စိတ္ဓါတ္စင္ၾကယ္မွ ဘ၀လွမည္
ကၽြန္မတို႔ လူႀကီးကေတာ့ေလ
႐ုပ္ကေတာ့ မင္းသားေလးက်ေနတာပဲ ႏုေခ်ာလွလိုက္တာ။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ကခဏခဏဆိုးလြန္းလို႔ ေဒါသ
ထြက္လြန္းျဖစ္ေနေတာ့ အလြန္ပဲ အက်ည္းတန္ လွတယ္။ ႐ုက္ကလွေပမယ့္
စိတ္ကေဒါသလြန္ကဲေနေတာ့မလွေတာ့ဘူးေနာ္ဆရာ။
တစ္ေန႕တြင္ ၀န္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကသူ၏႐ုံးမွ အႀကီးအကဲတစ္ဦး၏ ေဒါသႀကီးပံု စိတ္ဆိုး တတ္ပံုႏွင့္ ပတ္သတ္ေသာ႐ုပ္သြင္အမူအရာႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး အထက္ပါအတိုင္းေျပပါသည္။
စာေရးသူက ထိုအမ်ဳိးသမီးေျပာျပေသာစကားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ သံယုတၱအ႒ကထာ၌ ေဟာထား ေသာ ႐ုပ္တရားသည္ ညစ္ႏြမ္းသည္ရွိေသာ္သတၱ၀ါေတြ မွန္သမွ်တို႔သည္ ညစ္ႏြမ္းၾကရကုန္၏။ ႐ုပ္တရားသည္ စင္ၾကယ္သည္ရွိေသာ္ သတၱ၀ါေတြ ြစင္ၾကယ္ၾကရကုန္၏။ ဤသုိ႔႐ုပ္စင္ၾကယ္လွ်င္ သတၱ၀ါေတြ စိတ္စင္ၾကယ္၏ဟူ၍ ငါဘုရားေဟာေတာ္မမူ။
စိတ္တရားသည္ ညစ္ႏြမ္းသည္ရွိေသာ္ သူသူငါငါ သတၱ၀ါမွန္သမွ်တို႔သည္ ညစ္ႏြမ္းၾကရေလသည္။ စိတ္သည္ စင္ၾကယ္သည္ရွိေသာ္ သတၱ၀ါေတြစင္ ၾကယ္ၾကရေလကုန္၏။ ဤသို႔စိတ္စင္ၾကယ္လွ်င္
သတၱ၀ါေတြစင္ၾကယ္သည္။ စိတ္ညစ္ႏြမ္းလွ်င္ သတၱ၀ါေတြ ညစ္ႏြမး္သည္ဟူ၍ ဘုရားရွင္သည္ ေကာင္းစြာေဟာၾကားအပ္ေပသည္ဟူေသာ ဘုရားရွင္၏ ဆံုးမစကားေလးကို သတိရလိုက္ မိပါသည္။
ဤေလာကတြင္ ပုဂၢဳိလ္သတၱ၀ါဟူသမွ်တို႔သည္ မိမိတို႔၏ခႏၶာကုိယ္ကို ေခ်းေညာ္ကင္းစင္ေအာင္ မည္မွ်ပင္ ေရခ်ဳိးေပးေပး၊ မည္မွ်ပင္နံ႕သာလိမ္းမိတ္ကပ္ေတြျခယ္မႈန္းေပးေပး ခႏၶာကိုယ္မည္မွ်ပင္ စင္ၾကယ္ေနစင္ၾကယ္ေန စိတ္ထားမေကာင္းလွ်င္ စင္ၾကယ္ေသာခႏၶာကုိယ္ရွိသည္မမည္ေပ။
မည္မွ်ပင္ေခ်ာေမာလွပေနေသာ မိန္းကေလး ေယာက္်ားကေလးျဖစ္ေစ အတြင္း၌မေကာင္းေသာ စိတ္ယုတ္မာမ်ား ေဒါသတရား အဘိဇၥ်ာ ဣႆာမစၧရိယတရားမ်ား မာန္မာနတရားမ်ားရွိေနလွ်င္ထို မိန္းကေလး ေယာက်္ားကေလး၏ အလွသည္မစင္ၾကယ္ မသန္႔ရွင္းမမြန္ျမတ္ေတာ့ေပ။
အတြင္းစိတ္ဓါတ္ေကာင္းမြန္စင္ၾကယ္ၿပီးျဖဴစင္ေသာ ေမတၱာတရားရွိေနလွ်င္ ထိုပုဂၢဳိလ္သည္ ႐ုပ္ ႐ူပါကာယ မလွပေစကာမူ ၾကည့္႐ႈ၍ေကာင္းခဲ့ပါသည္။ ႐ႈခ်င္ဖြယ္္ရွိပါသည္။ စိတ္ မစင္ၾကယ္ သူကိုျမင္ရသူအဖို႔စိတ္ႏုလံုးမေအးခ်မ္းေစဘဲ အၿမဲပူေလာင္ ေၾကာင့္က်မႈ၊ ေၾကာက္ရြံ႕မႈကို ခံစားေန ရေစသည္။ထို႔ေၾကာင့္ ထိုပုဂၢဳိလ္ဟူသမွ်တို႔သည္ စိတ္စင္ၾကယ္ေစရန္အလြန္ပင္လိုအပ္လွေပသည္။
ေလာကတြင္ လူတို႔၏စိတ္ဓါတ္ကို ညစ္ႏြမ္းေစေသာ တရားမ်ားရွိၾကပါသည္။ ထိုတရားမ်ားမွာ ၁။ အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႕၊ အရသာ၊ အေတြ႕အထိဟူေသာ အာ႐ုံေျခာက္ပါးျဖစ္ေပၚလာသမွ်ကို တပ္မက္ စြဲလမ္းငမ္းငမ္းတက္ တပ္မက္လိုခ်င္မႈ၊ ဒယ္အိုးကင္းပူပူေပၚ၌ အမဲသားတစ္ကို ျပစ္ခ် လုိက္ကာ တစ္ခါတည္း ကပ္ၿငိသကဲ့သို႔ ထင္လာျမင္လာေသာအာ႐ုံ၌ ကပ္ၿငိ တြယ္တာမႈ ျဖစ္ေသာ စိတ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ ထိုစိတ္မ်ဳိး ျဖစ္ေနသူသည္ စိတ္မေအးခ်မ္း အၿမဲညစ္ႏြမ္းေနရသည္။ ယင္းကို ပါဠိဘာသာအားျဖင့္ ေလာဘဟုေခၚသည္။
ေျမြေပြးေျမြေဟာက္ကို တုတ္ျဖင့္ ပုတ္ခတ္သည့္အခါ ႐ွဴးခနဲထလာသကဲ့သုိ႔ မႏွစ္သက္ဖြယ္ေသာ အာ႐ုံႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳလာရသည့္အခါ ႐ႈး႐ႈးရွဲရွဲျဖစ္၍ ကိုယ္ေရာ စိတ္ပါၾကမ္းတမ္းလ်က္ အမ်က္ထြက္ေသာစိတ္မ်ဳိး ရွိသူမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ထိုသူသည္ မိမိမွီရာကိုယ္စိတ္ ႏွစ္ပါးကို ဖ်က္စီးတတ္၏။ အမ်က္ထြက္ေသာအခါ ယွဥ္ဖက္တရားတို႔လည္း ပူပူေလာင္ေလာင္ရွိသည္။
တစ္ေန႕တြင္ ၀န္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကသူ၏႐ုံးမွ အႀကီးအကဲတစ္ဦး၏ ေဒါသႀကီးပံု စိတ္ဆိုး တတ္ပံုႏွင့္ ပတ္သတ္ေသာ႐ုပ္သြင္အမူအရာႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး အထက္ပါအတိုင္းေျပပါသည္။
စာေရးသူက ထိုအမ်ဳိးသမီးေျပာျပေသာစကားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ သံယုတၱအ႒ကထာ၌ ေဟာထား ေသာ ႐ုပ္တရားသည္ ညစ္ႏြမ္းသည္ရွိေသာ္သတၱ၀ါေတြ မွန္သမွ်တို႔သည္ ညစ္ႏြမ္းၾကရကုန္၏။ ႐ုပ္တရားသည္ စင္ၾကယ္သည္ရွိေသာ္ သတၱ၀ါေတြ ြစင္ၾကယ္ၾကရကုန္၏။ ဤသုိ႔႐ုပ္စင္ၾကယ္လွ်င္ သတၱ၀ါေတြ စိတ္စင္ၾကယ္၏ဟူ၍ ငါဘုရားေဟာေတာ္မမူ။
စိတ္တရားသည္ ညစ္ႏြမ္းသည္ရွိေသာ္ သူသူငါငါ သတၱ၀ါမွန္သမွ်တို႔သည္ ညစ္ႏြမ္းၾကရေလသည္။ စိတ္သည္ စင္ၾကယ္သည္ရွိေသာ္ သတၱ၀ါေတြစင္ ၾကယ္ၾကရေလကုန္၏။ ဤသို႔စိတ္စင္ၾကယ္လွ်င္
သတၱ၀ါေတြစင္ၾကယ္သည္။ စိတ္ညစ္ႏြမ္းလွ်င္ သတၱ၀ါေတြ ညစ္ႏြမး္သည္ဟူ၍ ဘုရားရွင္သည္ ေကာင္းစြာေဟာၾကားအပ္ေပသည္ဟူေသာ ဘုရားရွင္၏ ဆံုးမစကားေလးကို သတိရလိုက္ မိပါသည္။
ဤေလာကတြင္ ပုဂၢဳိလ္သတၱ၀ါဟူသမွ်တို႔သည္ မိမိတို႔၏ခႏၶာကုိယ္ကို ေခ်းေညာ္ကင္းစင္ေအာင္ မည္မွ်ပင္ ေရခ်ဳိးေပးေပး၊ မည္မွ်ပင္နံ႕သာလိမ္းမိတ္ကပ္ေတြျခယ္မႈန္းေပးေပး ခႏၶာကိုယ္မည္မွ်ပင္ စင္ၾကယ္ေနစင္ၾကယ္ေန စိတ္ထားမေကာင္းလွ်င္ စင္ၾကယ္ေသာခႏၶာကုိယ္ရွိသည္မမည္ေပ။
မည္မွ်ပင္ေခ်ာေမာလွပေနေသာ မိန္းကေလး ေယာက္်ားကေလးျဖစ္ေစ အတြင္း၌မေကာင္းေသာ စိတ္ယုတ္မာမ်ား ေဒါသတရား အဘိဇၥ်ာ ဣႆာမစၧရိယတရားမ်ား မာန္မာနတရားမ်ားရွိေနလွ်င္ထို မိန္းကေလး ေယာက်္ားကေလး၏ အလွသည္မစင္ၾကယ္ မသန္႔ရွင္းမမြန္ျမတ္ေတာ့ေပ။
အတြင္းစိတ္ဓါတ္ေကာင္းမြန္စင္ၾကယ္ၿပီးျဖဴစင္ေသာ ေမတၱာတရားရွိေနလွ်င္ ထိုပုဂၢဳိလ္သည္ ႐ုပ္ ႐ူပါကာယ မလွပေစကာမူ ၾကည့္႐ႈ၍ေကာင္းခဲ့ပါသည္။ ႐ႈခ်င္ဖြယ္္ရွိပါသည္။ စိတ္ မစင္ၾကယ္ သူကိုျမင္ရသူအဖို႔စိတ္ႏုလံုးမေအးခ်မ္းေစဘဲ အၿမဲပူေလာင္ ေၾကာင့္က်မႈ၊ ေၾကာက္ရြံ႕မႈကို ခံစားေန ရေစသည္။ထို႔ေၾကာင့္ ထိုပုဂၢဳိလ္ဟူသမွ်တို႔သည္ စိတ္စင္ၾကယ္ေစရန္အလြန္ပင္လိုအပ္လွေပသည္။
ေလာကတြင္ လူတို႔၏စိတ္ဓါတ္ကို ညစ္ႏြမ္းေစေသာ တရားမ်ားရွိၾကပါသည္။ ထိုတရားမ်ားမွာ ၁။ အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႕၊ အရသာ၊ အေတြ႕အထိဟူေသာ အာ႐ုံေျခာက္ပါးျဖစ္ေပၚလာသမွ်ကို တပ္မက္ စြဲလမ္းငမ္းငမ္းတက္ တပ္မက္လိုခ်င္မႈ၊ ဒယ္အိုးကင္းပူပူေပၚ၌ အမဲသားတစ္ကို ျပစ္ခ် လုိက္ကာ တစ္ခါတည္း ကပ္ၿငိသကဲ့သို႔ ထင္လာျမင္လာေသာအာ႐ုံ၌ ကပ္ၿငိ တြယ္တာမႈ ျဖစ္ေသာ စိတ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ ထိုစိတ္မ်ဳိး ျဖစ္ေနသူသည္ စိတ္မေအးခ်မ္း အၿမဲညစ္ႏြမ္းေနရသည္။ ယင္းကို ပါဠိဘာသာအားျဖင့္ ေလာဘဟုေခၚသည္။
ေျမြေပြးေျမြေဟာက္ကို တုတ္ျဖင့္ ပုတ္ခတ္သည့္အခါ ႐ွဴးခနဲထလာသကဲ့သုိ႔ မႏွစ္သက္ဖြယ္ေသာ အာ႐ုံႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳလာရသည့္အခါ ႐ႈး႐ႈးရွဲရွဲျဖစ္၍ ကိုယ္ေရာ စိတ္ပါၾကမ္းတမ္းလ်က္ အမ်က္ထြက္ေသာစိတ္မ်ဳိး ရွိသူမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ထိုသူသည္ မိမိမွီရာကိုယ္စိတ္ ႏွစ္ပါးကို ဖ်က္စီးတတ္၏။ အမ်က္ထြက္ေသာအခါ ယွဥ္ဖက္တရားတို႔လည္း ပူပူေလာင္ေလာင္ရွိသည္။
ထိုအမ်က္ထြက္မႈဟူေသာစိတ္ ေစတသိက္တုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာစိတၱဇ႐ုပ္မ်ားသည္လည္း ေဒါသ အမ်က္ အရွိန္ေၾကာင့္ ပူပူေလာင္ေလာင္ရွိသည္။ ထိုစိတၱဇ႐ုပ္ႏွင့္ ပူးကပ္လ်က္ရွိေသာ ကမၼဇ႐ုပ္ ဥတု႐ုပ္ အာဟာရ႐ုပ္မ်ားသည္လည္း အပူဓါတ္ ကူးစက္၍ တစ္ကိုယ္လံုးေလာင္ကၽြမ္းခံရသည္။
ေဒါသအမ်က္ထြက္သည့္အခါ အသားအေရနီျမန္းလ်က္ တစ္ကိုယ္လံုး ဆတ္ဆတ္ တုန္ေန တတ္သည္။ ဤေဒါသအမ်က္သည္ ေဒါသထြက္ေနသူ၏ စိတ္ ႏွစ္ပါးအာ႐ုံကို ညစ္ႏြမ္း ဖ်က္စီး တတ္ပါသည္။ ယင္းကို ပါဠိဘာသာအားျဖင့္ ေဒါသဟုေခၚၾကပါသည္။
၃။ အာ႐ုံ၏သေဘာအမွန္ကို ဖံုးကြယ္တတ္မႈစိတ္မ်ဳိး ေမာဟ ျဖစ္သည္။ အာ႐ုံ၏ဟုတ္မွန္ေသာ သေဘာ ဟူသည္မွာ ဒုစ႐ုိက္တရားတို႔၏ မေကာင္းဆုိး၀ါးေသာသေဘာ။ သုစ႐ုိက္တရားတို႔၏ ေကာင္းေသာသေဘာ။ အတိတ္ဘ၀ အနာဂါတ္ဘ၀ ရွိျခင္းသေဘာ။ ဒုကၡသစၥာစသည္တို႔၏ သေဘာ။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္စသည္ လည္ပံုသေဘာ။ ဤသေဘာတရားအႏွစ္မ်ားကို မသိေအာင္ဖံုးလႊမ္း ကာကြယ္ျခင္းမ်ဳိးျဖစ္သည္။
ဒုစ႐ုိက္သေဘာကို သိၿပီးေသာ ပညာရွိႀကီးမ်ားပင္ ေတြေ၀မႈ (ေမာဟ) ၀င္လာသည့္အခါ ဒုစ႐ုိက္ အျပစ္ကုိမျမင္ဘဲ ျပဳမွားမိၾကေလသည္။ ေမာဟသည္ ရွိၿပီးသားပညာမ်က္စိကိုပင္ ကန္းေအာင္ ျပဳတတ္သည္။
၄။ ရာထူး၊ ဂုဏ္သိမ္၊ ဥစၥာ၊ ပညာ၊ အဆင့္၊ အမ်ဳိးအႏြယ္စသည္ျဖင့္ တစ္ဖက္လူထက္ျမတ္သည္ဟု မာန္တက္ျခင္း။ ထိုဂုဏ္သိမ္စသည္ျဖင့္ သင္တို႔ႏွင့္ငါ အတူတူပဲဟု မွတ္ထင္မာန္ထူျခင္း။ သူတို႔ေအာက္က်ေတာ့လည္း ငါကဘာအေရးစိုက္ရမွာလဲ၊ ကိုယ့္ရွိမွကိုယ္စားရတာဟု မာန္ထူျခင္း။ ဤသို႔ေသာမာန္သံုးမ်ဳိးျဖင့္ ခပ္ေထာင္ေထာင္ခပ္ၾကြ ၾကြခပ္မာမာ တက္ၾကြေမာက္မာေသာ စိတ္ထားမ်ဳိးရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းကို ပါဠိဘာသာအားျဖင့္မာနဟု ေခၚၾကပါသည္။
၅။ ေရွးေရွးဘ၀ ကုသုိလ္ကံေကာင္းေထာက္မ၍ ယုဘ၀ ဉာဏ္၀ီရိယတို႔ အတြက္ေၾကာင့္ ဥစၥာစည္းစိမ္ ဂုဏ္သိမ္ ထြက္ေနသူကုိ ျမင္ရၾကားရသည္ရွိေသာ္ ၀မ္းမေျမာက္ႏုိင္ဘဲ မ်က္ႏွာမဲ့ကာ ပါးစပ္ရြဲ႕ကာ ႏႈတ္ခမ္းစူကာ ေစာင္းကာ ေျမာင္းကာ ရွိပ္ကာ ရိပ္ကာ ၾကည့္႐ႈေျပာဆိုမႈ ကိုယ့္ထက္သာ မနာလိုဆိုသည့္အတိုင္း ထိုသူ၏ဂုဏ္သတင္းကို မၾကားလို နားမေထာင္လိုမႈ၊ ဇီးကြက္ေလာက္ေတာ့ ငွက္တိုင္းလွရဲ႕ဟု ကဲ့ရဲ႕မႈစိတ္ထားမ်ဳိး ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းကို ပါဠိလိုဣႆာ ဟုေခၚၾကပါသည္။
၆။ ရလတၱံ႕ေသာငါ့ပစၥည္း၊ ရၿပီးေသာငါ့ပစၥည္း ငါ့ပစၥည္းႏွင့္အလားတူ ပစၥည္းမ်ဳိးမ်ားကို သူတစ္ပါးအား မျဖစ္ပါေစသားဟု ျဖစ္ေသာစိတ္ထားမ်ဳိးျဖစ္သည္။ မိမိပစၥည္းကို မဖံုးလႊမ္း မကြယ္၀ွက္၍သာ သူတကာ ႏွင့္ဆက္ဆံရျပန္လည္း သည္းမခံႏုိင္ျခင္း စိတ္ထားမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ယင္းကို ၀န္တိုျခင္းဟူ၍လည္းေခၚသည္။
ယင္း၀န္တိုမႈ (၅)မ်ဳိးရွိသည္။
၁။ ေနရာ၌ ၀န္တိုမႈ။
၂။ ေဆြမ်ဳိးတို႔၌ ၀န္တိုမႈ။
၃။ ဥစၥာပစၥည္း၌ ၀န္တိုျခင္း။
၄။ အဆင္းဂုဏ္သတင္း၌ ၀န္တိုျခင္း။
၅။ အတတ္ပညာ၌ ၀န္တိုျခင္း။
ဤသို႔ေသာ ၀န္တိုစိတ္ဓါတ္မ်ားျဖစ္ေပၚလာပါက စိတ္ညစ္ႏြမ္းေစပါသည္။ စိတ္ညစ္ႏြမး္လွ်င္ ခႏၶာကိုယ္ ညစ္ႏြမ္းပါေတာ့သည္။
ထိုစိတ္ဓါတ္မ်ားဖယ္ရွားၿပီး မိမိ၏စိတ္ထဲမွာ သူတစ္ပါးအေပၚ ေကာင္းက်ဳိးလိုလားေသာစိတ္မ်ား ရွိေနရပါမည္။ ဒုကၡိတ သတၱ၀ါအေပၚသနားေသာက႐ုဏာစိတ္ ျဖစ္ေနရပါသည္။ သူမ်ား ခ်မ္းသာတာ ေကာင္းစားတာကို ၀မ္းသာေသာ မုဒိတာစိတ္ထား ျဖစ္ေနရပါသည္။ ဤစိတ္ဓါတ္မ်ား ျဖစ္ပြားေနလွ်င္ စိတ္ဟာစင္ၾကယ္ေနၿပီး စိတ္ႏွလံုးလည္းေအးခ်မ္းေနပါမည္။ လွပါေနပါမည္။
မိမိ၏စိတ္သည္ သဒၶါဆိုေသာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ စိတ္ေတြျဖစ္ေပၚလာလွ်င္ ၾကည္လင္ေစပါသည္။ စိတ္အညစ္အေၾကးမ်ားကင္းၿပီး စင္ၾကယ္ေသာ စိတ္ျဖစ္လာေစရန္ မည္သုိ႔လုပ္ရမည္နည္းဆိုက ေရေၾကာင့္ျဖစ္လာ ရြံ႕ညြံမွာ ေရသာစင္ေအာင္ျပဳ။ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္လာ မေကာင္းမႈမွာ စိတ္သာစင္ ေအာင္ျပဳဟု ဘုရားရွင္ေဟာၾကားထားသည့္အတုိင္း ေလာကမွာရြံညႊန္ဆိုတာ ေရေၾကာင့္ျဖစ္ ေပၚလာရပါသည္။ ေရေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာရေသာ ရြံ႕ညႊန္သည္ ေပက်ံလာၿပီဆိုလွ်င္ ေရႏွင့္ပင္စင္ ၾကယ္ေအာင္ျပဳလုပ္ရသကဲ့သုိ႔ မိမိ၏စိတ္သႏၱာန္မွာ မေကာင္းေသာစိတ္ေစတနာျဖစ္ေပၚလာလွ်င္
မိမိ၏စိတ္ကို သီလျဖင့္ေဆးေၾကာၿပီး စင္ၾကယ္ေအာင္ျပဳလုပ္ၾကရပါမည္။
မိမိ၏စိတ္ကို အဓိကတည္ေဆာက္ရမည္မွာသီလပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသီလရွိက မိမိတို႔သည္အရွက္
တရား အေၾကာက္တရား ရွိလာၿပီး မိမိစိတ္ကို စင္ၾကယ္ေအာင္ထိန္းသိမ္းႏုိင္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘ၀သံသရာအဆက္ဆက္ႏွင့္နိဗၺာန္ ေရာက္သည္အထိ မိမိဘ၀ကို စင္ၾကယ္မြန္ျမတ္ ေစလိုလွ်င္ စိတ္စင္ၾကယ္မႈကို အထူးတလည္ တည္ေဆာက္ၾကဖို႔ လုိအပ္ပါသည္။
စိတ္စင္ၾကယ္ေနေသာသူသည္ ဤဘ၀မွာပင္ မ်က္ႏွာလည္းအၿမဲၾကည္လင္၍ ျမင္ရသူမ်ားအဖို႔ စိတ္ႏွလံုးခ်မ္းေျမ့ေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ဘ၀ကို လွပေစလိုသူတို႔သည္ စိတ္ႏွလံုးကို အထူး စင္ၾကယ္ေစရန္ မိမိကိုယ္ကို သီလ တရား ဘာ၀နာတရားတို႔ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက ္က်င့္သံုး ေနထိုင္ရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားႏႈိးေဆာ္ရေပသည္။
တကၠသုိလ္သွ်င္သီရိ
၁။ ေနရာ၌ ၀န္တိုမႈ။
၂။ ေဆြမ်ဳိးတို႔၌ ၀န္တိုမႈ။
၃။ ဥစၥာပစၥည္း၌ ၀န္တိုျခင္း။
၄။ အဆင္းဂုဏ္သတင္း၌ ၀န္တိုျခင္း။
၅။ အတတ္ပညာ၌ ၀န္တိုျခင္း။
ဤသို႔ေသာ ၀န္တိုစိတ္ဓါတ္မ်ားျဖစ္ေပၚလာပါက စိတ္ညစ္ႏြမ္းေစပါသည္။ စိတ္ညစ္ႏြမး္လွ်င္ ခႏၶာကိုယ္ ညစ္ႏြမ္းပါေတာ့သည္။
ထိုစိတ္ဓါတ္မ်ားဖယ္ရွားၿပီး မိမိ၏စိတ္ထဲမွာ သူတစ္ပါးအေပၚ ေကာင္းက်ဳိးလိုလားေသာစိတ္မ်ား ရွိေနရပါမည္။ ဒုကၡိတ သတၱ၀ါအေပၚသနားေသာက႐ုဏာစိတ္ ျဖစ္ေနရပါသည္။ သူမ်ား ခ်မ္းသာတာ ေကာင္းစားတာကို ၀မ္းသာေသာ မုဒိတာစိတ္ထား ျဖစ္ေနရပါသည္။ ဤစိတ္ဓါတ္မ်ား ျဖစ္ပြားေနလွ်င္ စိတ္ဟာစင္ၾကယ္ေနၿပီး စိတ္ႏွလံုးလည္းေအးခ်မ္းေနပါမည္။ လွပါေနပါမည္။
မိမိ၏စိတ္သည္ သဒၶါဆိုေသာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ စိတ္ေတြျဖစ္ေပၚလာလွ်င္ ၾကည္လင္ေစပါသည္။ စိတ္အညစ္အေၾကးမ်ားကင္းၿပီး စင္ၾကယ္ေသာ စိတ္ျဖစ္လာေစရန္ မည္သုိ႔လုပ္ရမည္နည္းဆိုက ေရေၾကာင့္ျဖစ္လာ ရြံ႕ညြံမွာ ေရသာစင္ေအာင္ျပဳ။ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္လာ မေကာင္းမႈမွာ စိတ္သာစင္ ေအာင္ျပဳဟု ဘုရားရွင္ေဟာၾကားထားသည့္အတုိင္း ေလာကမွာရြံညႊန္ဆိုတာ ေရေၾကာင့္ျဖစ္ ေပၚလာရပါသည္။ ေရေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာရေသာ ရြံ႕ညႊန္သည္ ေပက်ံလာၿပီဆိုလွ်င္ ေရႏွင့္ပင္စင္ ၾကယ္ေအာင္ျပဳလုပ္ရသကဲ့သုိ႔ မိမိ၏စိတ္သႏၱာန္မွာ မေကာင္းေသာစိတ္ေစတနာျဖစ္ေပၚလာလွ်င္
မိမိ၏စိတ္ကို သီလျဖင့္ေဆးေၾကာၿပီး စင္ၾကယ္ေအာင္ျပဳလုပ္ၾကရပါမည္။
မိမိ၏စိတ္ကို အဓိကတည္ေဆာက္ရမည္မွာသီလပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသီလရွိက မိမိတို႔သည္အရွက္
တရား အေၾကာက္တရား ရွိလာၿပီး မိမိစိတ္ကို စင္ၾကယ္ေအာင္ထိန္းသိမ္းႏုိင္ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘ၀သံသရာအဆက္ဆက္ႏွင့္နိဗၺာန္ ေရာက္သည္အထိ မိမိဘ၀ကို စင္ၾကယ္မြန္ျမတ္ ေစလိုလွ်င္ စိတ္စင္ၾကယ္မႈကို အထူးတလည္ တည္ေဆာက္ၾကဖို႔ လုိအပ္ပါသည္။
စိတ္စင္ၾကယ္ေနေသာသူသည္ ဤဘ၀မွာပင္ မ်က္ႏွာလည္းအၿမဲၾကည္လင္၍ ျမင္ရသူမ်ားအဖို႔ စိတ္ႏွလံုးခ်မ္းေျမ့ေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ဘ၀ကို လွပေစလိုသူတို႔သည္ စိတ္ႏွလံုးကို အထူး စင္ၾကယ္ေစရန္ မိမိကိုယ္ကို သီလ တရား ဘာ၀နာတရားတို႔ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက ္က်င့္သံုး ေနထိုင္ရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားႏႈိးေဆာ္ရေပသည္။
တကၠသုိလ္သွ်င္သီရိ