မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္ၾကီးသည္
အမိျမန္မာႏုိင္ငံၾကီး လြပ္လပ္ေရးရခါနီးတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ႀကီးကို အဘက္ဘက္က
ျပဳျပင္ေစလုိသည့္အတြက္အနာဂတ္သာသနာေရးက်မ္းစာကုိ ေရး၍
ႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသားအား
လုံးအား တပ္လွန္႔ခဲ့ပါသည္။ ဆရာေတာ္ၾကီးသည္ တုိင္းျပည္ႏွင့္သာသနာကိုလည္း ကမၻာ့အလယ္မွာ တင့္တယ္ထည္၀ါေစခ်င္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘာသာထိရင္ မခ်ိေအာင္နာတတ္ဖို႔အတြက္ “ဘာသာေသြး” စေသာ က်မ္းစာအုပ္မ်ားကိုလည္း ေရးေတာ္မူ ခဲ့ျပန္ပါသည္။
လုံးအား တပ္လွန္႔ခဲ့ပါသည္။ ဆရာေတာ္ၾကီးသည္ တုိင္းျပည္ႏွင့္သာသနာကိုလည္း ကမၻာ့အလယ္မွာ တင့္တယ္ထည္၀ါေစခ်င္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘာသာထိရင္ မခ်ိေအာင္နာတတ္ဖို႔အတြက္ “ဘာသာေသြး” စေသာ က်မ္းစာအုပ္မ်ားကိုလည္း ေရးေတာ္မူ ခဲ့ျပန္ပါသည္။
တုိင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳး၊ ဘာသာႏွင့္သာသနာကို ခ်စ္ျမတ္ႏုိးသည့္စိတ္ကို အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ဟုေခၚ ၏။ မဟာဂႏၶာ႐ုံ ဆရာေတာ္ၾကီး၏ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ကား အံ့မခန္းပင္။ ဆရာေတာ္ၾကီးသည္ အမ်ိဳးသားေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျဖစ္ေစ၊ သာသနာ ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျဖစ္ေစ၊ ရဟန္း သံဃာေတာ္ မ်ား ေသြးေအးေအးေနသည္ကုိ သေဘာက်ေတာ္မမူ။ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ကမၻာ့အေျခအေနကိုလည္း စိတ္မ၀င္စား၊ တုိင္းျပည္၏အေျခအေနကုိလည္း ေကာင္းေကာင္း နားမလည္ဘဲ ႐ုိး႐ုိးေအးေအးေနၾက လွ်င္ ေခတ္ပညာတတ္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ အထင္ေသးမႈကို ခံရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သတိေပးေတာ္မူခဲ့ ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သံဃာေတာ္အရွင္မ်ားသည္ မဟာဂႏၶာ႐ုံဆရာေတာ္ ညႊန္ျပထားသကဲ့သုိ႔ အမ်ိဳး သားေရးစိတ္ဓာတ္ ရွိသင့္၏။
ယခုအခ်ိန္၌လည္း ႏုိင္ငံေတာ္ၾကီးသည္ ေခတ္သစ္စနစ္သစ္ျဖင့္ ခ်ီတက္လ်က္ရွိေသာေၾကာင့္ ဖြံျဖိဳးတုိးတက္ဖုိ႔ အတြက္ အညြန္႔တလူလူ တက္လ်က္ရွိ၏။ မၾကာခင္ေသာအခ်ိန္၀ယ္ ႏုိင္ငံတကာမွ စီး ပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ၾကီးမ်ား လာေရာက္က်ေပေတာ့မည္။ ထုိအခါ ကၽြဲကူးေရပါဆုိသကဲ့သုိ႔ တုိင္းတပါး ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့စ႐ုိက္မ်ားသည္လည္း ေရာေထြးယွက္တင္ ပါလာေတာ့မည္ျဖစ္သည္။
သုိ႔ျဖစ္က အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္အားနည္းေသာ တုိင္းရင္းသား လူငယ္ေလးမ်ားအား ေရျခားေျမျခား ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့စ႐ုိက္မ်ား ကူးစက္ခံရေပလိမ့္မည္။ ယင္းသုိ႔ကူးစက္ခံရလွ်င္ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ သည္ ျခစားခံရ ေသာ အိမ္တုိင္ကဲ့သုိ႔ ျပိဳလဲသြား ႏုိင္ေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယခုကတဲကစၿပီး ၾကိဳတင္၍ လူငယ္မ်ား အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္ ရွင္သန္ထက္ျမက္ေစဖုိ႔ ၾကိးစားရမည္ ျဖစ္၏။
အဆိုတစ္ခုရွိ၏။ ``လူမ်ိဳး၏အသက္သည္ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၏ အသက္သည္ စာေပ`` ဟူသတတ္။ တန္ဖုိး မျဖတ္ ႏုိင္ေသာ ဆုိ႐ုိးတစ္ခုပင္။
ထုိသုိ႔ျဖစ္လွ်င္ ျမန္မာလူမ်ိဳး၏အသက္ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈ၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၏ အသက္သည္ ပိဋကတ္ စာေပျဖစ္၏ဟု ဆုိရခ်ိမ့္မည္။ ထုိစကားဆုိသင့္စြာ့။ ပထမျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္သည္ ပုဂံေခတ္မွာ ျဖစ္ေပၚလာ ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ဆုိသည္မွာ ပုဂံယဥ္ေက်းမႈပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ပုဂံယဥ္ေက်းမႈသည္လည္း ပိဋကတ္စာေပ (ဗုဒၶစာေပ)မွာ ျမစ္ဖ်ားခံ၏။ ဘာ့ေၾကာင့္နည္း၊ “လွည္း၀င္႐ုိးသံ တညံညံ ပုဂံဘုရားေပါင္း၊ စာၾကည့္တုိက္အစ ပိဋကတ္တုိက္က” ဆုိသည့္အတုိင္း ပုဂံေခတ္တြင္ ပိဋကတ္စာေပကို အထူးေလ့လာ သင္ယူၾက၏။ လူေနမႈစနစ္တစ္ခုလုံးကုိလည္း ပိဋကတ္စာေပႏွင့္အညီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလုိက္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပုဂံ ယဥ္ေက်းမႈ၏ အသက္သည္ ပိဋကတ္စာေပပင္ ျဖစ္ေပသည္။
ခ်ဲ႕ဦးအံ့။ ဘုရင္အေနာ္ရထာသည္ အရွင္အရဟံကို ဆရာတင္၍ ပုဂံျမိဳ႕ၾကီးကို စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ပညာေရး၊ သာသနာေရးစသျဖင့္ ဘက္ေပါင္းစုံမွ တုိးတက္ေအာင္ ခုိင္ခုိင္ခန္႔ခန္႔ တည္ေဆာက္ခဲ့၏။ ဆရာသခင္ အရွင္အရဟံက လည္း ဘုရားသားေတာ္ပီပီတုိင္းသူျပည္သားလူအမ်ားအား သမၸဒါ တရား၊ ေလာကပါလတရား၊ အရိဟာနိယ တရား၊ မင္းက်င့္တရား၊ သဂၤဟတရား၊ သိဂၤါေလာ၀ါဒတုိ႔ကုိ ပို႔ခ်ေဟာျပကာ ထည္၀ါေသာ၊ ဂုဏ္သေရရွိေသာ ပုဂံယဥ္ေက်းမႈကို အေကာင္ အထည္ေဖၚခဲ့ ေပသည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ ဆရာဒကာလက္တြဲ၍ ၾကိဳးစားအားထုတ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၊ ဗုဒၶဘာ သာႏွင့္ ျမန္မာ ခြဲျခား၍ မရေလာက္ေအာင္ ပုဂံယဥ္ေက်းမႈသည္ ဘုန္းမီးေနလေတာက္ခဲ့၏။ ထုိကုိ ဂုဏ္ ယူေသာအားျဖင့္ “သာကီမ်ိဳးေဟ့၊ တုိ႔ဗမာ”ဟုပင္ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံ မ်ားကလည္း “ဘုရင္အေနာ္ရထာ”ဆုိလွ်င္ ဖိန္႔ဖိန္႔တုန္ေအာင္ ေလးစားခဲ့ၾက၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ အရွင္အရဟံႏွင့္ ဘုရင္အေနာ္ရထာ၏ ေက်းဇူးတုိ႔ကား ဆပ္၍မကုန္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ၾကီးမား လွေပသည္။
“ျမန္မာ”ဆုိသည့္ စကားလုံးသည္ ပုဂံမွ အစျပဳကာ ကမၻာ့ေျမပုံေပၚ၌ ထင္ရွားေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္ သည္။ ထုိမွတဖန္ ဒုတိယျမန္မာႏုိင္ငံကိုတည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ဘုရင့္ေနာင္ႏွင့္ တတိယျမန္မာႏုိင္ငံကို တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ အေလာင္းဘုရားတုိ႔ ကလည္း ဘုရင္အေနာ္ရထာ၏ ေျခရာကို နင္းခဲ့ၾကျပန္ေသာ
ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈသည္ ဆက္လက္၍ အားေကာင္း ေမာင္းသန္ ရွင္သန္ခဲ့ရေပသည္။
ထုိ႔ထက္ ပုိ၍ထင္ရွားသည္ကား ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီးတည္း။ ထုိမင္း တရားၾကီးသည္ သာသနာ ေတာ္ကုိ အလြန္ၾကည္ညိဳ၏။ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတုိက္ေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းခဲ့၏။ ထုိေက်ာင္းတုိက္ၾကီး မ်ားသည္ ယေန႔ေခတ္အေခၚအရ ေျပာလွ်င္ ဗုဒၶေကာလိပ္၊ ဗုဒၶတကၠသုိလ္ၾကီးမ်ားပင္တည္း။
ထုိမင္းတရားၾကီးသည္ကား ပဥၥမသဂၤါယနာတင္ပြဲၾကီးကို ျခိမ့္ျခိမ့္သဲ ဆင္ႏြဲကာ ဘုရားျမတ္ စြာေဟာၾကားခဲ့သည္ ပိဋကတ္စာေပကို ေက်ာက္ထက္အကၡရာထုိးခဲ့သျဖင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈသည္ ပိဋကတ္စာေပႏွင့္ တထပ္တည္းျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာသိ ေၾကျငာ လုိက္ျပန္ေတာ့သည္။ ပိဋကတ္သုံးပုံကို မွတ္တမ္းတင္ထားေသာ ယင္းေက်ာက္စာခ်ပ္မ်ားသည္ကား “ကမၻာ့အၾကီးဆုုံး စာအုပ္” ဟု ကမၻာ့ဂႏၳ၀င္၌ မွတ္တမ္း၀င္သြားေလေတာ့၏။
ထုိ႔ေနာက္
အမိျမန္မာႏုိင္ငံၾကီးသည္အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ ေရာက္သြားသျဖင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈသည္ ေမွးမွိန္ ခဲ့ရျပန္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူအဂၤလိပ္မ်ားက တုိင္းတပါးမွ ဘာသာျခားလူမ်ိဳးျခားမ်ားကို ေနရာေပးၾက၏။ သူတုိ႔စိတ္ၾကိဳက္ပုံ ေဖၚႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ နယ္စပ္ ေဒသရွိ အလြန္႐ုိးစင္းေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ားအား သူတုိ႔စာေပ၊ ဘာသာ၊ ယဥ္ေက်းမႈကို ႐ုိက္သြင္း ေပးလုိက္ေတာ့၏။ ျမန္မာ့ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္တုိ႔ကို ခ်ိဳးႏွိမ္ခဲ့၏။
ယင္းသုိ႔လွ်င္ ဘာသာျခား လူမ်ိဳးျခားမ်ား၏ လက္ေအာက္၌ ေနရျခင္းေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အႏွိမ္ခံနင္းျပားဘ၀သုိ႔ မ႐ႈမလွ ေရာက္ခဲ့ရေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သူ႕ကၽြန္မခံလုိေသာ စိတ္ျဖင့္ တုိင္းျပည္လြပ္လပ္ေရး ရဖုိ႔အတြက္ တစ္မ်ိဳးသားလုံး ၾကိဳးစားခဲ့ရေပသည္။ လြပ္လပ္ေရးလည္း ရခဲ့ပါ၏။ သုိ႔ေသာ္ စစ္အတြင္းက မ႐ုန္းထြက္ႏုိင္ခဲ့။ နယ္ခ်ဲ႕သမားတုိ႔၏ အေရာင္ဆုိးျခင္းခံလုိက္ရေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ားက ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ၾကသျဖင့္ “တုိင္း ျပည္ကႏုႏု၊ မုန္တုိင္းကထန္ထန္”ဆုိရေလာက္ေ အာင္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ၾကျပန္၏။ ယခုအခ်ိန္၌ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနျခင္းသည္ ယင္းနယ္ခ်ဲ႕သမားတုိ႔ လက္ခ်က္ေၾကာင့္တည္း။
ယင္းသုိ႔ပင္ အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ရင္ဆုိင္ေနရေစကာမူ. . . ျမန္မာႏုိင္ငံၾကီး လြပ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္တြင္ သမၼတ၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အမွဴးရွိေသာ ႏုိင္ငံအၾကီးအကဲမ်ားက ေရွးေရွး သာသ နာျပဳမင္းမ်ားကို ႏွလုံးမူကာ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာ မတိမ္ေကာေစဖုိ႔အတြက္ ပထမျပန္ စာေမးပြဲမ်ား က်င္းပျပဳလုပ္ျခင္း၊ ပါဠိတကၠသုိလ္မ်ားကို ဖြဲ႕စည္းေပးျခင္း၊ ဆြမ္းဆန္ေတာ္ႏွင့္ န၀ကမၼအလွဴေငြ မ်ား ေထာက္ပံ့ျခင္း၊ ပဋိပတ္ရိပ္သာမ်ား တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္ျခင္း၊ တိပိဋကစာေမးပြဲ မ်ား က်င္းပျခင္း၊ ဘြဲ႕ တံဆိပ္ေတာ္မ်ား ဆက္ကပ္ျခင္း စေသာ ၾကီးက်ယ္ေသာ သာသနာ့ အလုပ္မ်ားကို အစဥ္အလာ မပ်က္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေပသည္။
ထုိမွတပါး ဆ႒သဂၤါယနာတင္ပြဲၾကီးကိုလည္း ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားကိုပါ ဖိတ္ၾကား၍ တခန္းတနားဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကျပန္ ပါသည္။
ထုိကဲ့သုိ႔သာသနာျပဳအလုပ္မ်ားကို ျပဳလုပ္ၾကျခင္းသည္ ျမန္မာ့အသက္ျဖစ္ေသာ ပိဋကတ္စာေပကုိ မကြယ္ ေပ်ာက္ဖုိ႔ႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာမ်ား မတိမ္ေကာေစဖုိ႔ ျဖစ္ေပသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္အၾကီးအကဲမ်ားသည္ ထုိမွ်ေလာက္နဲ႔အားမရသျဖင့္ “သာသနာေရး ၀န္ၾကီး႒ာန”ဟု ၀န္ၾကီး႒ာနတစ္ခု ဖြဲ႕စည္း ေပးခဲ့ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သာသနာေရး၀န္ၾကီး႒ာနဟူသည္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔၏ အသက္ျဖစ္ေသာ “ပိဋကတ္ စာေပကို ထိန္းသိမ္းေသာ ၀န္ၾကီး႒ာန” ျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ ဟိႏၵဴဘာသာ အစၥလာမ္ ဘာသာ စေသာ ဘာသာတုိင္းႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ“ဘာသာေရး၀န္ၾကီး ႒ာန” မဟုတ္ပါ။
ဤသည္ကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိဖုိ႔ လုိအပ္ေပသည္။
ရွင္းပါဦးအံ့။ “သာသနာ (သာသန)”ဟူေသာ စကားသည္ ပါဠိစကားျဖစ္၏။ “ဘုရားအဆုံးအမျဖစ္ေသာ ပိဋကတ္စာေပ” ဟု အဓိပၸါယ္ရ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မည္သည့္ဘာသာႏွင့္မွ်မဆုိင္။ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႏွင့္သာ သက္ဆုိင္ေသာ စကားလုံးျဖစ္၏။ တခ်ိဳ႕ ဘာသာမ်ားကား ထုိ“သာသနာ”ဆုိေသာ စကားလုံးကိုပင္ အတု ယူထားၾက၏။
ဥပမာ- အစၥလာမ္ သာသနာ။
ယင္းကဲသုိ႔ သာသနာဟူေသာ စကားလုံးကုိ ယူထားျခင္းသည္ ဗုဒၶသာသနာကို
ေ၀ါဟာရျဖင့္ ပူးသတ္ျခင္း ပင္တည္း။ ထုိအသုံးအႏႈံးမ်ိဳး မသုံးႏႈန္းဖုိ႔ရန္
ကန္႔ကြက္ရေပ မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “သာသနာေရး၀န္ၾကီး႒ာန ဆုိသည္မွာ ပိဋကတ္စာေပကို
ထိန္းသိမ္းေသာ ၀န္ၾကီး႒ာ နျဖစ္ေၾကာင္းကုိလည္းေကာင္း၊ သာသနာဟူေသာစကားလုံး
ေ၀ါဟာရမွာ ဗုဒၶသာသနာႏွင့္သာ သက္ဆုိင္ေသာ စကားလုံး ေ၀ါဟာရ
ျဖစ္ေၾကာင္းကုိလည္းေကာင္း” ကို လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္ေအာင္ တင္သြင္းရေပမည္။
လႊတ္ေတာ္ဆုိသည္မွာ တစ္တုိင္းျပည္လုံးႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ စည္းကမ္းဥပေဒမ်ားကို အၾကံေပးျခင္း၊ ေရးဆြဲျခင္း၊ အတည္ ျပဳျခင္း၊ ထုတ္ျပန္ျခင္းစသည္ျဖင့္ ဥပေဒျပဳအာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ေသာ႒ာနခ်ဳပ္ႀကီး တစ္ခုပင္တည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အသက္တမွ် အေရးၾကီး လွ၏။ ယင္းသုိ႔ အသက္တမွ် အေရးၾကီးေသာ လႊတ္ေတာ္ထဲ၌ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယက အဖြဲ႕ၾကီး၏ သာသနာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို တုိက္႐ုိက္ တင္သြင္းခြင့္၊ ညႊန္ၾကားခြင့္ ရပါ၏ေလာ။ (သုိ႔မဟုတ္) အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာကို ေမွးမွိန္ေစသာ တျခားသူမ်ား၏ အဆုိျပဳလႊာမ်ားကို ကန္႔ကြက္ခြင့္ ရွိပါ၏ေလာ။ စဥ္းစားသင့္၏။
လႊတ္ေတာ္ဆုိသည္မွာ တစ္တုိင္းျပည္လုံးႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ စည္းကမ္းဥပေဒမ်ားကို အၾကံေပးျခင္း၊ ေရးဆြဲျခင္း၊ အတည္ ျပဳျခင္း၊ ထုတ္ျပန္ျခင္းစသည္ျဖင့္ ဥပေဒျပဳအာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ေသာ႒ာနခ်ဳပ္ႀကီး တစ္ခုပင္တည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အသက္တမွ် အေရးၾကီး လွ၏။ ယင္းသုိ႔ အသက္တမွ် အေရးၾကီးေသာ လႊတ္ေတာ္ထဲ၌ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယက အဖြဲ႕ၾကီး၏ သာသနာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို တုိက္႐ုိက္ တင္သြင္းခြင့္၊ ညႊန္ၾကားခြင့္ ရပါ၏ေလာ။ (သုိ႔မဟုတ္) အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာကို ေမွးမွိန္ေစသာ တျခားသူမ်ား၏ အဆုိျပဳလႊာမ်ားကို ကန္႔ကြက္ခြင့္ ရွိပါ၏ေလာ။ စဥ္းစားသင့္၏။
တခ်ိဳ႕ဘာသာျခားလႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားက ကုိးကြယ္မႈဘာသာ၊ လူမ်ိဳးေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားကို အဆုိတင္သြင္းၾက၏။ ဥပမာ- ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာမွ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ား ကုိ ျပည္မၾကီးထဲ၌ တံခါးမရွိဓားမရွိ သြားလာႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အဆုိတင္သြင္းျခင္း၊ ဘူးသီးေတာင္ တခြင္မွာ ဘာသာစကား အခက္အခဲေၾကာင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးစစ္စစ္ ျဖစ္ေသာ ဆရာ ဆရာမမ်ားကို မခန္႔ဘဲ ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးျဖစ္သည့္ ဆရာ ဆရာမမ်ားကို ခန္႔အပ္ဖုိ႔အတြက္ အဆုိတင္ သြင္းျခင္း၊ စသည္စသည္တုိ႔ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံျဖစ္ပါလ်က္ ျမန္မာစကားသည္ သူတုိ႔အတြက္ ခက္ခဲေနသတဲ့။ အလြန္ကန္႔ကြက္သင့္ေသာ အဆုိျပဳ လႊာတည္း။ ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီးကလည္း လက္မခံပါ။ ဘာသာျခားတုိ႔၏ အဆုိျပဳလႊာကို ေထာက္ ဆပါက ဘာသာျခား လူမ်ိဳးျခားတုိ႔သည္ ျမန္မာ စကားကို ပစ္ပယ္လုိျခင္း၊ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ ကုိ ေဖ်ာက္ ဖ်က္လုိျခင္း၊ သူတုိ႔ ဘဂၤါလီစကားကိုသာ သုံးႏႈံးလုိျခင္း၊ သူတုိ႔ယဥ္ေက်းမႈ သူတုိ႔ ဘာသာကိုသာ တြင္ က်ယ္ေစလုိျခင္း စေသာ သူတုိ႔၏ သေဘာထား ဆႏၵကို မွန္းဆႏုိင္ေပသည္။ ထုိဆႏၵမွာ . . .စာေပစကားျဖင့္ ေျပာလွ်င္ “ပါပိစၦာ”ဟု ေျပာရေပမည္။ “ပါပိစၧာ”ဟူသည္ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာကို ဖ်က္ဆီးလုိေသာ အလုိဆုိးတည္း။
ထုိအဆိုျပဳလႊာမ်ားကို ကန္႔ကြက္ဖုိ႔အတြက္ မိမိတုိ႔ သံဃာေတာ္မ်ားက တာ၀န္ယူရေပမည္။ ထုိမွ်ေလာက္မွ် လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရွိလွ်င္ သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းၾကီးတစ္ခုလုံးသည္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ ခံရျခင္းပင္ ျဖစ္ေပ၏။ ယေန႔ သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းၾကီးသည္ ယင္းသုိ႔ေသာ “လူ႔အခြင့္အေရး” ရပါ၏ေလာ။ စစ္ေၾကာသင့္၏။ အားလုံးစုေပါင္း၍ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းက ေတာင္းဆုိဖုိ႔ လုိအပ္ေပသည္။ တစ္သာသနာလုံးႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာေၾကာင့္ ညီညီ ညြတ္ညြတ္နဲ႔ အေရးဆုိဖုိ႔ လုိအပ္လွေပသည္။
အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ ထက္သန္ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ သံဃမဟာနာယကဆရာေတာ္တစ္ပါးက ေျပာ ဖူး၏။ “သက္ဆုိင္ရာ ႒ာနကို အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ကိစၥမွန္သမွ် အၾကံျပဳစရာရွိလွ်င္ အၾကံျပဳမည္၊ တုိက္ တြန္း စရာရွိလွ်င္ တုိက္တြန္းမည္၊ ကန္႔ကြက္စရာကန္႔ကြက္မည္ဆုိၿပီး သက္ဆုိင္ရာကုိ အဆုိတင္သြင္းတယ္၊ ညႊန္ၾကား တယ္၊ ဒါေပမဲ့ သဲထဲေရသြန္သလုိပဲ ဘာမွ မထိေရာက္ခဲ့ဘူး”ဟု အမိန္႔ရွိဖူး၏။
ႏုိင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႕၀င္ ဆရာေတာ္ တစ္ပါးျဖစ္ပါလ်က္ ထုိဆရာေတာ္၏ အရွိန္ၾသဇာသည္ သက္ဆုိင္ေသာ ႒ာနသို႔ ဘာ့ေၾကာင့္ မသက္ေရာက္သနည္း။ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အေျခခံ “စည္းမ်ဥ္းဥပေဒ၊ မူ၀ါဒ” အားနည္း ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ အားနည္းျခင္းသည္ သံဃမ ဟာနာယက အဖြဲ႕တစ္ခုတည္းႏွင့္ မသက္ဆုိင္ေပ။ တစ္သာသနာလုံးႏွင့္ သက္ဆုိင္၏။ တစ္မ်ိဳးသားလုံးႏွင့္ သက္ဆုိင္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ “မူ၀ါဒ”ကို သံဃာထုတစ္ရပ္လုံးကို ကုိယ္စားျပဳေသာ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုခု (ဥပမာ- ႏုိင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယက၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ၀ိနည္းဓုိရ္ အဖြဲ႕၊ ပညာေရးအဖြဲ႕၊ တုိင္း သံဃနာယက၊ ျမိဳ႕နယ္ သံဃနာယကစသည္) က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တင္သြင္း ခြင့္၊ ညႊန္ၾကားခြင့္ ရွိရေပမည္။
သီရိလကၤာႏုိင္ငံသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံကဲ့သုိ႔ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာကို ကိုးကြယ္ေသာ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ ငံပင္ျဖစ္၏။ သုိ႔ေသာ္ ထုိႏုိင္ငံသည္ ဗုဒၶသာသနာကို အထူး အားေပး၏။ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတသည္ပင္ သမၼတအျဖစ္ က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆုိ သည့္ေန႔၌ သူတုိ႔ႏုိင္ငံရွိ စြယ္ေတာ္ကိုလည္းေကာင္း၊ သံဃမ ဟာနာ ယက ဆရာေတာ္မ်ားကိုလည္းေကာင္း သြားေရာက္၍ ဦးတုိက္ရ၏။ ထုိမွတပါး၊ လႊတ္ေတာ္ထဲ၌ သာသနာေရးကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားကုိ လႊတ္ေတာ္အမတ္ အျဖစ္ တက္ေရာက္ခြင့္ ျပဳထား၏။ ဗုဒၶဘာသာသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ဘာသာကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနရကား ထုိအခြင့္ အေရးေပးထားျခင္း ျဖစ္၏။ ဘာသာျခားမ်ားကိုကား ထုိကဲ့သုိ႔ အခြင့္အေရး မေပးပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေကာ ထုိကဲ့သုိ႔ မျဖစ္သင့္ေပဘူးလား။
ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံျဖစ္ျဖစ္၊ ဆုိရွယ္လစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ျဖစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ျဖစ္၊ မည္သည့္ႏုိင္ငံမွာမဆုိ ကုိယ့္ဘာသာကုိ တန္ဖုိးထား ၾကသည္မွာ ထုံးစံပင္တည္း။ အီရန္ႏုိင္ငံ၏ လူဦးေရ အမ်ားစုသည္ မြတ္စလင္ ဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမၼတမွအစ ႏုိင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းကုိ မြတ္စလင္ဘာသာ ၀င္မ်ားသာ တာ၀န္ယူထားၾကပါသည္။ အျပစ္ မဆုိသာေပ။ မြတ္စလင္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ အယာတုိလာ ခါေမ နီ၏ အရွိန္ၾသဇာသည္ အီရန္သမၼတ အေပၚမွာပင္ တုိက္႐ုိက္ သက္ေရာက္လွ်က္ ရွိေပ၏။ မိမိတုိ႔ဘာသာကို တန္ဖုိးထားသည့္ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားကုိ အတုယူ၍ ျမန္မာ ႏုိင္ငံသည္လည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ားစု ေနထုိင္ေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မိမိတို႔ ဗုဒၶ သာသနာကို ေရွးဘုရင္ မ်ားကဲ့သို႔ အထူးတလည္ အားေပးသင့္လွ၏။
သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းၾကီးသည္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔၏အသက္ျဖစ္ေသာ ပိဋကတ္စာေပကို သင္ယူပုိ ႔ခ်ေနၾကရကား အေနာ္ရထာ အစထား ေရွးေရွးေသာဘုရင္တုိ႔သည္ သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းၾကီးကို အလြန္အား ကိုးၾက၏။ ထုိကဲ့သို႔ အားကိုးခဲ့ ေသာေၾကာင့္လည္း ယေန႔ အခ်ိန္၌ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈသည္ မတိမ္ေကာ မေပ်ာက္ကြယ္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
လႊတ္ေတာ္မရွိေသာ ပုဂံေခတ္ကဆုိလွ်င္ အရွင္အရဟံသည္ ဘုရင္အေနာ္ရထာကို တုိင္းသူျပည္သား လူအမ်ား အား မင္းက်င့္တရားႏွင့္အညီအုပ္ခ်ဳပ္ဖုိ႔ ဆုံးမ၏။ တုိက္တြန္း၏။ ဒုစ႐ုိက္တရားမ်ားကို မလုပ္ဖုိ႔ တားျမစ္၏။ ထုိ႔ ေၾကာင့္ ပုဂံေနျပည္ေတာ္သည္ကမၻာက ေလးစားရသည့္အေနအထား ေရာက္ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ ၏။
“ပုဂံေခတ္သာ ယခုေခတ္ကဲ့သုိ႔ လႊတ္ေတာ္ရွိလွ်င္ လႊတ္ေတာ္အဓိပတိသည္ ဆရာေတာ္သံဃာေတာ္ မ်ားပင္ ျဖစ္ေလာက္ စရာရွိ၏” ဟု ေတြးမိေပသည္။ ဘာ့ေၾကာင့္နည္း၊ သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္မ်ားသည္ သက္ဦးဆံပုိင္ ဘုရင္ ဧကရာဇ္မ်ားကိုပင္ခ်ဳပ္ကိုင္ႏုိင္ ေသာေၾကာင့္ တည္း။ ျမန္မာ့စာေပ၊ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်း မႈ၊ ျမန္မာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံဃာအဖြဲ႕အစည္းၾကီးသည္ မည္မွ်ေလာက္ အေရးပါသည္ဆုိသည္ ကုိ သမုိင္းဆရာမ်ား ေကာင္းေကာင္းၾကီး သိရွိၾကပါ၏။
ေရွးေခတ္သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ဘုရင္ကို ဆုံးမသြန္သင္ႏုိင္သည့္ အခြင့္အာဏာ၊ အမိန္႔ၾသဇာ ရွိေသးသည္ ဆုိလွ်င္ ယေန႔ ေခတ္ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ လႊတ္ေတာ္ထဲ၌ တစုံတစ္ခုေသာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အာဏာ ရွိသင့္သည္သာ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ သံဃာေတာ္ အေရအတြက္သည္ ၅၀၀၀၀၀ (ငါးသိန္း) ၀န္းက်င္ ရွိ၏။ ထုိမွ်ေလာက္မ်ားျပားေသာ သံဃာ့ အဖြဲ႕အစည္း ၾကီးသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ သံဃမဟာနာယက အဖြဲ႔ေအာက္မွာ ရွိ၏။ ႏုိင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယက ဆရာေတာ္မ်ား၏ သာသနာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ညႊန္ၾကားလႊာမ်ားသည္ လႊတ္ေတာ္ထဲ၌ သက္ေရာက္မႈရွိကို ရွိေစရ မည္။ ရွိလည္း ရွိသင့္ ေပသည္။
ဗုဒၶစာေပတည္တံ့မွ ပုဂံယဥ္ေက်းမႈတည္တံ့မည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာကို ခ်စ္ေသာ ျမန္မာ လူမ်ိဳး မွန္သမွ်သည္ ဗုဒၶစာေပကုိ အသက္တမွ် တန္ဖုိးထားရေပမည္။ ဗုဒၶစာေပကြယ္ေပ်ာက္လွ်င္ ပုဂံယဥ္ေက်းမႈ ကြယ္ေပ်ာက္သြားေပမည္။ ပုဂံယဥ္ေက်းမႈ ကြယ္ေပ်ာက္လွ်င္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈလည္း ကြယ္ေပ်ာက္ သြားေပမည္။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈကြယ္ေပ်ာက္ သြားလွ်င္ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဆုိသည္မွာလည္း ကြယ္ေပ်ာက္ သြားမည္ျဖစ္၏။ သုိ႔ျဖစ္ရကား အမ်ိဳးဘာသာသာသနာ မကြယ္ေပ်ာက္ဖုိ႔ အတြက္ တက္ညီလက္ညီ ၾကိဳးစား သင့္ေပသည္တကား။
သီတဂူ အရွင္ေဒ၀ိႏၵာဘိ၀ံသ (စစ္ကုိင္း)