အပါယ္(၄)ပါး 四惡趣 စသည္...အဓိပၸါယ္ ရွင္းလင္းခ်က္
ကံသံုးပါး三業
၁။ ကာယကံ =ကိုယ္ျဖင့္ ျပဳေသာအမႈ၊
Kayakamma= deed, act, physical action (身業)
၂။ ၀စီကံ= ႏႈတ္ျဖင့္ ေျပာေသာအမႈ၊
Vacikamma= verbal
action. (口業)
၃။ မေနာကံ= စိတ္ျဖင့္ ၾကံစည္ေသာအမႈ။
Manokamma= mental action .(意業)
အပါယ္(၄)ပါး 四惡趣
အပါယ္(အပါယ)=ခ်မ္းသာကင္းေသာဘံု၊ ဘ၀။
Apaya =The four miserable
states of existences, namely, hell purgatory , the
realms of animals, the hungry miserable departed beings called peta, and the
abject loathsome beings called asura,
destined for evil.
၁။ ငရဲ = ခ်မ္းသာဟူသမွ် ဘာမွ် မရွိ၊ ခ်မ္းသာကင္းျပီး ဆင္းရဲ အတိျပီးေသာဘံု၊
အျမဲတမ္း ဆင္ရဲဒုကၡ ခံစားေနရေသာ အရပ္ေဒသကို ငရဲဟု ေခၚပါသည္။
1.
Niraya= a place devoid of wel-being; nether world;
Hell (consisting of 8 levels of major purgatories and 128 minaor hells.)
၂။ တိရစၧာန္= မဂ္ဖိုလ္မွ ဖီလာကန္႔လန္႔ျဖစ္ေသာ
သတၱ၀ါမ်ားကို တိရစၧာန္ ဟုေခၚပါသည္။ (ဆင္၊
ျမင္း ၊ ကၽြဲ ၊ ႏြား ၊ ေခြး ၊ ၾကက္ ၊ ငွက္ ငါးလိပ္စေသာ ကုန္းေန ေရေန အေျခေလးေခ်ာင္း
၊ အေျခႏွစ္ေခ်ာင္း ၊ အေျခအမ်ား သတၱ၀ါတို႕ႏွင့္ ေၿမြ စေသာ အေျခမရွိေသာ သတၱ၀ါမ်ား။)
2. Tiracchana= 'animal womb'; birth as animal. The animal kingdom
belongs to the sense-world see: loka is one of the 4 lower worlds see: apāya
and one of the 3 woeful courses of existence.
၃။ ၿပိတၱာ= ခ်မ္းသာအေပါင္းမွ ကင္းကြာသူမ်ား။ (တေစၧ ၊ မွင္စာ ၊ သရဲ သဘက္
အစိမ္း၊ ဖုတ္ေကာင္ ၊ က်တ္ေကာင္ စသည့္ ၿပိတၱာမ်ား။)
3. Peta= Hungry, miserable being belonging to one of the four
netherworlds and consigned there by its past misdeeds.
၄။ အသူရကာယ္= နတ္မ်ားကဲ့သို႔ မရဲရင့္ မေတာက္ေျပာင္သူမ်ား။ (ေတာ၊ ေတာင္၊
သမုဒၵရာ ကမ္း၌ေနေသာ ၿပိတၱာအသုရကာယ္မ်ား။ ေန႔စံညခံ ၊ ညခံေန႔စံ စသည္ျဖင့္ ခံေနၾကရရွာေသာ
အသူရကာယ္မ်ား။)
4. Asurakaya= One of the four miserable states of existence; a class
of dingy, abject beings known as
kalakancika asura.
四惡趣:〈阿白冽把〉
惡趣〈巴利語為阿罷牙〉:指眾生以惡業之因而趣之所,又稱無樂受苦之道途。
(一)
地獄道:無樂,得受盡苦報之境地,其依處在地下,故稱地獄,又為受盡苦難之處境。
(二)
畜生道:與四雙八輩相違逆之境地,只世間除人外之動物,〈如水牛、黃牛、魚、龜、雞、鳥等居於水路之動物〉。
(三)
餓鬼道:造餓鬼業因者所行之道途,處於與樂絕緣之境地者,〈如鬼、小妖怪、惡鬼、夜叉、羅剎,魅,鬼怪等〉。
(四)
修羅道:似神非神者,具微弱之通力而容貌醜陋者,多由貪、慢、疑三種業因而受果報者之道途。〈居於人間山地、海濱,如餓鬼、妖怪〉
ကပ္(၃)ပါး三災
ပ်က္စီးျခင္းကို ကပ္ ဟုေခၚ၏။
(၁)
သတၱႏၱရကပ္ = လက္နက္ေဘးေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးရျခင္း။
(၂) ေရာဂႏၱရကပ္ = အနာေရာဂါေဘးေၾကာင့္
ေသေၾကပ်က္စီးရျခင္း၊
(၃) ဒုဗၻိကၡႏၱရကပ္ = အစာေရစာ
ငတ္မြတ္မႈေဘးေၾကာင့္ ေသေၾကပ်က္စီးရျခင္း၊
Three Kappa (Disasters)
The three
pestilences consisting of;
1.
Satthantara
kappa= period of destruction due to the
pestilence
of war.
2.
Rogantara
kappa= period of destruction due to
disease.
3.
Dubbhikkhantara
kappa = period
of destruction due to the pestilence of famine.
ကပ္ဆိုက္ပံု။ ။
(၁)သတၱ၀ါတို႔
ေလာဘတရား ၾကီးမား လႊမ္းမိုးလာေသာအခါ ငတ္မြတ္မႈေဘး ဆိုက္ေရာက္လာတတ္သည္။
(၂) သတၱ၀ါတို႔
ေဒါသတရား ၾကီးမား လႊမ္းမိုးလာေသာအခါ သတ္ျဖတ္မႈ လက္နတ္ေဘး ဆိုက္ေရာက္လာတတ္သည္။
(၃) သတၱ၀ါတို႔
ေမာဟတရား ၾကီးမား လႊမ္းမိုးလာေသာအခါ ေရာဂါေဘး ဆိုက္ေရာက္လာတတ္သည္။
三災:〈指小三災:巴利文為:嗄冬巴〉
三災:指小三災,劫末所起之三種災害。
(一) 饑饉災〈斗卑看得剌〉
(二) 刀戰災〈答帶得剌〉
(三) 瘟疫災〈約甘得剌〉
三災之降臨之原因:
(一) 眾生界中貪婪之太重時,饑饉災變會降臨。
(二) 眾生界中瞋恚太盛之時,刀戮災變會出現。
(三) 眾生界中無明〈痴〉籠罩之時,瘟疫便會發生
ရပ္ျပစ္(၈)ပါး八難
မဂ္ဖိုလ္ရေအာင္ တရားအားထုတ္ခြင့္မရေသာၾကာင့္
အျပစ္ရွိေသာ အရပ္
ေဒသမ်ားကို ‘ရပ္ျပစ္’
ဟုေခၚပါသည္။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။
*ဘုရားပြင့္ခါ၊ ပါယ္သံုးရြာႏွင့္၊
ဒီဃာယုနတ္၊ ျဖစ္လတ္ ပစၥန္၊ မိစၦာဉာဏ္ရွိ၊ ဉာဏ္မရွိသား၊ ဉာဏ္ရွိျငားလည္း၊ ဘုရားမျဖစ္၊
က်မ္းဂန္လွစ္သည္၊ ရပ္ျပစ္(ဂ)ပါး သရုပ္တည္း။
*ဘုရားျဖစ္ထ၊ ပါယ္သံုး၀ႏွင့္၊ အသညသတ္၊
ျဖစ္လတ္ ပစၥန္၊ မိစၦာဉာဏ္ရွိ၊ ခ်ိဳ႕ဘိအဂၤါ၊ သာသနာကြယ္လစ္၊ ခါ၀ယ္ျဖစ္သည္၊ ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး
မွတ္ရန္တည္း။
(၁)(၂)(၃) ဘုရားပြင့္ခါ၊ ပါယ္သံးရြာ=ဘုရားပြင့္ေနဆဲအခါ ငရဲ ၊ တိရစၧာန္ ၊ၿပိတၱာ အပါယ္သံုးဘံုအရပ္၌
ျဖစ္ရသူမ်ား။ (အသုရကာယ္ကို ျပိတၱာဘံု၌ သြင္းယူရမည္။)
(၄) ဒီဃာယုနတ္=အသက္ရွည္ေသာနတ္ျဗဟၼာမ်ား၊ (ဘုရားရွင္ပြင့္ဆဲအခါ လြန္စြာ အသက္ရွည္ၾက၍ ဘုရားရွင္ကိုမဖူးေတြ႕ႏိုင္ ၊ တရားမနာႏိုင္ေသာ ခႏၶာကိုယ္သာ ရွိ၍ စိတ္၀ိဉာဏ္မရွိေသာ အသညသတ္ျဗဟၼာမ်ားႏွင့္
စိတ္ ၀ိဉာဏ္သာ ရွိျပီး ခႏၶာ ကိုယ္ မရွိေသာ အရူပျဗဟၼာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။)
(၅) ျဖစ္လတ္ ပစၥန္= ဘုရားရွင္ႏွင့္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား
မေရာက္ႏိုင္ေသာ အစြန္အဖ်ား ေတာၾကိဳေတာင္ၾကား ပစၥႏၲရာဇ္အရပ္၊
(၆) မိစၦာဉာဏ္ရွိ= ဘုရားပြင့္ဆဲ၊ သာသနာတည္ဆဲဲအခါ
မိစၧာဒိ႒ိအယူရွိသူမ်ား၊
(၇) ဉာဏ္မရွိသား= တရားေတာ္ကို နားလည္ေလာက္ေသာ
ဉာဏ္မရွိသူမ်ား၊
(၈) ဉာဏ္ရွိျငားလည္း၊ ဘုရားမျဖစ္= တရားေတာ္ကို
တတ္သိနားလည္ ေလာက္ ေသာ ဉာဏ္ရွိေသာ္ျငားလည္း ဘုရားသာသနာ မရွိေသာအခါ (ဘုရားမပြင့္ေသာ
ကမၻာ)၌ လူ ျဖစ္ရသူမ်ား။
The Eight Atthakkhanas (Inopportune Times)
- Being born in the Hell/ Niraya
- Being born as animals
- Being born as petas
- Being born as Asaannatta-brahamas and Arupa-brahamas.
- Being born as a human being in the remote part of a country which can not be reached by Buddha and his disciples.
- Being born as a human being having the wrong view during the time of the Buddha and his Teachings.
- Being born as a human being with no intellingence to understand the teachings of the Buddha.
- Being born as a human being with adequate intellingence to understand the teachings of the Buddha but not in the time of the Buddha.
八難:〈巴利文為:雅皮昔把〉
八難:只對見佛聞法〈四道四果〉有障礙之八種處境。
八難歌:雖有佛出世,身陷三餓道;
空微長壽神,生在邊遠地;
誤入邪門道,有形缺智慧;
智足不逢時,聞法八大難。
頭難二難三難:為“雖有佛出生,身陷三惡道”
句:指世間雖有佛住法之世,而因業報生於地獄、畜生、餓鬼三道者不得聞法。〈阿修羅在此句中歸餓鬼之列,故不另立難境〉
第四難境:〈地伽育神〉為生於長壽添之梵神〈指雖在佛世,但居於無想天和無色界之梵神因壽命太長,住於法樂,而無緣聞受佛法〉。
第五難境: 為“生在邊遠地”句:〈披剌毗散〉雖生於佛世,但居於荒山野嶺和邊遠地區之人,想聞受佛法亦無機緣。
第六難境:為“誤入邪門道” 〈媚撒漾昔〉:指雖
生在佛世,但因誤入邪道,不信正法而
錯過聞受佛法的機會。
第七難境:為“有形缺智慧”句〈漾木昔打〉指雖生在佛世,而生為愚笨之人,即聞法聽經亦無從理解之人。
第八難境:為“智足不逢時” 〈漾昔雅勒,勃雅木
皮〉句:指雖生來具大智慧,而因生於
無佛世界中,沒有緣法聞受佛法之人。
(၁) ေရ ၊ (၂) မီး ၊ (၃)
မင္းဆိုး ၊ (၄) ခုိးသူ ၊ (၅) အေမြခံသား သမီးဆိုး။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ေရ မီး သူခိုး၊ ေမြခံဆိုးႏွင့္၊ မင္းဆိုးအျပား၊
ရန္မ်ိဳးငါး၊ မွတ္သားၾကပါေလ။
- Floods
- Fire(Conflagrations)
- Bad Ruler
- Thieves
- Bad sons and daughters who are unworthy heirs
五敵:〈漾度謬,阿把〉
五敵: (一) 水災
(二) 火災
(三) 暴政
(四) 賊盜
(五) 不孝子女
五敵歌: 水火皆無情,賊盜與暴君;
子女皆違逆,五敵障修行。
၀ိပတၱိတရား(၄)ပါး四禍
၀ိပတၱိတရား= ေဖာက္ျပန္ခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္း၊
ပ်က္စီးျခင္းဟု အဓိပၸာယ္ရေလ၏။
(၁) ကာလ၀ိပတၱိ = မင္းဆိုး၊
မင္းယုတ္တို႔ အုပ္စိုးေသာအခါ ကာလ၌ ျဖစ္ရျခင္။
(၂) ဂတိ၀ိပတၱိ = အပါယ္ေလးပါးဘံုတို႔၌ ျဖစ္ရျခင္း။
(၃) ဥပဓိ၀ိပတၱိ = ရူပ္အဆင္း၊ ကိုယ္လတ္ အဂၤါ( ဥပဓိရုပ္)
ခ်ိဳ႕တဲ့ရျခင္း။
(၄) ပေယာဂ၀ိပတိၱ = မွန္ကန္ေသာ
ၾကိဳးစား အားထုတ္မႈ မရွိျခင္း။
ေဆာင္ပုဒ ္။ ။ ေဖာက္ျပန္ ခ်ြတ္ယြင္း၊ ပ်က္စီးျခင္း၊ ေခၚလ်ဥ္း
၀ိပတၱိ။
မင္းဆိုး အုပ္ခါ၊ ပါယ္ေလးရြာ၊ အဂၤါခ်ြတ္ယြင္း၊ အားထုတ္ကင္း၊
ေလးသင္းမွတ္ေလဘိ။
Four Vipatti
Vipatti= degeneration; dissolution as in;
1.
Kala
vipatti= dissolution from coinciding with
the visitation of the three great catastrophes.
2.
Gati
vipatti= degeneration by being destined
to be reborn in one of the four woeful states.
3.
Upadhi
vipatti= being maimed or disfigured.
4.
Payoga
vipatti= dissipation of diligence.
四禍:〈幸把迪,得雅,冽把〉
四禍:阻礙修行正業的四種不幸遭遇。
(一) 遇到殘虐的暴君當政之時。〈嗄剌,韋拔迪〉
(二) 身陷於四惡道之果報中。〈格迪,韋拔迪〉
(三) 四肢五官傷殘不全之人。
〈四肢五官:巴利語 為:“伍布迪尤”〉
(四) 沒有機緣得依正法修習之處境。
〈喲嗄,韋拔迪〉
四禍歌:災禍纏身礙修行,巴利話語韋拔迪;
厄運來時逢暴君,或是身陷四惡趣;
五官四肢殘缺苦,不依正法誤正業;
四禍害人真不淺,空來世間走一回 !
ဗ်သနတရား(၅)ပါး五失
ဗ်သနတရားငါးပါး= ပ်က္စီး ဆံုးပါးျခင္းကို ဗ်သနဟုေခၚသည္။
(၁) ဉာတိဗ်သန = ေဆြမ်ိဳး၊
သီအစ္ကို ေမာင္ႏွစ္မတို႔ ပ်က္စီးျခင္း၊
(၂) ေဘာဂဗ်သန = စီးပြါးဥစၥာ
လယ္ယာေျမတို႔ ပ်က္စီးျခင္း၊
(၃) ေရာဂဗ်သန = အနာေရာဂါ
တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးၿဖစ္၍ ပ်က္စီးျခင္း၊
(၄) ဒိ႒ိဗ်သန = မွားယြင္းေသာ
မိစၧာအယူကိုယူမိ၍ အယူမွန္ ပ်က္စီးျခင္း
(၅) သီလဗ်သန = အက်င့္စာရိတၱ၊
ကိုယ္က်င့္သီလ ပ်က္စီးျခင္း။
ေဆာင္ပုဒ ္။ ။ ဆံုးရႈံးပ်က္ျပား၊ ျပစ္မႈမ်ား၊ ေခၚျငား ဗ်သန။
ဉာတိ ေဘာဂ ေရာဂ ဒိ႒ိ၊ သီလထည့္၊ ငါးရွိ
သရုပ္ျပ။
ေဆြမ်ိဳး စီးပြါး၊ အနာမ်ား၊ ယူမွား
ပ်က္သီလ။
Five Byasana
Byasana= Ruination; loss;
five kinds of ruination are mentioned;
1. Nati byasana= loss of kin
(relatives).
2. Bhoga byasana= loss of
wealth.
3. Roga byasana= deterioration of health due to illness.
4. Ditthi byasana= subversion of right concepts.
5. Sila byasana= loss of
probity.
五失:〈巴利文稱為:白雅得納〉
五失:指不可彌補的五種重大損失。
(一) 失去親人。〈依阿迪,白阿得納〉
(二) 事業破產。〈波戛,白阿得納〉
(三) 患病身亡。〈喲伽,白阿得納〉
(四) 離道邪信。〈待提,白阿得納〉
(五) 無德敗行。〈地剌,白阿得納〉
五失歌:妨害修行五大失;家業破敗失親人;
病死邪信行乖舛;皆為世間不幸人。
မဂ္တရား
မဂ္တရား= ေသာတာပတၱိမဂ္၊ သကဒါဂါမိမဂ္၊ အနာဂါမိမဂ္၊ အရဟတၱမဂ္ အားျဖင့္
မဂ္တရား(၄)ပါး ရွိသည္။ ထိုမဂ္(၄)ပါး၌ ရွိေသာဉာဏ္။
Magga
Magga; Pathway to Nibbana. Constituents of the right path. (See also to Phala
四向智
四向智:預流向〈多達,八迪麥〉。一來向〈得伽大,伽蜜麥〉。
不還向〈阿那,伽蜜麥〉。阿羅漢向〈阿勒,哈搭麥〉等四向。此四向為通向涅槃之道途。修行四向之時,每向各有一智,稱為向智。
ဖိုလ္တရား
ဖိုလ္တရား= ေသာတာပတၱိဖိုလ္၊ သကဒါဂါမိဖိုလ္၊ အနာဂါမိဖိုလ္္၊ အရဟတၱ
ဖိုလ္အားျဖင့္ ဖိုလ္တရား(၄)ပါး ရွိသည္။ ထိုဖိုလ္္(၄)ပါး၌ ရွိေသာဉာဏ္။
Phala
Phala= The resultant of Magga;
fruition; Fruitional consciousness is of four types ;
1.
Sotapatti
phala; Fruitional consciousness of a Streamwinner.
2.
Sakadagami
phala; Fruitional consciousness of a Once returner.
3.
Anagami
phala; Fruitional consciousness of a Non-returner.
4.
Arahatta
phala; Fruitional consciousness of the Purified.
四果智
四果智:加行道〈多達,八迪坡〉。無間道〈得伽大,伽蜜坡〉。解脫道〈阿那,伽蜜坡〉。勝進道〈阿勒,哈搭坡〉。此四道為修行四向之證位果道。每道各有一智,稱為道置或果智。
နိဗၺာန္
နိဗၺာန္= တဏွာ စေသာ ကိေလသာအားလံုး၊
ဒုကၡအားလံုးတို႔၏ ကင္းျငိမ္းရာ နိဗၺာန္။
Nibbana
Nibbana; Liberation
from the endless rounds of suffering; Nirvana.
涅槃
涅槃:斷惡除惑,解脫世間一切煩惱之苦後,一世之果報盡,即入涅槃。