ပညာရွိ တံခါးမွဴး
ေရွးေခတ္က ျမိဳ႔တျမိဳ႔
တည္မည္ဆိုလွ်င္ ရန္သူတို႔ တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီး၍ မရႏိုင္ေအာင္ စီမံၾကရ၏။ ျမိဳ႔ပတ္ပတ္လည္တြင္
အုတ္ျမစ္ကို ခိုင္ခိုင္ခ်ကာ တံတိုင္းျမင့္ျမင့္ ကာရံထားရ၏။ တံခါးတိုင္ႏွင့္တကြ တံခါးရြက္တို႔ကို
အခိုင္အခံ႔ တည္ေဆာင္ၾကရ၏။ မင္းေနျပည္ေတာ္ႏွင့္ အလြယ္တကူ ဆက္သြယ္၍ ရႏိုင္ေသာ ျမိဳ႔ဆိုလွ်င္
တံခါးႏွစ္ေပါက္ သံုးေပါက္ စသျဖင့္ သင့္ေတာ္သလို ထားႏိုင္၏။ မင္းေနျပည္ေတာ္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ရန္
ခက္ခဲသည့္ နယ္ျခားျမိဳ႔ဆိုလွ်င္ကား လံုျခံဳေရးကို အဓိက ထားရသျဖင့္ တံခါးတေပါက္တည္းသာ
ထားၾကရေပသည္။
ထိုကဲ့သို႔ နယ္ျခားျမိဳ႔ကို တာ၀န္ခံ ေစာင့္ေရွာက္ရသည့္ တံခါးမွဴးရာထူးကို အရည္အခ်င္းျပည့္၀သည့္ မင္းခ်င္းမ်ားကိုသာ ခန္႔ထားျမဲျဖစ္၏။ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း တံခါးမွဴး ထမ္းေဆာင္ရသည့္တာ၀န္မွာ တံခါး၀မွေန၍ လူ၀င္လူထြက္ စစ္ေဆးရျခင္း ျဖစ္၏။ နံနက္လင္း၍ ျမိဳ႔တံခါးႀကီး ဖြင့္လိုက္သည္ ဆိုလွ်င္ ျမိဳ႔တြင္းသားတို႔သည္ လုပ္ငန္းကိစၥအ၀၀ျဖင့္ အျပင္သို႔ ထြက္ၾကရ၏။
သူတို႔အထြက္တြင္ တံခါးမွဴးအတြက္ တာ၀န္မႀကီးလွေသာ္လည္း ျပန္၍အ၀င္မွာေတာ့ တာ၀န္ႀကီး ေလးလွ၏။ ျပန္၀င္လာသူ တေယာက္ခ်င္းကို အေသအခ်ာ ၾကည့္ရႈစစ္ေဆးကာ ျမိဳ႔တြင္းသားဟု အေသအခ်ာသိႏိုင္မွ ျမိဳ႔တြင္းသို႔ အ၀င္ခံရ၏။ အေသအခ်ာ မသိႏိုင္သည့္သူတို႔ကိုကား ျမိဳ႔တြင္းသို႔ မ၀င္ႏိုင္ရန္ တားျမစ္ရေလသည္။
ဤသို႔ေသာ တာ၀န္မ်ားအျပင္ ျမိဳ႔ကို လွည့္လည္ၾကည့္ရႈရေသာတာ၀န္လည္း ရွိေသး၏။ တံခါးမွဴး သည္ ျမိဳ႔ရိုးအျပင္ဘက္က ျမိိဳ႕ပတ္လမ္းအတိုင္း ေလွ်ာက္ကာ ျမိဳ႔ရိုးတံတိုင္းကို မ်က္ျခည္မျပတ္ ၾကည့္ရႈရ၏။ အကယ္၍ ေၾကာင္တေကာင္၀င္ႏိုင္-ထြက္ႏိုင္ေလာက္သည့္ အေပါက္ကေလး ရွိေနလွ်င္ပင္ သက္ဆိုင္ရာ အမႈထမ္းမ်ားကို ဆင့္ေခၚကာ ခ်က္ခ်င္း လက္ငင္း အပိတ္ခိုင္း လိုက္ရ ေလသည္။
တေန႔ေသာအခါ တံခါးမွဴးသည္ ျမိဳ႔ပတ္ပတ္လည္ကို ၾကည့္ရႈစစ္ေဆးရာ ျမိဳ႔ရိုးပတ္ပတ္လည္တြင္ အေပါက္အဟာဟူ၍ လံုး၀မေတြ႔ရေပ။ ဤတြင္ သူသည္ တံခါး၀တြင္ ရပ္လ်က္ စဥ္းစားမိသည္မွာ-
ျမင္သာထင္သာတဲ့ သတၱ၀ါမွန္သမွ် ဒီတံခါးတေပါက္တည္းကသာ ၀င္ၾကရလိမ့္မယ္။ ဒီအတူပဲ ထြက္ၾကတဲ့အခ်ိန္မွာလဲ ဒီတံခါး တေပါက္တည္းကသာ သူတို႔အားလံုး ထြက္ၾကရလိမ့္မယ္-ဟူ၍ ျဖစ္ေလသည္။
( ျမိဳ႔ဟူသည္မွာ နိဗၺာန္ )
သံယုတၱနိကာယ္ သတိပ႒ာနသံယုတ္ နာဠႏၵသုတ္ ပါဠိေတာ္တြင္ တရားစစ္သူႀကီးျဖစ္ေသာ အရွင္သာရိပုတၱရာက ဘုရားရွင္အား ေလွ်ာက္ထားေသာ ဥပမာပံု၀တၳဳ ျဖစ္ပါသည္။
နာဠႏၵျမိဳ႔၊ ဒုႆပါ၀ါရိက သူေဌးက မိမိ၏သရက္ဥယ်ာဥ္တြင္ ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းထားေသာ ေက်ာင္း၌ ဘုရားရွင္သီးတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ ေနာက္ပါရဟန္းမ်ားႏွင့္အတူ အရွင္သာရိပုတၱရာလည္း သီတင္းသံုးလ်က္ရွိ၏။
တေန႔သ၌ ဆြမ္းကိစၥမ်ားျပီးစီး၍ ဂႏၶကုဋိတိုက္ခန္းတြင္းသို႔ ဘုရားရွင္၀င္ေတာ္မူေသာအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ မိမိေန႔သန္႔ရာဌာနသို႔ လာခဲ့၏။ တပည့္ရဟန္းမ်ား ၀တ္ျပဳ၍ ျပန္သြားၾကေသာအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ ေန႔သန္႔ရာဌာနကို တံျမက္လွည္း၏။ ပခံုးေပၚတြင္ အသင့္ပါလာသည့္ သားေရနယ္ကို ေျမေပၚမွာ ျဖန္႔ခင္းလိုက္၏။ တပည့္မ်ားခပ္ေပထားခဲ့ေသာ ေရစင္ေရေကာင္းျဖင့္ လက္ႏွင့္ေျခတို႔ကို အေအးဓာတ္ရေအာင္ ဆြတ္ျဖန္းလိုက္၏။ ထို႔ေနာက္ သားေရနယ္ေပၚတြင္ ထက္၀ယ္ဖြဲ႔ေခြ ထိုင္ေနကာ အခ်ိန္ကိုသတ္မွတ္၍ ဖလသမာပတ္ ၀င္စားေလသည္။
သတ္မွတ္ထားခဲ့ေသာ အခ်ိန္ေစ့၍ ဖလသမာပတ္မွ ထေသာအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ မိမိရရွိထားသည့္ ဂုဏ္ေက်းဇူးတို႔ ျပန္လည္၍ဆင္ျခင္မိ၏။ ထိုအခါ ညစ္ေၾကးမတင္ စင္ၾကယ္ သန္႔ရွင္းသည့္ သီလမွ စတင္ကာ ဂုဏ္ေက်းဇူးအသီးသီးတို႔ ဆင့္ကာဆင့္ကာ ေပၚလာၾက၏။ သီလ၏ေနာက္တြင္ သမာဓိ၊ ပညာ၊ ၀ိမုတၱိ၊ ၀ိမုတၱဉာဏဒႆန၊ ပထမစ်ာန္ စေသာ စ်ာန္အဆင့္ဆင့္၊ ထို႔ေနာက္ မဂ္ေလးတန္၊ ဖိုလ္ေလးတန္၊ ပဋိသမၻိဒါဉာဏ္ေလးပါး အပါအ၀င္ သာ၀ကပါရမီဉာဏ္ ဟူသမွ်တို႔ တစမက်န္ ေပၚလာ ထင္လာၾကကုန္၏။ ေပၚလာ ထင္လာသည့္ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတြက မ်ားျပားလြန္းလွသျဖင့္ ဤ၍ဤမွ် ဂဏန္းခ်၍ သတ္မွတ္ပိုင္းျခား၍ မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ျဖစ္ေနၾက၏။
ဤတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ ဤသို႔ စဥ္းစားမိ၏-
ငါသည္ကား တစိတ္တေဒသမွ်သာ သိႏိုင္စြမ္းေသာ ပေဒသဉာဏ္ ရရွိထားသည့္ သာ၀ကတပါး ျဖစ္၏။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ သာ၀ကတပါး၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတြက ဤမွ်ေလာက္ မ်ားျပားေနေသးလွ်င္ ငါ၏ဆရာတဆူ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္တို႔ကား မည္မွ်ေလာက္ မ်ားျပားေပမည္နည္း။
ဤသို႔ စဥ္းစား၍ ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေတာ္ေက်းဇူးေတာ္တို႔ကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ေလရာ မိမိ ရရွိထားသည့္ ဂုဏ္ေက်းဇူးမ်ားႏွင့္ မႏႈိင္းယွဥ္ေလာက္ေအာင္ သာမြန္ျမင့္ျမတ္လွေသာ ဂဏန္းခ်၍ မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားျပားလွေသာ ဂုဏ္ေက်းဇူးတို႔ ေပၚလာ ထင္လာၾကကုန္၏။
ဤသို႔ ဂုဏ္ေက်းဇူးႏွစ္ရပ္တို႔ကို ယွဥ္စပ္၍ ဆင္ျခင္မိေသာအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာ၏ ရင္တြင္း၌ ျမစ္ႀကီးႏွစ္စင္း စီးဆင္းလာဘိသကဲ့သို႔ ပီတိေသာမနႆမ်ား ျပည့္လွ်မ္းလာၾက၏။ ဤသို႔ေသာ ပီတိေသာမနႆ တို႔ကို ဖြင့္အံေျပာၾကားဖို႔ ထိုက္တန္ေလာက္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ကို ရွာေဖြ လိုက္ေသာအခါ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးမွ တပါး အျခားမရွိေတာ့ဟု သေဘာေပါက္လာ၏။
ထို႔ေၾကာင့္ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ ညေနေစာင္း၍ ဘုရားရွင္တပါးတည္း ကိန္းေအာင္ေနရာမွ ထေတာ္မူလာသည့္အခ်ိန္၊ မ်ိဳးမည္စံုစြာ ပန္းမာလာအေပါင္းတို႔ အညႇာမွ ေၾကြက်လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ ဘုရားရွင္ေျခေတာ္ရင္း၌ ဦးခိုက္ရွိခိုးျပီးလွ်င္-
“အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္သည္ ဘုရားရွင္၏အေပၚ၌ ဤသို႔ယံုၾကည္ေလးျမတ္ပါ၏။ သဗၺညဳတဉာဏ္ သမၼာသေမၺာဓိဉာဏ္ အရာ၌ ဘုရားရွင္ထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေသာ အျခား တပါးေသာ ရဟန္းသည္၄င္း၊ ပုဏၰားသည္၄င္း၊ ေရွးကလည္း မေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးပါ။ ေနာက္ေနာင္ မွာလည္း ေပၚေပါက္လာမည္မဟုတ္ပါ။ ယခုေလာေလာဆယ္တြင္လည္း ေပၚေပါက္၍ မေနႏိုင္ပါဘုရား” ဟု အားပါးတရ ေလွ်ာက္ထား၏။
ဤတြင္ ဘုရားရွင္က-
“သာရိပုတၱရာ၊ သင္သည္ ျမင့္ျမတ္လွစြာေသာ တုန္လႈပ္ျခင္းကင္း၍ ရဲတင္းလွစြာေသာ ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ျဖင့္ ကိုယ္တိုင္သိသကဲ့သို႔ တိတိက်က် ျပတ္သားလွစြာေသာ စကားကို ဆိုဘိသည္တကား” ဟု မိန္႔ေတာ္မူျပီးမွ
“သာရိပုတၱရာ၊ အတိတ္တုန္းက ပြင့္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည့္ ဘုရားရွင္တို႔၏ စိတ္ကို သင့္စိတ္ျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္၍ သိႏိုင္ပါသေလာ” ဟု ေမးေတာ္မူ၏။
အနာဂတ္တြင္ ပြင့္ေတာ္မူလတံ႔ေသာ ဘုရားရွင္မ်ားႏွင့္ ယခုလက္ရွိ ပြင့္ေတာ္မူေနသည့္ ဘုရားရွင္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ဤသို႔ ေမးေတာ္မူ၏။
ေမးေတာ္မူေလသမွ်ကို အရွင္သာရိပုတၱရာက အရွင္ဘုရား မသိႏိုင္ပါ-ဟူ၍ခ်ည္း ေလွ်ာက္ထားေလရာ-
“သာရိပုတၱရာ၊ ထိုသို႔ မသိႏိုင္ပါဘဲလ်က္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ျမင့္ျမတ္လွစြာေသာ၊ တုန္လႈပ္ျခင္း ကင္း၍ ရဲတင္းလွစြာေသာ တိတိက်က် ျပတ္သားလွစြာေသာ စကားကို ဆိုရပါသနည္း။”
ထိုကဲ့သို႔ နယ္ျခားျမိဳ႔ကို တာ၀န္ခံ ေစာင့္ေရွာက္ရသည့္ တံခါးမွဴးရာထူးကို အရည္အခ်င္းျပည့္၀သည့္ မင္းခ်င္းမ်ားကိုသာ ခန္႔ထားျမဲျဖစ္၏။ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း တံခါးမွဴး ထမ္းေဆာင္ရသည့္တာ၀န္မွာ တံခါး၀မွေန၍ လူ၀င္လူထြက္ စစ္ေဆးရျခင္း ျဖစ္၏။ နံနက္လင္း၍ ျမိဳ႔တံခါးႀကီး ဖြင့္လိုက္သည္ ဆိုလွ်င္ ျမိဳ႔တြင္းသားတို႔သည္ လုပ္ငန္းကိစၥအ၀၀ျဖင့္ အျပင္သို႔ ထြက္ၾကရ၏။
သူတို႔အထြက္တြင္ တံခါးမွဴးအတြက္ တာ၀န္မႀကီးလွေသာ္လည္း ျပန္၍အ၀င္မွာေတာ့ တာ၀န္ႀကီး ေလးလွ၏။ ျပန္၀င္လာသူ တေယာက္ခ်င္းကို အေသအခ်ာ ၾကည့္ရႈစစ္ေဆးကာ ျမိဳ႔တြင္းသားဟု အေသအခ်ာသိႏိုင္မွ ျမိဳ႔တြင္းသို႔ အ၀င္ခံရ၏။ အေသအခ်ာ မသိႏိုင္သည့္သူတို႔ကိုကား ျမိဳ႔တြင္းသို႔ မ၀င္ႏိုင္ရန္ တားျမစ္ရေလသည္။
ဤသို႔ေသာ တာ၀န္မ်ားအျပင္ ျမိဳ႔ကို လွည့္လည္ၾကည့္ရႈရေသာတာ၀န္လည္း ရွိေသး၏။ တံခါးမွဴး သည္ ျမိဳ႔ရိုးအျပင္ဘက္က ျမိိဳ႕ပတ္လမ္းအတိုင္း ေလွ်ာက္ကာ ျမိဳ႔ရိုးတံတိုင္းကို မ်က္ျခည္မျပတ္ ၾကည့္ရႈရ၏။ အကယ္၍ ေၾကာင္တေကာင္၀င္ႏိုင္-ထြက္ႏိုင္ေလာက္သည့္ အေပါက္ကေလး ရွိေနလွ်င္ပင္ သက္ဆိုင္ရာ အမႈထမ္းမ်ားကို ဆင့္ေခၚကာ ခ်က္ခ်င္း လက္ငင္း အပိတ္ခိုင္း လိုက္ရ ေလသည္။
တေန႔ေသာအခါ တံခါးမွဴးသည္ ျမိဳ႔ပတ္ပတ္လည္ကို ၾကည့္ရႈစစ္ေဆးရာ ျမိဳ႔ရိုးပတ္ပတ္လည္တြင္ အေပါက္အဟာဟူ၍ လံုး၀မေတြ႔ရေပ။ ဤတြင္ သူသည္ တံခါး၀တြင္ ရပ္လ်က္ စဥ္းစားမိသည္မွာ-
ျမင္သာထင္သာတဲ့ သတၱ၀ါမွန္သမွ် ဒီတံခါးတေပါက္တည္းကသာ ၀င္ၾကရလိမ့္မယ္။ ဒီအတူပဲ ထြက္ၾကတဲ့အခ်ိန္မွာလဲ ဒီတံခါး တေပါက္တည္းကသာ သူတို႔အားလံုး ထြက္ၾကရလိမ့္မယ္-ဟူ၍ ျဖစ္ေလသည္။
( ျမိဳ႔ဟူသည္မွာ နိဗၺာန္ )
သံယုတၱနိကာယ္ သတိပ႒ာနသံယုတ္ နာဠႏၵသုတ္ ပါဠိေတာ္တြင္ တရားစစ္သူႀကီးျဖစ္ေသာ အရွင္သာရိပုတၱရာက ဘုရားရွင္အား ေလွ်ာက္ထားေသာ ဥပမာပံု၀တၳဳ ျဖစ္ပါသည္။
နာဠႏၵျမိဳ႔၊ ဒုႆပါ၀ါရိက သူေဌးက မိမိ၏သရက္ဥယ်ာဥ္တြင္ ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းထားေသာ ေက်ာင္း၌ ဘုရားရွင္သီးတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ ေနာက္ပါရဟန္းမ်ားႏွင့္အတူ အရွင္သာရိပုတၱရာလည္း သီတင္းသံုးလ်က္ရွိ၏။
တေန႔သ၌ ဆြမ္းကိစၥမ်ားျပီးစီး၍ ဂႏၶကုဋိတိုက္ခန္းတြင္းသို႔ ဘုရားရွင္၀င္ေတာ္မူေသာအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ မိမိေန႔သန္႔ရာဌာနသို႔ လာခဲ့၏။ တပည့္ရဟန္းမ်ား ၀တ္ျပဳ၍ ျပန္သြားၾကေသာအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ ေန႔သန္႔ရာဌာနကို တံျမက္လွည္း၏။ ပခံုးေပၚတြင္ အသင့္ပါလာသည့္ သားေရနယ္ကို ေျမေပၚမွာ ျဖန္႔ခင္းလိုက္၏။ တပည့္မ်ားခပ္ေပထားခဲ့ေသာ ေရစင္ေရေကာင္းျဖင့္ လက္ႏွင့္ေျခတို႔ကို အေအးဓာတ္ရေအာင္ ဆြတ္ျဖန္းလိုက္၏။ ထို႔ေနာက္ သားေရနယ္ေပၚတြင္ ထက္၀ယ္ဖြဲ႔ေခြ ထိုင္ေနကာ အခ်ိန္ကိုသတ္မွတ္၍ ဖလသမာပတ္ ၀င္စားေလသည္။
သတ္မွတ္ထားခဲ့ေသာ အခ်ိန္ေစ့၍ ဖလသမာပတ္မွ ထေသာအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ မိမိရရွိထားသည့္ ဂုဏ္ေက်းဇူးတို႔ ျပန္လည္၍ဆင္ျခင္မိ၏။ ထိုအခါ ညစ္ေၾကးမတင္ စင္ၾကယ္ သန္႔ရွင္းသည့္ သီလမွ စတင္ကာ ဂုဏ္ေက်းဇူးအသီးသီးတို႔ ဆင့္ကာဆင့္ကာ ေပၚလာၾက၏။ သီလ၏ေနာက္တြင္ သမာဓိ၊ ပညာ၊ ၀ိမုတၱိ၊ ၀ိမုတၱဉာဏဒႆန၊ ပထမစ်ာန္ စေသာ စ်ာန္အဆင့္ဆင့္၊ ထို႔ေနာက္ မဂ္ေလးတန္၊ ဖိုလ္ေလးတန္၊ ပဋိသမၻိဒါဉာဏ္ေလးပါး အပါအ၀င္ သာ၀ကပါရမီဉာဏ္ ဟူသမွ်တို႔ တစမက်န္ ေပၚလာ ထင္လာၾကကုန္၏။ ေပၚလာ ထင္လာသည့္ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတြက မ်ားျပားလြန္းလွသျဖင့္ ဤ၍ဤမွ် ဂဏန္းခ်၍ သတ္မွတ္ပိုင္းျခား၍ မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ျဖစ္ေနၾက၏။
ဤတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ ဤသို႔ စဥ္းစားမိ၏-
ငါသည္ကား တစိတ္တေဒသမွ်သာ သိႏိုင္စြမ္းေသာ ပေဒသဉာဏ္ ရရွိထားသည့္ သာ၀ကတပါး ျဖစ္၏။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ သာ၀ကတပါး၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတြက ဤမွ်ေလာက္ မ်ားျပားေနေသးလွ်င္ ငါ၏ဆရာတဆူ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္တို႔ကား မည္မွ်ေလာက္ မ်ားျပားေပမည္နည္း။
ဤသို႔ စဥ္းစား၍ ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေတာ္ေက်းဇူးေတာ္တို႔ကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ေလရာ မိမိ ရရွိထားသည့္ ဂုဏ္ေက်းဇူးမ်ားႏွင့္ မႏႈိင္းယွဥ္ေလာက္ေအာင္ သာမြန္ျမင့္ျမတ္လွေသာ ဂဏန္းခ်၍ မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားျပားလွေသာ ဂုဏ္ေက်းဇူးတို႔ ေပၚလာ ထင္လာၾကကုန္၏။
ဤသို႔ ဂုဏ္ေက်းဇူးႏွစ္ရပ္တို႔ကို ယွဥ္စပ္၍ ဆင္ျခင္မိေသာအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာ၏ ရင္တြင္း၌ ျမစ္ႀကီးႏွစ္စင္း စီးဆင္းလာဘိသကဲ့သို႔ ပီတိေသာမနႆမ်ား ျပည့္လွ်မ္းလာၾက၏။ ဤသို႔ေသာ ပီတိေသာမနႆ တို႔ကို ဖြင့္အံေျပာၾကားဖို႔ ထိုက္တန္ေလာက္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ကို ရွာေဖြ လိုက္ေသာအခါ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးမွ တပါး အျခားမရွိေတာ့ဟု သေဘာေပါက္လာ၏။
ထို႔ေၾကာင့္ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ ညေနေစာင္း၍ ဘုရားရွင္တပါးတည္း ကိန္းေအာင္ေနရာမွ ထေတာ္မူလာသည့္အခ်ိန္၊ မ်ိဳးမည္စံုစြာ ပန္းမာလာအေပါင္းတို႔ အညႇာမွ ေၾကြက်လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ ဘုရားရွင္ေျခေတာ္ရင္း၌ ဦးခိုက္ရွိခိုးျပီးလွ်င္-
“အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္သည္ ဘုရားရွင္၏အေပၚ၌ ဤသို႔ယံုၾကည္ေလးျမတ္ပါ၏။ သဗၺညဳတဉာဏ္ သမၼာသေမၺာဓိဉာဏ္ အရာ၌ ဘုရားရွင္ထက္ သာလြန္ျမင့္ျမတ္ေသာ အျခား တပါးေသာ ရဟန္းသည္၄င္း၊ ပုဏၰားသည္၄င္း၊ ေရွးကလည္း မေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးပါ။ ေနာက္ေနာင္ မွာလည္း ေပၚေပါက္လာမည္မဟုတ္ပါ။ ယခုေလာေလာဆယ္တြင္လည္း ေပၚေပါက္၍ မေနႏိုင္ပါဘုရား” ဟု အားပါးတရ ေလွ်ာက္ထား၏။
ဤတြင္ ဘုရားရွင္က-
“သာရိပုတၱရာ၊ သင္သည္ ျမင့္ျမတ္လွစြာေသာ တုန္လႈပ္ျခင္းကင္း၍ ရဲတင္းလွစြာေသာ ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ျဖင့္ ကိုယ္တိုင္သိသကဲ့သို႔ တိတိက်က် ျပတ္သားလွစြာေသာ စကားကို ဆိုဘိသည္တကား” ဟု မိန္႔ေတာ္မူျပီးမွ
“သာရိပုတၱရာ၊ အတိတ္တုန္းက ပြင့္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည့္ ဘုရားရွင္တို႔၏ စိတ္ကို သင့္စိတ္ျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္၍ သိႏိုင္ပါသေလာ” ဟု ေမးေတာ္မူ၏။
အနာဂတ္တြင္ ပြင့္ေတာ္မူလတံ႔ေသာ ဘုရားရွင္မ်ားႏွင့္ ယခုလက္ရွိ ပြင့္ေတာ္မူေနသည့္ ဘုရားရွင္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ဤသို႔ ေမးေတာ္မူ၏။
ေမးေတာ္မူေလသမွ်ကို အရွင္သာရိပုတၱရာက အရွင္ဘုရား မသိႏိုင္ပါ-ဟူ၍ခ်ည္း ေလွ်ာက္ထားေလရာ-
“သာရိပုတၱရာ၊ ထိုသို႔ မသိႏိုင္ပါဘဲလ်က္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ျမင့္ျမတ္လွစြာေသာ၊ တုန္လႈပ္ျခင္း ကင္း၍ ရဲတင္းလွစြာေသာ တိတိက်က် ျပတ္သားလွစြာေသာ စကားကို ဆိုရပါသနည္း။”
ဤသို႔ ေမးစစ္ေတာ္မူေသာအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာက-
“အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္မွာ အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္ ဘုရားရွင္တို႔၏စိတ္ကို မိမိစိတ္ျဖင့္ တိုက္ရိုက္ခ်ဥ္းကပ္၍ သိႏိုင္သည့္ဉာဏ္မ်ိဳးကား မရွိပါ။ နည္းယူမွန္းဆ၍ သိႏိုင္ေသာ အႏုမာန၊ နယဂၢါဟ ဉာဏ္မ်ိဳးသာ ရွိပါသည္။ ထိုဉာဏ္မ်ိဳးျဖင့္ သိႏိုင္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္ဘုရား” ဤသို႔ ေလွ်ာက္ထားျပီးလွ်င္ ထိုေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို ထင္ရွားေစရန္ အထက္ပါ ပညာရွိတံခါးမွဴး ဥပမာကို ထုတ္ေဆာင္ကာ-
“အရွင္ဘုရား၊ အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္ ဘုရားရွင္ဟူသမွ်တို႔သည္
နီ၀ရဏတရား ငါးပါးတို႔ကို ပယ္စြန္႔ၾကျပီးလွ်င္ သတိပ႒ာန္ေလးပါးတို႔၌ စိတ္ကို တည္ျငိမ္စြာ
စူးစိုက္ထားၾကကုန္လ်က္ ေဗာဇၩင္တရား ခုနစ္ပါးတို႔ကို နည္းမွန္လမ္းက် ပြားမ်ားကုန္၍ အတုမရွိ
ျမင့္ျမတ္လွစြာေသာ သမၼာသေမၺာဓိဉာဏ္ေတာ္ႀကီးကို ထိုးထြင္း၍ သိျမင္ေတာ္မူၾကပါသည္ဘုရား”
ဟု ေလွ်ာက္ထား၏။
အရွင္သာရိပုတၱရာ ေလွ်ာက္ထားေသာ ဥပမာပံု၀တၳဳထဲက အခ်က္အလက္တခုခ်င္းကို အ႒ကထာ ဆရာႀကီးက ဥပေမယ်ႏွင့္ တြဲစပ္၍ ျပပံုမွာ-
နယ္ျခားျမိဳ႔ ဟူသည္မွာ-နိဗၺာန္။
ျမိဳ႔ပတ္လမ္း ဟူသည္မွာ-ဟီရိ ( မေကာင္းမႈမွ ရွက္ျခင္း )
တံခါးေပါက္ ဟူသည္မွာ-အရိယာမဂ္။
ပညာရွိတံခါးမွဴး ဟူသည္မွာ-တရားစစ္သူႀကီး ျဖစ္ေသာ အရွင္သာရိပုတၱရာ။
ျမိဳ႔ထဲ၀င္ၾက-ထြက္ၾကေသာ ထင္သာ-ျမင္သာ သတၱ၀ါမ်ား ဟူသည္မွာ-အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္၌ ပြင့္ေတာ္မူၾကေသာ ဘုရားရွင္မ်ား။
တံခါးမွဴး၏ ဉာဏ္အျမင္၌ ထိုသတၱ၀ါတို႔ ၀င္ပံု ထြက္ပံုမ်ား ထင္ရွားျခင္းမွာ ထိုဘုရားရွင္တို႔၏ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ စေသာ ဂုဏ္ေက်းဇူးမ်ား အရွင္သာရိပုတၱရာ၏ ဉာဏ္အျမင္၌ ေပၚလြင္ ထင္ရွားေနျခင္းတို႔ ျဖစ္၏။
ဤသို႔ ေပၚလြင္ထင္ရွားပံုကို မိမိ၏ အႏုမာန၊ နယဂၢါဟဉာဏ္ျဖင့္ သိႏိုင္ေၾကာင္း အရွင္သာရိပုတၱရာက ဥပမာျဖင့္ ထင္ရွားေအာင္ ေလွ်ာက္ထားလိုက္ေပသည္။
( ၀ဏၰသီရိ )
အရွင္သာရိပုတၱရာ ေလွ်ာက္ထားေသာ ဥပမာပံု၀တၳဳထဲက အခ်က္အလက္တခုခ်င္းကို အ႒ကထာ ဆရာႀကီးက ဥပေမယ်ႏွင့္ တြဲစပ္၍ ျပပံုမွာ-
နယ္ျခားျမိဳ႔ ဟူသည္မွာ-နိဗၺာန္။
ျမိဳ႔ပတ္လမ္း ဟူသည္မွာ-ဟီရိ ( မေကာင္းမႈမွ ရွက္ျခင္း )
တံခါးေပါက္ ဟူသည္မွာ-အရိယာမဂ္။
ပညာရွိတံခါးမွဴး ဟူသည္မွာ-တရားစစ္သူႀကီး ျဖစ္ေသာ အရွင္သာရိပုတၱရာ။
ျမိဳ႔ထဲ၀င္ၾက-ထြက္ၾကေသာ ထင္သာ-ျမင္သာ သတၱ၀ါမ်ား ဟူသည္မွာ-အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္၌ ပြင့္ေတာ္မူၾကေသာ ဘုရားရွင္မ်ား။
တံခါးမွဴး၏ ဉာဏ္အျမင္၌ ထိုသတၱ၀ါတို႔ ၀င္ပံု ထြက္ပံုမ်ား ထင္ရွားျခင္းမွာ ထိုဘုရားရွင္တို႔၏ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ စေသာ ဂုဏ္ေက်းဇူးမ်ား အရွင္သာရိပုတၱရာ၏ ဉာဏ္အျမင္၌ ေပၚလြင္ ထင္ရွားေနျခင္းတို႔ ျဖစ္၏။
ဤသို႔ ေပၚလြင္ထင္ရွားပံုကို မိမိ၏ အႏုမာန၊ နယဂၢါဟဉာဏ္ျဖင့္ သိႏိုင္ေၾကာင္း အရွင္သာရိပုတၱရာက ဥပမာျဖင့္ ထင္ရွားေအာင္ ေလွ်ာက္ထားလိုက္ေပသည္။
( ၀ဏၰသီရိ )
