“ပုတီး နဲ႔ သိဒၶိ”
“ကံစမ္း မန္းတက္၊ ဉာဏ္စမ္း ဆန္းက်က္” ဆိုတဲ့ စကားပံု ဟိုယခင္က မႏၱေလး စာသင္သား ေလာကမွာ တြင္က်ယ္ ခဲ့ပါတယ္။ စာေရးသူလည္း မႏၱေလးၿမိဳ႔မွာ ထိုစဥ္က စာသင္သား ကိုရင္ငယ္ဘဝနဲ႔ပါ။မိမိရဲ့ ေ႐ွးဘုန္း ေ႐ွးကံ အဘယ္မွ် ႐ွိတယ္ ၊ မ႐ွိဘူး ဆိုတာကို စမ္းခ်င္ရင္ မႏၱေလးၿမိဳ႔ေတာ္တက္ၿပီး စာသင္သား အျဖစ္နဲ႔ ဆြမ္းခံၾကည့္က သိႏိုင္တာကို ေျပာလိုရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆြမ္းခံထြက္လို႔ ဆြမ္း၊ ဆြမ္းဟင္း ျပည့္ျပည့္ စံုစံု ရတယ္ဆိုရင္ ေ႐ွးဘုန္း ေ႐ွးကံ ႐ွိတယ္။ အကယ္၍ မရဘူး ဆိုရင္ေတာ့ မိမိမွာ ေ႐ွးဘုန္းေ႐ွးကံ မ႐ွိဘူးေပါ့။
မႏၱေလးဆိုတာ စာသင္သားက အလြန္မ်ားေတာ့ စာသင္သား အမ်ားစုမွာ ဆြမ္းခက္ခဲ လွပါတယ္။ စာသင္သား တိုင္းတိုင္း ဘံုေလာင္းကိုဘဲ အားကိုးၿပီး ဘံုေလာင္းတိုး စားၾကရတယ္။သဒၶါေပါက္သူက မိမိအိမ္ေ႐ွ႔၊ သို႔မဟုတ္ ဘုရားႀကီး အေ႐ွ႔မုခ္တို႔လို ဆြမ္းခံသံဃာမ်ားစြာ ျဖတ္သြားျဖတ္လာမ်ားတဲ့ ေနရာေတြမွာဆြမ္း၊ ဆြမ္းဟင္းအိုးေတြကို စားပြဲေပၚမွာ တင္ၿပီး လာသမွ် ဆြမ္းခံ သံဃာေတြကို ေလာင္းလွဴတာကို ဘံုေလာင္းလို႔ ေခၚဆိုပါတယ္။ဘံုေလာင္း ဘယ္ေနရာမွာ ေလာင္းေနတယ္ဆိုတာကို ဆြမ္းခံသံဃာ အခ်င္းခ်င္း သတင္းေပး သြားၾကေတာ့ ဆြမ္း၊ ဆြမ္း ဟင္းသာ ျပတ္သြားတယ္၊ သံဃာျပတ္သြားတယ္ဆိုတာ မ႐ွိဘူး။ ဘံုေလာင္း တိုးႏိုင္ပါမွ မ်ိဳးမ်ိဳး ျမက္ျမက္ ဆြမ္းဟင္း ဘုဥ္းေပး ၾကရေတာ့ သူေရာကိုယ္ပါ ဘံုေလာင္း ေလာင္းတဲ့ ေနရာသို႔ ခ်ီတက္ၾကရတယ္။ေ႐ႊမန္သူ ၊ေ႐ႊမန္းသား ကုသိုလ္႐ွင္မ်ားကလည္း အဲလို ဆြမ္း၊ ဆြမ္းဟင္းကို တိုးၿပီး အလွဴခံ ၾကတာကိုဘဲ ၾကည့္ၿပီး ၾကည့္နူး ဝမ္းသာၾကတယ္။ ဘံုေလာင္း လွဴေနရတာကို ေပ်ာ္ၾကတယ္။ အခ်ိဳ႔သံဃာက ႏွစ္ေခါက္ သံုေခါက္ ေၾကာ့ၿပီး အလွဴခံေနရင္လည္း ကိုယ္ေတာ္ ႏွစ္ခါ သံုးခါ႐ွိၿပီးေနာ္လို႔” ေနာက္ၾကတယ္။ ေနာက္မွလာတဲ့ သံဃာက ေက်ာ္ၿပီး ေ႐ွးကေန ျဖတ္တက္ အလွဴခံ ရင္လည္း “ ကိုယ္ေတာ္ ေနာက္ကေန တန္းပါလို႔” ေလွ်ာက္ၾကတယ္။ဆြမ္းခံသံဃာ အတန္းႀကီးက ႐ွည္ေတာ့ ကိုယ့္အလွည့္ ေရာက္ပါမွ ဆြမ္း၊ ဆြမ္းဟင္း ကုန္တာနဲ႔ ႀကံဳလို႔ ေၾကကြဲခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္အင္ေတြ ကလည္း ဆြမ္းခံ သံဃာတိုင္း ခံစားဘူးၾကေတာ့ စာနာစိတ္နဲ႔ ေ႐ွးကေန ျဖတ္ေက်ာ္တက္ၿပီး ခံယူတဲ့ သံဃာက ႐ွားလွပါတယ္။
စာခ်ဆရာေတာ္ႀကီးေတြလည္း ဘံုေလာင္း တိုးၾကရတာမို႔ မိမိစာဝါ လိုက္ေနတဲ့ စာခ်ဘုန္းႀကီးနဲ႔ တိုးလို႔ ေနာက္ဆုတ္ေပး ေပးေပမဲ့ စာခ်ဘုန္းႀကီးေတြက အခြင့္အေရး မယူ႐ွာၾကဘူး ေနာက္ကေနဘဲ ဝင္တန္းၾကတယ္။ သို႔ေပမဲ့ စိန္ေျပနေျပ ေလာင္းလို႔ကေတာ့ မရဘူး၊ စာဝါအမွီ ေက်ာင္းျပန္ ေရာက္ၾကရမွာမို႔ အလုအယက္ ဝုခြက္ကို ထိုးေပး ေနၾက တာဆိုေတာ့ တိုးတိုး ေဝွ႔ေဝွ႔ သြက္သြက္ လက္လက္ ေလာင္းၾကရတာေပါ့။(ဆြမ္းဟင္းထည့္တဲ့ခြက္ကို ဝုခြက္လို႔ ေခၚတယ္။) အဘယ္မွ် ဘံုေလာင္း တိုးၾကသလဲဆိုရင္ မင္းတုန္းမင္းႀကီး လက္ထက္ေတာ္က ဆြမ္းခံသံဃာေတြ စီတန္းၿပီး မခံယူဘဲ တိုးၾက လြန္းလို႔ ေဘးမွေန ဆင္ေတြနဲ႔ ကာရံၿပီး ေလာင္းၾကရသတဲ့။ ဒါေတာင္ တခ်ိဳ႔သံဃာက ဆင္ကို သပိတ္ဖံုးနဲ႔ ပိတ္ခုတ္ လိုက္ရင္ ဆင္က ေနာက္ဆုတ္ ေပး႐ွာတယ္လို႔ စာခ်ဆရာေတာ္က စာခ်ရင္း ေျပာျပတယ္။
ၾကာနီကန္ဆရာေတာ္ ေဟာသလို စာသင္သားတိုင္း “စ-ဒ-ဘ-ဝ” ေတြခ်ည္မို႔ ဘုန္းကံနဲေပမဲ့ ေ႐ႊမန္းမွာ စာသင္သားေတြ ေပ်ာ္ ၾကတယ္။ ကိုယ္ေဒသ ကိုယ္ျပန္ရင္လည္း မန္းျပန္ဆိုတဲ့ ဂုဏ္က မေသးလွဘူး။ စ-ဒ-ဗ-ဝ-ဆိုတာ ေစာေစာထ၊ ဒုန္းေျပး၊ ဘံုေလာင္းတိုး၊ ဝေအာင္စား-ဆိုတာကို အတိုေခါက္ ေျပာတာ၊ ေစာေစာထၾက ရတယ္၊ ေစာေစာမထႏိုင္ရင္ ဘံုေလာင္းနဲ႔ မႀကံဳႏိုင္ဘူး၊ ဘံုေလာင္းက မိုးလင္းတာနဲ႔ ကုန္တာမ်ားတယ္။ ဘုန္းကံနည္းသူမ်ား ဘံုေလာင္းတိုးၿပီး ဆြမ္းခံၾကရတာမို႔ ဝီရိယ႐ွိၾကရတယ္၊ ဘံုေလာင္းကလည္း ေနစဥ္႐ွိတတ္တာ မဟုတ္၊ ႐ွိဦးေတာ့ ႀကံဳဦးမွ ဆိုေတာ့ မႏၱေလး ေလးျပင္ေလးရပ္ စာသင္သား အမ်ားစုမွာ ဆြမ္းက ခက္ခဲလွပါတယ္။ ဆြမ္းခံျပန္လာရင္ ဘုရားႀကီးဝန္းက်င္႐ွိ စာသင္တိုက္သံဃာတိုင္းက ဘုရားႀကီးထဲဝင္ၿပီး မဟာျမတ္မုနိ ႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီး ကို မိမိတို႔ ပင္ပင္ပန္းပန္း ခံလာတဲ့ဆြမ္း၊ ဆြမ္းဟင္းကို သပိတ္လိုက္ ဆြမ္း ဝင္ကပ္ၾကတယ္။ ၿပီးမွ ေက်ာင္းျပန္၊ အစာေျပစား၊ ၿပီးေတာ့မွ စာဝါေျပး ၾကရတယ္။ ေန႔လည္ (၁၁)နာရီခြဲ ေလာက္မွာ မနက္က အက်န္ေလးကို စုေပါင္း ဝိုင္းဖြဲ႔ၿပီး ေရေႏြးနဲ႔ ေမွ်ာၾက ရတယ္။ ထိုစဥ္က မႏၱေလးမွာ ေရက ႐ွားလွလို႔ ဆြမ္းခံျပန္ေတာ့ ေရမခ်ိဳးၾကရဘူး။
မႏၱေလးမွာ စာသင္ဖူးတဲ့ စာသင္းသားတိုင္း၊ ယေန႔ ေက်ာ္ၾကားေနတဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား အပါအဝင္ ဘံုေလာင္းတိုးၿပီး စားခဲ့ရသူက မ်ားလွပါတယ္။ လြမ္းမိပါေသးေတာ့တယ္။ စာေရးရင္းေတာင္ မ်က္ရည္စို႔ဝဲၿပီးလာတယ္။ ဘံုေလာင္းတိုး ဆြမ္းခံစားရတဲ့ သံဃာအျပင္ မႏၱေလးမွာ ဆြမ္းခံသံဃာက ရပ္ကိုယ္ေတာ္၊ ထိုင္ကိုယ္ေတာ္၊ တို႔ကိုယ္ေတာ္ ဆိုၿပီး ႐ွိျပန္တယ္။ရပ္ကိုယ္ေတာ္ဆိုတာ အိပ္ေ႐ွ႔မွာ ဆြမ္းခံ လာရပ္လို႔ ဆြမ္းတစ္ဇြန္းေလာက္ ေလာင္းေပးရတဲ့ သံဃာကို ဆိုတာ။ထိုင္ကိုယ္ေတာ္ဆိုတာ အိမ္ေ႐ွ႔မွာ ထိုင္ခံုေလးရယ္၊ စားပြဲရယ္၊ ဆြမ္း၊ ဆြမ္းဟင္း ထည့္ထားတဲ့ အုပ္ရယ္ ထားၿပီး မိမိတို႔ကို ဆြမ္းခံဖိတ္စဥ္က လိုက္ခံထားလို႔ လာထိုင္တဲ့ ကိုယ္ေတာ္ျဖစ္တယ္။ ဆြမ္းနဲ႔ ဆြမ္းဟင္း ေလာင္းၾကတယ္။ မႏၱေလးၿမိဳ႔သူ၊ ျမိဳ႔ သားမ်ားက “ တို႔အိမ္မွာ ထိုင္ကိုယ္ေတာ္ ဘယ္ႏွစ္ပါး၊ ရပ္ကိုယ္ေတာ္ ဘယ္ႏွစ္ပါးဆိုၿပီး” ဂုဏ္ယူတတ္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႔အိမ္ဆို အပါးေလးငါး ဆယ္႐ွိတယ္၊ ဆြမ္းခံမွီေအာင္ ေၾကာင္းၾကစိုက္ၿပီး ဝယ္ျခမ္း ခ်က္ျပဳတ္ရတယ္၊ ေန႔စဥ္ကိစၥ ျဖစ္တယ္။ ဘုန္းႀကီး ငါးပါးေလာက္ တစ္ခါတေလ ဆြမ္းကပ္တာကို အဟုတ္ႀကီး ထင္ေနတဲ့ အျခားၿမိဳ႔႐ြာေတြ ဘယ္လိုမွ လိုက္မမွီႏိုင္တဲ့ မႏၱလာသူ၊ မႏၱလာသားတို႔ရဲ့ သဒၶါေစတနာပါ။ အမ်ားစာဆိုေတာ့ အသီးအ႐ြက္ ေရာေႏွာထားတဲ့ ဆြမ္းဟင္း ဘဲ ေန႔စဥ္ ေလာင္းႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထိုင္ကိုယ္ေတာ္၊ ရပ္ကိုယ္ေတာ္ေတြလည္း ဘံုေလာင္းနဲ႔ မကင္းႏိုင္ၾကဘူး၊ ဘံုေလာင္းကမွ ဝက္သား အိုးႀကီးခ်က္၊ သရက္ေသနတ္၊ ငါးပိေက်ာ္ ရတတ္တာကို။ တို႔ ကိုယ္ေတာ္ ဆိုတာကေတာ့ ဧည့္ခန္းမွာ ထိုင္ၾကရတယ္၊ ႐ွယ္ဘုန္းဘုန္းေပါ့။ ေကာ္ဖီကပ္တယ္၊ တစ္ခါတေလ မႏၱေလးရဲ့ နာမည္ႀကီး မုန္႔တီကပ္တယ္၊ မိသားစုစားမဲ့ ဆြမ္း၊ ဆြမ္းဟင္းကို လံုလံု ေလာက္ေလာက္ ေလာင္းလွဴတယ္။ သူကေတာ့ ဘံုေလာင္း တိုးစရာမလိုလို႔ မိုးလင္းမွ ၾကြေတာ္မူတယ္။ စ-ဒ-ဘ-ဝ-မဟုတ္ဘူး။ ေ႐ွးဘုန္းေ႐ွးကံ႐ွိသူလို႔ ဆိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ဘုန္းကံကို ဘယ္ေလာက္႐ွိတာကို စမ္းၾကည့္ခ်င္ရင္ မန္းတက္ၿပီး ဆြမ္းခံၾကည္လို႔ ေျပာၾကတာပါ။
“ဉာဏ္စမ္း ဆန္းက်က္” ဆိုတာကေတာ့ ဆန္းက်မ္းက က်က္ရတာခက္လို႔ မိမိဉာဏ္ဘယ္မွ်ေကာင္းတယ္၊ မေကာင္း ဘူးဆိုတာ သိခ်င္ရင္ ဆန္းက်မ္းကို က်က္ၾကည့္ပါ ဆိုတာကို ေျပာျခင္းျဖစ္တယ္။ စာေရးသူသည္ ေ႐ႊေတာင္ၿမိဳ႔နယ္၊ ေညာင္စာေရး႐ြာမွာ ေမြးၿပီး(၉)ႏွစ္သား၊ ေ႐ႊမဥၨဴေက်ာင္းမွာ သကၤန္းဝတ္တယ္၊ အဲဒီတုန္းက ဆရာေတာ္ႀကီးက “ ကိုရင္ေတြကို မင္းတို႔ မႏၱေလးေရာက္လို႔ ဆြမ္း၊ ဆြမ္းဟင္း ေကာင္းေကာင္း ရခ်င္၊ စားခ်င္ရင္ ပုတီးစိပ္ၾကရမယ္” ဆိုကာ ညစဥ္ (၇)နာရီးခြဲေလာက္ ဘုရား႐ွိခိုးၿပီးရင္ စုေပါင္းတန္းထိုင္ကာ ပုတီး ကိုးပတ္ ရေအာင္ စိပ္ၾကရတယ္။ ထိုစဥ္က ႐ြာဆရာေတာ္ႀကီးရဲ့ စကားကို အမွတ္ရၿပီး ဆြမ္းခက္ခဲ့တဲ့ မႏၱေလးမွာ ကေလးပီပီ ငတ္ေတာ့လည္း ပုတီးကို အားထည့္ၿပီး စိပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ မဆိုးဘူး ဆြမ္းခံထြက္ရင္ ဘံုေလာင္းနဲ႔တိုးတတ္တာမ်ားတယ္။ ေနာက္ေတာ့ မႏၱေလးမွာ ရဟန္း ဒကာမရၿပီး တို႔ဘုန္းဘုန္း ျဖစ္ခဲ့ရလို႔ ဆြမ္းမခက္ခဲေတာ့ဘူး။
စာေရးသူတို႔ ကိုရင္ဝတ္စဥ္က ပရိကၡရာဝယ္ရင္ သပိတ္ထဲမွာ ပုတီးပါတယ္။ယခုေခတ္လို (၁၀၈)လံုးပုတီး၊ (၂၇)လံုးပုတီး၊ (၉)လံုး ပုတီးေတြေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊(၃၂)လံုး ပုတီမ်ားျဖစ္ၾကတယ္။ “ ေကသာ၊ ေလာမာ၊ နခါ၊ ဒႏၱာ၊ တေစာ၊ စတဲ့ သံုးဆဲ့ ႏွစ္ေကာ႒ာသကို စိပ္ဖို႔ ျဖစ္ဟန္တယ္။ သို႔ေပမယ့္ ဆရာေတာ္ႀကီးက ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးကို အႏုလုံ ပဋိလံုစိပ္ရန္ သင္ေပးထားလို႔ (၁၀၈) လံုးပုတီးျဖစ္မွ စိပ္လို႔ ရတာမို႔ အဘက အိမ္ၿခံဝင္းမွာ အေလ့က်ေပါက္တဲ့ ႀကိမ္ပင္က ႀကိမ္ေစ့ေလးမ်ားကို (၁၀၈)လံုး ပုတီးကံုးေလး လုပ္ေပးတယ္။ ႀကိမ္ေစ့က ခြ်န္ခြ်န္ လံုးလံုး မာမာေျပာင္ေျပာင္ေလးမို႔ စိပ္လို႔ေကာင္းပါတယ္။ ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါး အႏုလံုပဋိလံုဆိုတာ “ အရဟံ သမၼာသမၺဳေဒၶါ-သမၼာသမၺဳေဒၶါ အရဟံ။ အရဟံ သမၼာသမၺဳေဒၶါ ဝိဇၨာ စရသမၸေႏၷာ-ဝိဇၨာစရဏသမၸေႏၷာ သမၼာသမၺဳေဒၶါ အရဟံ။ အရဟံ သမၼာသမၺဳေဒၶါ ဝိဇၨာစရသမၸေႏၷာ သုဂေတာ-သုဂေတာ ဝိဇၨာစရဏသမၸေႏၷာ သမၼာသမၺဳေဒၶါ အရဟံ” စတဲ့ တစ္ဂုဏ္ေတာ္ခ်င္းစီ တိုးတိုးၿပီး အျပန္အလွန္ ဘဂဝါတိုင္ေအာင္ စိပ္ရတာ ျဖစ္တယ္။ သတၳာေဒဝမႏုႆာနံ ေရာက္ရင္ ၅၄-လံုး တစ္ဝက္ျပည့္တယ္။ ဘဂဝါ ဗုေဒၶါ သတၳာေဒဝမႏုႆာနံ အႏုတၲေရာပုရိ သဒမၼသာရထိ ေလာကဝိဒူ သုဂေတာ ဝိဇၨာစရဏသမၸေႏၷာ သမၼာသမၺဳေဒၶါ အရဟံ-ျပန္ေရာက္ရင္ရင္ (၁၀၈)လံုး ကြက္တိ ျဖစ္တယ္။
အရဟံစၿပီး အရဟံမွာ ဆံုးတယ္။ စိတ္မစိုက္လို႔ကေတာ့ ပုတီးေစ့က်န္လိုက္ ပိုလိုက္ျဖစ္ေနေတာ့တာ။ ဆရာေတာ္ႀကီး ကပါ လိုက္စိပ္ေနတာမို႔ မွားတာကို သိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပန္စိပ္ရျပန္တယ္၊ ကြက္တိကိုးပတ္ျပည့္ေအာင္ အေတာ္ဂ႐ုစိုက္ၿပီး စိပ္ၾကရတယ္။ ကိုးပတ္ျပည့္မွ နားၾကရတယ္။ ကိုရင္ေပါက္စေတြကို သမာဓိထူေထာင္ေပးဟန္တူရဲ့လို႔ ႀကီးမွစဥ္းစားမိတယ္။ အဲဒီအေလ ့အက်င့္ေၾကာင့္ စာသင္သားဘဝ တစ္ေလွ်ာက္လံုး ပုတီး စိပ္ျဖစ္တယ္။ဗုဒၶသာသနာဝင္ သံဃာေတာ္မ်ားေလာကသို႔ ပုတီးဘယ္ပံုဘယ္နည္း ေရာက္လာတယ္ဆိုတာ သုေတသနျပဳဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ဘုရား႐ွင္ လက္ထက္ကေတာ့ ပုတီးမစိပ္ၾကဘူး။ ဝိပႆနာ တရားကိုဘဲ ဘုရား႐ွင္ထံက နာယူၿပီး အားထုတ္ၾကတယ္။
ေ႐ွးဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားရဲ့ ဓာတ္ပံုမ်ားကို ၾကည့္ရတဲ့အခါ ပုတီးကိုင္ထားတဲ့ ပံုေတာ္မ်ားကို သတိထားမိတယ္။ တ႐ုပ္ဘုန္းႀကီး ကိုရီးယား ဘုန္းႀကီးေတြလည္း ပုတီးကိုင္ၾကတယ္။ သူတို႔ပုတီးက အလံုးပိုႀကီးတာဘဲထူးတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားလည္း ပုတီးစိပ္ေလ့႐ွိၾကတယ္။ စာေမးပြဲေျဖဆိုၿပီးရင္ အလုပ္ကလဲအား၊ စာေမးပြဲလဲ ေအာင္ခ်င္လို႔ တစ္ေနကုန္ ပုတီးစိပ္ျဖစ္တယ္။ စာေမးပြဲေတြလည္း ေအာင္ခဲ့ ပါတယ္။ ေျဖႏိုင္လို႔လည္း ျဖစ္မွာပါ။ စိတ္ကူးမိတာေလးေတြလည္း ျဖစ္ေပၚလာတတ္တယ္။ ထိုစဥ္က စိပ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပုတီးစိပ္နည္းမွာ ဧၿပီလနဲ႔ ေမလထုတ္ သူရဇၨမဂၢဇင္းမွာ ဆရာႀကီး(ဦး)ဆန္းထြန္း (မန္းတကၠသိုလ္) ရဲ့ “ ယံုေစ ခ်င္ပါသည္” ေဆာင္းပါးနဲ႔ ယင္းေဆာင္းပါးကို ျပန္ညႊန္းထားတဲ့ ဆရာကိုဩ(ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)ရဲ့ “ ပဲခူးၿမိဳ႔ေတာ္႐ွင္ ဘိုးဘိုး” မဟိဒၶိမဂၢဇင္းပါ ေဆာင္ပါးေတြမွာ ေဖၚျပထားတဲ့ ပုတီးစိပ္နည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာႀကီးမင္းသိခၤရဲ့ မေနာမယလက္ေဆာင္ဆိုၿပီး ပုတီးလံုး အ႐ြယ္အစား မတူညီတဲ့ (၂၇)လံုးပုတီးနဲ႔ စိပ္နည္းသည္လည္း ဆရာႀကီး(ဦး)ဆန္းထြန္းေဆာင္ပါးပါ နည္းျဖစ္တာကို ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ဗုဒၶဂုေဏာ အနေႏၱာ ဆို၍ အနေႏၱာအနႏၱ(၅)ပတ္၊ အရဟံ(၁၉)ပတ္၊ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ ေမတၲာပို႔(၃)ပတ္ ေပါင္း (၂၇)ပတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဤပုတီးစိပ္နည္းနဲ႔ ဆရာႀကီး(ဦး) ဆန္းထြန္းရဲ့ ဘဝေနထိုင္မႈ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာပံုကို ေရးသား ထားျခင္းျဖစ္ ပါတယ္။ ဆရာႀကီးေဆာင္းပါးမွာ ႏြားထိုးႀကီးၿမိဳ႔က ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားတဲ ့ဆရာေတာ္ႀကီးက သူ႔ အႏၱိမဈာပနမွာ ဆရာႀကီး ဂါထာလာဖတ္ လိမ့္မယ္၊ အဲဒီက်ရင္ ဆရာႀကီးကို ေပးလိုက္ပါ၊ စားေသာက္ေနထိုင္ေရး ဒုကၡမေရာက္ေစဖို႔ ယံုၾကည္စြာစိပ္ပါလို႔ မွာခဲ့ၿပီး ဆရာႀကီး အတြက္ ေရးထားေပးခဲ့တာလို႔ ဆိုရပါတယ္။
ဆရာႀကီးရဲ့ ေဆာင္ပါးမွာ ဆရာေတာ္အမည္နဲ႔ ေက်ာင္းအမည္ကို ေရးမထား ပါဘူး။ စာေရးသူ သာမေဏေက်ာ္စာေမးပြဲ တတိယဆင့္ ေျဖဆိုရမဲ့ ၁၃၄၀-ျပည့္ႏွစ္က ျဖစ္ပါတယ္။ စာေမးပြဲက ျပာသိုလ္ လဆန္း(၂) ရက္ေန႔ စေျဖရမွာမို႔ ဝါကြ်တ္မွာ သူငယ္ခ်င္းသံုးပါးနဲ႔အတူ ႏြားထိုးႀကီးၿမိဳ႔၊ ကားဂိတ္မွေန ဝက္လူး႐ြာဖက္အထြက္ ၿမိဳ႔အစပ္မွာ႐ွိ တဲ့ ေက်ာင္း သစ္ေက်ာင္း ကို စာသြားက်က္ၾကပါတယ္။ ဦးဣႏၵသာရရဲ့ ရဟန္းဒကာမ်ား ႏြားထိုးႀကီးၿမိဳ႔မွာ႐ွိလို႔ ဆြမ္းခံမထြက္ၾကဘဲ စာကို အခ်ိန္မ်ားမ်ား က်က္ႏိုင္တဲ့အတြက္ သြားၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသစ္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္ႀကီး ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီးတာ သိပ္ၾကာေသးဟန္ မတူပါ၊ စာေရးသူတို႔ေနတဲ့ ဇရပ္ရဲ့ေျခ ရင္း႐ွိ အေဆာက္အဦထဲမွာ လိုက္(အေလာင္း)ဆင္ခဲ့စဥ္က အသံုးျပဳတဲ့ ျမပုခက္၊ ကရဝိတ္စတဲ့ ကႏုတ္ပန္းလွီးထားတဲ့ ပစၥည္း ေတြကို အေကာင္းပကတိ သိမ္းထားတာေတြ႔ရလို႔ပါ။ အဲဒီပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားတဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီး ႐ုပ္ကလာပ္ကို ေ႐ႊစစ္ခ်ၿပီး ေက်ာင္းတိုက္ရဲ့ အေ႐ွ႔ေတာင္ဖက္ၿခံစည္း႐ိုး နားကပ္ လွ်က္ ေနရာမွာ တသီးတသန္႔ အေဆာက္အဦးေဆာက္ၿပီး ထားပါတယ္။ မိုးကုတ္ၿမိဳ႔သူ၊ ၿမိဳ႔သားမ်ား အထူးၾကည္ညိဳ ကိုးကြယ္ၾက ပါတယ္။
တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔ မေရာက္ခင္ ႏွစ္ရက္သံုးရက္ အလိုတြင္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႔မွ ဒကာဒကာမေတြ အမ်ားအျပားလာ ေရာက္ၾကၿပီး ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ့ ႐ုပ္အေလာင္းကို ပူေဇာ္ၾကပါတယ္။ လျပည့္ေန႔မွာေတာ့ ပြဲေပါင္း(၁၀၈)ပြဲထိုးၾကပါတယ္။တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္မွာေတာ့ အုန္းသီးေတြ အလွံအပယ္မို႔ စားလိုက္ၾကတာ စာေရးသူမွာ မ်က္စိေတြနီရဲၿပီး ေရာင္ကိုင္း အပူကန္ ခဲ့ရတာကို မွတ္မိေနပါတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီးက ရာသက္ပန္ သတ္သတ္လြတ္ ဘုဥ္းေပးေတာ္မူပါတယ္။ သူသီတင္သံုးတဲ့ ေက်ာင္းေဆာင္ေပၚ သားငါး ဆြမ္းဟင္း မတင္ရဘူး။ ဘုရားခန္းေ႐ွ႔မွာ စဥ္အိုးႀကီးထားၿပီး ပရိတ္ႀကီး(၁၁)သုတ္ကို ေန႔စဥ္ တစ္ေန႔ သံုးႀကိမ္ အၿမဲ႐ြတ္ပါတယ္။ ေရာဂါေဝဒနာ ႐ွိသူမ်ားကို ထိုေရမန္းေပးပါတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ့ ဘြဲ႔အမည္က “ဦးေကာသလႅ”တဲ့။ ဆရာေတာ္ႀကီးစိပ္တဲ့ ပုတီးစိပ္နည္းက ဆရာႀကီးေဆာင္ပါးမွာ ေရးျပ တဲ့(၂၇)ပတ္ ပုတီးစိပ္နည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာႀကီးကို ပုတီးစိပ္နည္းေပးခဲ့တာ ထိုေက်ာင္းသစ္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္ႀကီး ျဖစ္မယ္ ထင္ပါတယ္ ။
ထိုပုတီးစိပ္နည္းကို ဒကာ၊ ဒကာမအခ်ိဳ႔ ေနလည္ပိုင္းတြင္ လာေရာက္စိပ္ၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ “ ဂိုဏ္း(ကိုင္း)အဖ်ားေျခာက္သည္၊ ဦးေကာဂိုဏ္းဟု အေျပာမခံႏိုင္၊ ပင္စီပင္မ ျဖစ္သည္” ဟူ၍ ဆရာေတာ္ႀကီး ေက်ာင္း ေဆာင္ နံရံတြင္ ေရးထားတဲ့စာမ်ားအနက္ ယင္းစာေၾကာင္းကို ႏွစ္သံုးဆယ္ၾကာ ယခုတိုင္ သတိရေနပါေသးတယ္။ အျခားသူငယ္ခ်င္း သံုးပါးက ပုတီးစိပ္တာ အထံုမ႐ွိ၍ ျဖစ္ဟန္တူပါတယ္၊ အဲဒီပုတီးစိပ္နည္းကို အေလးမမူမိၾကဘူး၊ စာေရးသူကေတာ့ အဲဒီမွာထဲက စိပ္ေနက် ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါး အႏုလံုပဋိလံုအျပင္ ထိုပုတီးစိပ္နည္းကိုပါ စိပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။အဲဒီ၁၃၄၀-ျပည့္ မႏၱေလးၿမိဳ႔၊ သက်သီဟ သာမေဏေက်ာ္ စာေမးပြဲမွာ သာမေဏေက်ာ္ တစ္ပါးတည္းသာ ေအာင္ခဲ့ပါ တယ္။“ ႐ွင္ပညာသီဟာလကၤကာရ” ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
ထူးထူး ဆန္းဆန္း တစ္ပါးတည္း ေအာင္ခဲ့တာ သံုးႀကိမ္ႀကံဳခဲ့ဖူးတယ္။ ၁၃၄၀-ခုႏွစ္က မႏၱေလးၿမိဳ႔၊ အဲဒီသက်သီဟ သာမေဏေက်ာ္ စာေမးပြဲ တတိယဆင့္မွာ တစ္ပါးတည္းေအာင္းၿပီး “သာမေဏေက်ာ္ သာသနာလကၤာရဘြဲ႔” ရခဲ့တယ္။၁၃၄၆-ခုမွာ ရဟန္းသက်သီဟ စာေမးပြဲ စာသင္တန္းနဲ႔ မဟာဝိသုဒၶါ႐ံုတိုက္သစ္ ဝံသပါလဓမၼစရိယတန္းမွာ တစ္ပါး တည္း ေအာင္ခဲ့ဘူးတယ္။မေျဖႏိုင္ေအာင္ ေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြျဖစ္ခဲ့လို႔ မည္သူမွ မေျဖဆို နိုင္ခဲ့ၾကပါဘူး။ ထိုစာေမးပြဲမ်ား၌ မည္သို႔ ပုစၦာကို ခက္ေအာင္ ေမးတတ္တယ္ဆိုတာ ပရိယတ္လိုက္စားတဲ့ သံဃာတိုင္း သိၾကပါတယ္။ အျခားသူေတြထက္ စာေရးသူလည္း ထူးၿပီးမေတာ္လွပါ၊ သူလို ကိုယ္လို႔ပါဘဲ။ ဒါေပမယ့္ စာေရးသူက မေျဖႏိုင္ေပမယ့္ စာေမးပြဲၿပီး ေဂဇက္ မထြက္မခ်င္ ေနကုန္ပုတီး စိပ္ေနတတ္တယ္။ တိုက္ဆိုင္မႈေလးေတြ႐ွိခဲ့တယ္။ ေဂဇက္ထြက္မဲ့ေန႔မွာ တစ္ေနရာက ေ႐ႊမန္းတင္ေမာင္ရဲ့ “ ေအာင္ပါေစ” သီခ်င္းသံၾကားလို႔ကေတာ့ ေအာင္ၿပီးသားဘဲ။ သူငယ္ခ်င္းေတြေတာင္ အံ့ဩခဲ့ၾကရတဲ့ ျဖစ္ေထြေတြ႐ွိခဲ့ပါတယ္။ စာေမးပြဲေျဖဆိုထားသူမ်ား၊ အင္တာဗ်ဴးခံရမယ့္သူမ်ား ယံုမယ္ဆိုရင္ အဲဒီပုတီးစိပ္နည္းကို စိပ္ၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးငါးႏွစ္ေလာက္က အမွတ္(၁) စစ္မႈ႔ထမ္းေဟာင္းစံျပ႐ြာ၊ (ေလးေဒါင့္ကန္) သီရိဂုဏ္ေဝ ဓမၼဗိမာန္ေက်ာင္း ဝင္းနဲ႔ကပ္ရက္ ေျမကြက္မွာ ေစတီေတာ္ တည္ေပးခ်င္တာ၊ ႐ြာကလည္း စစ္မႈ႔ထမ္းေဟာင္း အၿငိမ္းစားမ်ား ေနၾကတဲ့႐ြာ၊ေစတီေတာ္ ကလည္း မ႐ွိဘူး၊ ကိုယ္ကလည္း စာခ်ဘုန္းႀကီးဆိုေတာ့ အသိုင္းအဝိုင္း ဒကာဒကာမ ေတာင့္ေတာင့္ တင္းတင္းျပည့္ျပည့္ စံုစံု႐ွိတာ မဟုတ္ေတာ့ စိတ္သာ႐ွိၿပီး လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေဖၚဖို႔ဆိုတာ အေျခအေနအရ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရန္ကင္း၊ မိုးေကာင္း ဘုရားဝင္းထဲက ရင္းႏွီးတဲ့ေဗဒင္ဆရာ ဦးကံေ႐ႊကို ေမးၾကည့္တယ္၊ “ ဘုရား တည္ခ်င္တယ္၊ ဘာလုပ္ရမလဲ” ဆိုေတာ့ “ ပြဲထိုးၿပီး ပုတီးစိပ္ရမယ္လို႔” ေျပာတယ္။“ ေကာင္းၿပီး၊ ပုတီးစိပ္မယ္၊ ပြဲလဲထိုးမယ္၊ဘယ္လို ပုတီးစိပ္ရမွာလဲလို႔ ေမးေတာ့”“ ဧဝံ အစိႏၱိယာ ဗုဒၶါ၊ ဗုဒၶဂုဏာ အစိႏၱိယာ၊ အစိႏၱိေယ် ပသႏၷာနံ၊ ဝိပါေကာ ေဟာတိ အစိႏၱိေယ်ာ” ဂါထာ။“ ဧဝံ အစိႏၱိယာ ဓမၼာ၊ ဓမၼဂုဏာ အစိႏၱိယာ၊ အစိႏၱိေယ် ပသႏၷာနံ၊ ဝိပါေကာ ေဟာတိ အစိႏၱိေယ်ာ” ဂါထာ။“ဧဝံ အစိႏၱိယာ သံဃာ၊ သံဃဂုဏာ အစိႏၱိယာ၊ အစိႏၱိေယ် ပသႏၷာနံဝိပါေကာ ေဟာတိ အစိႏၱိေယ်ာ” ဂါထာ(၃)ပုဒ္နဲ႔“ နေမာ ေတ ဗုဒၶဝီရတၳဳ၊ ဝိပၸမုေတၲာသိ သဗၺဓိ၊ သေမၺာဓပၸဋိပေႏၷာသၼိ၊ တႆ ေမ သရဏံ ဘဝ” ဂါထာကို စိပ္ရမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ပြဲထိုးဖို႔ကလည္း မခက္ခဲလွဘူး၊ ထိုစဥ္က သီရိမဂၤလာေဈးမွာ အိုးငွက္ေပ်ာ တိုက္တဲ့ကားလည္း ေက်ာင္းေ႐ွ႔မွာထိုးတာ မို႔ ကားဆရာကို မွာလိုက္ရင္ အလကားပြဲထိုးေပးတယ္၊ သူမိန္းမက ဓာတ္ေတြနတ္ေတြနဲ႔ ပူးတာခြတာ အစြဲ႐ွိေတာ့ က်က်နန စနစ္တက် ထိုးေပးၾက တယ္။ အေမြးတိုင္ အျပင္ေသြးၿပီး သားနံ႔သာ အထုတ္ကေလးမ်ားနဲ႔လည္း ပက္ေပးဖ်န္းေပး၍ အခ်ိဳးက် အဆင္ေျပလွတယ္။
စာေရးသူကလည္း ႐ြာဒကာ၊ ဒကာမေတြအတြက္ ဘုရားတည္ ေပးခ်င္တဲ့ စိတ္ကျပင္းထန္ေနလို႔ ညဘုရားဝတ္တက္၊ ပ႒ာန္းပရိတ္႐ြတ္ၿပီးတာနဲ႔ ေဗဒင္ဆရာေျပာတဲ့ ဂါေတြနဲ႔ ပုတီးစိပ္ျဖစ္ေန ပါေတာ့တယ္။ တစ္လသာသာ အၾကာမွာေတာ့ ႐ြာကစစ္မႈ ထမ္းေဟာင္း႐ြာျဖစ္လို႔ စစ္မႈထမ္းေဟာင္း ဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲတစ္ဦး ႐ြာကို ေနာက္လိုက္ ေနာက္ပါမ်ားစြာနဲ႔ ေရာက္လာတယ္။ေက်ာင္းေတာ္ကိုလည္း ေရာက္လာၾကၿပီး “ ဆရာေတာ္ဘာမ်ား လိုပါသလဲဘုရား” လို႔ ေမးေလွ်ာက္တယ္။“ဘုန္းႀကီးအတြက္ေတာ့ ဘာမွမလိုအပ္ပါ၊ အိမ္ေျခငါးရာေက်ာ္႐ွိတဲ့႐ြာႀကီးမွာ ေစတီေတာ္ တစ္ဆူေတာ့႐ွိသင့္ပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးတို႔ တိုင္းျပည္က ဗုဒၶဘာသာတိုင္းျပည္မို႔ ႐ြာတိုင္းမွာ ေစတီေတာ္ကေလးမ်ား႐ွိၾကတယ္၊ ေအာက္ထစ္ဆံုး ကိုးေတာင္ ျပည့္ ေစတီေလးေတြ ေ တာင္ ႐ြာအတြက္ အင္မတန္ က်က္သေရ႐ွိပါတယ္၊ ဒီစစ္မႈ႔ထမ္းေဟာင္း႐ြာႀကီးမွာ ေစတီေတာ္ မ႐ွိဘူး ျဖစ္ေနတယ္၊ တည္ေပးရင္ေတာ့ အလြန္ေကာင္းပါတယ္ ဒကာႀကီးလို႔” ေျပာလိုက္မိတယ္။ေနာက္တစ္ပါတ္ ဆယ္ရက္အၾကာမွာေတာ့ ဆရာေတာ္လိုအပ္တဲ ့ေစတီေတာ္ပံုစံနဲ႔ ဘုရားဘြဲ႔ေတာ္အမည္ကို တည္ထား ေပးရန္ ညႊန္ၾကားပါေၾကာင္းကို ဝန္ထမ္းမ်ားေရာက္လာႀကၿပီး ေလွ်ာက္ထားၾကတယ္။
ေ႐ႊတိဂံုပံုစံတူ ဉာဏ္ေတာ္ (၂၁)ေပအျမင့္၊ အရံေစတီ ငယ္မ်ား၊ မုဒ္ဦးတံတိုင္းနဲ႔ မီးသြယ္တန္းၿပီးသည္အထိ ေဆာင္႐ြက္ေပးသည္အျပင္ ကတၲရာလမ္းလည္း ခင္းေပး ပါတယ္။ ဗိုလ္ႀကီးတစ္ဦး၊ တပ္ၾကပ္တစ္ဦး ႀကီးၾကပ္ၿပီး (၁၀)လနဲ႔အၿပီး တည္ေပးၾကတယ္။ပုတီးမွာ သိဒၶိမ်ား ကိန္းေနမလား ဆိုတာကို တစ္ခါတေလ စဥ္းစားမိတယ္။ အလို႐ွိတာကို ၿပီးစီးႏိုင္စြမ္း႐ွိတာကို သိဒၶိလို႔ ဆိုတယ္ မဟုတ္လား။ ထိုစဥ္က စာေမးပြဲ ေအာင္ခ်င္တာ၊ ဘုရားတည္ေပးခ်င္တာဘဲ အလို႐ွိတာ၊ တျခားဘာမွ ဆႏၵမ႐ွိဘူး၊ ငယ္ႏု ခ်ိန္ဆိုေတာ့ လိုအပ္တာေတြကလည္း ဟုတ္တိပတ္တိ မ်ားမ်ားစားစား မ႐ွိလွေသး၊ ယခုေတာ့ အသက္ရလာၿပီ၊ လိုခ်င္တာေတြ ျဖစ္ခ်င္တာေတြ ကလည္း မ်ားလာၿပီမို႔ ပုတီးစိပ္ရင္းနဲ႔ ေလာဘကို အရွိန္သတ္ ဘရိတ္အုပ္ေနရပါေတာ့တယ္။
အ႐ွင္ပညာသီဟာဘိဝံသ(ပဥၥနိကာယ္)
