ဒီခရီး... သြားေတာ့မယ္လို႔ ဆိုရင္...
အခုေနာက္ပိုင္း ကၽြန္ေတာ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာ တရားအားထုတ္ေနၾကသူေတြ၊ တရားအားထုတ္တာႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး စိတ္၀င္စားေနၾကတဲ့သူေတြကို အေတာ္မ်ားမ်ားေတြ႔ရပါတယ္။ တခ်ိဳ ႔ကိုလည္း အြန္လိုင္းမွာ ျမင္ေန၊ ဖတ္ေနရလို႔ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တရားအားထုတ္ၾကတာ အင္မတန္ေကာင္းပါတယ္။ တရားအားထုတ္ရာမွာ လူတစ္ဦးခ်င္းစီအလိုက္ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားႏိုင္ေပမယ့္ တျခားေသာအာရံုေတြႏွင့္ က်က္စားေနၾကမယ့္အစား တရားအာရံုႏွင့္ ေနၾကတယ္၊ ေနခ်င္ၾကတယ္လို႔ ၾကားရတာ ၀မ္းသာဖို႔ေကာင္းပါတယ္။
ဘာသာေရး ေလ့လာလိုက္စားေနၾကတဲ့သူေတြကို ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ေတြ ႔ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ ႔က အခုမွ ဘာသာေရးဆိုတာကို ဘာလဲဆိုျပီး ကၾကီးေရ, က ေလ့လာေနဆဲကာလျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ တျခားဘာသာေတြကို ယွဥ္တြဲေလ့လာၾကမယ္။ ဘယ္ေနရာ ကြာလဲ၊ ဘယ္ေနရာ တူလဲစသည္ျဖင့္ေပါ့။
တခ်ိဳ ႔ကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာကို အစကေနစျပီး ထဲထဲ၀င္၀င္ေလ့လာဖို႔ ၾကိဳးစားၾကတယ္။ နီးစပ္ရာ စာေပေတြကို ဖတ္ရင္း၊ တရားေခြေတြနာရင္း၊ နီးစပ္ရာ ရဟန္းပညရွင္၊ လူပညာရွင္ေတြကို ေမးျမန္းစံုစမ္းရင္း မိမိတို႔ရဲ ႔ ဘာသာေရးအသိအျမင္ဗဟုသုတကို ျမွင့္တင္ဖို႔ၾကိဳးစားေနၾကတယ္။
တခ်ိဳ ႔ကေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ ႔အဆံုးအမေတာ္ေတြကို အေျခခံကေနတျဖည္းျဖည္းလိုက္နာက်င့္သံုးဖို႔ အားထုတ္ေနၾကတယ္။ တႏိုင္တပိုင္ ဒါနျပဳၾကတယ္။ ပရဟိတေတြလုပ္ၾကတယ္။ သီလေစာင့္တည္ၾကတယ္။ ေမတၱာဘာ၀နာေတြပြားၾကတယ္။ ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္ေတြပြားမ်ားၾကတယ္။
တခ်ိဳ ႔ တခ်ိဳ ႔ကေတာ့ တရားအားထုတ္မႈ ဘာ၀နာပိုင္းကို စျပီးတက္လွမ္းေနၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာပဲ မတူညီကြဲျပားမႈေတြ ႏွင့္ စတင္ေတြ႔ရပါေတာ့တယ္။
ကၽြန္ေတာ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာေတာ့ သမထဘာ၀နာသက္သက္ကို သီးသန္႔ေလ့လာလိုက္စားတဲ့သူမ်ိဳး အေတြ႔ရနည္းပါတယ္။ တစ္ေယာက္စ ႏွစ္ေယာက္စေတာ့ မိမိတို႔ ၀ါသနာအရႏွင့္ လက္ရွိႏွီးႏႊယ္ေနတဲ့ ေလာကီကိစၥေတြေၾကာင့္ သမထဘာ၀နာကို တစ္စိုက္မတ္မတ္ လုပ္ေနၾကတာမ်ိဳးေတာ့ရွိပါတယ္။ သူတို႔ေတြႏွင့္ပတ္သက္ျပီးကေတာ့ အထူးေဆြးေႏြးစရာအေၾကာင္း မရွိပါဘူး။ သူတို႔ ယံုၾကည္ခ်က္ႏွင့္ သူတို႔ လုပ္ေနၾကတဲ့သူေတြကိုး။
အခု ကၽြန္္ေတာ္ေဆြးေႏြးခ်င္၊ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ၀ိပႆနာဘာ၀နာ အားထုတ္ေနၾကသူေတြအေၾကာင္းပါ။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြမွာမွ သမထယာနိကသမားေတြႏွင့္ ၀ိပႆနာယာနိကသမားေတြဆိုျပီး ထပ္ခြဲၾကည့္လို႔ရပါတယ္။
တရားအလုပ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္နားလည္ထားသေလာက္ေတာ့ တျခားေလာကီ လူမႈစီးပြားေရး အလုပ္ေတြလိုမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ေလာကီအလုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အတၱႏွင့္ ေမာင္းတင္ျပီးလုပ္ႏိုင္မွ ေအာင္ျမင္တတ္တာမ်ားပါတယ္။ တရားအလုပ္ကေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက ဘယ္သူမွသတိမထားခဲ့မိဖူးေသးတဲ့ အနတၱဆိုတဲ့အရာကို ခ်ျပခဲ့တာမို႔လို႔ အတၱဆိုတာႏွင့္ေတာ့ လံုးလံုးဖီလာကန္႔လန္႔ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တရားအလုပ္လုပ္မယ့္ သူေတြအေနႏွင့္ ဘာမွစမလုပ္ခင္ အရင္ဆံုး “ငါအခုတရားအလုပ္ကို အတၱၾကီးေရွ ႔တန္းတင္ျပီး မလုပ္ပါဘူး” လို႔ အၾကိမ္ၾကိမ္ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ သတိေပးတာမ်ိဳးကို လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ တစ္သက္လံုးအက်င့္ပါခဲ့တဲ့ အတၱႏွင့္ပဲ ဒီတရားအလုပ္ကို လုပ္ေနမိတတ္တာမို႔ အဲဒီလိုလုပ္ေနသမွ်ကေတာ့ မွန္ကန္တဲ့၊ ေလးနက္တဲ့ တရားအသိဉာဏ္ကို သိဖို႔ဆိုတာ အင္မတန္ခက္ခဲေနပါလိမ့္မယ္။
ေနာက္တစ္ခုက တရားအားထုတ္ပံု နည္းလမ္းပါဘဲ။ အဲဒါကို ေရွးေရွးက ဆရာေတာ္ေတြ၊ ဘာသာေရးဆိုင္ရာကၽြမ္းက်င္သူေတြ၊ ဆရာသမားေတြလည္း အၾကိမ္ၾကိမ္အထပ္ထပ္ သတိေပးခဲ့၊ ေျပာခဲ့ၾကျပီးပါျပီ။ တရားအားထုတ္ရာမွာ အားထုတ္ပံုနည္းေတြက ဆရာသမားမ်ားညႊန္ျပပံုေပၚမူတည္ျပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားမႈရွိေနပါတယ္။ ဆရာသမားမ်ားက မိမိတို႔ စရိုုက္၀ါသနာအရ အားသန္ရာ၊ မိမိတို႔ တရားအရသာသိခဲ့ၾကရာ ရႈမွတ္နည္းမ်ားကို တဆင့္ ျပန္လည္ျပသေပးၾကတာမို႔ မူေတြကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲေနႏိုင္မွာပါပဲ။
ကၽြန္ေတာ့္အေနႏွင့္ တရားအားထုတ္ၾကမယ့္သူေတြကို တိုက္တြန္းခ်င္တဲ့ အေျခခံအခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ရွိပါတယ္။
(၁) တရားအားမထုတ္ခင္ သေဘာထားမွန္ေအာင္ အရင္စလုပ္ၾကဖို႔ ႏွင့္
(၂) အခ်ိန္တိုင္း မိမိကိုယ္ကို မိမိ တာ၀န္ယူၾကဖို႔ ပါ။
နံပါတ္ (၁) ကေတာ့ အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့ အတၱႏွင့္ တရားအလုပ္ကို မလုပ္မိဖို႔အတြက္ မိမိကိုယ္ကို အရင္ သတိေပးဖို႔ပါဘဲ။ တရားဆိုတဲ့အရာကို ေလာကီပစၥည္းဥစၥာေတြစုေဆာင္းရွာေဖြရာမွာလို လိုခ်င္စိတ္အားၾကီးၾကီးႏွင့္ မရွာမိ၊ မလုပ္လိုက္မိဖို႔ပါ။ နံပါတ္ (၂) အေၾကာင္းအရာကိုေတာ့ အေတာ္ရွည္ရွည္ ေဆြးေႏြးရပါလိမ့္မယ္။
လူတစ္ေယာက္ကိုု ဘယ္နည္းႏွင့္ တရားျပမွ တရားရမယ္ဆိုတာကို ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကလြဲလို႔ ဘယ္သူမွ အတိအက်မသိၾကပါဘူး။ ၾကားဖူးၾကလိမ့္မယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ ဘုရားလက္ထက္ကေတာင္ လက္ယာေတာ္ရံ အရွင္သာရိပုတၱရာကိုယ္ေတာ္ၾကီးဟာ အတူေနတပည့္ရဟန္းကို ငယ္ရြယ္သူျဖစ္လို႔မို႔ ရာဂစရိုက္အားၾကီးလိမ့္မယ္ထင္ျပီး အသုဘကမၼ႒ာန္းေပးမိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုမွ တရားအသိဉာဏ္ျဖစ္မလာေတာ့ ေနာက္ဆံုးျမတ္စြာဘုရားရွင္ဆီကိုေခၚသြားရတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားက အာသယာႏုသယဉာဏ္ႏွင့္ၾကည့္ျပီး အတိတ္ဘ၀ေတြတုန္းက ပန္းတိမ္သည္လုပ္ဖူးခဲ့တာကိုျမင္လို႔ ေရႊသားႏွင့္ပန္းပံုဖန္ဆင္းျပီး အနီေရာင္ကသိုဏ္းကိုရႈခိုင္းခဲ့တယ္။ အဲဒီက်မွာ သမာဓိျဖစ္၊ စ်ာန္ေတြရျပီး ေနာက္ဆံုး ဖန္ဆင္းထားတဲ့ပန္း ညိႈးသြားတာျမင္ေတာ့ သံေ၀ဂျဖစ္၊ ျမတ္စြာဘုရားက တရားေဟာေပးလိုက္ေတာ့ ရဟႏၱာျဖစ္သြားခဲ့တယ္။
တရားျပသေပးေနၾကတဲ့ ဆရာသမားမ်ားဟာ သူတို႔ သိထားတဲ့၊ အားထုတ္ဖူးတဲ့ နည္းကိုသာ သူတို႔ သေဘာေပါက္နားလည္သလို ေယာဂီေတြကို ျပန္လည္ျပသေပးၾကတာပါ။ သူတို႔နည္းဟာ ေယာဂီအားလံုးအတြက္ အဆင္ေျပမယ္၊ တရားအသိဉာဏ္ကိုျဖစ္ေပၚေစပါလိမ့္မယ္ဆိုတာမ်ိဳး သူတို႔ အာမခံထားခ်က္ မရွိၾကပါဘူး။ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္မႈေတြရွိခဲ့ၾကလို႔သာ ဆရာေတြျပသတဲ့နည္းလမ္းႏွင့္ လမ္းတည့္သူေတြရွိသြားၾကသလို အေၾကာင္းမတိုက္ဆိုင္ မညီညြတ္လို႔ တရားမတက္တဲ့သူေတြလည္း ရွိၾကတာပါဘဲ။
ဒီေတာ့ စစခ်င္းတရားအားထုတ္မယ့္သူတစ္ေယာက္အေနႏွင့္ မိမိနွင့္ အဆင္ေျပလိမ့္မယ္လို႔ထင္တဲ့ တရားနည္းတစ္ခုခုကို အေျချပဳျပီး စမယ္ဆိုရင္ စၾကည့္လိုက္ပါ။ ရိပ္သာတစ္ခုအေနႏွင့္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ငါးရက္၊ တစ္ပတ္၊ ဆယ္ရက္၊ ဆယ့္ငါးရက္ စတဲ့ အခ်ိန္အေတာအတြင္း အဲဒီရိပ္သာက သင္ၾကားျပသေပးတဲ့နည္းအတိုင္းကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာမွတ္သားျပီး အားထုတ္ၾကည့္ပါ။ တရားဆိုတဲ့အရာကို ေလ့လာသင္ယူစရာဘာသာရပ္ (subject) တစ္ခုလို သေဘာထားျပီး စိတ္ပါလက္ပါႏွင့္ ေလ့လာၾကည့္ပါ။ တခ်ိဳ ႔လည္း အဆင္ေျပရင္ အဲဒီရိပ္သာသတ္မွတ္ရက္ေတြအတြင္း အသိဉာဏ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈကို စျပီးခံစားမိတတ္ၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ ႔လည္း ဘာမွ ထူးထူးျခားျခား မျဖစ္ၾကပါဘူး။ ဒီအတြက္ေတာ့ သိပ္စိတ္ထဲမထားပါႏွင့္။ နံပါတ္(၁) မွာ ကၽြန္ေတာ္သတိေပးထားခဲ့တဲ့အတိုင္း တရားကို အတၱႏွင့္ အတင္းလုပ္ယူလို႔မွ မရတာကို။ ဒါေလးကို ႏွလံုးသြင္းဆင္ျခင္ျပီး စိတ္ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းသာ ထားလိုက္ပါ။ တကယ္ေတာ့ ရိပ္သာဆိုတာ တရားနည္းကိုျပသေပးလိုက္ရံုသက္သက္ပါ။ တကယ္ပြားမ်ားအားထုတ္ရမွာက မိမိရဲ ႔ေန႔စဥ္ဘ၀အခ်ိန္ေတြမွာပါ။ တရားရိပ္သာက ျပသေပးလိုက္တဲ့နည္းလမ္းအတိုင္း ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ဆက္လက္အားထုတ္ႏိုင္ဖို႔ကိုသာ အထူးေၾကာင့္ၾကစိုက္ျပီး ၾကိဳးစားၾကည့္ၾကေစလိုပါတယ္။
ဒီလိုေန႔စဥ္အားထုတ္ၾကည့္လို႔ တစ္ဆထက္တစ္ဆ မိမိရဲ ႔ စိတ္ႏွင့္အသိဉာဏ္မွာ ေျပာင္းလဲမႈ၊ တိုးတက္မႈျဖစ္လာသလားဆိုတာကို သတိထားေစာင့္ၾကည့္ေပးပါ။ တကယ္နည္းမွန္လမ္းမွန္အားထုတ္လ်က္ႏွင့္မွ ဘာမွထူးျခားမလာဘူး၊ ဒါမွမဟုတ္ ပိုျပီးစိတ္ထဲရႈပ္ေထြးလာတယ္လို႔ ခံစားရရင္ ဒီတရားနည္းကို ေပျပီးဆက္မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ခဏထားလိုက္ပါ။ အျခားေနာက္ထပ္နည္းတစ္ခုခုကို ထပ္ျပီးစမ္းသပ္အားထုတ္ၾကည့္ပါလို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ သတိထားဖို႔က တရားနည္းေတြကို ဟိုစပ္စပ္၊ ဒီစပ္စပ္ႏွင့္ အားမထုတ္မိဖို႔ေတာ့လိုပါတယ္။ နည္းတစ္ခုကို အားထုတ္ၾကည့္ျပီဆိုရင္ ဆရာသမားေတြညႊန္ျပတဲ့အတိုင္း စနစ္တက်ႏွင့္ ေလးေလးစားစားလုပ္ၾကည့္ဖို႔ေတာ့ မျဖစ္မေနလိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း တိုးတက္မႈျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ပဲ ဟိုနည္းေကာင္းႏိုးႏိုး၊ ဒီနည္းေကာင္းႏိုးႏိုး ေလွ်ာက္လုပ္တာမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့လည္း ဘာမွ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေနာက္တစ္ခုက တရားအားထုတ္မႈႏွင့္အတူ တရားစာေပေတြကိုလည္း တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေလ့လာႏိုင္ရင္ပိုေကာင္းပါတယ္။ ပါဠိေတာ္ျမန္မာျပန္စာအုပ္ေတြျဖစ္ျဖစ္၊ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား ေရးသားျပဳစုထားတဲ့ စာေပေတြကိုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေယာဂီေဟာင္းေတြရဲ ႔ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို ျပန္လည္ေျပာျပထားတာမ်ိဳးကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ လက္လွမ္းမီသေလာက္ ေလ့လာေပးပါ။ စာဖတ္အားမသန္ခဲ့ရင္ အလုပ္ေပးတရားေခြေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ရွာျပီးနာပါ။ နီးစပ္ရာ ရဟန္း၊ သံဃာႏွင့္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္ႏွံ႔စပ္သူေတြကိုေတြ႔ရင္ မရွင္းတာေတြေမးပါ။ ဘာလို႔ အဲဒီလိုေျပာရသလဲဆိုေတာ့ တခါတေလ မိမိအားထုတ္ေနရင္း ကိုယ့္ဖာသာဉာဏ္ထဲမရွင္းတဲ့ေနရာမ်ိဳးေလးေတြမွာ တျခားဆရာတစ္ဦးဦးရဲ ႔အာေဘာ္ကေန အေျဖရသြားတတ္တာမ်ိဳးလည္း ရွိႏိုင္သလို၊ တခါတေလ ငါ့ဆရာကဘဲ ဒီလိုသိတာဆိုတဲ့ ဆရာအေပၚ တအားအၾကည္ညိဳလြန္တဲ့ လြဲမွားတဲ့ အေတြးေတြျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ ေအာ္ ငါ့ဆရာလိုမ်ိဳး တျခားဆရာေတြလည္း သိၾကပါလား။ ငါ့ဆရာေျပာတာ ျမတ္စြာဘုရားေဟာခဲ့တဲ့ ဘယ္သုတ္ေတာ္ကေန ေကာက္ႏုတ္ေျပာလိုက္တာပဲ စသည္ျဖင့္ အသိဉာဏ္ကို ခ်ိန္ခြင္ညွာ တည့္ေအာင္ ညွိေပးႏိုင္လို႔ပါ။
ေနာက္တစ္ခု အေရးၾကီးတာကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မညာမိဖို႔ပါဘဲ။ ကိုယ္တကယ္ တရားအသိဉာဏ္ျဖစ္တယ္၊ မျဖစ္ဘူးဆိုတာ ကိုယ့္ဖာသာ အသိဆံုးပါ။ တရားသေဘာကလည္း တအားရွင္းပါတယ္။ ၀ မရွိဘဲ ၀ိလုပ္လို႔ မရသလို၊ အခန္း (၁) မျပီးေသးဘဲ အခန္း (၂) ကို ကူူးလို႔ မရပါဘူး။ တကယ္လို႔ ကိုယ္က စာမေက်ဘဲ ေနာက္ တစ္ခန္းကူးလိုက္မိမယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္အစာအိမ္အတြက္ အစာမေက်တဲ့ အစားအေသာက္တစ္ခုကို စားလိုက္မိသလိုမ်ိဳးပါဘဲ။ အသိဉာဏ္ထဲမွာ အစာမေက်ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေလးကိုလည္း ကိုယ့္ဖာသာ သတိထားမိဖို႔လိုပါတယ္။ ဆရာသမားေတြအေနႏွင့္က တခါတေလ အမ်ားႏွင့္ သင္ျပေပးရတာမို႔ တစ္ဦးခ်င္းစီ ဘယ္အေျခအေနျဖစ္ေနျပီဆိုတာမ်ိဳးကို သတိမထားမိတတ္တာမ်ိဳး ရွိေကာင္းရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ အဆင့္ပိုျမင့္တဲ့ တရားေတြ ျပသခ်ိန္မွာ ကိုယ္ကပါ အဲဒီထဲ ေရာ၀င္ပါလိုက္မိျပီး ကိုယ္တကယ္ သေဘာမေပါက္ေသးတဲ့အေၾကာင္းအရာတစ္ခုမွာ ဆရာက ဒီလိုျမင္ေအာင္ရႈလို႔ ေျပာလိုက္လို႔ အတင္းလုပ္ယူျပီး ရႈရတယ္ဆိုရင္ ကိုယ္စိတ္ ဆင္းရဲပင္ပန္းမႈသာ အဖတ္တင္က်န္တတ္ပါတယ္။ မွည့္ဖို႔အမ်ားၾကီးလိုေနေသးတဲ့ သရက္သီးတစ္လံုးကို ဆန္အိုးထဲထည့္ျပီး အုပ္လိုက္တဲ့အခါ သရက္သီးက ႏုမွည့္ၾကီးသာျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ အရသာရွိျပီး စားလို႔ေကာင္းတဲ့အသီးကိုေတာ့ ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။
၀ိပႆနာတရားဆိုတာ တကယ္ေတာ့ ဘယ္နည္းႏွင့္ပဲ အားထုတ္ အားထုတ္ ေရာက္ရမယ့္ ပန္းတိုင္က တစ္ခုတည္းပါဘဲ။ ၀ိပႆနာလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ အားလံုးဟာ အတူတူပါဘဲ။ နည္းေတြႏွင့္ ရႈပ္ေနၾကတာ တကယ္က ၀ိပႆနာလမ္းေပၚကို မေရာက္ႏိုင္ၾကေသးလို႔ပါ။ မိမိတရားတိုးတက္မႈ ရွိ၊ မရွိကို စမ္းစစ္ခ်ိန္ကိုက္ၾကည့္လို႔ရတဲ့ အခ်က္ေလးေတြရွိပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရားဟာ ပညတ္ကေနခြဲထြက္ျပီး ပရမတ္ထဲကို ၀င္ေရာက္က်က္စားတဲ့တရားပါ။ မိမိရဲ ႔ အသိဉာဏ္ဟာ ပရမတ္ကို သေဘာေပါက္တဲ့ အေျခအေနမွာ ရွိေနျပီလားဆိုတာႏွင့္ စမ္းစစ္ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ခုက လကၡဏာေရး (၃)ပါးပါ။ တကယ္ ၀ိပႆနာဉာဏ္ျဖစ္ၾကျပီဆိုရင္ ဒီလကၡဏာေရး (၃)ပါးထဲက တစ္ပါးပါးကိုေတာ့ ထင္ထင္ရွားရွား ဉာဏ္ထဲမွာ သိလာတတ္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ခုက ရုပ္ႏွင့္နာမ္ကို ခြဲျခားျမင္တတ္လာပါမယ္။ ျပီးေတာ့ အားလံုးၾကားဖူးေနၾကျဖစ္မယ့္ ျဖစ္ပ်က္ျမင္၊ ျဖစ္ပ်က္မုန္းေပါ့။ ဒါကိုလည္း အသိဉာဏ္ကေနပဲ သဲသဲကြဲကြဲ ျမင္ႏိုင္သြားပါလိမ့္မယ္။ အခု ေျပာခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြကို ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ႏွင့္ သိသြား၊ ၾကံဳဖူးသြားျပီဆိုတဲ့သူတစ္ေယာက္အဖို႔မွာ ၀ိပႆနာလမ္းေၾကာင္းေပၚကို မွန္မွန္ကန္ကန္ေရာက္ေနျပီလို႔ သတ္မွတ္လို႔ ရေနပါျပီ။ က်န္တာကေတာ့ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ဆက္ျပီး ၾကိဳးစားသြားဖို႔္ပါပဲ။
တခါတေလ တရားကလည္း သိသလိုလိုႏွင့္ မသိေသးတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ အေတာ္ရင္းႏွီးျပီး ေလးစားခ်စ္ခင္ရတဲ့ ဘၾကီးတစ္ဦးရွိပါတယ္။ တကယ္တရားသမားၾကီးပါ။ တစ္သက္လံုး တရားအလုပ္ကိုပဲ တစ္စိုက္မက္မက္လုပ္လာခဲ့တဲ့သူပါ။ တခါတေလ သူ႔အရပ္မွာ ရိပ္သာဖြင့္ျပီးေတာင္ ကိုယ္တိုင္ တရားျပသတတ္ပါေသးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ၾကံဳတိုင္းလည္း တရားအေၾကာင္းေတြဘဲ ေဆြးေႏြးျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တခါေတာ့ သၾကၤန္ပိတ္ရက္တစ္ခုမွာ သူတရားသြားအားထုတ္ရင္း ျပန္လာေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ကို သူေတြ႔ခဲ့တဲ့ တရားအေတြ႔အၾကံဳေတြကို အားရ၀မ္းသာ ေျပာျပပါတယ္။ သူေျပာျပတာက တရားမွတ္ရင္း လမ္းေလွ်ာက္ခ်ိန္မွာ ေျခေထာက္မွာခံစားရတဲ့ ရုပ္ရဲ ႔ျဖစ္ပ်က္လကၡဏာေတြကိုပါ။ သူက အဲဒါမ်ိဳး သူတစ္သက္လံုးမွာ မသိခဲ့ဖူးေသးေၾကာင္း၊ ရုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ဆိုတာကို အခုမွ ေကာင္းေကာင္းသေဘာေပါက္ေၾကာင္း ေျပာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ အေတာ္ေလးအံ့ၾသသြားခဲ့ရပါတယ္။ သူႏွင့္ ဟိုးအရင္တရားေဆြးေႏြးခ်ိန္ေတြတုန္းက သူေျပာခဲ့တဲ့ ရုပ္တရား၊ နာမ္တရားတို႔ရဲ ႔ ျဖစ္မႈပ်က္မႈဆိုတာ ဘယ္လိုနားလည္မႈႏွင့္ သူေျပာခဲ့တာပါလိမ့္လို႔ ေတြးမိပါတယ္။ (သူ႔အေပၚ အထင္ေသးတဲ့စိတ္မ်ိဳးႏွင့္ ေျပာလိုျခင္းမဟုတ္ပါဘူး။ တခါတေလ တရားက သိတယ္ထင္ေနေပမယ့္ တကယ္မသိေသးတာကို သတိထားလိုက္မိေၾကာင္း ေျပာခ်င္တာပါ။)
ေနာက္ သတိေပးခ်င္တာတစ္ခုလည္းရွိပါေသးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ၾကံဳခဲ့တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳထဲကပါပဲ။ တခ်ိဳ ႔ေသာရိပ္သာမ်ားမွာ ျပသတဲ့နည္းေတြဟာ ဘုရားေဟာတရားေတာ္ေတြထဲကအတိုင္း မွန္ကန္ျပီး၊ အားထုတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြအတြက္လည္း လြယ္ကူသက္သာ တရားကို သိလြယ္၊ ျမင္လြယ္ေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက အဲဒီရိပ္သာရဲ ႔ဆရာသမားမ်ားက ဒီဘ၀မွာတင္ တစ္မဂ္တစ္ဖိုလ္ရဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ေၾကာင္း (မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း) ဆရာအစဥ္အဆက္ တပည့္ေတြကို ေျပာၾကားဆံုးမသင္ျပေနၾကတဲ့ ရိပ္သာမ်ိိဳးပါ။ သူတို႔ေတြႏွင့္ စကားေျပာေဆြးေႏြးလိုက္ရင္ အခုတရားအလုပ္လုပ္တာဟာ ေနာက္ဘ၀အတြက္ အထံုပါရမီျဖစ္ဖို႔ပါဆိုတာမ်ိဳးနွင့္ပဲ လမ္းဆံုးသြားတတ္ၾကပါတယ္။
ေနာက္တစ္မ်ိဳးေတြ႔ရတာကေတာ့ သမထယာနိကလမ္းႏွင့္ျပသေပးတဲ့ ရိပ္သာတစ္ခ်ိဳ ႔မွာပါ။ သမထႏွင့္ စ်ာန္အဆင့္ဆင့္ကို တက္ျပီးကာမွ ၀ိပႆနာကူးလို႔ရမယ္ဆိုတဲ့ပံုစံမ်ိဳး သင္ၾကားျပသေနၾကတာပါ။ အဲဒီမွာ အစြဲသန္တဲ့ တပည့္ေက်ာ္ေယာဂီမ်ားက အဲဒါကို တစ္စခန္းထျပီး တျခားေသာရိပ္သာနည္းေတြမွာ ၀ိပႆနာကို တန္းျပီးအားထုတ္ၾကတာ၊ သမထကို သံုးေလးရက္အားထုတ္ျပီး ၀ိပႆနာဘက္ကူးသူမ်ားကို မျဖစ္ႏိုင္တာလုပ္ၾကသူမ်ားလို႔ ထင္တတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလိုရိပ္သာမ်ိဳးမွာ အားထုတ္ေနမိတဲ့သူမ်ားအတြက္ အေကာင္းဆံုးအၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ခုနအေပၚမွာ ေျပာခဲ့သလို တရားလည္း အားထုတ္ရင္း တရားစာေပေတြကိုလည္း လက္လွမ္းမီသေလာက္ ေလ့လာေစခ်င္တာပါဘဲ။ ဒါမွ ကိုယ့္ဆရာသမားေတြေျပာတာဟာ စာေပက်မ္းဂန္ႏွင့္ကိုက္ညီမႈရွိမရွိ သိႏိုင္မွာပါ။
နံပါတ္ (၂) ကို ဘာလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေျပာရတာလဲဆိုေတာ့ တရားအားထုတ္ၾကတဲ့သူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေမးလိုက္ရင္ “ဆရာသမားက ဒီလိုပဲမွာထားတယ္။ ရိပ္သာမွာက အဲဒီအတိုင္းပဲလုပ္တယ္။ က်န္တာေတြမသိဘူး။ စိတ္လည္း မ၀င္စားဘူး ” ဆိုတာမ်ိဳး ေျဖတတ္ၾကပါတယ္။ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္ၾကရာမွာ အဆင့္ျမင့္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ Proactive ဆိုတာေလးလည္း ရွိဖို႔ လိုလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဆရာသမားကေတာ့ ဒီလိုမွာထားပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကေတာ့ ဒီလိုေဟာထားခဲ့တယ္။ ဘယ္ဆရာသမားေတြကေတာ့ ဘယ္လိုမ်ိဳး ေျပာထားတယ္။ ကိုယ္တိုင္ အားထုတ္တဲ့အခါမွာ ဘယ္လိုမ်ိဳးေလး လုပ္တာက ကိုယ့္အတြက္ ပိုတရားသိလြယ္ ျမင္လြယ္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး တရားအားထုတ္သူဘက္က ကိုယ္ပိုင္ေ၀ဖန္သံုးသပ္ႏိုင္မႈေလး ရွိရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ (ကိုယ့္ဆရာသမားေျပာတဲ့အတိုင္း လိုက္လုပ္တာလည္း လမ္းမွန္က်ျပီး ကိုယ့္အတြက္ လြယ္ေကာင္းလြယ္ႏိုင္ပါတယ္။) ကၽြန္ေတာ္ဆိုလိုခ်င္တာက ေမးလိုက္ရင္ ဆရာကိုခ်ည္း၊ ရိပ္သာကိုခ်ည္း ပံုခ်လိုက္တာမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ ျမတ္စြာဘုရားရွင္အလုိေတာ္ႏွင့္ ခ်ိန္ညွိဖို႔၊ တျခားဆရာသမားေတြရဲ ႔ အယူအဆကိုလည္း ေလ့လာဖို႔၊ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ရဲ ႔ အေတြ႔အၾကံဳေလးပါ ထည့္စမ္းၾကည့္ဖို႔ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။
တရားအလုပ္ကို စလုပ္မယ္လို႔ စိတ္ကူးေနၾကသူမ်ားအတြက္ အၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ မိမိႏွင့္ အဆင္ေျပမယ့္ တရားနည္းတစ္ခု (ရိပ္သာတစ္ခု) ကိုေရြးပါ။ အဲဒီက သင္ၾကားျပသတာကို စနစ္တက်သင္ယူေလ့လာပါ။ တရားေလာဘ သိပ္မၾကီးပါႏွင့္။ အနတၱတရားမို႔လို႔ အေၾကာင္းညီညြတ္ရင္ သူ႔အလိုလိုရ ရသြားပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ဘက္ကသာ မွန္မွန္ၾကိဳးစားေနေပးဖို႔ပါ။ စလုပ္ျဖစ္သြားဖို႔ႏွင့္ စြဲစြဲျမဲျမဲဆက္လုပ္သြားဖို႔က အဓိကလိုရင္းပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
အားထုတ္လက္စပုဂၢိဳလ္မ်ားကို အၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ မိမိတရား တိုးတက္မႈရွိမရွိကို အျမဲသတိထားၾကည့္ေပးပါ။ ကိုယ့္ကို အေကာင္းဆံုး တရားစစ္ေပးမွာက ေလာကဓံတရားေတြပါဘဲ။ မဂၤလာတရားေတာ္မွာပါတဲ့ “ဖု႒ႆ ေလာကဓေမၼဟိ၊ စိတၱံ ယႆ န ကမၸတိ၊” ဆိုတဲ့ မဂၤလာတရားဟာ ကိုယ့္အတြက္ တရားမွတ္ေက်ာက္တိုက္သလို ျဖစ္ေနေစမွာပါ။ ၀ိပႆနာတရားဟာ ထိုင္ျပီးမွတ္မွ မွတ္လို႔ရတဲ့တရားမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ေန႔လံုး အိပ္ရာႏိုးတဲ့အခ်ိန္ကေန ညအိပ္ရာ၀င္တဲ့အခ်ိန္အထိ မွတ္လို႔ရေနတာပါ။ ရိပ္သာေတြမွာ တရားထိုင္ခ်ိန္ဆိုျပီး နာရီေတြႏွင့္ သတ္မွတ္ထားေပမယ့္ ေန႔စဥ္ဘ၀အားထုတ္ခ်ိန္မွာေတာ့ မနက္မိုးလင္းကေန ညမိုးခ်ဳပ္အထိ တရားခ်ိန္လို႔သတ္မွတ္ျပီး အားထုတ္ႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးပါဘဲ။ အခ်ိန္သတ္သတ္မွတ္မွတ္ေပးႏိုင္တဲ့အခါ Formal Sitting ႏွင့္လည္း တရားကိုအားထုတ္ပါ။ က်န္အခ်ိန္ေတြမွာေတာ့ Living Meditation လို႔ေခၚတဲ့ တစ္ေန႔တာ လုပ္စရာ ကိစၥအ၀၀ကို လုပ္ေနရင္းႏွင့္ တရားရႈမွတ္ႏွလံုးသြင္းတာကိုလည္း မျဖစ္မေန လုပ္ၾကေစလိုပါတယ္။ အဲဒီလို တစ္ေန႔တာလံုး တရားကို တစ္နည္းနည္းႏွင့္ အျမဲအားထုတ္ျဖစ္ေနေအာင္ ကိုယ့္ဖာသာ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေလ့က်င့္ယူေပးၾကပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
အခုေျပာခဲ့တဲ့ အေျခခံအခ်က္(၂)ခ်က္ဟာ တရားစစအားထုတ္ခါစအခ်ိန္တစ္ခုတည္းမွာသာ လုိအပ္တာမဟုတ္ပဲ တရားအားထုတ္ေနသမွ်ကာလပတ္လံုး ဒီႏွစ္ခ်က္ဟာ အျမဲ လိုအပ္ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္လည္း သိပ္သိေနလို႔ ဒီစာကိုေရးတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ခရီးတစ္ခုသြားေနရင္း လမ္းမွာ ကိုယ္ႏွင့္ခရီးတူသြားမယ့္သူေတြကို ကိုယ္သိသေလာက္ လမ္းကူျပေပးတဲ့သေဘာမွ်ပါပဲ။ တခ်ိဳ ႔လည္း ဒီခရီးအေၾကာင္း ကိုယ့္ထက္ပိုသိၾကသူေတြလည္း ရွိေနမွာပါ။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္မ်ားက ကၽြန္ေတာ္အခုေရးတဲ့အထဲ လြဲမွားတာေတြပါခဲ့ရင္ ေမတၱာေရွ ႔ထား ျပင္ေပးၾကပါလို႔.....။
ေလးစားစြာျဖင့္
၀ိမုတၱိသုခ
ဇြန္လ ၂၈ ရက္၊ ၂၀၁၁ခုႏွစ္။
