သႀကၤန္အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

 သႀကၤန္အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

သႀကၤန္ … ေၾသာ္ သႀကၤန္ … ႏွစ္အကူး ႐ႊင္ျမဴးေလတဲ့ သႀကၤန္ .. တဲ့။

သီခ်င္းေတြလဲ ၾကားဖူးရဲ႕ … သႀကၤန္မွာ ေပ်ာ္႐ႊင္ေနၾကသူေတြကိုလဲ ေတြ႕ဖူးခဲ့ေပမယ့္ ‘သႀကၤန္’ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို ေစ့ေစ့ငုငု ထဲထဲဝင္ဝင္ က်က်နနနားမလည္ခဲ့တာ အမွန္ပါ။ငယ္႐ြယ္သူေတြက သိလိုေရးနဲ႔ ေမးလာတဲ့အခါ သူတို႔ သေဘာက်ေအာင္ ေျဖစရာ သိပ္မရွိခဲ့ဘူး။ဒါနဲ႔ စာေပေတြထဲ သႀကၤန္အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္းဆိုသလို ေဖြရွာ ေလ့လာၾကည့္မိပါတယ္။
သႀကၤန္ပြဲေတာ္ဟူသည္ ျမန္မာျပည္အပါအဝင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြမွာႏွစ္သစ္ကို ႀကိဳဆိုတဲ့အေနနဲ႔ က်င္းပၾကတဲ့ ပြဲေတာ္တစ္ခု ျဖစ္သည္။

“ကူးေျပာင္းျခင္း”, “ေျပာင္းေ႐ႊ႕ျခင္း”ဟု အဓိပၸာယ္ရေသာ ပါဠိဘာသာ “သကၤႏၲ”၊သကၠတဘာသာ “သႀကၤႏၲ”တို႔ကို တိုက္႐ိုက္ ျမန္မာမႈျပဳ၍ ေခၚဆိုၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ဒီ ပါဠိဘာသာ “သကၤႏၲ”၊ သကၠတဘာသာ “သႀကၤႏၲ”ကေန ဆင္းသက္လာတဲ့ ေဝါဟာရဟာသက္ဆိုင္ရာ ေဒသေန ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘာသာစကား ယဥ္ေက်းမႈ ဝန္းက်င္အေျခအေနေတြေပၚမူတည္ၿပီး ကြဲျပား ျခားနားမႈ ရွိတာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ျမန္မာတို႔ရဲ႕ “သႀကၤန္”၊
ထိုင္းတို႔ရဲ႕ “ဆြန္ကရန္” (Song Kran)၊ကေမၻာဒီးယားတို႔ရဲ႕ “ခ်ိဳခ်နန္သေမး” (Chol Chnam Thmey)၊လာအိုတို႔ရဲ႕ “ဘီးမိုင္” (Bpee Mai)နဲ႔တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ ဒိုင္လူမ်ိဳးတို႔ရဲ႕ “ေရသဘင္ပြဲ”ဆိုတဲ့“ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္”တို႔ဟာ တစ္ခုတည္းေသာ ရင္းျမစ္က ဆင္းသက္လာတဲ့ပြဲေတာ္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။

● သႀကၤန္အက်ဥ္း ဆိုလိုရင္း

အခ်င္း ယူဇနာ ၅၀၊ လံုးဝန္း ယူဇနာ ၁၅၀ ရွိၿပီး အတြက္းဘက္ကား ေ႐ႊ၊အျပင္ဘက္ကား ဖလ္သားအတိနဲ႔ ၿပီးေသာ ‘ဘာဏုရာဇာ’မည္တဲ့ တနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္မင္းဟာနဝင္းတစ္လံုးမွ ေနၿပီး နဝင္းတစ္လံုးဆီ၊ နကၡတ္တစ္လံုးမွ နကၡတ္တစ္လံုးဆီ၊တစ္ရာသီမွ တစ္ရာသီသို႔ အစဥ္လိုက္ ‘ေျပာင္းေ႐ႊ႕ျခင္း’ကို အစြဲျပဳလို႔သႀကၤန္ေခၚဆိုေၾကာင္း ေလာကီက်မ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။ဒီေတာ့ သႀကၤန္ဆိုတာ ‘ေျပာင္းလဲျခင္း’၊ ‘ေျပာင္းေ႐ႊ႕ျခင္း’လို႔အက်ဥ္းအားျဖင့္ မွတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။

● သႀကၤန္အက်ယ္ သိမွတ္ဖြယ္

သႀကၤန္ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို အက်ဥ္းမွ်ျဖင့္ သေဘာေပါက္ နားလည္ဖို႔မလြယ္ကူဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ အက်ယ္ခ်ဲ႕ ေလ့လာ ရွာေဖြ မွတ္သားမိပါတယ္။
“ဤကမၻာေျမႀကီးသည္ ေနကို ဗဟိုျပဳ၍ မိႆရာသီမွ စ၍ ၿပိႆ၊ ေမထုန္၊ ကရကဋ္၊သိဟ္၊ ကန္၊ တူ၊ ၿဗိစၧာ၊ ဓႏု၊ မကာရ၊ ကုံ၊ မိန္ ဟူေသာ
ဆယ့္ႏွစ္ရာသီခြင္တို႔သို႔ အစဥ္လိုက္ ကူးေျပာင္း လွည့္လည္ၿပီးေနာက္ရက္ေပါင္း ၃၆၅ ရက္၊ ၆ နာရီ၊ ၁၂ မိနစ္၊ ၃၇ စကၠန္႔ျပည့္ေသာအခါ မိႆရာသီအစျဖစ္တဲ့ အႆဝနီနကၡတ္ ပထမပတ္သို႔ စတင္ ဝင္ေရာက္ပါတယ္။ ယင္းသို႔ရာသီခြင္တစ္ပတ္လည္ ဝင္ေရာက္စအခ်ိန္ကို ရာသီတစ္ခုမွ ရာသီတစ္ခုသို႔ကူးေျပာင္းေသာေၾကာင့္ “သႀကၤန္”က်သည္ဟု ေခၚဆိုပါတယ္။

● စူဠ မဟာ သႀကၤန္အခါ

တစ္ႏွစ္မွာ နဝင္းအေရအတြက္ ၁၀၈-နဝင္း ျဖစ္၍ သႀကၤန္ ၁၀၈ ႀကိမ္၊ နကၡတ္၂၇-လံုး ျဖစ္၍ သႀကၤန္ ၂၇ ႀကိမ္၊ ရာသီ ၁၂-ခု ျဖစ္၍ သႀကၤန္ ၁၂ ႀကိမ္ က်သည္၊၁၂ ႀကိမ္ ကူးေျပာင္းသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ယင္း ကူးေျပာင္းျခင္း သို႔မဟုတ္ သႀကၤန္က်ျခင္းတို႔မွာ “သာမညကူးေျပာင္းျခင္း” ျဖစ္၍ “အငယ္စား – စူဠသႀကၤန္”တို႔သာ ျဖစ္ေနသည့္အတြက္လူတို႔က အေလးအနက္ မထားၾကပါဘူး။
ၿဂိဳဟ္အေပါင္းတို႔၏ မိခင္ျဖစ္ေသာ တနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္ကိုသာ အေလးဂ႐ုျပဳကာ ႏွစ္၊လ၊ ရက္တို႔ကို မွတ္သားၾကေသာေၾကာင့္ တနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ကူးေျပာင္းျခင္းကိုသာလွ်င္ “သႀကၤန္”ဟုလည္းေကာင္း၊ “သႀကၤန္ႀကီး –မဟာသႀကၤန္”ဟုလည္းေကာင္း အေလးအျမတ္ျပဳ မွတ္သားလ်က္ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ ဆင္ႏႊဲက်င္းပၾကပါတယ္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဧၿပီလအစပိုင္း သို႔မဟုတ္ အဆံုးပိုင္း ရက္မ်ားတြင္ျဖစ္ေစ၊ေမလ, ဇြန္လ, ဇူလိုင္လမ်ားတြင္ျဖစ္ေစ က်င္းပေလ့ရွိၾကေသာအေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားေန ျမန္မာတို႔၏ သႀကၤန္ပြဲမ်ားသည္ “မဟာသႀကၤန္ပြဲ”မဟုတ္ဘဲ “စူဠသႀကၤန္ပြဲ”မ်ားသာ ျဖစ္သည္ဟု သတိျပဳ နားလည္ရမည္ ျဖစ္ပါတယ္။

● သႀကၤန္ႀကိဳ အက် အယူအဆ

တာဝတႎသာနတ္ျပည္မွ သိၾကားမင္းသည္ သႀကၤန္က်ခ်ိန္မွာ လူ႔ျပည္သို႔ ေခတၱခဏဆင္းလာေလ့ရွိပါတယ္။သိၾကားမင္း လူ႔ျပည္ဆင္းခ်ိန္သည္ “သႀကၤန္က်ခ်ိန္”ျဖစ္၍ မဆင္းမီ တစ္ရက္အလိုသိၾကားမင္းကို ႀကိဳဆိုေသာေန႔ကို “သႀကၤန္အႀကိဳေန႔”ဟု ေခၚဆိုၾကတယ္ဟု ယူဆေဖာ္ျပေလ့ရွိပါတယ္။

● သႀကၤန္က်ရက္ ဤသို႔တြက္

အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ သႀကၤန္က်မည့္ရက္ကို အလြယ္တကူ သိႏိုင္ေသာနည္းမွာလြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ သႀကၤန္အတက္ရက္မွ စ၍ ေရတြက္လွ်င္ ၃၆၄-ရက္ေျမာက္ေန႔သည္ယခုေရာက္ဆဲႏွစ္၏ သႀကၤန္အက်ေန႔ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။
အတိအက်အားျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ သႀကၤန္က်ေသာေန႔ရက္အခ်ိန္မွ ၃၆၅ ရက္၊ ၆နာရီ၊ ၁၂ မိနစ္၊ ၃၇ စကၠန္႔ျပည့္ေသာ အခ်ိန္ေန႔ရက္သည္ ယခုေရာက္ဆဲႏွစ္၏သႀကၤန္အက်ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။

● သႀကၤန္ပံုျပင္

တခါက သိၾကားမင္းႏွင့္ ျဗဟၼာမင္းတို႔ ၂-ေယာက္ စကားလက္ဆံု ေျပာၾကရာ‘ကႆပဘုရားရွင္လက္ထက္ မတိုင္ခင္က လူ႔ျပည္၌ တစ္ပတ္လွ်င္ ၈-ရက္ ရွိခဲ့ၿပီးယခုအခါ ၇-ရက္သို႔ ေျပာင္းသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း’ သိၾကားမင္းက ေျပာေလရာျဗဟၼာမင္းက မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုကာ ျငင္းခုံၾကပါသတဲ့။
ထို႔ေနာက္ ႐ႉံးတဲ့သူ ေခါင္းျဖတ္ခံေၾကးဟု သတ္မွတ္ကာ လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းၿပီးထိုအခ်ိန္က သီလ၊ သမာဓိႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ရေသ့ထံတြင္ အဆံုးအျဖတ္ခံယူၾကပါသတဲ့။အဘိဉာဏ္ရ ရေသ့က ယခုအခါတြင္ လူ႔ျပည္တြင္ တနဂၤေႏြအစ စေနအဆံုး ၇-ရက္သာရွိေတာ့သည္ဟု အဆံုးအျဖတ္ေပးခဲ့ေလသတဲ့။ျဗဟၼာမင္းလည္း သူ႔ကတိအတိုင္း သူ၏ဦးေခါင္းကို အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ျဖတ္ၿပီးသိၾကားမင္းလက္သို႔ ေပးအပ္လိုက္ပါတယ္။

ထိုျဗဟၼာဦးေခါင္းျပတ္ႀကီး သိၾကားမင္းလက္ထဲသို႔ ေရာက္သည့္အခါဒီျဗဟၼာဦးေခါင္းျပတ္ႀကီးကို ေျမေပၚခ်ထားလွ်င္ ၇-ႏွစ္ ကမၻာမီးေလာင္ၿပီးမိုးေခါင္လိမ့္မည္၊ ေရတြင္ ထားပါကလည္း သမုဒၵရာ ၇-စင္းမွ ေရမ်ားခန္းေျခာက္သြားလိမ့္မည္လို႔ သိၾကားမင္းက စဥ္းစားမိသတဲ့။ ဒါနဲ႔ ေျမမွာလည္းမထား၊ ေရသို႔လည္း မပို႔ေတာ့ဘဲ နတ္သမီး ၇-ေယာက္ကို တစ္ဦးလွ်င္ တစ္ႏွစ္စီျဗဟၼာဦးေခါင္းကို ကိုင္ထားရန္ တာဝန္ေပးလိုက္သတဲ့။
ထိုနတ္သမီးေတြရဲ႕ တစ္ဦးမွ တစ္ဦးသို႔ ျဗဟၼာဦးေခါင္းကိုင္ရန္အလႊဲအေျပာင္းကို သကၤႏၲလို႔ ေခၚၿပီး ထိုမွ ေ႐ြ႕ေလ်ာ ဆင္းသက္ကာ သႀကၤန္ဆိုတာျဖစ္လာပါသတဲ့။ဒါကေတာ့ သႀကၤန္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာတတ္တဲ့ ပံုျပင္ပါ။
ျမန္မာျပည္မွာ တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ထုတ္ေဝတဲ့ သႀကၤန္စာမ်ားမွာလည္းျဗဟၼာမင္းႀကီးရဲ႕ ဦးေခါင္းကို လႊဲေျပာင္းေပးေနပံုကို ေဖာ္ျပေလ့ရွိတာသတိျပဳမိပါတယ္။
ဘာပဲေျပာေျပာ သႀကၤန္ဆိုတာ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ျခင္း အဓိပၸာယ္လို႔သာ လြယ္လြယ္မွတ္လိုက္ၾကပါစို႔။

● ျမန္မာသႀကၤန္ပြဲေတာ္မ်ား အစ ပုဂံေခတ္က

ေရွးမွတ္တမ္းမ်ားအရ ေရကစားပြဲေတာ္ကို ပထမဆံုး စတင္ခဲ့သည့္ ဘုရင္မွာပုဂံေခတ္၊ နရသီဟပေတ့မင္းလက္ထက္တြင္ဟု သိရပါတယ္။ ထိုမင္းသည္ေရကစားပြဲေတာ္တြင္ သူ၏မိဖုရား ေစာလံုကို စ,ေနာက္မိခဲ့ျဖင့္ ေစာလံုမွထမင္းပြဲတြင္ အဆိပ္ထည့္ကာ လုပ္ၾကံသည္အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင္က အခ်ိန္မီသိရွိသျဖင့္ အသက္မေသခဲ့ဘဲ မိဖုရားေစာလံုကို မီးက်ီးခဲရဲရဲတြင္မီးကင္သတ္ေစခဲ့ပါတယ္။သႀကၤန္အစ ေၾကကြဲစရာ မွတ္တမ္းေလးတစ္ခုဟုသာ ဆိုပါရေစ။

● ေရွာင္ၾကဥ္ဖြယ္ရာ အျဖာျဖာ

ေရွးပညာရွိႀကီးေတြဟာ အတာႏွစ္ဦးမွာ ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ့္ ဓေလ့တခ်ိဳ႕သတ္မွတ္ထားတာ မွတ္သား သတိျပဳ ဆင္ျခင္ဖြယ္ ေတြ႕ရပါတယ္။
အဲဒါေတြက သႀကၤန္အခါမွာ -
(၁) ငိုေႂကြးျခင္း၊ ပူေဆြးျခင္း။
(၂) လိင္ဆက္ဆံျခင္း။
(၃) သူတပါးအသက္ သတ္ျဖတ္ျခင္း။
(၄) အရက္ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲျခင္း။
(၅) စိတ္ဆိုးျခင္း၊ ခိုက္ရန္ျဖစ္ျခင္း။
(၆) ေသြးေဖာက္ ေသြးထုတ္ျခင္း။
(၇) ဆီလိမ္း ေဆးလိမ္းျခင္း။
(၈) သစ္ပင္ခုတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ထင္းခုတ္ျခင္း။
(၉) ကုန္ပစၥည္း ဝယ္ယူသိုေလွာင္ျခင္း။
(၁၀) ကုန္ပစၥည္း ေရာင္းခ်ျခင္း၊ ဆိုင္ထြက္ျခင္း မျပဳၾကရဘူး ဆိုတာပါပဲ။
သူ႔ေခတ္ သူ႔အခါ သူ႔ဓေလ့ထံုးစံ သူ႔အေၾကာင္းအက်ိဳးနဲ႔သူ ရွိပါလိမ့္မယ္။
သႀကၤန္တြင္းသာ မဟုတ္ဘဲ ဘယ္အခ်ိန္အခါမဆို မေကာင္းေသာ အျပဳအမူ၊ အေျပာအဆို၊အၾကံအစည္ေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါတယ္။

● သႀကၤန္ခ်ိန္ခါ ျပဳဖြယ္ရာမ်ား

“မဟာသႀကၤန္”ႏွင့္ တြဲဖက္၍ “အတာ”၊ “အတာစား” ဟူေသာ ေဝါဟာရတို႔ကို ေျပာဆိုသံုးစြဲၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
“အတာ”ဟူသည္ ေလာကီအလို ‘ဒဏ္သင့္ျခင္း’ ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္‘အႏၲ-အဆံုး’ဟူေသာ ပါဠိပုဒ္မွ ‘အတာ’ျဖစ္လာသည္ဟုလည္း ၾကံဆၾကပါတယ္။
ယင္းအလိုအားျဖင့္ “အတာ”ဟူသည္ ‘ေနာက္ဆံုးကာလ၊ အက်ပိုင္းကာလ’ကို ဆိုလိုပါတယ္။

● အတာရက္ကို ဤသို႔ဆို

“အတာရက္”မွာ သႀကၤန္အတက္ ရက္ ျဖစ္၏။ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ ၏ ေနာက္ဆံုးရက္ပင္ ျဖစ္တယ္။သႀကၤန္အတက္ရက္ႏွင့္ ေမြးေန႔တိုက္ဆိုင္သူမ်ားသည္ “အတာသင့္”သူမ်ားျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါကိုပင္ အတာစားသည္ဟု ေျပာဆို သံုးစြဲေနၾကပါေသးတယ္။
အတာစားသည့္ ေန႔နံသားသမီးတို႔သည္ အတာတက္မည့္အခ်ိန္ အတိအက်တြင္ “အတာစား”ရပါတယ္။အတာစားဟူသည္ အတာတက္ခ်ိန္မွာ ေကာင္းမြန္ သန္႔ရွင္းစြာ ဝတ္စား ဆင္ယင္လ်က္အေရွ႕ေတာင္အရပ္သို႔ မ်က္ႏွာမူကာ ပူေဇာ္႐ိုေသထိုက္သူမ်ားကိုလႉဖြယ္ပစၥည္းတို႔ျဖင့္ ဆက္ကပ္ျခင္း လႉဒါန္းပူေဇာ္ျခင္း ျပဳၾကရတယ္လို႔ေဖာ္ျပထားတာေတြ ေတြ႕ရပါတယ္။

● အတာစားျခင္းအက်ိဳး အမ်ိဳးမ်ိဳး

အတာစားျခင္း၏ အက်ိဳးကား … အတာပုည၊ ကုသလကို၊ ျပဳၾကကုန္ေသာ၊ အမ်ိဳးသားအမ်ိဳးသမီးတို႔သည္ “အတာကမၼံ ကေရာႏၲႆ မဟာေဘာဂံ မဟာသုခံ မဟပၹလံ စတုဒၵိသံေဝရီေဇယ်သုမဂၤလံ”ဟု ေရွးပညာရွိတို႔ ေရးဖြဲ႕ခဲ့သည္ႏွင့္အညီ ထိုကဲ့သို႔ရတနာသံုးပါး စသည္တို႔အား လႉဒါန္း ပူေဇာ္ၾကေသာ သူတို႔သည္ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာ မဂၤလာတရား ျပန္႔ပြားတိုးတက္ ျပည့္စံုကုန္ရာသည္ … ဟုမွတ္သားရဖူးပါတယ္။

● အတာအိုး အတာပန္း

အတာအိုးကို သႀကၤန္ကို ေစာင့္ႀကိဳသည့္အေနျဖင့္ သႀကၤန္မက်ခင္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ရသည္။ (၇)ရက္သားသမီးတို႔အတြက္ ရည္႐ြယ္၍ ပန္း ၇-မ်ိဳးျဖစ္ေစ၊ အၫြန္႔၇-မ်ိဳးျဖစ္ေစ ေရျပည့္အိုးမွာ ထိုးေလ့ ထည့္ၾကေလ့ရွိပါတယ္။
စာေရးသူတို႔ အညာနယ္မွာေတာ့ သႀကၤန္က်သည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ အတာအိုးမွ ေရကိုသြန္၍ သႀကၤန္ပန္း၊ သႀကၤန္အၫြန္႔တို႔ကို အိမ္ဦး ဝင္းထရံ စသည္တို႔၌ထိုးစိုက္ကာ ႏွစ္သစ္မွာ ေဘးရန္ကင္းကြာ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာက်န္းမာခ်မ္းသာဖို႔ ဆုေတာင္းဆုယူ ျပဳၾကေလ့ရွိပါတယ္။

● ဦးေခါင္းေဆးမဂၤလာ ျပဳလုပ္ၾက

သႀကၤန္ေရာက္ၿပီဆိုပါလွ်င္ အစဥ္အလာအားျဖင့္ ဦးေခါင္းေဆးမဂၤလာကိုလည္းျပဳလုပ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။
သႀကၤန္ဟူသည္ ဗသွ်ဴသႀကၤန္၊ အာရာမသႀကၤန္၊ သမႏၲသႀကၤန္ဟု ၃-မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ (သႀကၤန္အမ်ိဳးအစား ၁၂-မ်ိဳးဟုလည္း သုေတသနသ႐ုပ္ျပအဘိဓာန္မွာ ေတြ႕ရ၏။) ဗသွ်ဴသႀကၤန္ျဖစ္က သႀကၤန္မဝင္မီ ဦးေခါင္းေဆးၾကရသည္။ အာရာမသႀကၤန္ျဖစ္က သႀကၤန္ဝင္ဆဲမွာ ဦးေခါင္းေဆးၾကရသည္။ သမႏၲသႀကၤန္ျဖစ္က သႀကၤန္က်ၿပီး ၂၄-မိနစ္မွာ ဦးေခါင္းေဆးၾကရသည္။ (တစ္နာရီလြန္မွ ဦးေခါင္းေဆးၾကရသည္ဟုလည္း ပညာရွင္တို႔ ဆိုၾကပါ၏။)
ေရွးျမန္မာတို႔သည္ မိမိတို႔၏ ကိုယ္အဂၤါတြင္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးျဖစ္ေသာဦးေခါင္းတြင္ ႏွစ္ေဟာင္းက ကပ္ၿငိစြက်န္ေနေသာ အညစ္အေၾကးမ်ား ႏွစ္သစ္သို႔ဆက္လက္ မပါရွိေစရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဦးေခါင္းေဆးမဂၤလာ ျပဳခဲ့ၾကၿပီးအတိတ္ေကာင္းယူကာ ကိုယ္စိတ္သန္႔ရွင္းမႈကို အက်ိဳးျပဳရာေရာက္သည္ဟုယူဆခဲ့ၾကပါတယ္။
 
ဦးေခါင္းေဆးမဂၤလာျပဳလုပ္ေသာေၾကာင့္ အက်ိဳးရပံုကို သႀကၤန္စာမ်ားတြင္
 ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပထားတာကို ဖတ္႐ႈ မွတ္သားရဖူးပါတယ္။
“ဦးေခါင္းေဆးရေသာအက်ိဳးကား – သကၤေႏၲ၊ သႀကၤန္ဟု ေခၚဆိုအပ္ေသာတနဂၤေႏြၿဂိဳဟ္မင္းသည္။ ပုဏၰေမ၊ အံသာ(၃၆၀)ရသျဖင့္ တဘဝဝဏျပည့္၍ မိန္ရာသီအဝသာန္ နဝင္းမွ မိႆရာသီ အာဒိနဝင္းသို႔ ေျပာင္းခဲ့သည္ရွိေသာ္။ ဣဓ၊ဤလူ႔ျပည္၌။ မာဏဝါ၊ သတၱဝါဟုေခၚေဝၚအပ္ကုန္ေသာ။ မႏုဇာ၊ လူအေပါင္းတို႔သည္။သိရာ၊ ဦးေခါင္းေဆးကုန္ရာ၏။
ေတသံ၊ ထိုဦးေခါင္းေဆးကုန္ေသာ သူတို႔အား။ သတၱဘာဂီ၊ခုနစ္ႏွစ္ကျဖစ္ကုန္ေသာ။ ေရာဂီ၊ အနာမ်ိဳးတို႔သည္။ ဝိနာေသယ်ဳံ၊ကင္းေပ်ာက္ကုန္ရာ၏။ သုခဘာဂီ၊ ခ်မ္းသာျဖင္း၏အဖို႔ျဖစ္ကုန္ေသာ။ သတသဟႆာနိ၊တစ္သိန္းေသာ အက်ိဳးတို႔သည္။ ဘေဝယ်ဳံ၊ ျဖစ္ကုန္ရာ၏။”
အထက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း ႏွစ္သစ္မွာ ေကာင္းက်ိဳးက်က္သေရ မဂၤလာအေပါင္းနဲ႔ျပည့္စံုရေအာင္ သႀကၤန္ကာလမ်ားမွာ ဦးေခါင္းေဆးမဂၤလာမ်ား ျပဳလုပ္ရျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ နားလည္ရပါတယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္အားျဖင့္မူ သႀကၤန္ဆိုတာ ေျပာင္းလဲျခင္းလို႔ နားလည္ခဲ့ရပါၿပီ။ဒီေျပာင္းလဲျခင္းဟာ ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ အဆံုးသတ္ပါလိမ့္ဟုလည္း ေတြးၾကည့္မိပါတယ္။ပုထုဇဥ္ဘဝနဲ႔ သံသရာတခြင္ က်င္လည္ရအုန္းမယ္ဆိုရင္ နိမ့္တံုတခါျမင့္တံုတလွည့္ ေျပာင္းလွည့္ေနအုန္းမွာျဖစ္ေတာ့
 ေတာ္႐ုံနဲ႔အဆံုးမသတ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ေတြးမိပါတယ္။ ေလာကႀကီးထဲမွာ လူျဖစ္လာၿပီး ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ရွာေဖြလွည့္လည္ေနၾကသူေတြဟာ တေနရာကေန တေနရာဆီ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ၿပီဆိုရင္ ကိုယ္နဲ႔ဆိုင္သည့္ ပစၥည္းမ်ားကို သိမ္းဆည္း သယ္ေဆာင္သြားတတ္ၾကပါတယ္။အဲဒီလိုအခါမ်ိဳးမွာလည္း ေကာင္းႏိုးရာရာ တန္ဖိုးရွိသည့္ မိမိနဲ႔အသံုးတည့္ေသာ အရာမ်ားကို သိမ္းဆည္းေလ့ရွိၾကပါတယ္။ တန္ဖိုးမဲ့တဲ့အရာေတြကိုစြန္႔ထားခဲ့ၿပီး တန္ဖိုးႀကီးပစၥည္းမ်ားကိုသာ မိမိနဲ႔တပါတည္းသယ္ေဆာင္သြားတတ္ၾကတာကို သတိျပဳမိပါတယ္။
ဒီလုိပါပဲ … မိမိတို႔ဟာ မၿမဲေသာ သခၤါရေလာကနယ္မွာ လူျဖစ္လာၾကသူေတြမို႔တေနရာတည္းမွာ ထာဝရဆိုတာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးေပါ့။ နိမ့္ရာကေန ျမင့္ရာဆီ၊ဆိုးရာကေန ေကာင္းရာဆီ၊ က်႐ႉံးမႈမွသည္ ေအာင္ျမင္မႈဆီ၊ ေဒသတစ္ခုကေနေဒသတစ္ခုဆီ စသည္ စသည္ျဖင့္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ရမွာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဒီဘဝ ဒီခႏၶာကို စြန္႔ခြာလို႔ တမလြန္ဆိုတဲ့ ေနာင္ဘဝဆီေျပာင္းေ႐ႊ႕ရအုန္းမယ္။
သတၱဝါေတြမွာ ကံသာလွ်င္ ကိုယ္ပိုင္ဥစၥာရွိေပရာ ဒီလုိ ေျပာင္းေ႐ႊ႕တဲ့အခါမွာတန္ဖိုးနည္းၿပီး အပါယ္ကို ဆြဲခ်ႏိုင္တဲ့ အကုသိုလ္ကံ ဥစၥာေတြကိုပဲသိမ္းဆည္း သယ္ေဆာင္သြားၾကမည့္အစား တန္ဖိုးႀကီးျမင့္ၿပီး ျမင့္ျမတ္ေသာအထက္တန္းက် မ်က္ႏွာပန္းလွတဲ့ ဘံုဘဝေတြကို ေရာက္ေစႏိုင္သည့္ကုသိုလ္ကံတည္းဟူေသာ ဥစၥာေတြကို သယ္ေဆာင္သြားႏိုင္ရင္အေကာင္းဆံုးမဟုတ္ပါလား။
ဒါေၾကာင့္ တစ္ႏွစ္မွသည္ တစ္ႏွစ္ဆီသို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေသာ ဒီသႀကၤန္အခါသႀကၤန္အေၾကာင္း ေလ့လာဆည္းပူးရင္း ႏွစ္သစ္ႀကိမ္ရာ မဂၤလာရွိေသာသႀကၤန္အခါကာလမွာ ေကာင္းျမတ္လွေသာ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာဝနာ ျမတ္ေကာင္းမႈေတြကိုႀကိဳးစားျပဳလို႔ ႏွစ္ေဟာင္းက အကုသိုလ္အညစ္ေၾကး အျပစ္ေဘးထိုက္သည့္ဒုစ႐ိုက္ေတြကို ႏွစ္ခဲ့ ပစ္ခဲ့ၾကပါစို႔လား၊ ႏွစ္သစ္မွာ ကုသိုလ္သုစ႐ိုက္တရားေတြနဲ႔ ဘဝကို သစ္လြင္ေတာက္ေျပာင္လာေအာင္႐ြက္ေဆာင္ၾကပါစို႔လားလို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ရပါတယ္။

ေမတၱာသီေသန စိေတၱန။
အရွင္နႏၵဝံသ
ေဇယ်သုခဓမၼရိပ္သာ
Amarillo, Texas
3-April-2012