“အပုိအလုပ္ေတြနဲ႔ အလုပ္ေတြမပုိပါေစနဲ႔”
ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ရဲ့ ေဆာင္႐ြက္ေနၾကတဲ့ ကိစၥမ်ားအနက္ တခ်ိဳ႔ဘာသာေရး
ကိစၥေတြဟာ မလိုအပ္ပါဘဲ အစဥ္အလာ အရ ေဆာင္႐ြက္ေနၾက ရတယ္။ ႏွစ္ကာလၾကာလာေတာ့
မလိုအပ္ဘဲ ေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့ ကိစၥမ်ားကိုပင္ အဓိကအျဖစ္ မွတ္ယူလာၾကတယ္။အဲဒီကိစၥကို မေဆာင္႐ြက္က မျဖစ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြထိေတာင္ အသိေတြက လြဲေခ်ာ္လာၾကတယ္။ အပိုအလုပ္ ေတြနဲ႔ အလုပ္ေတြ ပိုလာၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အပိုအလုပ္ေတြ မလုပ္ ၾကဘဲ အဓိကကုသိုလ္ အလုပ္ကို ေဇာက္ခ်လုပ္ေဆာင္ ျခင္းျဖင့္ ကုသိုလ္မ်ားမ်ားရေအာင္ ေဆာင္႐ြက္တတ္ဖို႔ကို အႀကံျပဳလိုက္ပါတယ္။
အခု ေႏြေရာက္ၿပီ ၊ေက်ာင္းေတြပိတ္ၿပီမို႕ ဗုဒၶဘာသာမ်ားပီပီ သားမ်ားေျမးမ်ားကို သာသနာ့အေမြ ႐ွင္ျပဳရဟန္းခံ ကုသိုလ္ပြဲမ်ား ေဆာင္႐ြက္ၾကေတာ့ မယ္။ ႐ွင္ျပဳပြဲတို႔တြင္ ကုသိုလ္မရတဲ့ အပိုအလုပ္ေတြကို မလုပ္ၾကေတာ့ဘဲ ကုသိုလ္စစ္စစ္ ရတဲ့ ႐ွင္ျပဳပြဲေတြ ေဆာင္႐ြက္ၾကရေအာင္ပါ။ ယခု ကမၻာ မွာေရာ ျမန္မာမွာပါ ယခု စီးပြားေရးေတြ လုပ္လို႔ကိုင္လို႔ မေကာင္းဘူးဟု အမ်ားစုၿငီးတြားေနၾကတဲ့ အသံေတြကို ၾကားေနရတာမို႔ အပိုအလုပ္ေတြကို မလုပ္ျခင္းင္းျဖင့္ ေခြ်တာရာလည္းက်။ကုသိုလ္လည္း အျပည့္ရဖို႔ ျဖစ္တယ္။
အလြဲကို လြဲတယ္လို႔ မသိဘဲ အမွန္လို႔ ထင္ျမင္ယူဆ ေဆာင္႐ြက္ၾကျခင္းဟာ အမွားကို အမွန္ထင္၊ အႏွစ္ကိုအကာ ျမင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အကာကို အႏွစ္လို႔ ျမင္ရင္ အႏွစ္ကို ပစ္၊ အကာကို အေလးထား ခ်စ္ခင္တတ္တာ လူ႔သဘာဝပါ။ ထိုအခါ အခ်ိန္ ေငြေၾကး လုပ္အားစတဲ့ ကုသိုလ္မရတဲ့ အလုပ္ အပိုေတြကို ပိုလုပ္ၾကရပါမယ္။
႐ွင္ျပဳတဲ့အခါ နတ္ျပတဲ့က ိစၥဆိုပါေတာ့။ ရဟန္းေတာ္မ်ား သိၾကပါတယ္။ ကိုရင္ဝတ္ျခင္းနဲ႔ နတ္ျပျခင္း ဘာမွမဆိုင္ ဆိုတာ၊ ဒါေပမယ့္ အစဥ္အလာ အရ ေဆာင္႐ြက္လာၾကေတာ့ မေျပာသာေတာ့ဘူး။ ကာလၾကာလာတာနဲ႔အမွ် ဘာသာရဲ့ ဓေလ့ထံုးစံ၊ လူမ်ိဳးရဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ႔ လို ျဖစ္ ၿပီး ေနရာ ယူလာ တယ္။ နတ္ျပစရာမလိုဘူးဟု ေျပာရင္ အလွဴဒကာ၊ အလွဴ႔အမတို႔က လက္မ ခံခ်င္ၾကဘူး၊ နတ္မျပရင္ဘဲ သားေမာင္ ႐ွင္ေ လာင္း တစ္ခုခုျဖစ္မလားလို႔ စိုးရိမ္လာတတ္ၾကတယ္။
“လူႀကီးသူမတို႔ကလည္း နတ္ျပဖို႔ လုပ္ၾကေလ” ဟု ဆိုကာ လက္ခ်ာေပးတတ္ၾကတယ္။ အမွန္ေတာ့ သူတို႔လည္း ဂဃဏန သိၾကတာမဟုတ္၊ အစဥ္ အလာအရ လုပ္ရတဲ့ကိစၥမို႔သာ လူႀကီးပီပီ ေျပာရျခင္း ျဖစ္တယ္။
နတ္မျပလည္း ဘာမွမျဖစ္ပါ၊ ေမာင္႐ွင္ေလာင္းနတ္ျပျခင္းဟာ ဘယ္ေခတ္က ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္ဆိုတာေတာ့ တိတိက် က် မသိရ။ ဒါေပမဲ့ ဘုရား အေလာင္း သိဒၶတၲမင္းသား ထြက္ေတာ္မူ နန္းကခြါတဲ့အခါ ၿမိဳ႔တံခါးအထြက္မွာ မာရ္နတ္ကတားပါတယ္။ ေတာမထြက္ပါနဲ႔ (၇)ရက္အတြင္ စၾကာ ရတနာဆိုက္ၿပီး ကြ်န္းငယ္ႏွစ္ေထာင္ၿခံရံၿပီး ကြ်န္းေလးကြ်န္းကို အုပ္စိုးႏိုင္တဲ့ စၾကာမင္းျဖစ္ပါလိမ့္မယ္လို႔ မက္လံုးေပးတယ္။ မာရ္နတ္တားေန ဟန္ ပံုသ႑ာန္ကို ျမင္ဖူးၾကမွာပါ။
“စၾကာမင္းစည္းစိမ္ မလိုေၾကာင္း၊ ဘုရားအျဖစ္သာ လိုေၾကာင္း၊ထို႔ေၾကာင့္ ေ႐ွးကဖယ္ပါ” ဆိုကာ ထြက္ေတာ္မူပါ တယ္။ မာရ္နတ္ႀကီးကလည္း ဘုရားမျဖစ္ေအာင္ ဘုရားျဖစ္တဲ့အထိ လိုက္ပါ ေႏွာက္ယွက္တယ္။ ဘုရားျဖစ္သြားရင္ သံုးဆဲ့တစ္ဘံုဟူေသာ ဝဋ္ေႏွာင္အိမ္ အတြင္းမွေန ဘုရား႐ွင္နဲ အတူ လူနတ္ျဗဟၼာသတၲဝါအားလံုး လြတ္ေျမာက္ျခင္းကို မလိုလားလို႔ ျဖစ္တယ္။
စာေရးသူတို႔ ငယ္စဥ္က သကၤန္းဝတ္ၾကမဲ့ ေမာင္႐ွင္ေလာင္းမ်ားဟာ သစ္ပင္ေပၚစတဲ့ အျမင့္ေတြကို မတက္ၾကရ ဘူး။ မာရ္နတ္က တြန္းခ်တတ္ တယ္လို႔ ေဒသအယူ႐ွိၾကတယ္။ အလွဴ႕ဒါယကာထံမွ ေငြရဖို႔ အေပ်ာ္႐ွင္ေလာင္းဖြက္ၾကတယ္ ဆိုတာကလည္း မာရ္နတ္က ေႏွာက္ယွက္သလိုမ်ိဳး ၾကန္႔ၾကာေအာင္ ေဖၚေဆာင္ၾကျခင္း ျဖစ္တာကို ေတြးမိပါတယ္။
အဲဒီနတ္ျပျခင္းကိစၥ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ဖို႔ အခ်ိန္ေပးၾကရတယ္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ေတာ္မွာဆို သီးသန္႔ကားစီစဥ္ၾကရတယ္။ အခ်ိန္ကုန္၊ ေငြကုန္၊ လူပင္ပန္းနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ၾကရတယ္။ ကန္႔ေတာ့ပြဲျပင္ရတယ္၊ နတ္ကေတာ္(သို႔မဟုတ္)နတ္ကိစၥ ေဆာင္႐ြတ္တတ္သူ ႐ွာရတယ္။ ေက်းလက္ေတြမွာဆို အဲဒီနတ္ပြဲကို ႐ြက္ၿပီး ႐ြာပတ္ ႐ွင္းေလာင္းလွဲ႔ လိုက္ရတဲ့သူ မသက္သာ လွဘူး။
စာေရးသူရဲ့ အေမ႔မ်ိဳး႐ိုးၾကေတာ့ နတ္ျပ႐ံုမွ် မရ၊ နတ္ဒိုးတီးၿပီး နတ္ေက်နပ္ေစရန္ ေဆာင္႐ြက္ေပးရတယ္။ အခ်ိဳ႔ ဆို နတ္ကနားပင္ ကေပးၾကရ တယ္။ အခ်ိန္ကုန္ ေငြကုန္ျဖစ္မည့္အျပင္ အလုပ္မ်ားကာ ေခါင္း႐ႈပ္ လိုက္မည္ျဖစ္ျခင္း စဥ္းစာဖို႔ပါ။
အမရပူရၿမိဳ႔၊မဟာဂႏၶာ႐ံုေက်ာင္းတိုက္ေနစဥ္က ဆရာေတာ္ႀကီးက အလွဴဒကာ/အလွဴအမေတြကို အၿမဲဆံုးမတယ္။ ဘယ္လို ဆံုးမလဲဆိုရင္ “႐ွင္ရာဟုလာ၊ ႐ွင္ဘုရင့္ ေျမး၊ ႐ွင္ပ႑ိတ သူေ႒းသားေလး၊႐ွင္ေရဝတ အ႐ွင္သာရိပုၾတာညီ သကၤန္း ဝတ္တယ္၊ ဘယ္နတ္မွ မျပဘူး၊ ႐ွင္ေလာင္း မလွည့္ဘူး၊ ေက်ာင္းေတာ္သြား သကၤန္းဝတ္လိုက္တာဘဲ” နတ္မျပနဲ႔ ႐ွင္ေလာင္း မလွည့္နဲ႔ မလိုဘူး၊ အပိုအလုပ္ေတြတဲ့။
အဲဒါေၾကာင့္ နတ္ျပျခင္းဟာ မာရ္နတ္ မေႏွာက္႐ွက္ေအာင္၊ မာရ္နတ္ေက်နပ္ေစရန္ ေတာင္းပန္ျခင္း ၊ျပသျခင္းျဖစ္ တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဗုဒၶနည္းလမ္း ကို ဆန္႔က်င္ရာလည္း ေရာက္ပါတယ္။
ေလာကႀကီးကိုယ္တိုင္က အပို အလုပ္ေတြနဲ႔ အလုပ္ပိုေတြ ပိုလုပ္ေနရတာကို အသားက်ႏွစ္ၿခိဳက္ေနေလေတာ့ ေျပာရခက္လွတယ္။ အစဥ္အလာနဲ႔ အ႐ိုးကို အ႐ြက္မဖံုးပါနဲ႔ဆိုကာ အျပစ္တင္တတ္၍ အပိုအလုပ္ေတြကို လုပ္ကိုင္ေနၾက ရတယ္။ တကယ္ လုပ္ၾကရမဲ့ အႏွစ္အပိုင္း မွာက်ေတာ့ လစ္ဟာသြားျပန္ေရာ။ ကုသိုလ္နဲတာေပါ့။
အမွန္ေတာ့ လွဴဒါန္းၾကတယ္ဆိုတာ ပူပန္မႈ႔ကင္းၿပီး ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ မပူမပင္ၾကရေတာ့ စိတ္လည္းၾကည္လင္တယ္။ အလွဴဆိုတာ စိတ္ၾကည္လင္မႈ႔႐ွိပါမွ အက်ိဳးရေၾကာင္းကို ဗုဒၶဘုရား႐ွင္က မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
စာေရးသူရဲ့ ေက်ာင္းခြဲသည္ အမွတ္(၁) စစ္မႈထမ္းေဟာင္း႐ြာ၊(ေလးေဒါင့္ကန္)ဒဂံုၿမိဳ႔သစ္ေတာင္ပိုင္းမွာ႐ွိတယ္။ ေက်ာင္းကလဲအသစ္၊ ႐ြာကလဲ တည္စျဖစ္၍ နတ္စင္နတ္ကြန္းမ႐ွိ၊ တခ်ိဳ႔အလွဴ႐ွင္မ်ားက ႐ွင္ေလာင္း+ရဟန္းေလာင္းမ်ားကို နတ္ျပခ်င္ၾကတယ္။ စာေရးသူက မျပလည္းရပါတယ္ ဆိုတာကို လက္မခံခ်င္ၾကဘူး။ ေ႐ႊတိဂံုဘုရား သြားဖို႔ရာမွာလည္း မတတ္ ႏိုင္ၾက။ ဒါေၾကာင့္ “ေက်ာင္းေ႐ွ႔က သစ္ပင္မွာ နတ္႐ွိတယ္၊ အဲဒီ သစ္ပင္မွာ ျပၾကလို႔” စာေရးသူက ေျပာလိုက္တယ္။ အဟုတ္ ထင္ၿပီး ျပၾကတယ္။ ယခုေတာ့ စာေရးသူ ေနာက္မွန္သိသြားၾက၍ မျပၾကေတာ့ဘူး။
ဒါ့အျပင္ ေငြကုန္ေၾကးက် အေျမာက္အမ်ား အကုန္က်ခံ အၿပိဳင္အဆိုင္ ေမာင္႐ွင္ေလာင္း လွည့္ၾကတယ္။ အဲဒါလည္း ႐ွင္ျပဳတာနဲ႔ ဘာမွ် မပတ္သက္ပါ။ အသိဒကာတစ္ဦး ေျပာသလို “တပည့္ေတာ္သား ႐ွင္ျပဳရင္ ေတာျပန္အလွဴေပးမယ္” တဲ့။
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ “ဒါမွ သား ျမင္းစီးၿပီး ေ႐ႊထီး ေဆာင္ဖူးေအာင္” တဲ့။ မွတ္သားေလာက္ပါတယ္။ ႐ွင္ေလာင္းလွည့္ တာ ထိုဒကာ ေျပာ သလို ေ႐ႊထီးေဆာင္း ျမင္းစီးရျခင္း အက်ိဳးသာ႐ွိပါတယ္။ ထူးၿပီးေတာ့ ကုသိုလ္အပိုေတာ့ မရပါ။ သားငယ္ ေျမးငယ္ ေမာင္႐ွင္ေလာင္း မ်ားက ႐ွင္ေလာင္းလွည့္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵ႐ွိရင္ေတာ့လည္း တစ္မ်ိဳးေပါ့ေနာ္။
စာေရးသူတို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ႀကီးမွာေတာ့ ႐ွင္ေလာင္းအေမနဲ႔အမမ်ားက ပိုၿပီး႐ွင္ေလာင္းလွည့္လိုၾက မလားဘဲ၊ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုရင္ ႐ွင္ေလာင္း အေမနဲ႔အမေတြ ႐ွင္ေလာင္းလွည့္ရာမွာ ျပင္ဆင္ခ်ယ္သထားလိုက္တာ သတိုးသမီးေတာင္း ႐ံႈးေလာက္တယ္။ ႐ွင္ျပဳျခင္းနဲ႔ မပတ္သက္ျခင္း၊ ကုသိုလ္ မရျခင္းကို ေျပာျပလိုတာပါ။ ႐ွင္းေလာင္းလွည့္တာကို အျပစ္တင္ျခင္းမဟုတ္။
ဝိသာခါ သူေ႒းရဲ့ဇနီး ေဒၚဓမၼဒိႏၷာ ရဟန္းမဝတ္စဥ္က သူေ႒းက ဇနီး ရဟန္းမေလာင္းလ်ာကို ေ႐ႊထမ္းစင္ေပၚ တင္ၿပီး ခန္းခန္းနာနားနဲ႔ ေက်ာင္းေတာ္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးတယ္။ အလားတူ သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးရဲ့ ညီေတာ္အိမ္ေ႐ွ႔မင္းသား တိႆကုမာရ ရဟန္းျပဳေတာ့လည္း မင္းခန္းမင္းနာနဲ ႔ေက်ာင္းေတာ္ကို ပို႔ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ဘုရားအေလာင္း သိဒၶတၲမင္းသား ေတာ္ထြက္ေတာ္မူစဥ္ကလည္း က႑ကျမင္းကို စီးၿပီး ထြက္ေတာ္မူ နန္းကခြါတယ္။
ဒါေတြကို အတူျပဳၿပီး ယေန႔ေခတ္ ျမင္း၊ ထမ္းစင္၊ ဆင္၊ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားနဲ႔ ႐ွင္ေလာင္းလွည့္ျခင္း ျဖစ္ဟန္တူပါတယ္။ အခ်ိဳ႔ၾကေတာလည္း ၾကြားခ်င္ တာနဲ႔ ေငြေၾကးေတြ အပိုအကုန္ခံၿပီး ႐ွင္ေလာင္းလွည့္ၾကတယ္။ ဘိသိတ္ေျမာက္ျခင္း၊ ဆိုင္းဝိုင္းနဲ႔ ဧည့္ျခင္းေတြလည္း နည္းတူျဖစ္တယ္။ ႐ွင္ျပဳအလွဴနဲ႔ မပတ္သက္ဘဲ ျပည့္စံုသူတို႔ရဲ့ ပကာသနသက္သက္ ျဖစ္တယ္။
မလိုအပ္ဘဲ လုပ္ေနရတဲ့ ေနာက္တစ္မ်ိဳးကေတာ့ ပြဲျပင္ေပးရျခင္း ျဖစ္တယ္။ မ႑ပ္ထိုးၿပီးဆိုကထဲက ဦးရင္တိုင္ အတြက္ ငွက္ေပ်ာႏွစ္ဖီးနဲ့ အုန္းတစ္လံုးပြဲ၊ ႐ွင္ဥပဂုတ္ပြဲ၊ နတ္ျပရန္အတြက္ နတ္ပြဲ၊ ဘုန္းႀကီးကန္႔ေတာ့ရန္ပြဲကေတာ့ ႏွစ္မ်ိဳးျပင္ၾကရ တယ္။ ႐ွင္ေလာင္းလွည့္ရင္ ပထမဆံုး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းလာရတယ္။ ဒီမွာကန္႔ေတာ့ပြဲ တစ္ပြဲ၊ေနာင္ သကၤန္းဝတ္ေတာ့ ဘြဲ႔ခံပြဲ၊ ႐ွင္အပါးေရအလိုက္ ႏွစ္ပါး ဆို ႏွစ္ပြဲ။ ျမင္းနဲ႔လွည့္ မယ္ဆို ရင္ ျမင္းေကာင္ေရအလိုက္ ပြဲျပေပးရတယ္။ ဆိုင္းပါျပန္ေတာ့ ဆိုင္းအတြက္ပြဲ၊ ေနာက္ ေရစက္ခ်တရားေဟာတဲ့ ဆရာေတာ့္အတြက္ တရားပြဲ-ငွက္ေပ်ာ္သံုးဖီးနဲ႔ အုန္းတစ္လံုးပြဲေတြ ျပင္ရတာ ကလည္း မနည္းေတာ့ မသက္သာလွဘူး။
အဲဒီ ပြဲထိုျခင္းယဥ္းေက်းမႈဟာ နတ္ ဘိုးေတာ္ မယ္ေတာ္ အင္းအိုင္လက္ဖြဲ႔စတာေတြက သက္ဆင္းလာဟန္တူပါ တယ္။ ယေန႔တိုင္ ေ႐ႊတိဂံုစတဲ့ တန္ခိုးႀကီးဘုရားေတြမွာပင္ ေ႐ႊငွက္ေပ်ာ၊ ေ႐ႊအုန္းသီးေတြနဲ႔ ႐ွယ္ပြဲႀကီး အသီးသီးနဲ႔ တင္ေျမာက္ ပူေဇာ္ေနၾကတာ ေတြ႔ၾကရမွာပါ။
ေက်ာင္းနားက ကံဘဲ့ရပ္ကြက္မွာ ဟိႏၵဴဘုရား႐ွိခိုးေက်ာင္းေတြ႐ွိတယ္။ ဟိႏၵဴပြဲေတာ္မွာ အုန္းငွက္ေပ်ာနဲ႔ပြဲျပင္ၿပီး ပူေဇာ္တာကို ေတြ႔ရတယ္။ ျမန္မာပြဲက အုန္းသီးကို အခြံနဲ႔အတူ အုန္းသီးအလံုးလိုက္ ပြဲျပင္တယ္။ ဟိႏၵဴဘုရားပြဲက အုန္းသီးကို အခြံ ႏႊာပြဲျပင္တယ္။ဒါဘဲ ထူးပါတယ္။
စာေရးသူတို႔အရပ္မွာ အုန္းငွက္ေပ်ာ အလြန္႐ွားလွတယ္။ ႐ွင္ျပဳမယ္ဆိုက တစ္လတန္ေစ၊ ႏွစ္လတန္ေစ ႀကိဳးၿပီး အုန္းသီးမ်ားကို ႐ွာေဖြစုေဆာင္း ရတယ္။ ပြဲမပါရင္ ႐ွင္ျပဳလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဟုပင္ ႐ိုးသားၿပီး သိနားလည္ျခင္းမ႐ွိၾကတဲ့ ေက်းလက္ လူတို႔က စြဲေနၾကတယ္။ သူတို႔အစြဲကို ႐ြာဦးေက်ာင္း ဆရာေတာ္ကလည္း ႐ွင္းမျပဘူး။ ႐ွင္းမျပတဲ့အျပင္ ငွက္ေပ်ာလွလွ၊ အုန္း ရင့္ရင့္ လုပ္ကြေနာ္-ဟုပင္ တခ်ိဳ႔ေက်ာင္းထိုင္းက ခိုင္းတတ္ေသးတယ္။ မခက္လား။
ေက်ာင္းက်က္သေရခန္းမွာ ေႏြရာသီကုန္ဆံုးသြားရင္ အုန္းသီးေတြက ပစ္စလက္ခတ္ ျဖစ္က်န္ခဲ့တာ မ်ားလွတယ္။ ေငြကုန္ၿပီး အက်ိဳးမမ်ားလွတာကို သိေစခ်င္တာပါ။
စာေရးသူငယ္စဥ္က အမ်ားစုေက်ာင္းထိုင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက ႀကီးမွရဟန္းျဖစ္ၾကတဲ့ နိကၡမေတြမ်ားတယ္။ ငယ္ျဖဴဆိုရင္လည္း ပိဋကတ္တတ္ ကြ်မ္းျခင္းမ႐ွိၾကေတာ့ ႐ွင္ျပဳရာမွာ အံုးငွက္ေပ်ာပြဲကို မပါမျဖစ္လို႔ဘဲ အသိလြဲေနေတာ့ ဒကာ/ဒကာမေတြ အသိလြဲေနတာကို အျပစ္မဆိုသာဘူး။
အမွန္ေတာ့ ႐ွင္ျပဳတယ္ဆိုတာ ကိစၥသံုးမ်ိဳးေဆာင္႐ြက္တာ။ တစ္-႐ွင္ေလာင္းရဲ့ေခါင္းေပၚက ဆံပင္ကို ရိတ္ျခင္း၊ ႏွစ္-ဖန္ေရစြန္းတဲ့ အဝါေရာင္သကၤန္း ဝတ္ေပးျခင္း၊ သံုး-သရဏသံုးပါး ေဆာက္တည္ျခင္းတို႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆံပင္ ရိပ္ျဖတ္တဲ့အခါ “ ဆံပင္ ေမြးညွင္း ေျခသည္းလက္သည္း သြား အေရ” ဆိုၿပီး တစပဥၥက ကမၼ႒ာန္းကို ႐ွင္ေလာင္းက ေခါင္းရိပ္ခံေနရင္း ဆိုေနရမယ္။ ဆရာဘုန္းေတာ္ႀကီး ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေၾကာင့္ၾကစိုက္ ဆံခ်ေပးျခင္းနဲ႔ ကမၼ႒ာန္း (ဩဝါဒ)ေပးရပါမယ္။ ဒါမွ ႐ွင္ေလာင္း က ပိုၿပီး အားကိုးေလးစားမွာ ျဖစ္တယ္။
ဘုရား႐ွင္လက္ထက္ေတာ္က ခုနစ္ႏွစ္သား ေမာင္႐ွင္ေလာင္းမ်ားဟာ ဆံရိတ္ၿပီးတာနဲ႔ ရဟႏၱာမ်ားျဖစ္ၾကသတဲ့။ ပါရမီ႐ွင္ ျဖစ္က တရားထူး တရားျမတ္ကို သိျမင္ေအာင္ တစပဥၥကကမၼ႒ာန္းကို ႏွလံုးသြင္းၿပီး ေခါင္းရိပ္ခံရတာျဖစ္တယ္။
ေနအ႐ုဏ္ကို ေစာင့္လင့္ေနတဲ့ ပဒုမၼာၾကာဟာ ေနအေရာင္ကို ရလိုက္တာနဲ႔ ပြင့္သလိုမ်ိဳး၊ ငုတ္ေနတဲ့ပါရမီဟာ တစပဥၥကကမၼ ႒ာန္းသံ ၾကားလိုက္တာနဲ႔ ဉာဏ္ပြင့္ၿပီး အရဟတၲဖိုလ္တရားထူးကို ရႏိုင္တယ္လို႔ ဥပမာနဲ႔တကြ ခိုင္ခိုင္မာမာ ျပဆိုထားတယ္။
ဒါ့အျပင္ “ဆံပင္သည္ ပုဂၢိဳလ္သတၲဝါ သူငါတစ္ပါး ေယာက်ာ္းမိန္းမ မဟုတ္၊ ဆံပင္သည္ အဆင္းအားျဖင့္လည္း ေကာင္း၊ အနံ႔အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ပံုသ႑ာန္အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ျဖစ္ရာအရပ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း စက္ဆုပ္႐ြံ႔႐ွာဖြယ္ ေကာင္း၏” ဟုလည္းေကာင္း၊ “ငါ၏ကိုယ္မွာ နံ႔သာေမြးႀကိဳင္ ၿမဲခိုင္လွစြာ ေကာင္းစြာျပဳျပင္ တန္ဆာဆင္လည္း အျမင္သာဟုတ္၊ အတြင္းပုတ္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ရာႀကီးပါတကား” ဟုလည္းေကာင္း အသုဘကမၼ႒ာန္းကိုလည္း ေခါင္းရိပ္ခံေနရင္း ေမာင္႐ွင္ေလာင္း က ဆင္ခ်င္ရပါတယ္။
ဆံပင္အ႐ွည္က ႐ွင္ရဟန္းန ဲ႔မသင့္ေလ်ာ္ဟု ႀကံေတြးေတာ္မူၿပီး ဗုဒၶေလာင္းလ်ာက ဆံေတာ္ကို ပယ္(ရိတ္)ေတာ္မူ တယ္။ “ဘုရားစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ဆံေတာ္(ဦးစြန္း)ဟာ ေကာင္းကင္မွာတည္ပါေစ” လို႔ အဓိ႒ာန္နဲ႔ ပစ္ေျမွာက္တဲ့အခါ သိၾကားမင္းက ဆံေတာ္ကို ခံယူၿပီး၊ တာဝတႎနတ္ျပည္မွာ စူဠာမဏိေစတီတည္ပါတယ္။ ဒါကို သာဓကျပဳၿပီး ႐ွင္ေလာင္းရဲ့ဆံပင္ ကို ရိတ္ခ်ျခင္းလိုက္တဲ့အခါ ဆံပင္ ေျမသို႔ မက်ေစရန္ ဆံခံျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေခါင္းရိပ္ၿပီးရင္ လူနံ႔ ေပ်ာက္ေအာင္လို႔ ဦေခါင္းကို နႏြင္းမႈန္႔နဲ႔ ပြတ္ေပးၿပီးမွ ေရခ်ိဳးရတယ္။ ကိုရင္ဝတ္ၿပီးစ ဦေခါင္း ကေလးမွာ စိမ္းဖန္ဖန္႔ေလးနဲ႔ ဝါဝင္းေနလို႔ ကိုရင္အသစ္ကေလးက အလြန္က်က္သေရ႐ွိတယ္။
ေခါင္းရိပ္ၿပီးေနာက္ ဖန္ရည္စြန္းတဲ့အဝါေရာင္(အညိဳေရာင္)သကၤန္းကို ဝတ္ၾကတဲ့အခါ ႐ိုး႐ိုးမဝတ္ၾကဘဲ ေ႐ွးဆရာ ေတာ္ႀကီးမ်ားက သကၤန္းကပ္၊ သကၤန္းေတာင္း ၊႐ွင္သာမေဏအျဖစ္ေတာင္းခံ ပါဠိမ်ားနဲ႔ဝတ္ေပးၾကရပါတယ္။
သကၤန္းေတာင္းပါဠိမ်ားဟာ ကိုရင္ဝတ္ၾကမဲ့ ႐ွင္ေလာင္းမ်ားရဲ့ သကၤန္းဝတ္ျခင္း ရည္႐ြယ္ခ်က္တို႔ကို ပါဠိလို ေရထား တာျဖစ္တယ္။ အားလံုးၾကားဖူးၾကတဲ့ “သကလဝဋဒုကၡ” စတဲ့ ပါဠိမ်ားပါဘဲ။
“အလံုးစံု သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳဖို႔ တပည့္ေတာ္လက္က သကၤန္းကို အလွဴခံပါ၊ ၿပီးေတာ့ တပည့္ေတာ္ကို ကိုရင္ျပဳေပးပါ။ အလံုးစံု သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳဖို႔ တပည့္ေတာ္ကို သကၤန္းျပန္စြန္႔ပါ၊ တပည့္ေတာ္ကို ကိုရင္ျပဳေပးပါ။အလံုးစံု သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳဖို႔ တပည့္ေတာ္ကို သနားေစာင့္ေ႐ွာက္ ခ်ီးေျမွာက္တဲ့ အေနနဲ႔ ကိုရင္ဝတ္ေပးပါ”လို႔ ေတာင္းဆိုတာ ျဖစ္တယ္။
အဘယ္မွ် ေကာင္းတဲ့ရည္႐ြယ္ခ်က္ဆိုတာကို သတိထားမိေစခ်င္ပါတယ္။သို႔မွသာ သာသနာ႔အေမြခံႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။ အားအားယားယား ႐ွိလို႔ သကၤန္းတာဝတ္မဟုတ္ဘူး၊ အရက္ျဖတ္ခ်င္လို႔ သကၤန္းတာမဟုတ္ဘူး။က်န္းမာေရးမေကာင္း လို႔ ယာယီခႏၶာ ေပ်ာင္းဖို႔ သကၤန္းဝတ္တာ မဟုတ္ဘူး။ အဖိုးအဘြား အသက္မထြက္ခင္ေလး ေျမးကို သကၤန္းေလးနဲ႔ျမင္သြား ေစခ်င္လို႔ သကၤန္းဝတ္ေပးတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို မိဘဖိုးဘြား နဲ႔ ေမာင္ ႐ွင္ေလာင္းသားငယ္တို႔ နားလည္ၾကရမယ္။
“သကလ ဝတ္ထား ၊မဝတ္တတ္ ခြ်တ္ထား” ဆိုၿပီး သကၤန္းမႏိုင္ေသးတဲ့ အ႐ြယ္သကၤန္းဝတ္ေပးၾကတာလည္းမေကာင္း လွဘူး။ သကၤန္းဆိုတာ အရဟတၲဓဇ-ရဟႏၱာရဲ့တံခြန္၊ ဗုဒၶသာသနာရဲ့ေအာင္လံ ဘုရားအဆူဆူတို႔ အေလးထားေတာ္မူၾကတယ္။
မစင္လူးေနတဲ့သကၤန္းပင္ ျဖစ္ေစဦးေတာ့ ဦထိပ္မွာတင္ၿပီး အေလးထားရေၾကာင္းကို ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ သြန္သင္ေတာ္မူခဲ့ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သကၤန္းပတ္ေပး႐ံုနဲ႔ ကုသိုလ္မရနိုင္တဲ့ အျပင္ ကေလးမ်ာအျပစ္သင့္ႏိုင္တယ္။
တစ္ခ်ိဳ႔မိဘမ်ားက ကိုရင္ေလးေပ်ာ္ေအာင္ဆိုၿပီး ပရိကၡရာ ကိုးပါးျဖစ္ေအာင္ ေဘာ္လံုးပါ တစ္ခါတည္းဝယ္ေပး ထားၾကတယ္။ “ မဝတ္တတ္ ခြ်တ္ထား တင္မဟုတ္၊ ပံုထားၿပီး ေဘာကန္” ျဖစ္ေနတယ္။သာသနာ႔အေမြခံႏိုင္ေအာင္ သကၤန္းဝတ္ၾကတာဆိုတာကို မေမ့ၾကဖို႔ပါ။ ကေလးေပ်ာ္ေအာင္ ဝတ္တာ မဟုတ္။ကေလးေပ်ာ္ေစခ်င္ရင္ ဟက္ပီေဝါလ္ ပို႔ေပးေပါ့ေနာ္။
သကၤန္းေတာင္းၿပီး သကၤန္းဝတ္ေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုရင္မျဖစ္ေသးဘူး၊ ကိုရင္ျပဳေပးရန္ ေတာင္းခံရပါေသးတယ္။ ေနာက္ဆံုး သရဏဂံု(၃)ပါး ႐ြတ္ဆိုၿပီးမွ ကိုရင္ျဖစ္တယ္။
ေဒသနာေတာ္အရကေတာ့ သရဏဂံု ပီပီသသ ဌာန္က႐ိုဏ္းက်ေအာင္ ဆိုႏိုင္ပါမွ ကိုရင္ျဖစ္တယ္။မဆိုႏိုင္ရင္ ကိုရင္ မျဖစ္ဘူး။ငယ္လြန္းရင္ ဘယ္လိုမွ သရဏဂံု ပီသေအာင္ မဆိုႏို္င္ၾကပါ။
ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၦာမိ- ဗုဒ္ ဓံ သရ ဏံ ဂစ္ ဆာ မိ။
ဓမၼံ သရဏံ ဂစၦာမိ- ဓမ္ မံ သရ ဏံ ဂစ္ ဆာ မိ။
သံဃံ သရဏံ ဂစၦာမိ- သံ ဃံ သရ ဏံ ဂစ္ ဆာ မိ။
ဓံ+ဓမ္+ဆာ+ဃံ အကၡရာမ်ားကို သံျပင္းဖိ၍ ဆိုရမယ္။ ယင္းအကၡရာတို႔ရဲ့ေ႐ွး႐ွိ ဗုဒ္ ဂစ္ သံ အကၡရာတို႔ကို သံေပါ့ ဆိုရမယ္။ ဓံ ဏံ ဃံ အကၡရာတို႔ကို ဆိုရာတြင္ အဂၤလိပ္အကၡရာၾ ကို ဆိုသလို အဆံုး၌ ႏႈတ္ခမ္းပိတ္ ႏွာေခါင္သံပါေစ ရန္ အနဲငယ္ စြဲၿပီး ဆိုရမယ္။
႐ွင္ျပဳတယ္ဆိုတာ အဲဒီသံုးမ်ိဳး ျပည့္စံုေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္မွ ျဖစ္တယ္။ သံုးမ်ိဳးတြင္ သရဏံဂံု ပီသေအာင္ေဆာက္ တည္ျခင္းက အဓိကက် တယ္။ ေကြ်းတာေမြးတာ ဧည့္ခံတာ၊ ဆရာေတာ္ေတြ ဆက္ကပ္တာေတြကေတာ့ အလွဴျဖစ္တယ္။
သား႐ွင္ျပဳအလွဴဆိုေပမယ့္ ႐ွင္ျပဳ မေျမာက္တတ္တာကို နားလည္ေစခ်င္တာပါ။ အထက္မွာေရးခဲ့တဲ့အတိုင္း သာမ ညကို အဓိကမွတ္ထင္ၿပီး အေလးကဲေဆာင္႐ြက္ၾကျခင္းျဖင့္ သားငယ္မ်ား သာသနာ့အေမြခံ မျဖစ္လိုက္တာကို သိၾကရပါမယ္။
သကၤန္းႏိုင္တဲ့အ႐ြယ္၊သရဏံဂံုကို ပီသစြာဆိုႏိုင္တဲ့အ႐ြယ္ေရာက္ၾကပါမွ သကၤန္းစီးေပးသင့္တယ္။
စစ္မွန္တဲ့ သာသနာ့အေမြ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ယေန႔ေခတ္တြင္ ဒုလႅဘကိုရင္ကေလးမ်ားကို ေခတ္အသြင္၊ ေခတ္အျမင္ နဲ႔ စနစ္တက် ယဥ္ေက်းလိမၼာ ဗုဒၶစာေပမ်ားနဲ႔ တရားအားထုတ္နည္းတို႔ကို သင္ျပေပးၾကတဲ့ တရားစခန္း၊ ေက်ာင္းသခၤမ္းတို႔ကို ေ႐ႊးခ်ယ္ၿပီး ဝတ္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ သို႔မွသာ သာသနာ့အေမြ (ပဗၺဇၨ)ပါရမီအထံု ပါၾကမွာျဖစ္တယ္။
ေ႐ွး႐ိုးအစဥ္အလာအရ ႐ွင္ေလာင္းလွည့္ျခင္း၊ နတ္ျပျခင္းတို႔ကို အျပစ္ေျပာေနျခင္းမဟုတ္ ၊ျမန္မာ့အလွဴရဲ့ ႐ွင္ေလာင္းလွည့္ ယဥ္းေက်းမႈဟာ ျမန္မာ့ အလွ၊ လူမ်ိဳးရဲ့အေမြ၊ ေႏြဦးက်က္သေရပါ။ ဒါေပမဲ့ အဓိကနဲ႔သာမညမွာ သာမညကို အေလး ကဲလိုက္ရင္ အဓိကဟာ အားနဲသြားတတ္တာ ဓမၼတာမို႔ အသိေပးလိုက္ရတာပါ။
ဒါ့အျပင္ မလိုအပ္ပါဘဲ လုပ္ေဆာင္ေနၾကရလို႔ ကုသိုလ္မရဘဲ အပိုကုန္ေနၾကရတဲ့ေငြေၾကးကို ေခတ္ကာလအေျခအေနအရ ခ်င့္ခ်ိန္ၾကရပါမယ္။
ဘာသာတရားတို႔သည္ ကာလၾကာေညာင္းလာတာနဲ႔အမွ် အႏွစ္သာရျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္ဖက္မွာ အားနည္းလာၿပီး၊ ကုသိုလ္ပြဲကို အေၾကာင္းခံ တဲ့ ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲ၊ ပြဲထိုးပြဲတင္၊ ပြဲလမ္းသဘင္ ၊အဓိ႒ာန္တင္စတာေတြက တစတစ ေနရာယူလာတာ ကို ေတြ႔ၾကရမွာ ျဖစ္တယ္။ စည္း႐ံုးရင္းနဲ႔ ဘာသာတရားရဲ့ အႏွစ္သာရ ေနရာေပ်ာက္ခဲ့ရတယ္။ အကာေတြက အစဥ္အလာႀကီးၿပီး ေ႐ွးထံုးလို ျဖစ္လာေတာ့ မဆန္႔က်င္ဝန္ ႔ေတာ့ဘူး ျဖစ္ လာတယ္။
ပိုဆိုးတာက ဘာသာျခားတို႔အျမင္မွာ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲေတြနဲ႔ လံုးေထြးေနတယ္လို႔ ျမင္ေနၾကမွာပါ။ “ေဈးသံုးလည္း မလြယ္နဲ႔၊ ေ႐ွးထံုလည္း မပယ္နဲ႔၊ ေဈးသံုးလြယ္ေတာ့ မြဲတတ္တယ္၊ ေ႐ွးထံုးပယ္ေတာ့ လြဲတတ္တယ္” ဆိုတဲ့ အဆိုအမိန္႔မွာ ေဈးသံုးလြယ္လို႔ အသံုးအၿဖံဳး ႀကီးရင္ မြဲမယ္ဆိုတာ မွန္တယ္။ လက္ခံရမယ္၊ စနစ္႐ွိရမယ္၊ က်စ္က်စ္လစ္လစ္ သံုးစြဲတတ္ရမယ္၊ အသံုးနဲ႔အၿဖံဳး နားလည္ရမယ္။ ဒါဟာ စီးပြားေရးနီတိ ျဖစ္တယ္။ ေဈးသံုးလြယ္ရင္ ဘယ္ေလာက္ပဲ ႐ွာ႐ွာ အိတ္ေပါက္နဲ႔ ဖားေကာက္မို႔ မြဲေပမည္။ စဥ္းစားစရာကို မလို။ အ႐ွင္းသား၊ အထင္းသား၊ ဘာမွေစာဒက မတက္လိုပါ။
“ေ႐ွးထံုးမပယ္နဲ႔ လြဲတတ္တယ္” ဆိုတာကိုေတာ့ လူသားတို႔အဖို႔ စဥ္းစားဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ ျမတ္စြာဘုရားကလည္း “ေ႐ွးအစဥ္ အဆက္ ေဆာင္႐ြက္ လာတဲ့ကိစၥဆိုၿပီး တထစ္ခ် မယံုနဲ႔၊ ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္နဲ႔ စီစစ္ပါတဲ့” ကာလာမသုတ္မွာ သတိေပးထားပါတယ္။ လြဲေနတဲ့ ေ႐ွးထံုးဆို ဘယ္လို လုပ္မလဲ။ ေ႐ွးထံုးဆိုတာနဲ႔ဘဲ စိတ္ခ်လက္ခ် မ်က္စိမွိတ္ လက္ခံ ေပးၾကရေတာ့မွာလား။ လိုက္နာေဆာင္႐ြက္ၾကရမွာလား။ လူသားရဲ့ အသိနဲ႔ ေၾကာင္းက်ိဳး ဆက္ ဆင္ျခင္ျခင္းဆိုတာကို အသံုးမခ်ရေတာ့ဘူးလား။ ယေန႔ေခတ္က “ေခါင္းသံုးရတယ္ကြ” ဆိုၿပီး နားထင္ကို ပုတ္ျပေန တဲ့ ေခတ္သို႔ ေရာက္ေနပါၿပီ။
ကုသိုလ္ရေအာင္ ျပဳလုပ္ၾကရတဲ့ ကုသိုလ္ပြဲေတြမွာ ကုသိုလ္ေတြ မ်ားမ်ားရဖို႔ဘဲ လိုအပ္ပါတယ္။ ေၾကြတင္ခံၿပီး မခံ ခ်င္စိတ္၊ၿ ပိဳင္လိုစိတ္၊ အသာစီး ရလိုစိတ္ နဲ႔ အလွဴလုပ္ၾကရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ စာေရးသူတို႔အရပ္မွာဆို ခုတိုင္ ေခ်းငွါးေပါင္ႏွံၿပီး လွဴ ေနၾကတုန္း၊ ဘယ္ေလာက္ထိ ၿပိဳင္ၾကတုန္းဆိုရင္ ဘုန္းႀကီးပ်ံေတာင္ တုပၿပိဳင္ဆိုင္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ၾကတယ္။ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး တစ္႐ြာထဲေန တေရတည္းေသာက္ေတြမို႔ အစင္းသိ အခ်င္းသိေတြမို႔ အေျခအေနမွန္ကို မသိ႐ွိပါ့မလား။
ေၾကြးမဆပ္ႏိုင္ရင္ဆိုတဲ့ အသိအခံနဲ႔ ေရစက္ခ်ေန႐ွာတဲ့ အလွဴဒကာ အဘယ္မွ် ရင္ပူလိုက္မည္နည္း၊ အလွဴေပးသူရဲ့ ဇစ္ျမစ္ကို သိေနၾကတဲ့ ရပ္သူ႐ြာသားေတြကလည္း မည္သို႔ သာဓုေခၚရက္ႏိုင္ၾကမွာလဲေနာ္?
အ႐ွင္ပညာသီဟာဘိဝံသ(ပဥၥနိကာယ္)
