ကံ မ်ားႏွင့္စကားေျပာျခင္း

                                               ကံ မ်ားႏွင့္စကားေျပာျခင္း

အခ်ိန္ကာလကို ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚေျပာဆုိဖို႔ အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္၊ အနာဂတ္ရယ္လို႔ ကာလသံုးပါး သတ္မွတ္ထားၾကတယ္။ အတိတ္ျပဳမူခ်က္မ်ားက ပစၥဳပၸန္ကို ေမြးဖြားေပးသလို ပစၥဳပၸန္ျပဳမူခ်က္မ်ားက အနာဂတ္ကို ေမြးဖြားေပးတယ္။ အတိတ္နဲ႔ကင္းတဲ့ ပစၥဳပၸန္မရွိသလို ပစၥဳပၸန္မရွိရင္လဲ အနာဂတ္ဆိုတာ မရွိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ကာလသံုးပါးဟာ အခ်င္းခ်င္း ဆက္စပ္မွီခိုေနရပါတယ္။

ေလာကမွာ တစ္ခ်ိဳ႕က `ပစၥဳပၸန္ဆိုတာ အတိတ္က ျပဳမူလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားရဲ႕ အသီးအပြင့္ျဖစ္တယ္´လို႔ တရားေသမွတ္ယူထားတတ္ၾကတယ္။ ပစၥဳပၸန္အေျခအေနမွာ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အတိတ္ကိုသာ လႊဲဖယ္ပံုခ်တတ္ၾကတယ္။ ဒါဟာ ပစၥဳပၸန္လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားက အနာဂတ္ကုိပံုေဖာ္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာတရားကို မ်က္ကြယ္ျပဳလုိက္တာပဲ ျဖစ္တယ္။ 

ဗုဒၶဘာသာအလိုအရ ကာလသံုးပါးနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ျဖစ္စဥ္ဟာ အေၾကာင္းအက်ိဳးခဲြျခားလို႔ မရဘူး။ အမ်ားအားျဖင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ေနတာက ပစၥဳပၸန္အဆင္မေျပမႈက်ေတာ့ အတိတ္ကံ မေကာင္းလို႔ဟု ယူဆၾကၿပီး ပစၥဳပၸန္ေကာင္းရင္ အနာဂတ္ေကာင္းႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာတရားကို ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ေနၾကတယ္။ `ျဖစ္သမွ်အေၾကာင္းအေကာင္းခ်ည္းပဲ၊ အတိတ္က မေကာင္းခဲ့လို႔ ဒို႔ဒီလို ျဖစ္ေနရတာ´၊ အဲဒီလို တရားေသ ယူဆေနသ၍ေတာ့ ဗုဒၶဘာသာလို႔ အမည္ခံထားေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္ပါဘူး။ ပုေဗၺကတေဟတုဒိ႒ိဆိုတဲ့ ျဖစ္သမွ်အေၾကာင္း ေရွးကံအေဟာင္းခ်ည္းပဲလို႔ ဆိုတဲ့ မိစၧာဒိ႒ိစာရင္း ၀င္သြားပါၿပီ။ ျဖစ္သမွ်အေၾကာင္း အေကာင္း၊ အဆိုးအားလံုးကို အတိတ္ကို ပံုခ်လိုက္တဲ့သေဘာပါ။

ဗုဒၶဘာသာမွာ အဓိက ေျပာေျပာေနတတ္တဲ့ `သေဗၺ သတၱာ ကမၼႆကာ၊ ကမၼံ သေတၱ ၀ိဘဇၨတိ - သတၱ၀ါေတြဟာ ကံသာလွ်င္ ကိုယ္ပုိင္ဥစၥာရွိၾကတယ္၊ သတၱ၀ါေတြကို ကံက ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားေပးတယ္´ဆိုတဲ့စကားထဲက `ကံ´ဆိုတဲ့စကားကို နားမလည္ၾကလို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ `လွံထမ္းလာတာပဲ ျမင္ရတယ္၊ ကံထမ္းလာတာ မျမင္ရ´စေသာ စကားမ်ားျဖင့္လဲ ကံကို အဓိပၸာယ္အေကာက္အယူ မွားေနၾကပါတယ္။ 

`ကံ´ဆိုတာ မျမင္ရတဲ့၊ မိမိတို႔လက္လွမ္းမမီႏိုင္တဲ့ မိမိတို႔ဘ၀ အေကာင္းအဆိုးကို ျပဳျပင္ဖန္တီးေပးေနတဲ့ ဖန္ဆင္းရွင္ဘုရားတစ္ဆူလိုျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အျမင္အထိ လြဲမွားယူဆေနမိၾကတယ္။ ဒီလိုသာ ယူဆမိရင္ ဖန္ဆင္းရွင္က အရာရာကို ဖန္တီးေပးတယ္ဆိုတဲ့ ဖန္ဆင္းရွင္၀ါဒနဲ႔ ဘာမွထူးမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဖန္ဆင္းရွင္၀ါဒက ဖန္ဆင္းရွင္၊ ဗုဒၶ၀ါဒက `ကံ´။ ဒီေလာက္ပဲ ထူးျခားေနပါလိမ့္မယ္။

ဖန္ဆင္းရွင္၀ါဒမွာ `ျဖစ္ေပၚျခင္း၊ တည္ရွိျခင္း၊ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ျခင္း´အားလံုးဟာ ဖန္ဆင္းရွင္ျပ႒ာန္းလိုက္တဲ့အတိုင္း ျဖစ္ေပၚေနရတယ္။ အေကာင္းအဆိုးသတ္မွတ္ခ်က္ဟာ ဖန္ဆင္းရွင္သာလွ်င္ အဓိက ခြဲျခားေ၀ဖန္ႏုိင္တယ္။ ဖန္ဆင္းရွင္က ေကာင္းဆိုလွ်င္ေကာင္း၊ မေကာင္းဆိုလွ်င္ မေကာင္းပဲ။ လူသားအေနနဲ႔ ထူးျခားၿပီး စဥ္းစားစရာမလိုဘူး။ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျခအေနအတြက္ ေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ဆိုးသည္ျဖစ္ေစ ဘာမွ ေစာဒကတက္ခြင့္မရွိဘူး။ ဖန္ဆင္းရွင္ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ပံုစံကြက္ထဲမွာ အလိုက္သင့္ စီးေမ်ာလိုက္ရံုပဲ။ အခ်ိဳ႕ဗုဒၶဘာသာေတြဟာလဲ မိမိတို႔ဘ၀ကို `မေကာင္းလဲ ကံ၊ ေကာင္းလဲ ကံ´လို႔သေဘာထားၿပီး `ကံ´ကိုပဲ ၀ကြက္အပ္ထားၾကတယ္။ `ကံ´ဆိုတဲ့ ပံုစံခြက္ထဲမွာ ေရစုန္ေမွ်ာ စီးဆင္းလြင့္ပါေနၾကတယ္။

ေလာကမွာ အခက္အခဲအက်ပ္အတည္းေတြဟာ တစ္ခ်ိန္မဟုတ္တစ္ခ်ိန္ ၾကံဳေတြ႕ေနၾကရတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ခုအတိုင္းအတာ၊ ကုမၸဏီစတဲ့အဖဲြ႕အစည္းအတိုင္းအတာ၊ မိသားစုအတိုင္းအတာ စသည္အေလ်ာက္ အက်ပ္အတည္းေတြက မိမိတို႔ အသက္ရွင္စဥ္ကာလမွာ ေတြ႕ေနရမွာပဲ။ အဲဒီလို အခက္အခဲေတြ ေတြ႕ၾကံဳရတဲ့အခါ ေဖာက္ထြက္ေက်ာ္လႊား လြန္ေျမာက္သြားသူေတြရွိသလို `ကံေပါ့ကြာ´ဆိုၿပီး ေရစုန္ေမွ်ာကာ `ကံ´ကို `၀´ကြက္ လက္ပိုက္ၾကည့္ေနသူေတြလဲ အမ်ားၾကီးရွိေနပါတယ္။ အဲဒီလို လူမ်ိဳးေတြဟာ အရႈံးသံသရာထဲမွာ ရႈံးၿပီးရင္းရႈံး၊ နစ္ၿပီးရင္းနစ္ ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ေနၾကရေတာ့တာပဲ။

လူေတြ ေျပာေနၾကတာပဲ။ `ကိုယ္လုပ္မွ ကိုယ္စားတာ´တဲ့။ မွန္ပါတယ္။ ဒီသေဘာတရားကို ခ်ဲ႕ထြင္သြားၾကဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္လုပ္မွ ကိုယ္စားရတာ၊ ကိုယ္လုပ္တာ ကိုယ္ခံရတာ၊ ကိုယ္တိုက္ပဲြ၀င္မွ ကိုယ္ေအာင္ပဲြရတာ၊ ကိုယ္ေတာင္းဆိုမွ ကိုယ္ရတာ၊ ကိုယ္တိုက္ထုတ္မွ ကိုယ္ႏိုင္တာ၊ အရာရာမွာ ကိုယ္ဆိုတဲ့ မိမိအေပၚမွာ မူတည္ေနတာခ်ည္းပဲ။ ေကာင္းက်ိဳးခံစားရတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဆိုးက်ိဳးခံရတာျဖစ္ျဖစ္ အဓိကလက္သည္တရားခံက ကိုယ္မွတစ္ပါး အျခားသူမရွိဘူး။ ကိုယ့္ဘ၀ကို ပံုေဖာ္ေနတဲ့ ဖန္ဆင္းရွင္ဆိုတာလဲ မရွိဘူး။ အတၱာဟိ အတၱေနာ နာေထာပဲ။ ကိုယ့္အားကို ကိုယ္ပဲ ကိုးစားရမွာ။ မျမင္ရတဲ့ ကံဆိုတဲ့ အျခားအရာလဲ မရွိဘူး။

`ကံ´ဆိုတဲ့စကားရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို နားလည္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ `ကံ´ဆိုတာ `ကမၼ´ဆိုတဲ့ ပါဠိစကားကို ပါဠိသက္ျမန္မာစကားေျပအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသံုးစြဲထားတာ ျဖစ္တယ္။ လိုရင္းဆိုရလွ်င္ `အလုပ္´၊ `အျပဳအမူ´၊ `လုပ္ေဆာင္ခ်က္´လို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ အျပဳခံသတၱိ သို႔မဟုတ္ Passive Type သေဘာရွိပါတယ္။ Active Type သေဘာရွိသူေတြ သို႔မဟုတ္ သတၱ၀ါေတြ ျပဳသမွ်၊ ေျပာသမွ်၊ ၾကံစည္သမွ်အရာေတြဟာ `ကံ´ေတြပါပဲ။ ကံဆိုတာ မျမင္ရတဲ့ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားၿပီး လူေတြရဲ႕ဘ၀ထဲ ေရာက္လာတဲ့ သေဘာတရားမဟုတ္ပါဘူး။ ေခတ္စကားနဲ႔ေျပာရရင္ ဘလိုင္းၾကီးလာေရာက္ၾကိဳးကိုင္ ျခယ္လွယ္ေနတဲ့အရာ မဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ပါလို႔ျဖစ္ေစ၊ မပါဘဲျဖစ္ေစ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ျပဳမူ၊ ေျပာဆို၊ ၾကံစည္ခဲ့တဲ့ `ကံ´က မိမိတို႔ရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈကို အေကာင္းအဆိုးစီမံေပးေနတာပါ။

ေမြးရပ္ေျမက အသိမိတ္ေဆြထဲမွာ `ကံေပါ့ေလ´လို႔ အၿမဲေျပာတတ္တဲ့ အေဒၚၾကီးတစ္ေယာက္ရွိပါတယ္။ သူကဆိုရင္ အၿမဲတမ္း ဘာေတြပဲ ၾကံဳေတြ႕ေတြ႕ ကံပဲ။ သူ႕ဟာသူ ေရခ်ိဳးမွားလို႔ ဖ်ားေနသူကို ေတြ႕ရင္လဲ `ေအာ္ သူခမ်ာ ကံမေကာင္းရွာဘူး´။ ၾကီးပြားေနသူတစ္ေယာက္ သူ႕ဟာသူ အရက္ေသာက္ မ်ာေပြၿပီး လုပ္ပံုလုပ္နည္းမမွန္လို႔ ဆင္းရဲသားဘ၀ေရာက္သူကိုေတြ႕လဲ ကံပဲ။ အရက္အလြန္အကၽြံေသာက္ၿပီး ရမ္းကားလို႔ ေဆးရံုတက္ေနရသူကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့လဲ ကံပဲ။ အေဒၚၾကီးေျပာတာ မဟုတ္ဘူးလား။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျပာေျပာေနတဲ့ ကံက အဓိပၸာယ္အေကာက္အယူလြဲေနတယ္။ `ကံမေကာင္းဘူး´လို႔ ေျပာတာဟာ `လုပ္ပံုလုပ္နည္း မမွန္ဘူး´လို႔ ေျပာမွ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ကံကို ထင္ဟပ္မိေစလိမ့္မယ္။ အမ်ားစု ရည္ညႊန္းတဲ့ကံဆိုတာ လက္ရွိျပဳမူခ်က္ေတြကို မရည္ညႊန္းဘဲ အတိတ္ကံကိုပဲ ရည္ညႊန္းတတ္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မွန္ေတာ့ မွန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ မွားတယ္လို႔ ဆိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။

တစ္ခ်ိဳ႕က လက္ရွိကိုယ့္လုပ္ရပ္ေတြ အသံုးမက်လို႔ အမွားအယြင္းေတြျဖစ္၊ ဆိုးက်ိဳးေတြ ခံစားေနရတာကို မျမင္ရတဲ့ကံကို သြားၿပီးလႊဲခ်ေနတတ္ၾကတယ္။ အမွားအယြင္းတစ္ခု၊ ဆံုးရႈံးမႈတစ္ခုနဲ႔ ၾကံဳေတြ႕လာရၿပီိဆိုရင္ အမွန္တကယ္ စဥ္းစားသင့္တာက `ငါလုပ္တာ ဘာေတြ မွားေနလဲ၊ ဘာေတြ လိုအပ္ေနခဲ့သလဲ´ဆိုတဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္လည္ဆန္းစစ္သင့္ပါတယ္။ အဲဒီလို ကိုယ့္လက္ရွိလုပ္ရပ္ရဲ႕ အမွားအယြင္း၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကိုျမင္မွ ေကာင္းမြန္တဲ့ သစ္လြင္တဲ့ အက်ိဳးၾကီးတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြအျဖစ္ ေပၚထြက္လာမွာပါ။ `ငါကေတာ့ အေကာင္းဆံုးလုပ္တာပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ကံမေကာင္းလုိ႔ ဘာမွျဖစ္မလာခဲ့ဘူး´လို႔ ဆိုတာဟာ ေရွ႕စကားေနာက္စကား မညီပါဘူး။ 

 ကိုယ့္အျမင္နဲ႔ကိုယ္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးဆိုတာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္တကယ္မွာ လိုအပ္ခ်က္တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခုရွိေနလို႔ မေအာင္ျမင္ျခင္းျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ရည္မွန္းခ်က္ေအာင္ျမင္ခ်င္ရင္ အဲဒီလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ေတြ႕ေအာင္ရွာရပါလိမ့္မယ္။ လိုအပ္ခ်က္ကို မရွာဘဲ `ကံမေကာင္းလို႔´ဆိုၿပီး ယူဆေနသမွ် လမ္းေၾကာင္းမွန္ကို ဘယ္ေတာ့မွ ေတြ႕မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

 

ေလာကမွာ ေျပာေျပာေနတတ္ၾကပါတယ္။ `ဒီေကာင္က ဘာလုပ္လုပ္ သိပ္အားမထုတ္ရဘူး၊ အကုန္ေအာင္ျမင္တာခ်ည္းပဲ´လို႔။ အဲဒီလို လူမ်ိဳးကို ေသခ်ာေလ့လာၾကည့္ရင္ ေအာင္ျမင္မႈအတြက္ အားသာခ်က္တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ရွိေနလို႔ပါ။ အေျပာေကာင္းျခင္း၊ စိတ္ရွည္ျခင္း၊ ေစတနာထားျခင္း စတဲ့ လက္ရွိေကာင္းကြက္ေလးေတြက သူ႕ကိုေအာင္ျမင္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေပးေနတတ္ပါတယ္။ `သူက အတိတ္က ဘာကံေတြမ်ား လုပ္ခဲ့သလဲမသိ၊ အမ်ားျမင္ခ်စ္ခင္ေနတာပဲ´လို႔လဲ ဆိုတတ္ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ အတိတ္ကံဆိုတာထက္ လက္ရွိသူရဲ႕ ေျပာပံုဆိုပံု၊ လုပ္ပံုကိုင္ပံု ဆက္ဆံပံုေတြကိုက ခ်စ္ခင္စရာ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ျဖစ္ေနပံုက လူတစ္ေယာက္ဟာ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရယူေနရသူေတြကို ေတြ႕တိုင္း `ဒီလူက ေတာ္ေတာ္ အတိတ္ကံေကာင္းခဲ့တာေနာ္´။ အဲဒီလိုခ်ည္းပဲ ေျပာေျပာေနတတ္ၾကတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဗုဒၶဘာသာလို႔ အမည္ခံထားေပမယ့္ မိစၧာဒိ႒ိဘ၀ေရာက္ေနရတဲ့သူေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။

 

အမ်ားသိ ပံုျပင္ေလးနဲ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ကုန္သည္ႏွစ္ဦး ကႏၱာရခရီးကို ျဖတ္ေက်ာ္သြားၾကတဲ့ ပံုျပင္ပါ။ တစ္ဦးက ေနာက္လိုက္ လွည္းငါးရာနဲ႔ ကႏၱာရခရီးကို အရင္ သြားႏွင့္တယ္။ ကႏၱာရထဲေရာက္ေတာ့ ဘီလူးေတြက ေရွ႕မွာမိုးေတြ ရြာေနတဲ့အေၾကာင္း၊ ေရေတြကို အပင္ပန္းခံ သယ္စရာမလိုေၾကာင္း…ေျပာပါတယ္။ သူတို႔ကိုယ္ေတြမွာလဲ ေရေတြရဲႊေနတဲ့ဟန္၊ ၾကာဖူးၾကာစြယ္ေတြ စားေနဟန္ သရုပ္ေဆာင္ၿပီး ေျပာတာဆိုေတာ့ အဆိုပါ ကုန္သည္ေခါင္းေဆာင္က ဘီလူးေတြရဲ႕ စကားကို နားေယာင္မိသြားတယ္။ ယံုၾကည္သြားခဲ့တယ္။ ဒါနဲ႔ သူ႕ေနာက္လိုက္ ခရီးသည္လွည္းသမားေတြကို ရွိသမွ်ေရေတြ အကုန္သြန္ခ်ထားခဲ့ဖို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ 

ဒီလိုနဲ႔ သြားရင္းသြားရင္း ကႏၲာရက ေျခာက္ေသြ႕၊ ေရကလဲ မေတြ႕နဲ႔ လွည္းသမားေတြအားလံုး ပင္ပန္းကုန္ေတာ့တာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဘီလူးေတြက အလြယ္တကူပဲ လွည္းကုန္သည္ေတြကို စားပစ္လိုက္ၾကတယ္။ ဒုတိယအဖြဲ႕လာေတာ့လဲ ဘီလူးေတြက ေရွးနည္းတူ ျဖားေယာင္းၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကုန္သည္က အေျမာ္အျမင္ၾကီးတယ္။ ဉာဏ္ရွိတယ္။ ႏႈိင္းႏိႈင္းခ်ိန္ခ်ိန္ လုပ္ေဆာင္တတ္တယ္။ ေရွ႕မွာ မိုးရြာေနတယ္ဆိုရင္ မိုးရိပ္ေတာ့ ေတြ႕ရမွာပဲ။ မိုးနံ႔ေတာ့ ရမွာပဲ။ ဒီလူေတြၾကည့္ရတာ အရိပ္လဲ မထြက္ဘူး။ မ်က္ေတာင္လဲ မခတ္ဘူး။ လူမျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဘီလူးေတြပဲ ျဖစ္ရမယ္လို႔ ယံုၾကည္လိုက္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ သူ႕ေနာက္လိုက္ လွည္းသမားေတြကို ေရေတြ သြန္မပစ္ၾကဖို႔၊ ဘီလူးေတြရဲ႕စကားကို နားမေယာင္ၾကဖို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ 

 ဒီလိုနဲ႔ ဒုတိယကုန္သည္ဟာ ပထမလွည္းကုန္သည္ရဲ႕ ကုန္ပစၥည္းေတြေရာ၊ ေစ်းႏႈန္းအျမတ္အစြန္းေတြပါရၿပီး အိမ္ျပန္ခရီးလွခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီပံုျပင္မွာ ေျပာခ်င္တာက ပထမကုန္သည္နဲ႔အဖြဲ႕ ဘီလူးေတြအစားခံရတာ၊ ကုန္ေတြ ဆံုးရႈံးရတာ၊ က်န္ခဲ့တဲ့ ဇနီးသားသမီးေတြ စိတ္ဆင္းရဲ ကိုယ္ဆင္းရဲ ဒုကၡေရာက္ၾကရတာဟာ `ေအာ္… သူတို႔ခမ်ာ ကံမေကာင္းရွာၾကဘူးေနာ္´လို႔ ဆိုမလား။ ဒုတိယကုန္သည္နဲ႔အဖဲြ႕ကိုေရာ `ေအာ္… သူတို႔ျဖင့္ ကံေကာင္းလိုက္ၾကတာ´လို႔ ဆိုမလား။ လုပ္ရပ္ဟာ ကံလို႔ သေဘာေပါက္ထားသူေတြအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ ပထမအဖြဲ႕ဟာ `ကံဆိုးတယ္´။ ဒုတိယအဖဲြ႕က `ကံေကာင္းတယ္´လို႔ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အသက္ပါ ဆံုးရႈံုးၿပီး မေကာင္းတဲ့အက်ိဳးဆက္ေတြ ခံစားသြားရတဲ့ ပထမအဖြဲ႕ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြဟာ မေကာင္းခဲ့ပါဘူး။

 ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္ပံုေတြက မမွန္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ဟာ ဆံုးရႈံုးမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ၾကရတာပါ။ ဒီလိုမွ မဟုတ္ဘဲ သူတို႔လုပ္ရပ္ေတြကို မ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး `မျမင္ရတဲ့ ကံ´ကို လႊဲခ်ေနၿပီဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီအယူအဆဟာ မွားယြင္းသြားပါၿပီ။ ပထမအဖြဲ႕ဟာ ဉာဏ္ပညာနဲ႔ ႏိႈင္းႏိႈင္းခ်ိန္ခ်ိန္ မလုပ္ေဆာင္ဘဲ မွားယြင္းဆံုးျဖတ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယအဖဲြ႕ေတာ့ မိမိရဲ႕ စဥ္းစားဆင္ျခင္ဉာဏ္၊ ဆည္းပူးထားတဲ့ ဗဟုသုတေတြနဲ႔ မွန္ကန္စြာ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ သူတို႔ရဲ႕ အက်ိဳးရလာဒ္ေတြ ျခားနားသြားခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္နယ္ပယ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ ရႈံုးနိမ့္ျခင္းႏွစ္ခုလံုးမွာ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ေလးေတြ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ရွိေနတတ္ပါတယ္။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ အဲဒီ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ေလးက ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ ရႈံးနိမ့္ျခင္းရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းတရား ျဖစ္ေနတတ္ျပန္ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္မႈရဖို႔ရန္အတြက္ ဗုဒၶဘာသာက ကံ၊ ဉာဏ္၊ ၀ီရိယ သံုးခုညီဖို႔ ေျပာပါတယ္။ အတိတ္ကာလက ၿပီးျပက္ခဲ့တဲ့ မိမိတို႔ရဲ႕ ေကာင္းကံ၊ ဆိုးကံေတြကို ဘာမွ ျပဳျပင္လို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့အရာေတြက ၿပီးသြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပစၥဳပၸန္လုပ္ေဆာင္ခ်က္(ကံ)ကို ဉာဏ္၊ ၀ီရိယနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ မွ်မွ်တတ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းအားျဖင့္ အတိတ္ဘ၀က ဆိုးကံေတြကို အေကာင္းဘက္ေရာက္ေအာင္ လမ္းေၾကာင္းလႊဲပစ္ႏိုင္ပါတယ္။

အတိတ္ကံဆိုတာ ပယ္ဖို႔မဟုတ္၊ လက္ေတြ႕ဘ၀လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ေမ့ထားလိုက္ဖို႔ပါ။ ပစၥဳပၸန္လုပ္ငန္းေတြမွာ ပစၥဳပၸန္က်က် ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ၿပီး အနာဂတ္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အသစ္ေတြကို ရဲရဲတင္းတင္း ထားရွိလုိက္ၾကဖို႔ပါ။ `ငါတို႔ကိုယ္က ကံဆိုးတာပါကြာ´ဆိုတာေတြကို ေမ့ေဖ်ာက္ၿပီး ကိေလသာတိုက္ပဲြ၊ ဘ၀တိုက္ပဲြ၊ အမွန္တရားတိုက္ပဲြနဲ႔ တိုက္ပဲြေပါင္းမ်ားစြာကို ဇြဲမေလွ်ာ့တမ္း၊ ေနာက္မဆုတ္တမ္း ဆက္လွမ္းၾကပါစို႔….။ 

 (အရွင္ကုသလသာမိ (ေပ်ာ္ဘြယ္) )