ေခါင္းေဆာင္တုိ႔ က်င့္စဥ္

သီတဂူကမၻာ႔ဗုဒၶတကၠသုိလ္ (ရန္ကုန္) ဖြင့္ပြဲ

တတိယေျမာက္ေန႔

ႂကြေရာက္လာေသာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ပရိသတ္တုိ႔အား

သီတဂူဆရာေတာ္ ေဒါက္တာအရွင္ဉာဏိႆရေဟာၾကားအပ္ေသာ

ေခါင္းေဆာင္တုိ႔ က်င့္စဥ္

သုမဂၤေလာ အယံကာေလာ၊ မဂၤလာအေပါင္းႏွင့္ ျပည့္စုံတဲ့အခါေကာင္းပါ။ မဂၤလာေကာင္း အခါေကာင္းမွာ အားလုံးကုိ မဂၤလာစကားေျပာပါမယ္။ မဂၤလာစကား ေျပာၾကားခြင့္ ရလုိ႔၊ ေျပာၾကားခြင့္ရဆုိရာမွာ အသင္းအဖြဲ႔ေပါင္းစုံ၊ လူမ်ိဳးလည္း ေတာ္ေတာ္ စုံတဲ့ ပြဲမွာ ေျပာၾကားခြင့္ရလုိ႔ ပုိၿပီးေတာ့ ၀မ္းသာတယ္။

ေရွးဦးစြာ နားေထာင္ၾကတဲ့ ပရိသတ္ကုိ ေမတၱာရပ္ခံထားခ်င္တာ ႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ တစ္ခုက ၿငိမ္ၿငိမ္တိတ္တိတ္၊ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ ျမတ္စြာဘုရားႀကိဳက္တဲ့ မူ၀ါဒ၊ အရွင္သာရိပုတၱရာနဲ႔ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္တုိ႔ရဲ႕ Country-side-ေဒသမွာ ရဟန္းခံ လာၾကတဲ့ ေက်းလက္က ရဟန္းအပါး (၅၀၀) ဘုရားနဲ႔ သာရိပုတၱရာ၊ ေမာဂၢလာန္တုိ႔ ေနရာကုိ ဘုရားဖူးဖုိ႔ ေရာက္လာၾကတယ္။ ဟုိအလြန္ေ၀းတဲ့ Remote place-ကေန သာ၀တၳိဆုိတဲ့ Capital-ကုိ ေရာက္ေတာ့ သူတုိ႔မွာ မျမင္ဘူးတာ၊ မေတြ႕ဘူးတာေတြ၊ မၾကားဘူးတာေတြ သိပ္မ်ားေတာ့ ျမင္လုိက္ရင္ ဟာကနဲ႔၊ ဟယ္ကနဲ႔ အခုနက တမၸ၀တီဦး၀င္းေမာင္ေျပာတဲ့ ပန္းဆယ္မ်ိဳးကုိ စိတ္၀င္စား တတ္ရင္ ဒီေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ထဲမွာ ဟာ, ဟယ္ ဒီလုိျဖစ္တယ္။ အဲဒီလုိ ေဇတ၀န္ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကုိ ေရာက္ေတာ့ တအံ့တၾသေတြ ျဖစ္ေတာ့ တပါးနဲ႔ တပါး အပါး (၅၀၀) ေတာက ကုိယ္ေတာ္ေတြေရာ၊ ၿမိဳ႕က ကုိယ္ေတာ္ေတြေရာ ဆုံလုိက္ေတာ့ ႏႈတ္ဆက္စကား ေျပာတာ၊ ေတာကကုိယ္ေတာ္ (၅၀၀)နဲ႔ ၿမိဳ႕က ကုိယ္ေတာ္ အပါး (၅၀၀)စကား ေျပာရင္ အပါး (၁၀၀၀)ေျပာတဲ့ စကားျဖစ္မယ္။ အဲဒါေတြ ေဇတ၀န္ ေက်ာင္းတုိက္ႀကီးမွာ ညံေနတာ၊ ဆူေနတာ၊ အဲဒါေတြ ျမတ္စြာဘုရားၾကားေတာ့… ဟဲ့ ဟဲ့. . . ညံလွခ်ည္လား ေက်ာင္းတုိက္ႀကီးမွာ ဘာသံေတြလဲ? ေတာရဟန္းနဲ႔ ၿမိဳ႕ရဟန္းေတြ မေတြ႕တာၾကာလုိ႔ ႏႈတ္ဆက္တဲ့ အသံေတြ ပါဘုရား။

ဟယ္… အင္းႀကီးတစ္ခုမွာ တံငါသည္ေတြ ငါးပက္ေတာ့ ေရေတြကခန္း ငါးေတြက က်ိက်ိတက္ ေပၚလာတဲ့အခါ တံငါသည္ေတြ လုၿပီးေတာ့ ငါးဖမ္းေတာ့ ဆူညံေနတဲ့ အသံေတြလုိပဲလုိ႔ ဘုရားရွင္က ဆုိေတာ္မူတယ္။ ရဟန္းေတာ္ေတြ တံငါသည္ေတြ ငါးဖမ္းသလုိ ဆူညံေနတယ္။ ဘယ္သူ႔တပည့္ေတြလဲ? အရွင္သာရိပုတၱရာ၊ အရွင္ေမာဂၢလာန္တုိ႔ရဲ႕ တပည့္ေတြပါဘုရား၊ သြား. . . မင္းတုိ႔ တပည့္(၅၀၀)ကုိေခၚ, မင္းတုိ႔ ေက်ာင္းကထြက္၊ အရွင္သာရိပုတၱရာေရာ၊ အရွင္ေမာဂၢလာန္ေရာ တပည့္ေတြကုိ ေကာင္းေကာင္း မဆုံးမႏုိင္လုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားက ဘာလုပ္လုိက္လဲ? ပရိသတ္ေျပာ၊ ျမတ္စြာဘုရားက ဘာလုပ္ လုိက္လဲ? ႏွင္ထုတ္လုိက္ပါတယ္ဘုရား။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းက အထုတ္ ခံရမွာ ေၾကာက္လုိ႔ အားလုံးပရိသတ္က ၿငိမ္ၿငိမ္ေနၾကပါ။ ဘုရားက အရွင္သာရိပုတၱရာနဲ႔ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ကုိ ဘာလုပ္လုိက္လဲ? တပည့္ေတြကုိ ေကာင္းေကာင္း မဆုံးမႏုိင္ေတာ့ ဆရာပါ ႏွင္ထုတ္တယ္ မဟုတ္လား? တင္ပါဘုရား။

ဒီကေန႔ အားလုံးလာၾကတဲ့ ပရိသတ္ဟာ ဘုန္းႀကီးကုိ ဆရာလုိ႔ သေဘာထားရင္ အားလုံးက ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ တပည့္လုိ႔ သေဘာထားရင္ တပည့္ ဆူရင္ ဆရာပါ ဘာျဖစ္လဲ? ႏွင္ထုတ္ခံပါတယ္ဘုရား။ ႏွင္ထုတ္ခံရမွာ ေၾကာက္ ပါတယ္။ အားလုံးပဲ ၿငိမ္ၿငိမ္ေနၾကပါ။

ေနာက္တစ္ခ်က္ ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္စံၿပီးတဲ့ေနာက္ ဓာတ္ေတာ္ေတြကုိ ေ၀ျခမ္းမလုိ႔ ျပင္ဆင္တဲ့ေန႔က ရွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတုိ႔ ဓားလွံေလးျမွား လက္နက္ေတြနဲ႔ ဓာတ္ေတာ္ေတြကုိ လုမလုိ႔ အုံးအုံးကၽြက္ကၽြက္ ဓားတ၀င္း၀င္း၊ လွံတ၀င္း၀င္း ျဖစ္ၾကတယ္။ အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ မလႅာမင္းတုိ႔ကလည္း တုိ႔နယ္ေျမမွာ ပရိနိဗၺာန္စံတဲ့ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ဓာတ္ေတာ္ဟာ တုိ႔ပဲ ပုိင္တယ္။ ဘယ္သူ႔မွ မေပးဘူး။ က်န္တဲ့ မင္း ခုနစ္ပါးတုိ႔ကလည္း တုိ႔ဘုရားမုိ႔ တုိ႔လည္းပုိင္တယ္။ ျမတ္စြာဘုရားကုိ အမ်ိဳး ေတာ္ခ်င္ၾကတာေနာ္။ ပရိသတ္ေရ… ဘာျဖစ္ခ်င္ၾကတာလဲ? အမ်ိဳးေတာ္ခ်င္ ၾကတာပါ ဘုရား။ အခု ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဘာကုိ အမ်ိဳးေတာ္ခ်င္ၾကတာလဲ? ကုိယ္ေတာ္ ခ်င္တဲ့ အမ်ိဳး ကုိယ့္ဘာသာကုိ ရွာ။ ဘုရားကုိ အမ်ိဳးေတာ္ခ်င္ၾကလုိက္ၾကတာ။ အဇာတသတ္ကလည္း ျမတ္စြာဘုရားက တုိ႔အမ်ိဳး၊ ကပိလ၀တ္က သာကီ၀င္ေတြနဲ႔ ေဒ၀ဒဟက ေကာလိယ၀င္ေတြကေတာင္ ဘာမွ မေျပာရေသးဘူး၊ အဇာတသတ္က စေျပာလာတယ္၊ ဘုရားဟာ တုိ႔အမ်ိဳးတဲ့….၊ ဒီလုိ ဒီလုိ။ အဲဒီေတာ့ သူလည္း ဘုရားအမ်ိဳး ငါလည္း ဘုရားအမ်ိဳး ဒီလုိျဖစ္ကုန္တယ္။ ဘာလုိခ်င္လုိ႔လဲ? ဓာတ္ေတာ္လုိခ်င္လုိ႔။ အဲဒီေတာ့ ဓားတ၀င္း၀င္း လွံတ၀င္း၀င္းနဲ႔ ဓာတ္ေတာ္လုတဲ့ ပြဲ။ ဘုရားအမ်ိဳးေတြက ဓားလွံတ၀င္း၀င္းနဲ႔ ဓာတ္ေတာ္လုမလုိ႔ ျဖစ္ေတာ့ အေျခအေနက မေကာင္းဘူး။ အဲဒါကုိ ထိန္းမည့္ ပုဂၢိဳလ္က မရွိဘူး။

အဲဒီေတာ့ ေပၚလာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္က ဘယ္သူလဲဆုိေတာ့. . . ဟုိေရွးတုန္းက တကၠသီလဆုိတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆရာလုပ္ခဲ့ဘူးတဲ့ တကၠသုိလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ အၿငိမ္းစား ေဒါဏ၊ သူက ဒီပြဲေရာက္ေနတာ။ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ဓားတ၀င္း၀င္း လွံတ၀င္း၀င္းနဲ႔ ဓာတ္ေတာ္ လုမည့္ မင္းေတြဟာ ဒီေကာင္ေတြ အကုန္လုံး ငါ့တပည့္ေတြ။ ငါ့တပည့့္ေတြ ငါေျပာရင္ ရေလာက္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့ စင္ျမင့္ေပၚ တက္ၿပီးေတာ့ သူကေအာ္လုိက္တာ။ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ေဒါဏဆရာႀကီး ေအာ္တဲ့ စကား (၂)ခြန္း မွတ္ရေအာင္။ "အမွာကံ ဗုေဒၶါ ခႏၱိ၀ါေဒါ" တုိ႔မ်ားရဲ႕ ဘုရားဟာ ခႏၱီ၀ါဒီပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္တယ္။ တုိ႔ဘုရားဟာ ဘာ၀ါဒကုိ ကုိင္ထားလဲ ပရိသတ္? ခႏၱီ၀ါဒပါဘုရား၊ ခႏၱီ၀ါဒ။ ဒီထဲကလူေတြ ဘာ၀ါဒေတြ ကုိင္ထားလဲ? ကုိင္ခ်င္တဲ့ ၀ါဒကုိင္၊ အဲဒါေတြ အားလုံး ခႏၱီ၀ါဒအေပၚမွာ အေျခဆုိက္ရမယ္။ ခႏၱီ. . . ေျမႀကီးေပၚမွာ ဒီလူေတြ ေနတယ္၊ ဒီလူေတြ ေန႔တုိင္း. . ., စကားလုံးေလး နဲနဲ႐ုုိင္း႐ုိင္းေလးေျပာရင္ ခႏၱီအဓိပၸါယ္ ပုိရွင္းတယ္။ သည္းခံၿပီး နားေထာင္ပါ၊ ဂမၼေဒါသေရာက္တယ္လုိ႔ အျပစ္မတင္ပါနဲ႔၊ ဒီေျမႀကီးေပၚမွာ ေနတဲ့ ဒီလူေတြ ဒီေျမႀကီးေပၚမွာ ဒီလူေတြ ေခ်းယုိတယ္၊ ေသးေပါက္တယ္။ ေျမႀကီးဘယ္ေတာ့မွ reject-မလုပ္ပါဘူး။ ယုိခ်င္တုိင္း ယုိ၊ အရွိ အရိွအတုိင္းထား။ ဒီလူေတြပဲ ဒီေျမႀကီးကုိ လွခ်င္လုိ႔ ပန္းေတြနဲ႔ အလွျပင္ျပန္ေရာ…၊ ဟာ… ငါ့ေျမႀကီး သိပ္လွေနၿပီ ဆုိၿပီးေတာ့ စုိက္ထားတဲ့ ပန္းပင္ေတြကုိ ဒီေျမႀကီးက attach-လည္း မျဖစ္လုိ႔ accept-လည္း မလုပ္ပါဘူး။ လွလုိ႔လည္း မမက္ေမာဘူး။ ညစ္ပတ္ အ႐ုတ္ဆုိးလုိ႔လည္း စိတ္မပ်က္ဘူး။ အဲဒါဟာ quality, qualification of leader. ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ ဒါဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အရည္အခ်င္းပဲ။ ေကာင္းခ်င္တုိင္းေကာင္း မမက္ေမာဘူး၊ ဆုိးခ်င္တုိင္းဆုိး စိတ္မပ်က္ဘူး။ ေျမႀကီးနဲ႔ တူတဲ့အက်င့္ ခႏၱီေခၚတယ္။ အက်ယ္တ၀င့္ေျပာဖုိ႔ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဒီေန႔ အခ်ိန္မယူပါဘူး။ နိဒါန္းေလာက္ေျပာရင္ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ တရားေတြ ရွာနာပါ။ ခႏၱီ။ အမွာကံ ဗုေဒၶါ အဟု ခႏၱိ၀ါေဒါ။ တုိ႔ဗုဒၶဟာ ဘာ၀ါဒလဲ? ခႏၱီ၀ါဒပါဘုရား။ အားလုံးေျမႀကီးလုိ က်င့္သုံး ၾကရမယ္။ မေကာင္းဆုိး၀ါးေတြ လာခ်င္တုိင္းလာ စိတ္မပ်က္ပါဘူး။ အေကာင္းနဲ႔ အဆုိးေတြ ေပးခ်င္တုိင္း ေပး၊ မမက္ေမာပါဘူး။ ခႏၱီတရား. . . ဒါဟာ ဗုဒၶရဲ႕ ၀ါဒပဲ။

ေနာက္တခု အမွာကံ ဗုေဒၶါ သႏၱိ၀ါေဒါ။ ခႏၱီ၀ါဒကုိ မကုိင္ႏုိင္ရင္ သႏၱိ၀ါဒကုိ ခ်မွတ္လုိ႔ မရဘူး။ မခံႏုိင္ဘူးေဟ့လုိ႔ဆုိရင္ သႏၱိဟာ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ေနာက္ လာမည့္၀ါဒက ဘာလဲဆုိေတာ့ သႏၱိ၀ါဒ။ ဘာမ်ားပါလဲ? သႏၱိ၀ါဒပါဘုရား။ ေနာက္ လာမည့္၀ါဒက သႏၱိ၀ါဒ။ တုိ႔ဘုရားရဲ႕၀ါဒက သႏၱိ၀ါဒ။ ကုလားလုိ႔ ေျပာရရင္ သွ်ႏၱီ၀ါဒ။ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့၀ါဒ။ ခႏၱီရွိေတာ့မွ သႏၱိ။ အဲဒီမွ ခႏၱီရဲ႕ေနာက္မွ ေမတၱာ ပါလာမယ္။ ေမတၱာကုိ တဆက္တည္းေျပာရရင္ ေရနဲ႔တူေအာင္ က်င့္။ ေရ… ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရေပါင္းမ်ားစြာမွာ Brand name-ေတြ တစ္ရာေက်ာ္ေလာက္ ရွိမယ္ထင္တယ္။ ဘယ္နာမည္နဲ႔ ထုတ္တဲ့ ဘာေရပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သတၱိက ႏွစ္မ်ိဳးထဲပဲ- သန္႔ရွင္းတာနဲ႔ ေအးခ်မ္းတာ။ ဘယ္နမ်ိဳးလဲ? ႏွစ္မ်ိဳးပါဘုရား။ ဧရာ၀တီ၊ ခ်င္းတြင္း၊ စစ္ေတာင္းစသည္ နာမည္ပဲ ကြဲတယ္။ ေသာက္လုိက္ရင္ ေအးတယ္၊ ခ်ိဳးလုိက္ရင္ သန္႔ရွင္းတယ္။ တ႐ုတ္၊ ကုလား၊ အေမရိကန္ ဘယ္တုိင္းျပည္ကထြက္တဲ့ ေရပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘာရလဲ? သန္႔ရွင္းတာနဲ႔ ေအးခ်မ္းတာ ႏွစ္မ်ိဳးပဲ ရတယ္။ ကုလားေရကုိ တ႐ုတ္ေသာက္လည္း ဒီႏွစ္မ်ိဳးပဲ အက်ိဳးထြက္တယ္။ တ႐ုတ္ေရကုိ ကုလားေသာက္လည္း ဒီႏွစ္မ်ိဳးပဲ အက်ိဳးထြက္တယ္။ ေမတၱာဆုိတာ ေရနဲ႔တူတယ္။ လူသားတုိင္းကုိ တညီတည္း ေအးခ်မ္းေစခ်င္တယ္။ လူသားတုိင္းကုိ တညီတည္း ႏွလုံးစိတ္၀မ္းေအးခ်မ္းေစခ်င္တယ္။ ဘ၀သန္႔ရွင္းေစခ်င္တယ္။ အဲဒါ ခႏၱီနဲ႔ ေမတၱာ၊ ေမတၱာနဲ႔ ခႏၱီ၊ အဲဒါဘယ္သူ႔၀ါဒလဲ? ဗုဒၶရဲ႕၀ါဒပါဘုရား။ အဲဒီႏွစ္ခုလက္ကုိင္ထားမွ ေနာက္ကဘာရလဲ? သႏၱိဆုိတဲ့ Peace ၿငိမ္းခ်မ္းျခင္းကုိ ရႏုိင္တယ္။ ဆုိေတာ့့… ဘုရားကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ဓားတ၀င္း၀င္း လွံတ၀င္း၀င္း မလုပ္ၾကနဲ႔။ တုိ႔ဘုရားဟာ ခႏၱီ၀ါဒ, သႏၱိ၀ါဒ။ သႏၱိ၀ါဒဘုရားကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ဓားေတြ တ၀င္း၀င္း၊ လွံေတြ တ၀င္း၀င္း မျပၾကနဲ႔ေဟ့။ ဓားေတြ လွံေတြ ခ်လုိက္ၾက။

ဒီေတာ့ ရွစ္ျပည္ေထာင္ မင္းေတြ အကုန္လုံးက ၾကည့္ၾကတယ္၊ အသံ၀ါႀကီးနဲ႔ ေအာ္ေနတာ ဘယ္သူမ်ားလဲ? ဒါ. . .တုိ႔ဆရာႀကီး၊ ဆရာႀကီးေျပာတဲ့ စကားေတာ့ တုိ႔နားေထာင္မွပဲ။ အားလုံး ဓားလွံေတြ ခ်ၿပီးေတာ့ ဓာတ္ေတာ္ေ၀ပြဲဟာ ေအးေအး ခ်မ္းခ်မ္း ၿပီးသြားတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီကေန႔ ဗုဒၶတကၠသုိလ္ႀကီး ဖြင့္ပြဲကုိ ႂကြေရာက္လာၾကတဲ့ အသင္းဖြဲ႕ ပရိသတ္အားလုံးတုိ႔ အၿငိမ္းစားပါေမာကၡခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးေဒါဏေျပာတဲ့ ခႏၱီတရား၊ သႏၱိတရား လက္ကိုင္ထားၿပီးေတာ့ ဒီကေန႔ ဒီအစည္းအေ၀း၊ ဒီအခမ္းအနားက စၿပီးေတာ့ မည္သည့္လုပ္ငန္းကုိ ေဆာင္ရြက္ေစကာမူ ဗုဒၶရဲ႕ ဒီ၀ါဒႏွစ္ပါး လက္ကုိင္ထား။ ခႏၱီနဲ႔ ေမတၱာလက္ကုိင္ထား၊ သႏၱိျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကပါလုိ႔ ဘုန္းႀကီးက ဒုတိယအေနနဲ႔အားလုံးကုိ တုိက္တြန္းပါတယ္။

ေနာက္တတိယေျပာခ်င္တဲ့ အခ်က္က လာၾကတဲ့ ပရိသတ္ေတြ လူမႈေရး ေဆာင္ရြက္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ၊ ဘာသာေရးေဆာင္ရြက္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး ေဆာင္ရြက္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ ဆုိင္းဘုတ္ကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးပဲ။ ဘာသာေရး အသင္း အဖြဲ႔လည္း နာမည္မ်ိဳးစုံပဲ၊ လူမႈေရးအဖြဲ႔လည္း နာမည္မ်ိဳးစုံပဲ၊ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔လည္း နာမည္မ်ိဳးစုံပဲ၊ အဲဒါ ဆုိင္းဘုတ္ေတြပဲ။ အဲဒီဆုိင္းဘုတ္ေတြကုိ ခြာၿပီးေတာ့ အရွိကုိ အရွိအတုိင္း ၾကည့္ႏုိင္ဖုိ႔ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ အေရးႀကီးတယ္။ ဧရာ၀တီ၊ ခ်င္းတြင္း၊ စစ္ေတာင္း၊ သံလြင္ ဗမာျပည္မွာ အလြန္အေရးပါတဲ့ ျမစ္ႀကီးေတြ။ ဧရာ၀တီရယ္၊ ခ်င္းတြင္းရယ္၊ စစ္ေတာင္းရယ္၊ သံလြင္ရယ္၊ ကုလားတန္ရယ္ နာမည္ေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ အဲဒီ different name-ေတြဟာ ဘယ္အေပၚမွာပဲ ရွိတာလဲ? Only in the land, ေျမႀကီးေပၚမွာပဲ။ သူတုိ႔ရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္က ဘယ္မွာလဲ? They are flowing successfully, continuously, their destination is only ocean။ သူတုိ႔ရဲ႕ destination-က တစ္ခုတည္းပဲ။ ျမစ္ေတြနာမည္သာ ကြဲတာ၊ ပန္းတုိင္က တစ္ခုတည္းပဲ။ အဲဒါကုိ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ျမင္ဖုိ႔ လုိတယ္။ အဲဒါ clear vision-လုိ႔ ေခၚတယ္။ ပါဠိလုိေျပာရင္ သမၼာ ဒႆန-လုိ႔ ေခၚတယ္။ အဲဒီ clear vision-မျဖစ္ေသးသမွ် ဧရာ၀တီက ၾကည္တယ္ကြ၊ ခ်င္းတြင္းက ေနာက္တယ္ကြဆုိရင္ အဲဒီမွာ conflict-ျဖစ္တာပဲ။ နာမည္ကုိ ေဖာက္ၿပီး ေရကုိ ေရာက္ေအာင္ ၾကည့္ပါ။ ဟုတ္ပီလား? တင္ပါပါဘုရား။ နာမည္ကုိ ေဖာက္ၿပီး ေရကုိ ေရာက္ေအာင္ ၾကည့္လုိက္ရင္ ေရက ဘာျဖစ္လဲ? သတၱိႏွစ္မ်ိဳးပဲ ရွိတယ္။ ဘာနဲ႔ ဘာလဲ? သန္႔ရွင္းျခင္းနဲ႔ ၾကည္လင္ျခင္းပါဘုရား။ ဧရာ၀တီလည္း ဒါပဲ၊ ခ်င္းတြင္းလည္း ဒါပဲ။ သံလြင္ေကာ၊ စစ္ေတာင္းေကာ? ဒါပဲ။ နာမည္ကုိ ျငင္းခုံေနရင္ျဖင့္ ပင္လယ္ကုိ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ေရာက္ၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမစ္ေရေတြဟာ ပင္လယ္ထဲ စီးသြားၾကတယ္၊ ပင္လယ္ထဲေရာက္ေတာ့ . . . ေဟ့ ဧရာ၀တီကေရ ခ်င္းတြင္းထဲ လာမေပါင္းနဲ႔ဆုိၿပီးေတာ့ ဟုိမွာ ရေသးလား? မရပါဘူး ဘုရား။ စစ္ေတာင္းက ေရလည္း ဧရာ၀တီေရနား မကပ္နဲ႔၊ တျခားစီေနၾက, ေနလုိ႔ ျဖစ္ေသးလား? မျဖစ္ပါဘူးဘုရား။ အဲဒါတကယ့္ United-ပဲ၊ တကယ့္ Unity-ပဲ၊ တကယ့္ Harmony-ပဲ။ ဘယ္ထဲမွာ သြားေပါင္းလဲ? ငန္ေသာ အရသာ၊ ျပာေသာအဆင္းဆုိတဲ့ ပင္လယ္ႀကီးမွာ ျမစ္အားလုံးတုိ႔က ေရေတြ ေပါင္းသလုိပဲ။ သႏၱိဆုိတဲ့. . . ဗုဒၶရဲ႕ စကားအရေျပာရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ နိဗၺာန္မွာ အားလုံး ေပါင္းဖုိ႔ရန္အတြက္ ကုန္းေျမေပၚမွာ ေနေနခုိက္ နာမည္ ေလးေတြကုိ ၾကည့္ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ျငင္းခုံ မေနၾကပါနဲ႔။

အခုဒီမွာ အားလုံး ထုိင္ေနၾကတယ္၊ ဒါဘာလဲ? ဗုဒၶတကၠသုိလ္ Convocation hall, နာမည္က ဒီအတုိင္းေပးထားတယ္။ အကယ္၍ ဒီအေဆာက္အဦးႀကီးထဲမွာ ဘုရင္ႀကီးနဲ႔ မိဖုရားႀကီးလာေနတယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ဗုဒၶတကၠသုိလ္ Convocation hall-မဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ Palace-ျဖစ္သြားမယ္။ အကယ္၍ ငါးပိေတြ ငါးေျခာက္ေတြ လာတင္ေရာင္းေတာ့ ဘာျဖစ္သြားမလဲ? Bazaar, Market- ေစ်းႀကီး ျဖစ္သြားမယ္။ အကယ္၍ အရက္ေတြ, ဘာေတြ လာေရာင္းၾကမယ္၊ ေခါက္ဆြဲေတြ, ဘာေတြ လာေၾကာ္ ေရာင္းၾကမယ္ဆုိေတာ့ ဒီအေဆာက္အဦးႀကီးက ဘာျဖစ္သြားမလဲ? Bar and restaurant ျဖစ္သြားမယ္။ ဘာလဲ? နာမည္ေတြ ေျပာင္းတာ။ တကယ့္ Structure-က ဘာလဲ? သံေခ်ာင္းရယ္၊ အုတ္ရယ္၊ အဂၤေတရယ္ ဒါပဲ။ နန္းေတာ္ႀကီးလည္း ဒါနဲ႔ပဲ ေဆာက္တယ္၊ အိမ္သာလည္း ဒါနဲ႔ပဲ ေဆာက္တယ္၊ ဘုရားေက်ာင္းလည္း ဒါနဲ႔ပဲ ေဆာက္တယ္။ အထဲက သံေခ်ာင္းနဲ႔၊ အုတ္နဲ႔၊ အဂၤေတနဲ႔ အဲဒါကုိ မျမင္ေတာ့ အေပၚက အေဆာက္အဦးႀကီးေလာက္ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဘာျဖစ္လဲ? Beauty, I love. Ugly-ဆုိေတာ့ I hate။ အဲဒါေတြ မျဖစ္ရေအာင္ reality-ကုိ ျမင္ေအာင္ ၾကည့္ရေအာင္။ အရွိတရားနဲ႔ အမွန္ တရားဟာ အထဲမွာ ရွိတာ။ ပါဠိကုိ ရြတ္ခ်င္ ရြတ္ေပါ့ . . . အဇၥ်တၱံ ၀ါ ဗဟိဒၶံ ၀ါ။

တကယ္ေတာ့ နာမည္ေတြက အလကားပါ၊ နာမည္ေတြ သိပ္မ်ားရင္ သိပ္စကားမ်ားတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕လမ္းက "ဧကာယေနာ မေဂၢါ"။ တစ္လမ္းထဲပဲ။ အားလုံး အရွိနဲ႔ အမွန္ကုိ ျမင္ေအာင္ၾကည့္။ ေရရဲ႕ သတၱိကုိ ျမင္ေအာင္ၾကည့္။ ျမစ္ေတြရဲ႕ အေပၚယံ နာမည္ကုိ ေဖာက္၊ ေရေရာက္ေအာင္ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေအးခ်မ္းေသာ ႏွလုံးသား၊ သန္႔ရွင္းေသာ ႏွလုံးသားကုိ တည္ေဆာက္ၿပီးေတာ့ ငန္ေသာအရသာ ျပာေသာအဆင္း ဆုိတဲ့ ပန္းတုိင္၊ ပန္းတုိင္ကေတာ့ ဘာလဲ မသိဘူး။ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ အခုထိ မသိေသးဘူး ပန္းတုိင္က ဘာလဲလုိ႔။ အဲဒီပန္းတုိင္ တခုခုမွာ အကုန္လုံး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ေပါင္းဆုံးဖုိ႔ရန္ ဒါအေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ခႏၱီတရားနဲ႔ ေမတၱာတရားပါ။ ဒီေတာ့ ဘာေျပာမလဲ? Capitalist-လား? Socialist-လား? Communist-လား? အဲဒါေတြဟာ အကား၊ နာမည္ေတြပဲ။ လူသား။ အဲဒီ Label-ေတြကုိ ခြာထား။ အားလုံးဘာေတြလဲ? လူသားေတြ။ အဲဒါေလးကုိ ၾကည့္ၾကပါ။ လူသားေတြပဲ။ "သေဗၺ၀ အညမေညဟိ ပိယစကၡဴဟိ သမၸႆႏၱာ ၀ိဟရႏၱဳ"။ သတၱ၀ါအားလုံး အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခင္ေသာ မ်က္လုံး တုိ႔ျဖင့္ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ၾကည့္ႏုိင္ ၾကပါေစကုန္သတည္း။ အားလုံးလည္း ေန႔တုိင္း ဒီဆုကုိ ေတာင္း၊ ေမတၱာနာနာပုိ႔။ "ခ်စ္ေသာမ်က္လုံးနဲ႔ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ခ်စ္ခင္ေသာ မ်က္လုံးျဖင့္ၾကည့္ႏုိင္ၾကပါေစ"လုိ႔ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ရဲ႕ ဆုေတာင္းကုိလည္း အစဥ္သျဖင့္ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ရဲ႕ ႏွလုံးသားထဲမွာ တကယ္ရွိတဲ့ ဒီဆုေတာင္း, အဲဒါကုိ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ေတာင္းဆုိပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ clear vision, ပါဠိလုိေျပာရရင္ သမၼာ ဒႆန-ရွင္းေသာဉာဏ္ အျမင္ကုိ ရေအာင္ အေပၚယံက label-ေတြကုိ ခြါထား၊ လူသားေတြဟာ လူသား အခ်င္းခ်င္း လူသားမ်က္ေစ့နဲ႔ ခ်စ္ေသာမ်က္လုံးနဲ႔ အားလုံးၾကည့့္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစား ေလ့က်င့္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

"နတၳိ ဘိကၡေ၀ အနမတေဂၢ သံသာေရ အဉာတိဗုေဗၺာ" ဘ၀သံသရာမွာ ညီ အစ္ကုိ၊ ေမာင္ႏွမ၊ ေဆြမ်ိဳး ဉာတိ မေတာ္ဘူးတဲ့ သတၱ၀ါ မရွိပါဘူး။ ျမတ္စြာဘုရား သံသုမာဂီရိကုိ ေရာက္ေတာ့၊ သံသုမာဂီရိဆုိတာ ဗာရာဏသီ အနီးနားမွာ။ သံသုမာဂီရိၿမိဳ႕က ဘုရားရဲ႕ ေဆြမ်ား, မ်ိဳးမ်ားေနတဲ့ ဟုိ. . .ဟိမ၀ႏၱာေတာင္ေျခမွာ အေ၀းႀကီးပဲ။ သံသုမာဂီရိကုိ ဘုရားေရာက္ေတာ့ အဘုိးႀကီး အဘြားႀကီး ႏွစ္ေယာက္ ျမတ္စြာဘုရား အိမ္ေရွ႕ေရာက္တာ ျမင္ျမင္ခ်င္း ထြက္ေျပးလာၿပီးေတာ့. . . ဟာ. . . ငါ့သားႀကီး အိမ္ကုိ မလာတာၾကာပီ ဆုိၿပီးေတာ့ ဘုရားရွင္လက္ကုိ ဆြဲၿပီးေတာ့ အိမ္ေပၚကုိ ေခၚသြားတယ္။ ဘုရားရွင္က လုိက္သြားတယ္၊ ဘာမွ မေျပာဘူး။ သံဃာေတာ္ေတြက အံ့ၾသေငးေမာေနတာ။ အိမ္ေပၚ ေရာက္ေတာ့ သားႀကီးဆုိၿပီးေတာ့ ပုဏၰားႀကီးက ေခၽြးေလး ဘာေလးသုတ္, ေျခေလး ဘာေလး ေဆး, အဘြားႀကီးကလည္း ဆြမ္းေတြ ဘာေတြျပင္၊ ငါ့သားႀကီးဆြမ္းမေကၽြးရတာ ၾကာၿပီ, စား။ သား အမိ အရင္းလုိ ျပဳစုၾကတာ။ နကုလပီတာ နကုလမာတာ။ အဲဒီေတာ့ အရွင္ေမာဂၢလာန္၊ အရွင္အာနႏၵာစတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြက ဘုရားဟာ အေဖလည္း ရွိတယ္၊ အေမလည္း ရွိတယ္၊ သုေဒၶါဒနတုိ႔ မာယာေဒ၀ီတုိ႔ဆုိတာ လူတုိင္းသိတယ္။ ဒီအဘုိးႀကီး အဘြားႀကီးက သားႀကီး သားႀကီးဆုိတာကုိ ဘုရားကလည္း ၿငိမ္ခံေနတယ္။ ဟုတ္မွ ဟုတ္ရဲ႕လား? ဘယ္လုိလဲ?။ ဆြမ္းဘုဥ္းေပး ၿပီးေတာ့မွ ဘုရားက ရွင္းေပးရတယ္။ တုိ႔ဗုဒၶဘာသာေတြက အတိတ္သံသရာ (cycle of the continue of the birth and death)ဒါကုိ တို႔…ယုုံၾကည္ လက္ခံတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အတိတ္မွာ မေရမတြက္ ႏုိင္ေသာဘ၀မွာ ငါဟာ သူတုိ႔လက္ထဲမွာ၊ သူတုိ႔ရဲ႕ ရင္ခြင္မွာ သားျဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဘ၀ေဟာင္းက ဘာလဲ? အခ်စ္ဓာတ္။ ပရိသတ္ေရ … ဘာလဲ? ဘ၀ေဟာင္းက အခ်စ္ဓာတ္ပါဘုရား။ ဘ၀ေဟာင္းက အခ်စ္ဓာတ္က မျပယ္ေသးဘူး။ အားလုံး "ဘ၀ေဟာင္းက အခ်စ္ဓာတ္ေလးေတြ မျပယ္ၾကပါေစနဲ႔" ဆုိတာကုိလည္း ဆုေတာင္း ေနတယ္။ ဘ၀ေဟာင္းက အခ်စ္ဓာတ္ေလးက မျပယ္ေသးေတာ့ သားဆုိတဲ့ အမွတ္နဲ႔ အိမ္ပင့္ၿပီးေတာ့ ဆြမ္းကပ္တာ။ အဲဒီမွာ ဘုရားေျပာတာ။ ဘ၀ေဟာင္းမွာ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း မေတာ္ဘူးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ မရွိဘူး။ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းဆိုတာ ယဥ္ေက်းေအာင္ ေျပာတာ။ အေသးစိတ္ေျပာရရင္ သိပ္မေကာင္းဘူး။ အေသးစိတ္ ေျပာခ်င္ေသးလား? လင္မယား မေတာ္ဘူးတဲ့ ေယာက်္ားမိန္းမလည္း မရွိဘူး။ အဲဒီေလာက္အထိ ေျပာလုိ႔ရတယ္။ ဆရာတပည့္ မေတာ္ဘူးတာလည္း မရွိဘူး၊ အိမ္ေအာက္က ကုိယ္စားၿပီးတဲ့ စားဖတ္ ၀ါးဖတ္ကုိ ပစ္ခ်ေကၽြးလုိ႔ အၿမီးတေငါက္ေငါက္နဲ႔ စားေနတဲ့ ေခြးေလးသည္ပင္ လြန္ခဲ့တဲ့ဘ၀က ကုိယ့္အေဖ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ ဘ၀ေဟာင္းက ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း မေတာ္ဘူးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ မရွိဘူး။

အဲဒီလုိ ႏွလုံးသြင္းၿပီးေတာ့. . .

၁။ အခ်စ္ကုိ မျပယ္ရေအာင္

၂။ အမုန္းေတြကုိ ျပယ္သြားေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါ…ဆုိတာကုိ ဒီအခ်က္ေလး ကုိလည္း ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ပရိသတ္အားလုံးကုိ တုိက္တြန္းပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခု လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ သာသနာေရး၊ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အက်ိဳး စီးပြားကုိ ေဆာင္ရြက္ၾကတဲ့ လူေတြအားလုံး၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အသက္စြန္႔ၿပီးေတာ့ တုိင္းျပည္ အတြက္ အလုပ္လုပ္ၾကတဲ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ တပ္မေတာ္သားေတြ၊ အသက္စြန္႔ၿပီး ေဆာင္ရြက္ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ဘုန္းႀကီးတုိ႔က ဘုန္းႀကီးရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ ဘုရားေလာင္းေတြလုိ ဘုန္းႀကီးက ၾကည္ညိဳတာ။ ေလးအသေခ်ၤကမၻာတစ္သိန္း ျဖည့္ခဲ့တဲ့ ဘုရားေလာင္းရဲ႕ က်င့္စဥ္ေတြကုိ ၾကည့္, ၾကည့္။ သူတပါးရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဘုရားေလာင္း ဘာေတြလုပ္လဲ?။ အသက္စြန္႔တာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။

အားလုံးပရိသတ္ကုိ ေမးမယ္၊ စြန္႔ျခင္းႀကီး ဘယ္နပါးရွိလဲ?။ ငါးပါးပါဘုရား။

၁။ ဓနပရိစၥာဂ - သူတပါးရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ငါ့ပစၥည္း ဆုံး႐ႈံးခ်င္တုိင္း ဆုံး႐ႈံးပါေစ … ဒီလုိမဟုတ္လား?။ ဘုရားေလာင္းစိတ္ဓာတ္ကုိ ေမြးရမယ္။

၂။ ေနာက္တစ္ခုက ဘာလဲ?။ ဓနပရိစၥာဂၿပီးရင္ ဘရိယပရိစၥာဂ-ဆုိၾကပါစုိ႔။ အဲဒါေတာ့ Very difficult to renounce your wife။ ဘရိယပရိစၥာဂ-မယားကုိ စြန္႔တာ။ ေရွ႕တန္းတုိက္ပြဲ ဆင္ႏြဲေနၾကတဲ့ တပ္မေတာ္သားေတြ၊ တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သူတုိ႔က ဟုိမွာတုိက္ပြဲ ဆင္ႏြဲေနတုန္း, ဒီက တခါတခါ ဘာျဖစ္သြားမွန္းကုိ မသိလုိက္ဘူး။ စြန္႔လုိက္ရတာေတြ ျပန္လာေတာ့ မရွိေတာ့ဘူး။ အဲဒါမ်ိဳးေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ သူတုိ႔ ကုိယ္တုိင္လည္း အသက္စြန္႔သြားလုိ႔ ဒီက မုဆုိးမျဖစ္သြားၿပီး က်န္ရစ္တာေတြ။ ႏုိင္ငံေရးကုိ လုပ္ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း ဒီလုိပဲ အသက္စြန္႔ၿပီး အလုပ္ လုပ္ၾကရတာ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဘုန္းႀကီးက အရမ္းၾကည္ညိဳတယ္။ ေအာ္. . . ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ဘာလဲ? ဘုရားေလာင္းေတြ။

ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္

(၁) စီးပြားဥစၥာကုိလည္း စြန္႔လႊတ္ရတယ္။ (၂) သားသမီးကုိလည္း စြန္႔လႊတ္ရတယ္။ (၃) သားမယားကုိလည္း စြန္႔လႊတ္ရတယ္။ (၄) အဂၤါအစိတ္အပုိင္း ေျခေထာက္ေတြျပတ္, လက္ေတြျပတ္, မ်က္လုံးေတြကန္း, ဘာေတြလဲ? အဂၤပရိစၥာဂ။

သိ၀ိဇာတ္မွာ မ်က္ကန္းပုဏၰားတစ္ေယာက္ နန္းေတာ္ေရွ႕ ေရာက္လာ၊ ေၾကးစည္ ႐ုိက္တယ္။ တူေ၀ေ၀ဆုိေတာ့… ဟာ နန္းေတာ္ေရွ႕မွာ အလွဴခံ၊ ဘာအလုိရွိပါသလဲ?။ ဆန္လုိလား? ဆီလုိလား? မလုိဘူး။ မ်က္လုံးလုိတယ္တဲ့၊ မ်က္လုံးကုိ ေၾကးစည္႐ုိက္ အလွဴခံတာ။ အဲဒီေတာ့ မင္းခ်င္း ေယာက်ာ္းေတြက မင္းတရား. . . မ်က္လုံး အလွဴခံတဲ့ဘုရား။ (ဟာ. . . အဲဒါဆုိ သီတဂူစကၡဳဒါန ေဆး႐ုံကုိပုိ႔။ ဟုတ္လား? အဲဒီတုန္းက မေပၚေသးဘူး၊ အခုမွ ေပၚတာ။ သီတဂူစကၡဳဒါနေဆး႐ုံ အားလုံး (၁၂)ခု ဖြင့္ထားၿပီးပီ။ (၃)ခုက တည္ေဆာက္ဆဲ။ အားလုံး (၁၅)ခုရွိတယ္။) ၾကားညွပ္လုိက္ရင္ေတာ့ အားလုံးမွတ္ထားလုိက္ပါ၊ ငါဘာယူသြားမလဲ?။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ေမးၿပီးေတာ့ အေျဖ ထြက္ေအာင္ လုပ္ၾက။ ဘုန္းႀကီး အခု (၇၅)ႏွစ္ Retire-လုပ္ဖုိ႔ သင့္ၿပီ။ ငါဘာယူသြားမလဲ?။ အားလုံး ေမးၾကပါ။ ငါ့တုိင္းျပည္၊ ငါ့သာသနာ၊ ငါ့လူမ်ိဳးအတြက္ ငါဘာေတြ ထားခဲ့့မလဲ?။ အဲဒီေမးခြန္း ႏွစ္ခု နာနာေမးၿပီးေတာ့ အေျဖထြက္ေအာင္ လုပ္ၾကစမ္းပါ။

အာနႏၵာနဲ႔ ေဒ၀ဒတ္၊ ႏွစ္ေယာက္လုံး ဘုရားရဲ႕ ညီေတာ္၀မ္းကြဲ အတူတူပဲ။ အာနႏၵာဘာယူသြားၿပီး၊ ဘာထားခဲ့သလဲ? ညီအစ္ကုိ ႏွစ္ေယာက္မတူတာ။ ေဒ၀ဒတ္ကုိ အျပည့္အစုံဖတ္ၾကရေအာင္ ေဒ၀ဒတၱ။ နားထဲ နဲနဲ မခ်မ္းသာဘူးလား?။ ခ်မ္းသာ ပါတယ္ဘုရား။ ဘယ္လုိဖတ္ရမလဲ?။ ေဒ၀ဒတၱပါဘုရား။ ေဒ၀ဒတ္ဆုိေတာ့ ဂမၼေဒါသ၊ နားထဲ ေတာ္ေတာ္ ဆင္းရဲတယ္။ အဲဒီေတာ့ နာမည္ထဲက ဟုိျဖတ္ ဒီျဖတ္ မဖတ္ၾကပါနဲ႔။ နာမည္ေတြကုိ ဟုိျပင္ ဒီျပင္မလုပ္ၾကပါနဲ႔။ နာမည္ကုိ အရွိအတုိင္းသာ ဖတ္ၾကပါ။ ေဒ၀ဒတ္တစ္မ်ိဳး၊ ေဒ၀ဒတၱ- ဒါသိပ္ေကာင္းတယ္။ အဲဒါကုိ တခ်ိဳ႕က နာမည္ေတြကုိ ဟုိလုိဖတ္ ဒီလုိဖတ္နဲ႔ . . . တခါတေလ စကား၀ွက္ေတြလား? ပေဟဠိေတြလား? နားကုိ မလည္ဘူး။ ေအး… ေဒ၀ဒတၱက ဘာေတြ ယူသြားႏုိင္ ခဲ့သလဲ? ဘာေတြ ထားပစ္ႏုိင္ခဲ့သလဲ? အေျဖက ရွင္းေနတာပဲ၊ မတူတာ။ ႏွစ္ (၂၅၀၀)သမုိင္းမွာ ေဒ၀ဒတၱ ဘာေတြ ထားခဲ့သလဲ? အျပစ္အညစ္အေၾကး ဒုစ႐ုိက္ မေကာင္းဆုိး၀ါးေတြခ်ည္းပဲ အကုန္ထားပစ္ခဲ့တယ္။

အာနႏၵာ. . . ဘာထားပစ္ခဲ့သလဲ?။ ျမတ္စြာဘုရား (၄၅)ႏွစ္မွာ ေဟာသမွ် စကားလုံးေတြကုိ combine and organization- လုပ္ခဲ့တာ သူပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဘ၀မွာ ေကာင္းေကာင္းထားပစ္ခဲ့ႏုိင္ေအာင္၊ ကုိယ့္အတြက္လည္း ေကာင္းတာ ေလးေတြ ယူသြားႏုိင္ေအာင္ အားလုံးႀကိဳးစားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေျပာေနတာ ဘုရားေလာင္းရဲ႕ စြန္႔ျခင္းႀကီး ဘယ္နပါးလဲ? (၅)ပါးပါဘုရား။ ေနာက္ဆုံး အသက္စြန္႔တာ။ အခုနက သိ၀ီဇာတ္မွာ ပုဏၰားကေၾကးစည္ေလး ႐ုိက္လုိက္ေတာ့ ဘုရင္ႀကီးက အလွဴခံကုိ ဘာလွဴလုိက္လဲ? မ်က္လုံးလွဴလုိက္တယ္။ ဘုရင္ႀကီးက အလွဴခံကုိ နန္းေတာ္ထဲကုိ ေခၚလုိက္တယ္။ မ်က္ေစ့ဆရာ၀န္က အသိတဥၥန။ အံ့ၾသစရာ ေကာင္းတာက မ်က္ေစ့ဆရာ၀န္ဆုိတာ အဲဒီတုန္းကတည္းက ရွိတာ။ မင္းႀကီးရဲ႕ မ်က္လုံးထုတ္ၿပီးေတာ့ မ်က္လုံးအစားထုိး လွဴလုိက္တာ။ ပုဏၰား မ်က္လုံးတစ္ဖက္ ရသြားတယ္။ အဂၤပရိစၥာဂကုိ ေျပာတာပါ။ ေျခေထာက္ေတြ ျပတ္လုိ႔၊ လက္ေတြျပတ္လုိ႔၊ မ်က္လုံးေတြကန္းလုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ ေဆာင္ရြက္ ၾကတဲ့ တပ္မေတာ္သားေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ သာသနာေရအသင္းအဖြဲ႔က ပုဂၢိဳလ္ေတြ ႏုိင္ငံမွာ အမ်ားႀကီးပဲ။ အားလုံးကုိ ဘုန္းႀကီးက လွိဳက္လွိဳက္လွဲလွဲ ဂုဏ္ျပဳတယ္၊ ေက်းဇူးတင္တယ္။ ေအာ္. . . ဘုရားေလာင္းစိတ္ဓာတ္နဲ႔ အလုပ္ လုပ္ၾကတာ။ ဒီအတုိင္းလည္း ဆက္လုပ္ၾကပါ။

ပုဏၰားကလည္း ရွိေသးတယ္၊ မ်က္လုံးတစ္ဖက္ျမင္ ေတာ္ေရာ႔ေပါ့၊ ေတာ္ၿပီးလား? မင္းဘာလုိေသးလဲဲ ဆုိေတာ့။ တစ္ဖက္က်န္ေသးတယ္တဲ့။ တစ္ဖက္ေပးပါအုန္း။ အလွဴခံက မွ်မွ်တတေလး ၾကည့္လုပ္မွ ရတယ္။ ရတုိင္း ကုိယ္လုိခ်င္လုိ႔ ယူခ်င္တုိင္း ဘယ္ရမလဲ။ အဂၤပရိစၥာဂေနာ္၊ ကုိယ္အဂၤါကုိ စြန္႔တာ။

အသက္စြန္႔တာ တစ္ခုေလး ေျပာျပရရင္ "ယုံေလး" ျဖစ္တဲ့ဘ၀ကုိ ေျပာျပခ်င္တယ္။ အစာငတ္ေနတဲ့ ပုဏၰားတစ္ေယာက္ကုိ ေတြ႕တယ္။ ပုဏၰား ဘာျဖစ္ေနလဲ? ဖုိလွိဳက္ ဖုိလွဳိက္နဲ႔၊ ထမင္းမစားရလုိ႔။ ဒါဆုိ မီးေလးဖုိ။ ရဲရဲေတာက္မီးလည္း ဖုိၿပီးေရာ႔ ဘာေျပာလဲ? က်ဳပ္ခုံခ်မယ္၊ က်ဳပ္အသားေတြကုိ မီးထဲမွာ ဖုတ္လုိက္။ က်က္တဲ့အခါ ခင္ဗ်ား စားပါ။ ဒါဘာလုပ္တာလဲ? ဇီ၀ိတပရိစၥာဂ အသက္ကုိစြန္႔တာ။ စြန္႔လႊတ္ျခင္း renounce။ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ရင္ ဘယ္ေတာ့မွ ထိပ္တန္း မေရာက္ဘူး။ အဲလုိ စြန္႔လႊတ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳးရွိဖုိ႔လည္း လုိေပလိမ့္မယ္။ စြန္႔လႊတ္ျခင္းဟာ လြတ္ေျမာက္ျခင္းရဲ႕ လမ္းစပဲလုိ႔ ဒီလုိလည္း ေခၚႏုိင္တယ္။ စာေဂါ ပရိနိႆေဂၢါ မုတၱိ-ဆုိတဲ့ စာကုိ ၾကည့္ၿပီးေျပာတာ။ အဲဒါေၾကာင့္ အားလုံး ဘုရားေလာင္းစိတ္ဓာတ္ ေမြးၾက။ ဘုရားေလာင္းစိတ္ဓာတ္ ေမြးဆုိေတာ့ တဆက္တည္း . . . ဘုန္းႀကီးက ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္ ဆုိတာ ေလးကုိ နဲနဲဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ေျပာျပ ခ်င္ေသးတယ္။ ဘုန္းႀကီးေနာက္ထပ္ အခ်ိန္(၁၅) မိနစ္ေလာက္ ယူမယ္။ အေရးႀကီးတဲ့အပုိင္းေလးေတြကုိ ဘုန္းႀကီး Point-ေတြေလာက္ ေျပာၿပီးသြားပါၿပီ။

ဘာေျပာမလဲဆုိေတာ့ ဘုရားေလာင္းရဲ႕ က်င့္စဥ္က (၁၀)ခု ရွိတယ္။ (၁၀)ခုကုိ ဗမာတုိ႔ ေျပာေနက်အတုိင္း ႐ုိး႐ုိးေျပာရင္ ပါရမီ (၁၀)ပါး။ ပထမပါရမီက ဘာမ်ားလဲ? ပရိသတ္ၾကားဘူးလား? ေျပာစမ္းပါ။ ဒါနပါရမီပါဘုရား။ ဒါန။ ဒါန-ဆုိတာကုိ ဘယ္လုိ နားလည္လဲ?။ လွဴတယ္လုိ႔ ဒီလုိ နားလည္မယ္ေနာ္။ လွဴတာလည္း ဒါနမွန္တယ္။ အဲဒီ ဒါနထဲမွာ ေပးတာကုိလည္း ဒါနအေနနဲ႔ထည့္ပါ။ နဲနဲေလး နဲနဲေလး ကြာတာကုိ ကုိယ့္ဟာကုိ ႏွလုံးသြင္းယူပါ။ Share-ေ၀ေပးတာ၊ ေ၀ငွတာကုိလည္း ဒါနပါရမီထဲ ထည့္ပါ။ စြန္႔လႊတ္တာကုိလည္း ဒါနပါရမီထဲ ထည့္ပါ။ လွဴတယ္၊ ေပးတယ္၊ ရွယ္ယာတယ္၊ ေ၀ငွတာကုိလည္း ဒါနထဲထည့္ပါ။

ကမၻာ႔ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္ (United Nation Organization)က "ဗုဒၶေန႔" အခမ္းနားက်င္းပတယ္။ (၁၆)ႏုိင္ငံက ကုိယ္စားလွယ္ေတြကုိ စကားေျပာဖုို႔ ဖိတ္တယ္။ (၁၄)ႏုိင္ငံက သံအမတ္ေတြ ေျပာတယ္၊ ဗမာနဲ႔ မြန္ဂုိလီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံပဲ ဘုန္းႀကီး တက္ေျပာတယ္။ Dana means giving up of our position။ ဘာလုပ္တာလဲ?။ မိမိတုိ႔ပုိင္ဆုိင္မႈေတြကုိ စြန္႔လႊတ္တာ။ Sharing our power with others။ မိမိတုိ႔ရဲ႕ Power-ေတြကုိ ဘာလုပ္တာလဲ? သူတပါးတုိ႔နဲ႔ ေ၀ငွတာ။ Now-a-day craving for power influence and wealth, အဲဒါေတြကုိ သိပ္ၿပီး crave-ျဖစ္ေနလုိ႔ရွိရင္၊ is the main cause for war and tension။ သိပ္ၿပီးေတာ့ position-ကုိ အရမ္းမက္ေမာေနၾကလုိ႔ရွိရင္ ဘာျဖစ္လဲ?။ Tension-နဲ႔ စစ္အတြက္ အဓိကအေၾကာင္းႀကီး ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ဗိမၺိသာရမင္းႀကီး အသတ္ခံရတာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေကာသလတုိင္းက ေကာသလ ဘုရင္ႀကီး နန္းလုခံရတာ၊ အဇာတသတ္က အေဖကုိ သတ္ၿပီးေတာ့ နန္းလုတယ္။ ေကာသလတုိင္းမွာ ေကာသလဘုရင္ကုိ နန္းခ်ၿပီးေတာ့ ၀ိဋဋဴဘက နန္းလုတယ္၊ Power sharing-မလုပ္လုိ႔။ ေ၀သာလီက်ေတာ့ လိစၦ၀ီမင္းေတြက "ေ၀သာလိယာ လိစၦ၀ီရာဇာေနာ ၀ါေရန ရဇၨံ ကာေရသုံ"-ဆုိၿပီးေတာ့ ဘုရင္ကုိ ေလးႏွစ္ တစ္ႀကိမ္, ေလးႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ထဲကေန ေရြးၿပီးေတာ့ ဘုရင္ကုိ တင္ေျမွာက္သြားတာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ ေ၀သာလီမွာ ရာဇၿဂိဳလ္ရဲ႕ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳး ေကာသလတုိင္းမွာ တခါမွ မျဖစ္ခဲ့ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒါနဆုိတဲ့ သေဘာသည္ ပစၥည္းဥစၥာကုိ လွဴတာေလာက္ တခုတည္း မဟုတ္ပဲနဲ႔ ေ၀တာေကာ ယူရမယ္။ ကုိယ္က Billion-အထိ ခ်မ္းသာေနတယ္ ကုိယ့္အိမ္ေရွ႕မွာ သူေတာင္းစားေတြ႕ရင္ နဲနဲေတာ့ ေ၀ေပးပါ။ ကုိယ္က ဘီလ်ံ (Billion)၊ မီလ်ံ(Million) ေလာက္ ခ်မ္းသာေနမယ္ ေက်ာင္းမေနႏုိင္တဲ့ ကေလးေတြ၊ ေဆးမကုႏုိင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေတြ႕ရင္ ေဆးေလးေတြ၊ ပညာေရးေလးေတြ ေ၀ေပးပါ။ Sharing our positions with the poor people။ Poverty ကမၻာႀကီးက အမ်ားႀကီး poor-ျဖစ္ေနၾကတယ္၊ poverty-ျဖစ္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြမ်ားေနၾကတယ္။ The possessor-ေတြက ဘာလုပ္ၾကမလဲ? ေ၀ႏုိင္မွ tension-မႈေတြ ေလ်ာ႔ၿပီးေတာ့၊ the world fighting, conflicting-ေတြလည္း ေလ်ာ့သြားမယ္။ ဒါနပါရမီဟာ အလြန္က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ နာနာ ေပးႏုိင္ရင္ အရာရာကုိ ေအာင္ျမင္တယ္။ ဒါနံ သဗၺတၳ သာဓကံ-ေဟာထားတာ ရွိပါတယ္။ Learning the beauty of giving- ေပးကမ္းစြန္႔ႀကဲျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အလွအပေလးေတြကုိ သင္ယူၾကပါ။ We should pity on millions of people who are living under poverty-line- ဆင္းရဲဲ မြဲေတေနၾကတဲ့ လူေတြကုိ မ်ားမ်ားႀကီးၾကည့္ၿပီးေတာ့ မီလ်ံနာေတြ၊ ဘီလ်ံနာေတြက ေ၀ငွႏုိင္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြ ေမြးၾကပါ။ And suffering from diseases and ignorance- အ၀ိဇၨာေၾကာင့္ ရလာတဲဲ့ mental disease၊ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ရလာတဲ့ physical disease၊ အဲဒီ disease- (၂)မ်ိဳးကုိ ခံေနရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ သနားၿပီးေတာ့ မ်ားမ်ားႀကီး ေ၀တဲ့အလုပ္ ဒါနပါရမီကုိ ျဖည့္ၾကပါ။

ေနာက္ ဒုတိယပါရမီဘာလဲ? သီလပါရမီပါဘုရား။ သီလဆုိလုိက္လုိ႔ရွိရင္ ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရာမဏိ- ငါးပါး၊ ရွစ္ပါး၊ ကုိးပါး ရြတ္တာကုိ အားလုံး စိတ္က ေရာက္သြားလိမ့္မယ္၊ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေလာက္တင္ မစဥ္းစားပဲနဲ႔၊ အတုိခ်ဳပ္ကေတာ့ ဘုန္းႀကီး စာေလးတစ္ေၾကာင္း ဖတ္ျပပါမယ္။ Not to generate any evil deeds- မေကာင္းတဲ့ အမူအရာကုိ ဘာမွ မလုပ္ပါနဲ႔။ Not to generate any evil speeches- မေကာင္းေသာစကားဘာမွ မေျပာပါနဲ႔။ ဒါ သီလပဲ။ Every leader-ေခါင္းေဆာင္ေတြအားလုံး၊ should value-တန္ဖုိး ထားၾကပါ။ the life-ဘ၀ကုိ တန္ဖုိးထားၾကပါ။ Practicing of morality-ကုိယ္က်င့္တရားကုိ ထိမ္းသိမ္းျခင္းျဖင့္ အားလုံးတန္ဖုိးထားၾကစမ္းပါ။ So, guard your morality- ကုိယ္က်င့္တရားကုိ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ။ Become good leader- ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာမွာပါ။ Foreign policies of nations are-ကမၻာအရပ္ရပ္က ျပည္ပေရးရာ ၀ါဒေတြမွာ။ Mostly based on selfish- တကုိယ္ေကာင္းဆန္တဲ့ အေပၚမွာ အေျခခံတတ္ၾကတယ္။ And interests lacking moral dimension- ကုိယ္က်င့္တရားနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြ ေလ်ာ့ပါးေနတယ္။ Morality serves- ကုိယ္က်င့္တရားက အားလုံးကုိ လုပ္ေကၽြးျပဳစုမယ္။ As the foundation for the development of meritorious deeds- ဘ၀ရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးတရားေတြ ျဖစ္ပြားဖုိ႔ရန္အတြက္ သီလတရားဟာ အားလုံးရဲ႕ အေျခခံ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္တတိယတစ္ခုက ဘာလဲ? ေနကၡမၼပါဘုရား။ ေနကၡမၼ-ဆုိတာ ဘယ္လုိ translate (ဘာသာသာျပန္)လုပ္ခ်င္လဲ? ေတာထြက္တာလား? ေတာထဲမွာ အခုလူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဘုန္းႀကီးေတြေရာ၊ ကေလးေတြေရာ၊ ေက်ာင္းသား ေတြေရာ၊ စစ္သားေတြေရာ၊ ကခ်င္ေတြေရာ၊ ကရင္ေတြေရာ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒါ…ေတာထြက္တာလား?။ အဲဒါေနကၡမၼဆုိတဲ့ စာလုံးကုိ ဘုန္းႀကီးတုိ႔က ေတာထြက္တာလုိ႔ မဆုိခ်င္ဘူး။ Renounce-စြန္႔လႊတ္တာ။ ဘာလုပ္တာလဲ? စြန္႔လႊတ္တာပါဘုရား။ အားလုံးစြန္႔လႊတ္ ႏုိင္မွ။ သိဒၶတၳက ထိပ္တန္းကေနာ္။ ဟုိ…သမၼာသမၺဳဒၶကုိမေျပာပဲ စကားလုံးတစ္လုံး ေျပာပါ့မယ္။ Most perfect one- ေလာကမွာ အျပည့္စုံဆုံး ပုဂၢိဳလ္ တစ္ေယာက္၊ ေလာကရဲ႕ အထိပ္တန္း အျပည့္စုံဆုံးေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာဖုိ႔ရန္အတြက္ သူဘာလုပ္ရတာလဲ?။ ယေသာဓရာနဲ႔ (၁၃)ႏွစ္ေလာက္ ကာမဂုဏ္စည္းစိမ္ခံစားေနေပမယ့္ အဲဒါကုိ ဘာလုပ္ ပစ္ရလဲ?။ စြန္႔ပစ္ရပါတယ္ဘုရား။ စြန္႔ပစ္ရတယ္… renounce-ဆုိတာ ဒါကုိ ေျပာတာ။ ေတာထဲသြားေနကုိ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ renounce- စြန္႔ၾက။ ဒီစည္း စိမ္းခ်မ္းသာေလးကုိ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ရင္, မက္ေမာေနရင္, သာယာမႈေလးေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ရင္ ေလာကမွာ ဘယ္ေတာ့မွ ေရွ႕တန္းမေရာက္ဘူး၊ ထိပ္တန္း မေရာက္ဘူး။ renounce-ဆုိတာ စြန္႔လႊတ္တာ။ နန္းေတာ္ႀကီးလည္း စြန္႔ရတယ္၊ မၾကာခင္မွာ သုေဒၶါဒနက သူ႔ကုိ ဘာလုပ္ေတာ့မွာလဲ?။ နန္းလႊဲေတာ့မယ္၊ ဘုရင္ လႊဲေတာ့မယ္။ အဲဒီေတာ့ မင္းစည္းစိမ္ပါ ဘာလုပ္ရလဲ? အဲဒီေတာ့ ဒီလုိေျပာရင္ စိတ္မဆုိးနဲ႔။ Renounce the power-သူရမည့္ အာဏာပါ၀ါေတြကုိ သူဘာလုပ္သြားလဲ?။ စြန္႔တာ။ အဲလုိစြန္႔တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူဘာျဖစ္သြားလဲ? ဗုဒၶျဖစ္တာ။ အဲဒါေၾကာင့္ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ သက္သာမႈကေလးေတြ မစြန္႔လႊတ္ ႏုိင္ေသးသမွ်, မက္ေမာစရာေလးေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ေသးသမွ် ဘာျဖစ္လဲ? ဘယ္ေတာ့မွ ထိပ္တန္းတစ္ေနရာကုိ မရဘူး။ စြန္႔လႊတ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ကုိ အားလုံးေမြးၾက။ Renounce-ဆုိတာ အဲဒါပါပဲ။ We should sacrifice and renounce our time. အခ်ိန္၊ က်ဳပ္မအားဘူး၊ က်ဳပ္အခ်ိန္၊ က်ဳပ္အတြက္ အလုပ္ လုပ္ရအုန္းမယ္။ သူမ်ားအတြက္ အခ်ိန္မေပးႏုိင္ဘူး၊ တုိင္းျပည္အတြက္ အခ်ိန္မေပးႏုိင္ဘူး၊ လူသားေတြ အတြက္ အခ်ိန္မေပးႏုိင္ဘူး၊ လုပ္သမွ် ကုိယ့္အတြက္ကုိခ်ည္း အခ်ိန္ကုိ အသုံးခ်တာ။ အခ်ိန္ကုိလည္း မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက as long as we should not renounce money- ပုိက္ဆံေငြေၾကးလည္း အဆုံး႐ႈံးမခံႏုိင္ဘူး၊ Power-ကုိယ့္ရဲ႕ တန္ခုိးၾသဇာ ပါ၀ါကုိလည္း မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ဘူး။ Sensual pleasure-စည္းစိမ္ခံစားရတာ ေတြကုိလည္း မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ဘူး၊ for the welfare of the nations- သူတပါးတုိ႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ကုိယ့္ရဲ႕ အခ်ိန္၊ ကုိယ့္ရဲ႕ စီးပြားဥစၥာ၊ ကုိယ့္ရဲ႕ သက္သာမႈေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ေသးသမွ် မက္ေမာစရာေလးေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္ ႏုိင္ေသးသမွ် ဘယ္ေတာ့မွ ထိပ္တန္းကုိ မေရာက္ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ renounce-ဆုိတဲ့ ေနကၡမၼပါရမီဟာ ကုိယ့္ရဲ႕ possession, ကုိယ့္ရဲ႕ power, ကုိယ့္ရဲ႕ ပုိင္ဆုိင္မႈ, ကုိယ့္ရဲ႕အခ်ိန္, ကုိယ့္ရဲ႕ သက္သာမႈေတြကုိ ဘာလုပ္တာလဲ? သူတပါးတုိ႔ အတြက္ မ်ားမ်ားႀကီး စြန္႔လႊတ္ ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကပါလုိ႔ ဒီအခ်က္ေတာ့ ဒါေျပာသြားတာ။ We would never minister the services to the nations as long as we could not renounce- မစြန္႔လႊတ္ႏုိင္ေသးသမွ်။ We would never minister the services to the nations-လူေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကုိ တုိ႔မလုပ္ႏုိင္ဘူး။

ေနာက္ နံပါတ္ (၄)ဘာပါလိမ့္? ပညာပါဘုရား။ ပညာ- removing the ignorance-မိမိ ႏွလုံးသားထဲမွာ ဘာကုိ ဖယ္ႏုိင္ဖုိ႔လဲ?၊ အ၀ိဇၨာကုိ ဖယ္ႏုိင္ဖုိ႔ လုိတယ္။ The darkness of delusion in life- ဘ၀ရဲ႕ အေမွာင္ေတြကုိ အကုန္လုံး ဘာလုပ္ရမလဲ? ဖယ္ထား ႏုိင္ရမယ္။ This is right and this is wrong- မွားလား? မွန္လား? မသိတဲ့ အဲဒီအ၀ိဇၨာတရားကို ဖယ္ပစ္။ Understanding the true and understanding the reality- အရွိတရား အမွန္တရားကုိ နားလည္ေအာင္ လုပ္ၾက။ Seeing the realistic nature and reviewing the correct vision are very important to make balanced decisions- သိပ္အေရးႀကီးတယ္, correct vision။

သမၼာဒႆနမရွိေသးသမွ် ဘာျဖစ္လဲ? မွန္ကန္ေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ မခ်ႏုိင္ဘူး။ အသိဉာဏ္က Clear vision-ရွင္းလင္းေသာ အသိဉာဏ္မရွိေသးသမွ် ဘာျဖစ္လဲ? ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ဘာေတြ ခ်ခ် မမွန္ႏုိင္ဘူး။ မွားတဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုကုိ ခ်လုိက္မိၿပီဆုိလုိ႔ရွိရင္ အဲဒါကုိလုပ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ ေနာက္မွာ ခံရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ ဒုကၡအစဥ္အဆက္ႀကီးကေတာ့ အဆုံးသတ္ဖုိ႔ မလြယ္ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ပညာအေရးႀကီးပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ မေန႔တစ္ေန႔က အေမရိကက ျပန္လာေတာ့ Barnes and Noble-ဆုိတဲ့ စာအုပ္ဆုိင္ကုိ သြားၿပီးေတာ့ ဘုန္းႀကီးက စာအုပ္ေတြကုိ သြားေန႔က်ဆုိင္မွာ ၀င္ရွာေတာ့ စာအုပ္ႀကီးတစ္အုပ္ ေတြ႕တယ္။ ဗမာလုိ ေျပာမယ္ "ကမၻာမွာ အဆုိး၀ါးဆုံးေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ႀကီးမ်ားရဲ႕ သမုိင္း"ဆုိတဲ့ စာအုပ္ႀကီး တစ္အုပ္ကုိေတြ႕ေတာ့ ဘုန္းႀကီးက ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးနဲ႔ ၀ယ္လာခဲ့တယ္။ ဘယ္ကစဆုံး ျဖတ္ထားသလဲဆုိေတာ့ အာဒံနဲ႔ဧ၀တုိ႔၊ အီဗရာဟင္ တုိ႔က စၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဆုံးျဖတ္ေတြကုိ မွားလုိ႔ ဒီကေန႔ ကမၻာႀကီးမွာ the passion-ဆုိတဲ့ ရာဂေတြ တုိးပြားေနတယ္ ဆုိတဲ့အေၾကာင္း အဲဒီလူက ေရးထားတယ္။ ခရစ္ယာန္ေတြကုိ သူကေရးထားတယ္။ စာအုပ္ကေတာ္ေတာ္ ေကာင္းတယ္။ The history the words dicession of the world- ဆုိတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ရွိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုခ်ေတာ့မယ္ ဆုိရင္ ဘာလုိလဲ?။ ပညာလုိတယ္။ ပညာမပါပဲ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ မွန္ကန္ဖုိ႔ ခက္ခဲတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဘုရားေလာင္းရဲ႕ ပါရမီမွာ ဘာ Quality-လဲ? ပညာပါရမီ။ အားလုံး ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္ကုိ က်င့္ၾကတဲ့ ဒီအမ်ိဳးေကာင္းသားေတြဟာ ပညာကုိ ေလ့လာၾကပါ။ အဲေတာ့ ေက်ာင္းတက္မွ ပညာရမယ္လုိ႔ေတာ့ တဖက္သတ္ႀကီး မမွတ္နဲ႔။ ေက်ာင္းမတက္ဘဲလည္း ပညာေတြ ရႏုိင္ပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ နီတိမွာ စာတစ္ခုရွိတယ္ "ေလာေကာ သတၱာန-မာေဆေရာ။ The whole world is our teacher. ေလာကႀကီးတစ္ခုလုံးဟာ ကၽြန္ဳပ္တုိ႔ရဲ႕ ဆရာသမား"။ ေန႔စဥ္ ေန႔စဥ္ျမင္ေနၾကတဲ့ အရာအကုန္လုံးက ကၽြန္ဳပ္တုိ႔ရဲ႕ ဆရာသမားေတြ။ အဲဒါေတြ အားလုံးကုိ ယူသင့္တာ ယူထား၊ ဖယ္သင့္တာကုိ ဖယ္ထား။ အားလုံးဟာ ပညာပဲ။ Invaluable to decision makers။ Wisdom guided by awareness-သတိနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ပညာ။ is invaluable- အလြန္တရာ တန္ဖုိးႀကီးမားတယ္။ ဘာေတြအတြက္လဲ? To decision makers-ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုကုိ ခ်ခ်ေပးမည့္ လူေတြအတြက္ သတိနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ပညာသည္ အလြန္တရာ တန္ဖုိး ႀကီးပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုဘာလဲ ပရိသတ္? ၀ီရိယပါဘုရား။ ၀ီရိယ endeavor။ ၀ီရိယဆုိတဲ့ ဥစၥာဟာ အဓိပၸါယ္ ႏွစ္မ်ိဳးေျပာလုိ႔ ရပါတယ္။ တစ္မ်ိဳးက ၀ီရ- ရဲရင့္ေသာ စိတ္ထား၊ ရဲရင့္တယ္ဆုိတာ သတ္ဖုိ႔၊ ျဖတ္ဖုိ႔၊ ခုိးဖုိ႔၊ လုယက္ဖုိ႔၊ ႏွိပ္စက္ဖုိ႔ ရဲရင့္တာကုိ မဆုိလုိပါဘူး။ ဘာလုပ္ဖုိ႔ ရဲရင့္ရမလဲ? ေအးသလား? ဒီေလာက္ ေအးေနတဲ့ အခ်ိန္ႀကီးမွာ အလုပ္ လုပ္စရာရွိတယ္၊ အဲဒီေအးေနတဲ့ အရာကုိ ရဲရဲတင္းတင္း ရင္ဆုိင္ၿပီး သြားလုပ္ပါ။ သိပ္ပူတယ္၊ ပူေနတုန္းလည္း ပူေနတာကုိ ရဲရဲတင္းတင္းရင္ဆုိင္ၿပီးေတာ့ လုပ္ရမည့္ ကိစၥကုိလုပ္သာလုပ္။ ပူလုိ႔ ေနာက္ဆုပ္ေနမယ္၊ ေအးလုိ႔ ေနာက္ဆုပ္ေနမယ္ဆုိရင္ ဘာျဖစ္မလဲ? အကုန္လုံး အခြင့္အေရးေတြ ဆုံး႐ႈံးမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ၀ီရဆုိတာ ေအးတာတုိ႔, ပူတာတုိ႔, ေစာျခင္းတုိ႔, ေနာက္က်ျခင္းတုိ႔, ေနေကာင္းျခင္းတုိ႔, ေနမေကာင္းျခင္းတုိ႔, ခ်စ္သူနဲ႔ ခြဲရျခင္းတုိ႔, မုန္းသူနဲ႔ တြဲရျခင္းတုိ႔ကုိ ရင္ဆုိင္ရဲတဲ့ သတၱိကုိ ဘာေခၚသလဲ? ၀ီရလုိ႔ ေခၚပါတယ္ဘုရား။ အဲဒီ "၀ီရရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကုိ ၀ီရိယရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္"လုိ႔ ေခၚတာပါပဲ။ အဲဒီ ၀ီရစိတ္နဲ႔ အားထုတ္တဲ့အခါမွာ right endeavour-အေရးႀကီးပါတယ္။ Right endeavourer-ဆုိတာက မိမိအတြက္လည္း အက်ိဳးရွိမယ္၊ သူတပါးလည္း အက်ိဳး ရွိမယ္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အက်ိဳးရွိမယ္ဆုိရင္ ဒါ endeavour-ပဲ။ ကုိယ့္အတြက္သာ အက်ိဳးရွိၿပီး သူတပါးအတြက္ အက်ိဳးမရွိဘူးဆုိလုိ႔ရွိရင္ အဲဒီကိစၥကုိ အားထုတ္ဖုိ႔ အမ်ားႀကီး က်ိဳးစားရမယ္။ ေလာကေရးရာဆုိရင္ေတာ့ ဒါကုိ လုပ္ဖုိ႔ စဥ္းစားရမယ္။ ဓမၼေရးရာမွာ ဆုိရင္ေတာ့ ကုိယ့္အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဒါကုိ လုပ္လုိ႔ရပါတယ္။ အဲဒါ Right endeavourer-မွန္ကန္စြာ အားထုတ္ျခင္း။ Striving steadfastly without slacking in efforts and perseverance is the perfection of right endeavor-ဒါဟာ perfection-တစ္ခုပဲ။ ပါရမီကုိ perfection-လုိ႔ ေခၚတယ္ေနာ္။ If you want to perfect man, we should follow ten perfections.

ေနာက္တခုက ဘာတဲ့လဲ ပရိသတ္? ခႏၱီပါရမီပါဘုရား။ ခႏၱီလည္းပဲ ဘယ္ထဲ ပါသလဲ? ပါရမီထဲပါပါတယ္ ဘုရား။ ခႏၱီအေၾကာင္း ေျပာၿပီးပီ။ ေျမႀကီးလုိ က်င့္ၾက။

ေနာက္တစ္ခုက ဘာတဲ့လဲ ပရိသတ္ ခႏၱီၿပီးေတာ့? သစၥာပါရမီပါဘုရား။ သစၥာ။ အဲဒါကုိလည္း ေရးထားတဲ့ ဘုန္းႀကီးရဲ႕ စာတမ္းေလး ဖတ္ၿပီးေတာ့ အျပည့္အစုံ ေျပာျပမယ္။ Leaders, any leaders should not utter-မေျပာသင့္ဘူး။ Any conscious lies- သိလ်က္နဲ႔ မဟုတ္တာကုိ မေျပာနဲ႔။ For the sake of wealth and power-စီးပြားဥစၥာနဲ႔ ပါ၀ါအတြက္ သိလ်က္နဲ႔ မဟုတ္တာကုိ မေျပာရဘူး။ They should not be swayed by desire-ရာဂေၾကာင့္လည္းပဲ ေလာဘနဲ႔ပဲလည္း မဟုတ္တာကုိ မေျပာရဘူး။ ေဒါသေၾကာင့္လည္းပဲ မဟုတ္တာကုိ မေျပာပါနဲ႔။ They should not be swayed by fear- ေၾကာက္လုိ႔လည္းပဲ မဟုတ္တာကုိ မေျပာပါနဲ႔။ They should not be swayed by delusion- မသိသျဖင့္ ေမာဟ လြမ္းၿပီးေတာ့လည္း မဟုတ္တာကုိ မေျပာပါနဲ႔။ Leaders should constantly establish the Perfection of Truthfulness-မွန္ကန္စြာ ေျပာဆုိတဲ့ အေလ့အက်င့္ကုိ အားလုံး စနစ္တက် တည္ေဆာက္ၾကပါ။ Which is speaking only the truth with no duplicity in speech- စကားထဲမွာ ႏွစ္ခြန္းမရွိပါေစနဲ႔၊ ႏွစ္မ်ိဳးမရွိပါနဲ႔။ Planet Venus pursues its own course through all the seasons- Planet Venus- ဘာလဲ? အဂၤါၿဂိဳလ္လား? ကမၻာေျမာက္၀င္႐ုိးစြန္းမွာ သြားေနတဲ့ ဓူ၀င္ၾကယ္၊ ကမၻာႀကီးကုိ ပတ္ေနတာ လမ္းေၾကာင္းေလး ေျပာင္းၿပီးေတာ့ ဟုိလမ္းေၾကာင္း ဒီလမ္းေၾကာင္းကေန သြားအုန္းမယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ဘယ္တုန္းက သြားဘူးလဲ?။ ကမၻာပတ္ေနတဲ့ ၾကယ္တာရာေတြ, လေတြ, ေနေတြ, ဒီ orbits-ေတြ, ဒီ planet-ေတြဟာ ဒီ orbit-ကုိသာ ေျပာင္းၿပီးသြားရင္ ကမၻာႀကီး ဘာျဖစ္မလဲ? ကမၻာပ်က္မယ္။ အဲဒါကုိ စံနမူနာထားၿပီးေတာ့ မွန္ကန္ေသာ လမ္းေၾကာင္းက အားလုံး ေလွ်ာက္ၾကပါ၊ သစၥာပါရမီ။

ေနာက္နံပါတ္ (၈) ဘာပါရမီလဲ ပရိသတ္? အဓိ႒ာနပါရမီပါဘုရား။ အားလုံး ဘုန္းႀကီးက ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္ကုိ ေျပာေနတာ။ စစ္ေခါင္းေဆာင္အားလုံး၊ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္အားလုံး, လူမႈေရး, ဘာသာေရး, သာသနာေရး ေခါင္းေဆာင္အားလုံးကုိ ဘုန္းႀကီးက ဘုရားေလာင္းေတြလုိ ၾကည္ညိဳၿပီး ေျပာေနတာ။ အခု အဓိ႒ာနပါရမီ- resolusion။ The leaders should make resolution as steadfast as a rocky mountain-ေက်ာက္ေတာင္ႀကီးကဲ့သုိ႔ ခုိင္မာေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ရွိရမယ္။ အခုတစ္မ်ိဳး အခုတစ္မ်ိဳး မလုပ္ရဘူး။ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုခ်ၿပီးရင္ အဲဒီ decision-ကုိ ခ်ေတာ့မယ္ ဆုိရင္လည္း ဘာနဲ႔ ခ်ရမလဲ? သတိနဲ႔ ထိန္းထားတဲ့ ပညာနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ရင္ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္သည္ မမွားဘူး။ အဲဒီမွန္ကန္တဲ့ အက်ိဳးရွိမည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ခ်ၿပီးရင္ ေက်ာက္ထဲမွာ စုိက္ေထာင္ထားတဲ့ ေက်ာက္တုိင္လုိဆုိ ဘာျဖစ္မလဲ? ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ခုိင္းၿမဲေနရမယ္။ ဖြဲထဲမွာ, သဲထဲမွာ စုိက္ထားတဲ့ တုိင္လုိ ႐ုိင္မေနရဘူး။ Which never trembles when the storm beats upon it- မုန္တုိင္းေတြ တုိက္ခ်င္တုိင္း တုိက္ ေက်ာက္ထဲမွာ စုိက္ထားတဲ့ ေက်ာက္တုိင္က ဘယ္ေတာ့မွ မယိမ္းယုိင္ဘူး။ Likewise, leaders must be unshaken in their resolution- ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ အားလုံး ဘယ္ေတာ့မွ မယိမ္းယုိင္ပါေစနဲ႔။

ေနာက္ နံပါတ္ (၉) ဘာပါရမီလဲ? ေမတၱာပါရမီပါဘုရား။ ေမတၱာ- ေျပာၿပီး သြားၿပီ။ ေမတၱာကဘာနဲ႔ တူတဲ့အက်င့္လဲ?၊ ေရနဲ႔ တူတဲ့အက်င့္ပါဘုရား။ ေရလုိ က်င့္ၾကပါ။ လူေကာင္းေတြေသာက္လည္းပဲ၊ သူေတာ္ေကာင္းေတြ ေသာက္လည္းပဲ ဘာျဖစ္လဲ? ေအးခ်မ္းတယ္။ လူမုိက္ေတြ လူဆုိးေတြေသာက္လည္း ေအးခ်မ္းတယ္။ လူေကာင္း လူဆုိး ႏွစ္မ်ိဳးလုံးကုိ ေရသည္ ေအးခ်မ္းေစသလုိပဲ ရန္သူမိတ္ေဆြ အားလုံး ဘာျဖစ္ပါေစလဲ? ေအးခ်မ္းပါေစလုိ႔ ႏွလုံးသြင္းၾကပါ။ ေမတၱာ။

ေနာက္ဆုံး နံပါတ္ (၁၀) ဘာပါရမီလဲ ပရိသတ္? ဥေပကၡာပါရမီပါဘုရား။ ဥေပကၡာ။ We all leaders, any leaders, religious leaders, national leaders, social leaders, political leaders, any leaders should not be perturbed by prosperity- စီးပြားဥစၥာေတြေၾကာင့္ စိတ္ေတြ ဘာျဖစ္ရမလဲ? စိတ္ေတြ မယိမ္းယုိင္ရဘူး။ and adversity gain and lost- Gain-အသစ္ရတာ, စိတ္က ဘာျဖစ္လာလဲ? စိတ္က ေျမွာက္သြားတယ္။ Lost-ဘာျဖစ္လဲ? ဆုံး႐ႈံးကုန္ၿပီ၊ စိတ္ဓာတ္ေတြက်လာတယ္။ သိပ္ေအာင္ျမင္ေနၿပီ ဘာျဖစ္လဲ? ေျမာက္ႂကြႂကြ ျဖစ္လာတယ္။ ဆုံး႐ႈံးကုန္ၾကၿပီး စိတ္ဓာတ္ေတြ က်လာတယ္။ Gain and lost-အဲဒီ ႏွစ္ခုေၾကာင့္ စိတ္က ဘာျဖစ္ရလဲ? မယုိင္ရဘူး။ Honor- ဂုဏ္ေက်းဇူး အေျပာခံရတယ္။ Censure- ကဲ့ရဲ႕ခံရတာ။ ဂုဏ္ေက်းဇူးအေျပာခံရလုိ႔ ဘာျဖစ္ လာသလဲဲ? ငါပဲကြ ငါပဲကြ ငါ့အတြက္ ဒါေျပာတာ။ ဒါငါလုပ္တာ။ ကဲ့ရဲ႕လာေတာ့ ငါမဟုတ္ဘူး၊ ဒါ ငါမလုပ္ဘူး၊ ဟုိေကာင္ေတြ။ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ဆရာ အနီးစခန္း ေျပာတယ္။ အဂၤလိပ္ႀကီး အမဲပစ္သြားတာ ဗမာအရာရွိေတြ ေနာက္ကလုိက္ရတယ္။ အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေခတ္က အဂၤလိပ္အေရးပုိင္, ဗမာျပည္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ အေတာ္ၾကာလာေတာ့ ဗမာစကားေလး မေတာက္တေခါက္ ေျပာတတ္ လာတယ္။ ဗမာအရာရွိေတြက ေနာက္က လုိက္ရတယ္ ေတာထဲသြား အမဲပစ္တယ္။ ဒုိင္း. . .ဆုိ ပစ္ခ်လုိက္တယ္၊ သမင္ကုိ တည့္တည့္ မွန္တယ္။ အဲဒီ အဂၤလိပ္အေရးပုိင္ ပစ္တာ မမွန္ဘူး။ သူ႔ေနာက္က ၿမိဳ႕ပုိင္ ပစ္တာ မွန္တယ္။ ဟုိမွာ သြားၾကည့္ေတာ့ သမင္ေလးဆုိေတာ့… အဂၤလိပ္အေရးပုိင္က ႐ုိင္ဖယ္ႀကီးကုိ ကုိင္ၿပီးေတာ့ ဒါ နာက်စ္တာကြ၊ ဒါ နာက်စ္တာ။ ၿမိဳ႕ပုိင္က ပစ္တာ, အဂၤလိပ္ အေရးပုိင္က ပစ္တာကုိ မဟုတ္ဘူး။ သမင္ကုိ ပစ္တာ မွန္တုိင္း မွန္တုိင္း ငါက်စ္တာခ်ည္းပဲကုိ လုပ္တာ, အဂၤလိပ္အေရးပုိင္။ ေနာက္က်ေတာ့ ဒုိင္း…ဆုိ ပစ္လုိက္တာ သမင္မဟုတ္ဘူး၊ ယာခုတ္ေနတဲ့ လူႀကီးကုိ မွန္တာ၊ သြားၾကည့္ေတာ့ လူသြားမွန္တာ…၊ အဲဒီေတာ့ အဂၤလိပ္ႀကီးက ဟင္း. . .ဒါ ငါက်စ္တာ မဟုတ္ဘူး၊ နင္ က်စ္တာ။ အဲဒီေတာ့ ေကာင္းလာလုိ႔ ဆုိရင္ေတာ့ ငါပဲ၊ ဆုိးလာလုိ႔ဆုိရင္ေတာ့ နင္ပဲ။ အဲဒီလုိ မလုပ္ၾကနဲ႔။ We all leaders should not be perturbed by prosperity and adversity, gain and lost, honor and censure. A leader must have the quality of equilibrium of mind- စိတ္ဓာတ္က ဘာျဖစ္ရမလဲ? တညီတည္း ရွိရမယ္။ ေကာင္းခ်င္လည္း ေကာင္း၊ ဆုိးခ်င္လည္း ဆုိး၊ တညီတည္း။ ဗုဒၶရဲ႕ Middle way-က ေနရာတကာမွာ ၀င္တယ္။ အခုနက ခႏၱီမွာၾကည့္ ဘာျဖစ္သလဲ? ေခ်းယုိ ေသးေပါက္လည္း ခံရတယ္၊ စိတ္မပ်က္နဲ႔။ ေခ်းနဲ႔ ေသးနဲ႔ အပက္ခံရလည္း စိတ္မပ်က္နဲ႔။ ပန္းကုံး အဆက္ခံရလည္း စိတ္မေျမာက္နဲ႔။ Middle way-ပဲ က်င့္ရမယ္။ ေမတၱာက်ေတာ့ ဘာျဖစ္လဲ? ေကာင္းတဲ့လူေတြလည္း ခ်မ္းသာ ၾကပါေစ၊ ဆုိးတဲ့လူေတြလည္း က်န္းမာပါေစပဲ။ Middle way-ပဲ။ ဗုဒၶရဲ႕ Middle way-က in every case-ပဲ။ You can apply။ အဲဒါေၾကာင့္ Buddhist Acadamy-က ဘာေတြကုိ သင္မလဲ? Apply Buddhism-ကုိ သင္တာ။ ဗုဒၶတကၠသုိလ္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ ဘာလုပ္ၾကမလဲ? သံဃာငယ္ေတြကုိ apply Buddhism- ေလာကႀကီး လူတကာနဲ႔ အသုံးခ်ႏုိင္တဲ့ ဗုဒၶရဲ႕ အဆုံးအမေတြကုိ သင္ေပးမယ္၊ လူနဲ႔ တထပ္တည္း ျဖစ္ေအာင္။ အဲဒါေၾကာင့္ Morning class-ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဒကာ ဒကာမေတြအတြက္ ဖြင့္မယ္ဆုိတာကလည္း အဲဒါပါပဲ။ Apply Buddhism-ကုိ သင္ေပးမယ္။ Equilibrium of mind- ဥေပကၡာဆုိသည္ကား ေကာင္းေသာ အေနအထား၊ ဆုိးေသာ အေနအထား ဘယ္အေနအထားမွာ မဆုိ စိတ္ကုိ ဘယ္လုိထားရမလဲ? Equal, stability သာတူ ညီမွ်ျဖစ္ေအာင္၊ ၿငိမ္ေနေအာင္ အားလုံး က်င့္သုံးၾက။ ဒါေျပာပါတယ္။ We should go through middle way by being always evenly balanced in both favor and fear without attachment- သိပ္ favor-ရရင္လည္း do not attach-ပဲ။ fear-ျဖစ္လာရင္လည္း do not deattach။ အဲဒီႏွစ္ခုကုိ လြတ္ေအာင္ အလယ္ကသြားကုိ ဘာေခၚသလဲ? Equanimity။ အဲဒါေတြ အားလုံးဟာ ဘယ္သူ႔က်င့္စဥ္ေတြလဲ? ဘုရားေလာင္း က်င့္စဥ္။ ဒါေတြကုိ ပါဠိလုိ ဘာေခၚသလဲ? ပါရမီ။ ပါရမီကုိ အဂၤလိပ္လုိ ဘာသာျပန္ေတာ့ Perfection။ အားလုံးေသာ ဘ၀သံသရာတစ္ေလွ်ာက္လုံးက ေဆြမ်ိဳးမေတာ္ခဲ့ဘူးေသာ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါမရွိဆုိတဲ့ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ အနမတဂၢ သုတ္ေတာ္အရ ဒီကေန႔ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ေျပာဆုိတဲ့ တရားစကား လာေရာက္ နားေထာင္ၾကတဲ့ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီးအားလုံးဟာ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ရဲ႕ ဘ၀ေဟာင္းက ညီအစ္ကုိ ေမာင္ႏွမေဟာင္းေတြပါလုိ႔ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဒီလုိ သေဘာထားၿပီးေတာ့ တုိင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးအတြက္ အလုပ္ လုပ္ၾကတဲ့ လုပ္ငန္းဟာ ဘာလုပ္ငန္းလဲ? ဘုရားေလာင္း လုပ္ငန္း, အဲဒါေၾကာင့္ ဘုရားေလာင္းက်င့္စဥ္ (၁၀)ပါးကုိ Leadership quality-မ်ားအေနနဲ႔ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ ဒီကေန႔ ေျပာျပပါတယ္။ ႏုိင္ငံမွာ ေခါင္းေဆာင္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ အသင္းအဖြဲ႔ေတြမွာ ေခါင္းေဆာင္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ လူလူခ်င္း တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္၊ တစ္ေယာက္အက်ိဳးစီးပြားကုိ တစ္ေယာက္က ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ပင္ ဒီအတုိင္း ပါရမီ (၁၀)ပါးလမ္းစဥ္အတုိင္း (Ten kinds of perfections)ဆုိတဲ့ ပါရမီ (၁၀)ပါးအတုိင္း အားလုံးက်င့္သုံးႏုိင္ၾကမယ္ဆုိရင္ တုိင္းသူျပည္သား လူအမ်ားလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားေတြ ဘာျဖစ္လာမလဲ? Perfect- တုိင္းသူျပည္သား လူအမ်ားရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားလည္း perfect-ျဖစ္လာေအာင္၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အားလုံးကလည္း ဘာျဖစ္လဲ? Perfect men-ေတြ ျဖစ္လာေအာင္ ဒီ ten kinds of perfection-ဆုိတဲ့ ပါရမီ (၁၀)ပါး အားလုံးကုိ လုိက္နာ က်င့္သုံး ၿပီးေတာ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအားလုံး ျပည့္စုံေအာင္ က်င့္သုံးၾကပါ၊ က်င့္သုံးႏုိင္ၾကပါေစဆုိတာ ဘုန္းႀကီးက ေလးနက္စြာ တုိက္တြန္းၿပီးေတာ့ ဘုန္းႀကီးရဲ႕ ဒီမွာတင္ နိဂုံးခ်ဳပ္အပ္ပါတယ္။

အားလုံးကုိ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

သီတဂူစန္းလပမာ ခ်မ္းျမသာယာ ရွိၾကပါေစ

သီတဂူဆရာေတာ္ေဒါက္တာအရွင္ဉာဏိႆရ

အဂၢမဟာပ႑ိတ၊

အဂၢမဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇ၊

အဂၢမဟာဓမၼကထိက

(Ph.D., D.Litt.)