他人的妻[的懷抱]

247 Suramerayapanañ ca,
  yo naro anuyuñjati,
  idh’evameso lokasmim,
  mulam khanati attano.

  [Sura須羅酒(f.)][meraya迷羅耶酒][panañ(陽單業格)] ca,
  [yo凡是(陽單主格,rp.) [naro(陽單主格)] [anuyuñjati隨致力(3)],
  [idh’在這裡][eva如此]m[eso(陽單主格)] [lokasmim世間(陽單處格)],
  [mūlam(中單業格)] [khanati(3)] [attano自我(陽單屬格)]. (cf. A iii205)

  並且凡是隨致力飲須羅酒[1]迷羅耶酒[2],在這裡這人如此在世間,挖自我的根。

248 Evam bho purisa janahi:
  papadhamma asaññata;
  ma tam lobho adhammo ca,
  ciram dukkhaya randhayum.

  [Evam如是] [bho(陽單呼格)] [purisa男人(陽單呼格)] [janahi(2imp.)]:
  [papa][dhamma(陽複主格)] [asaññata未完全止息(陽複主格, pp.)];
  [ma不要] [tam(單業格)] [lobho(陽單主格)] [adhammo非法(陽單主格)] [ca],
  [ciram長久(adv.)] [dukkhaya(中單與格)] [randhayum困擾(3)].

  尊男人!請如是知:諸惡法未被完全止息;但願貪及非法代表苦,不要長久困擾你。



[1] 須羅酒 包括:小麥酒、餅酒、米酒、酵母酒、上述諸酒的調和酒。(參見Suttavibhavga ii110)

[2] 迷羅耶酒 包括:花酒、果酒、蜜酒、甘蔗酒、上述諸酒的調和酒。(參見Suttavibhavga ii110))

၂၄၉။ ဒဒါတိ ေ၀ ယထာသဒၶံ၊ ယထာပသာဒနံ ဇေနာ။
တတၳ ေယာ စ မကၤု ဘ၀တိ၊ ပေရသံ ပါနေဘာဇေန။
န ေသာ ဒိ၀ါ ၀ါ ရတၱႎ ၀ါ၊ သမာဓိမဓိဂစၧတိ။

၂၅၀။ ယႆ ေစတံ သမုစၧိႏၷံ၊ မူလဃစၥံ သမူဟတံ။
သ ေ၀ ဒိ၀ါ ၀ါ ရတၱႎ ၀ါ၊ သမာဓိမဓိဂစၧတိ။


၂၄၉။ လူအေပါင္းသည္ တစ္စံုတစ္ေယာက္အား ယံုၾကည္သည့္အေလ်ာက္ ၾကည္ညိဳသည့္အေလ်ာက္ ေပးကမ္း လွဴဒါန္း၏၊ စားဖြယ္ေသာက္ဖြယ္စသည္ကို သူတစ္ပါးတို႔ ေပးလွဴရာ၌ မ်က္ႏွာမသာသူသည္ ေန႔အခါ၌ လည္းေကာင္း၊ ညဥ့္အခါ၌ လည္းေကာင္း စိတ္၏ တည္ၾကည္မႈကိုမရ။

၂၅၀။ အၾကင္သူသည္ ဤမ်က္ႏွာမသာမႈသေဘာကို အၾကြင္းမဲ့ျဖတ္၏။ အျမစ္ျပတ္ ပယ္ႏုတ္ျပီးျဖစ္၏၊ ထိုသူသည္ ေန႔အခါ၌လည္းေကာင္း၊ ညဥ့္အခါ၌လည္းေကာင္း စိတ္၏တည္ၾကည္မႈကို ဧကန္ရ၏။

249. People make donations according to their faith: if one's thoughts are disturbed by what has given out to others, that person may not attain concentration by day and by night.

250. But when this is cut off and uprooted, then that person can attain concentration by day and by night.

249 Dadati ve yathasaddham
  yathapasadanam jano,
  tattha yo mavku bhavati,
  paresam panabhojane,
  na so diva va rattim va,
  samadhim adhigacchati.

  [Dadati贈與(3)] [ve確實] [yatha(prep.)][saddham(陰單業格)]
  yatha[pasadanam明淨(中單業格)] [jano(陽單主格)],
  [tattha在那邊] [yo凡是(陽單主格, rp.)] [mavku不安(陽單主格, a.)] [bhavati變成(3)],
  [paresam其他諸人(陽複屬格)] [pana飲料][bhojane食物(中單處格)],
  [na] [so(陽單主格)] [diva在日間(adv.)] [va] [rattim在夜間(adv.)] va,
  [samadhim(陽單業格)] [adhigacchati獲得(3)].

  人確實依信、依明淨贈與;在那邊凡是在其他諸人的飲料及食物之中,變成不安,他在日間或在夜間不獲得定。

250 Yassa c’etam samucchinnam,
  mulaghaccam samuhatam,
  sa ve diva va rattim va,
  samadhim adhigacchati.

  [Yassa(陽單屬格, rp.)] [c’但是] [etam(中單主格)] [samucchinnam完全粉碎(中單主格, pp.)],
  [mūlaghaccam斷絕根(中單主格, a.)] [samūhatam除去(中單主格, pp.)],
  [sa(陽單主格)] [ve確實] [diva在日間(adv.)] [va] [rattim在夜間(adv.)] va,
  [samadhim(陽單業格)] [adhigacchati獲得(3)]. (cp. Dh249)

  但是他的這[不安]已被完全粉碎、斷絕根、已被除去,他在日間或在夜間,確實獲得定。

၂၅၁။ နတၳိ ရာဂသေမာ အဂၢိ၊ နတၳိ ေဒါသသေမာ ဂေဟာ။
နတၳိ ေမာဟသမံ ဇာလံ၊ နတၳိ တဏွာသမာ နဒီ။


၂၅၁။ ရာဂႏွင့္တူေသာ မီးသည္မ႐ွိ၊ ေဒါသႏွင့္တူေသာ ဖမ္းယူတတ္ေသာ သတၱ၀ါသည္မ႐ွိ၊ ေမာဟႏွင့္တူေသာ ပိုက္ကြန္သည္မ႐ွိ၊ တဏွာႏွင့္တူေသာ ျမစ္သည္မ႐ွိ။

251. There is no fire like passion, no captor like anger, there is no net like illusion and there is no river like craving.

၂၅၂။ သုဒႆံ ၀ဇၨမေညသံ၊ အတၱေနာ ပန ဒုဒၵသံ။
ပေရသံ ဟိ ေသာ ၀ဇၨာနိ၊ ၾသပုနာတိ ယထာ ဘုသံ။
အတၱေနာ ပန ဆာေဒတိ၊ ကလႎ၀ ကိတ၀ါ သေဌာ။


၂၅၂။ သူတစ္ပါးတို႔၏အျပစ္ကို ျမင္လြယ္၏၊ မိမိ၏အျပစ္ကိုကား ျမင္ႏုိင္ခဲ၏၊ ထိုသူသည္ ဖြဲကိုလႊင့္သကဲ့သို႔ သူ တစ္ပါးတို႔၏ အျပစ္ကိုလႊင့္၏ စဥ္းလဲေကာက္က်စ္ေသာ ငွက္မုဆိုးသည္ ကိုယ္ကို သစ္႐ြက္စသည္ျဖင့္ ဖံုးလြမ္း သကဲ့သို႔ မိမိ၏ အျပစ္ကိုမူကား ဖံုးလႊမ္း၏။

252. It is easy to see the fault of others, but one's own is hard to see. One shows the faults of others like chaff winnowed in the wind, but one conceals one's own faults as a cunning bird hunter who hides under the leaves.

251 Natthi ragasamo aggi,
  natthi dosasamo gaho,
  natthi mohasamam jalam,
  natthi tanhasama nadi.

  [Natthi不存在(3)] [raga][samo平等(陽單主格, a.)] [aggi(陽單主格)],
  natthi [dosa為難]samo [gaho握持(陽單主格)],
  natthi [moha][samam平等(中單主格, a.)] [jalam(中單主格)],
  natthi [tanha渴愛][sama平等(陰單主格, a.)] [nadi(陰單主格)]. (cp. Dh202)

  與染平等的火不存在,與為難平等的握持不存在,與癡平等的網不存在,與渴愛平等的河不存在。

252 Sudassam vajjam aññesam,
  attano pana duddasam,
  paresam hi so vajjani,
  opunati yatha bhusam;
  attano pana chadeti,
  kalim va kitava satho.

  [Sudassam容易被見(中單主格, a.)] [vajjam罪過(中單主格)] [aññesam其他(陽複屬格, a.)],
  [attano自我(陽單屬格)] [pana] [duddasam難被見(中單主格, a.)],
  [paresam其他諸人(陽複屬格)] [hi因為] [so(陽單主格)] [vajjani罪過(中複業格)],
  [opunati暴露(3)] [yatha(adv.)] [bhusam(陽單業格)];
  attano pana [chadeti覆蓋(3)],
  [kalim噩骰(ㄕㄞˇ)(陽單業格)] [va] [kitava行騙者(陽單主格)] [satho狡猾(陽單主格, a.)].

  其他者的罪過容易被見,而自我的[罪過]難被見;因為他暴露其他諸人的諸罪過,像[暴露]糠;而覆蓋自我的[罪過],如狡猾的行騙者[覆蓋]噩骰子。

၂၅၃။ ပရ၀ဇၨာႏုပႆိႆ၊ နိစၥံ ဥဇၩာနသညိေနာ။
အာသ၀ါ တႆ ၀ၯုႏၲိ၊ အာရာ ေသာ အာသ၀ကၡယာ။


၂၅၃။ သူတစ္ပါး၏ အျပစ္ကို အစဥ္႐ႈလွ်က္ အျမဲမျပတ္ ကဲ့ရဲ့တတ္သူအား အာသေ၀ါတရားတို႔သည္ တိုးပြားကုန္၏၊ ထုိသူသည္ အာသေ၀ါကုန္ျခင္းမွ ေ၀းကြာ၏။

253. One who sees the faults of others is always ready to blame. This makes him increase of compulsions (Arthawal taya). Such one is far from extinction of compulsion.

၂၅၄။ အာကာေသ၀ ပဒံ နတၳိ၊ သမေဏာ နတၳိ ဗာဟိေရ။
ပပဥၥာဘိရတာ ပဇာ၊ နိပၸပဥၥာ တထာဂတာ။

၂၅၅။ အာကာေသ၀ပဒံ နတၳိ၊ သမေဏာ နတၳိ ဗာဟိေရ။
သခၤါရာ သႆတာ နတၳိ၊ နတၳိ ဗုဒၶါနမိဥၨိတံ။


၂၅၄။ ေကာင္းကင္၌ ေျခရာမ႐ွိ၊ သာသနာ့ျပင္ပ၌ မဂ္ရ ဖိုလ္ရ ရဟန္းမ႐ွိ၊ သတၱ၀ါတို႔သည္ သံသရာခ်ဲ႕ထြင္တတ္ေသာ တဏွာ မာန ဒိ႒ိ တရား၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ကုန္၏၊ ဘုရား႐ွင္တို႔သည္ သံသရာ ခ်ဲ႕ထြင္တတ္ေသာတရားမွ ကင္းကုန္၏။

၂၅၅။ ေကာင္းကင္၌ ေျခရာမ႐ွိ၊ သာသနာ့ျပင္ပ၌ မဂ္ရဖိုလ္ရ ရဟန္းမ႐ွိ၊ ျမဲကုန္ေသာသခၤါရ တရားတို႔သည္ မ႐ွိကုန္။ ဘုရား႐ွင္တို႔အား တုန္လႈပ္ျခင္းမ႐ွိ။

254. There is no footstep in the sky; no true monk is found outside the Buddhist Order (in Buddha's Theravada Thar tha nar), the world delights in pleasures, Buddhas have overcome from such pleasures.

255. There is no footstep in the sky; no true monk is found outside the Buddhist Order (in Buddha's Theravada Thar tha nar), no Sankhara is eternal; Buddhas have no agitation.

253 Paravajjanupassissa,
  niccam ujjhanasaññino,
  asava tassa vaddhanti,
  ara so asavakkhaya.

  [Para其他人(a.)][vajj罪過][anupassissa隨看(陽單與格, a.)],
  [niccam(adv.)] [ujjhana譏嫌][saññino一起知(陽單與格, a.)],
  [asava流向(陽複主格)] [tassa(陽單屬格)] [vaddhanti增長(3)],
  [ara疏遠(indecl.)] [so(陽單主格)] [asavakkhaya滅盡諸流向(陽單從格)].

  對隨看其他人的罪過者,對常一起知譏嫌者,他的諸流向增長,他從滅盡諸流向疏遠。

254~255

254 Akaseva padam natthi,
  samano natthi bahiro,
  papañcabhirata paja,
  nippapañca Tathagata.

  [Akase虛空(陽單處格)][va] [padam足跡(中單主格)] [natthi不存在(3)],
  [samano沙門(陽單主格)] natthi [bahiro外部(陽單主格, a.)],
  [papañc虛妄][abhirata全面喜樂(陰單主格, pp.)] [paja世代子孫(陰單主格)],
  [nippapañca無虛妄(陽複主格, a.)] [Tathagata如來(陽複主格)].

  如足跡在虛空中不存在,外部的沙門不存在;世代子孫已全面喜樂虛妄,諸如來[1]無虛妄。

255 Akaseva padam natthi,
  samano natthi bahiro,
  savkhara sassata natthi,
  natthi Buddhanam iñjitam.

  [Akase虛空(陽單處格)][va] [padam足跡(中單主格)] [natthi不存在(3)],
  [samano沙門(陽單主格)] natthi [bahiro外部(陽單主格, a.)], (cp. Dh254)
  [savkhara一起作(陽單從格)] [sassata永久不變(陽單從格, a.)] natthi,
  natthi [Buddhanam已覺者(陽複屬格)] [iñjitam搖動(中單主格, pp.)].

  如足跡在虛空中不存在,外部的沙門不存在;從永久不變的一起作,它不存在;諸已覺者的已被搖動的[]不存在。



[1] 如來 tathagata(tatha如是+agata(pp.)) I. m. 如來 2. a. 已如是來 (「比丘們!如來依說的如是作,依作的如是說。這樣,依說的如是作,依作的如是說。由於它,他被叫做如來。」(A ii24))