``ဧဟိပႆိေကာ - လာပါ၊ စုံစမ္းပါ၊ တကယ္လက္ေတြ႕လုပ္ၾကည့္ပါ´´
အိႏၵိယႏုိင္ငံ, နယူးေဒလီျမိဳ႕ ဆင္ေျခဖုံးရပ္ကြက္ရွိ တီဟာအက်ဥ္းေထာင္သည္ လူမဆန္ အၾကင္နာကင္းမဲ့သည့္အရာမွာ ထိပ္တန္းကေျပးလ်က္ရွိ၏။ ျပႆနာေပါင္းကလည္း ေသာင္းေျခာက္ ေထာင္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားလွ၏။ ``ေလာကငရဲ´´ဟူသတတ္။
ထုိကဲ့သုိ႔ေသာအက်ဥ္းေထာင္အတြင္းရွိ အက်ဥ္းသားတစ္ေယာက္က ေျပာလုိက္သည့္ စကား တစ္ခြန္းမွာ ကုိယ့္နားကိုပင္ မယုံၾကည္စရာ ျဖစ္ေလာက္ပါေပ၏။
``ကၽြန္ေတာ္ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ဘာ၀နာ႐ႈမွတ္ေနပါတယ္´´တဲ့။
ေလာကႀကီးသည္ အံ့ၾသစရာေကာင္းလွ၏။ တခါတရံ ``လုံး၀ မျဖစ္ႏုိင္´´ ဟုထင္သည့္အရာ မ်ားက ကုိယ့္ေရွ႕မွာပင္ ထင္ထင္ရွားရွားျဖစ္ေန၏။ ၁၉၉၃-ခုႏွစ္၌ ဆရာႀကီးဂုိအင္ဂါသည္ ထုိ တီဟာ ေထာင္အတြင္းမွာ ၁၀-ရက္တရားစခန္းပြဲ က်င္းပခဲ့၏။ ေထာင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အမ်ိဳးသမီး ရဲအရာ ရွိႀကီး ေဘဒီ၏တုိက္တြန္းေတာင္းပန္ခ်
´´ဘာ၀နာဆုိတာ မ်က္စိမွိတ္ၿပီး ရွာေဖြေရးခရီးထြက္တာပါ´´
´´ဘာ၀နာရဲ႕လက္ငင္းအက်ိဳးကေတ
အက်ဥ္းေထာင္အတြင္းမွာ က်င္းပသည့္ ဆရာႀကီးဂုိအင္ဂါ၏တရားစခန္းမ
တရားစခန္းၿပီးေသာအခါ ဘာသာေပါင္းစုံကုိးကြယ္ေနသည္
ဘာ၀နာသည္ အက်ဥ္းသားမ်ားကိုေတာင္ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕ေအာင္လုပ္ႏုိ
လူႀကီးလူငယ္မဟူ လူမႈေရး, စီးပြားေရးစသည့္အလုပ္မ်ားကိ
ယင္းအက်င့္ဆုိးမ်ား ရွိေနသမွ်ကာလပတ္လုံး ဘ၀မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ, သာယာမႈတုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္ ေတာ့ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းအက်င့္ဆုိးမ်ားကုိ ဖယ္ရွားပစ္ရေပမည္။ ဘာျဖင့္ ဖယ္ရွားမည္နည္း။ ``နည္းလမ္း´´ လုိေန၏။ ယင္းနည္းမွာ အျခားမဟုတ္၊ ဘုရားျမတ္စြာ၏ ``ဘာ၀နာ´´ တည္း ဟူေသာ နည္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။ (သတၱာနံ ၀ိသုဒၶိယာ)
စိတ္ကုိ ျဖဴစင္ေအာင္, ျမင့္ျမတ္ေအာင္ အဆင့္ဆင့္ျမႇင့္တင္ေပးသည့္က
မည့္သည့္အာ႐ုံကုိပဲ ႐ႈ႐ႈ (ဗုဒၶါႏုႆတိ - ဘုရားဂုဏ္ကိုပဲ အာ႐ုံျပဳျပဳ၊ ေမတၱာ - လူနတ္ တိရစၧာန္မ်ားအား ေမတၱာကိုပဲ ပုိ႔ပို႔) တည္ၿငိမ္မႈ သမာဓိရဖုိ႔သာ အဓိကျဖစ္၏။ ယင္းသုိ႔တည္ၿငိမ္ေနလွ်င္ အကုသုိလ္ တရားဆုိးမ်ား ျဖစ္ခြင့္မရွိေတာ့။ ယင္းသုိ႔ျဖစ္ခြင့္ မရွိလွ်င္ စိတ္သည္ ၿငိမ္းေအးေန၏။ ထုိသုိ႔ ၿငိမ္းေအး ေစတတ္ေသာနည္းကုိပင္ ``သမထ´´ဟုေခၚရ ေပသည္။
´´၀ိပႆနာဆုိတာ အရွိကုိအရွိအတုိင္း, အမွန္ကို အမွန္အတုိင္း ေတြ႕ျမင္သိရွိေစနုိင္တဲ့ ဉာဏ္မ်က္စိပဲ ျဖစ္ပါတယ္´´။ (ဆရာႀကီးဂုိအင္ဂါ)
``ကၽြန္ေတာ္ လူေတြကို မယုံၾကည္ဘူး၊ လူေတြက ကၽြန္ေတာ္ကို ေကာင္းေကာင္း မဆက္ ဆံဘူး၊ ဒီေတာ့ လူေတြကုိ မုန္းတယ္၊ ကၽြန္ေတာ့္ဆီမွာ ဗုံးတစ္လုံးသာ ရွိမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ထဲမွာ ပစ္ထည့္လုိက္ခ်င္တယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တရားမထုိင္ခင္က ျဖစ္တဲ့စိတ္ပါ၊ အခု ကၽြန္ေတာ္ တရား႐ႈမွတ္ လုိက္ေတာ့ အဲဒီစိတ္ေတြ ေလ်ာ့သြားတယ္၊ ဘာ၀နာဟာ အဒီလုိေလာက္မုန္းတီးျခင္း မလုိတမာ ျဖစ္ျခင္းစတဲ့ စိတ္ေတြကေန ေ၀းရာကုိ တေျဖးေျဖးနဲ႔ ေခၚေခၚသြားပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တရား အားထုတ္မႈဟာ ဘ၀ရဲ႕ ေနနည္းတစ္ခုပါ´´တဲ့။ (တပည့္ ေယာဂီ)
သမထကုိ ႐ႈမွတ္ပြားမ်ားေသာသူသည္ သမာဓိ (စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ) ရရွိလာ၏။ ထုိအခါ ၀ိပႆနာကို ေျပာင္း၍ ႐ႈမွတ္ရေတာ့မည္။ မည္မွ်ေလာက္ သမာဓိ (တည္ၿငိမ္မႈ) ရွိရမည္ဟု သတ္မွတ္ခ်က္ မရွိ။ မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ အတုိင္းပင္တည္း။
သမထဆုိသည္ကား စိတ္တည္ၿငိမ္မႈရေအာင္ အာ႐ုံတစ္ခုခုအေပၚမွာ စိုက္ၿပီး ႐ႈမွတ္ရပါသည္။ ၀ိပႆနာဆုိသည္ကား ႐ုပ္ႏွင့္ နာမ္(စိတ္)တုိ႔၏ ျဖစ္ေပၚၿပီး ပ်က္, ပ်က္သြားသည့္ သေဘာကို ႐ႈမွတ္ ရေပသည္။ (႐ုပ္ဆုိသည္ကား မသိတတ္သည့္သေဘာတည္း။ ေျမေရေလမီး၊ ကိုယ္၊ ၀င္ေလ ထြက္ေလစသည့္ အရာ၀တၱဳမ်ား။ နာမ္ဆုိသည္ကား- သိတတ္ေသာ သေဘာတည္း။ စိတ္ႏွင့္ ေ၀ဒနာ ေလာဘ ေဒါသ သဒၶါ ပညာစသည့္ တရားမ်ား။)
ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွတ္ရန္ကား သမထဆုိသည္မွာ တစ္ေနရာတည္းမွာ စုိက္ၿပီး ႐ႈမွတ္ရ၏။ ၀ိပႆနာဆုိသည္မွာ ခႏၶာကိုယ္တစ္ခုလုံးကို ျဖန္႔က်က္ၿပီး ႐ႈမွတ္ရ၏။
ဘာ့ေၾကာင့္ ဘာ၀နာကုိ ပြားမ်ားရသလဲ
..........................
႐ုပ္ခႏၶာကုိယ္ႀကီးသည္ အစားအစာတည္းဟူေသာ အာဟာရလုိအပ္သကဲ့သို႔ စိတ္သည္လည္း အာဟာရလုိအပ္ေပသည္။ စိတ္ထဲ၌ ပူပန္မႈ ေၾကာင့္ၾကမႈ အလုိမက်မႈ မနာလုိမႈ ၀န္တုိမႈ အလုိ ရမက္ၾကီးမႈ မသိနားမလည္မႈစသည္တုိ႔ လြန္လြန္ကဲကဲျဖစ္ေနလွ်င္ စိတ္သည္ ပင္ပန္း ဆင္းရဲေန၏။ ယင္းပန္းဆင္းရဲမႈကုိ ``စိတ္၏ဖိစီးမႈ´´ဟုေျပာၾက၏။
``စိတ္ပ်ိဳေတာ့ ကုိယ္ႏု စိတ္ေထာင္းေတာ့ကိုယ္ေၾက´´ ဆုိသည့္အတုိင္း ယင္းသုိ႔ စိတ္ ဖိစီးမႈ မ်ားေနလွ်င္ ေနလုိ႔ထုိင္လုိ႔မေကာင္းေတာ့
ထုိ႔ေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား က်ဆင္းဖုိ႔အတြက္ စိတ္၏အာဟာရသဖြယ္ျဖစ္ေသာ သမထ (သုိ႔) ၀ိပႆနာကိုသာ တတ္စြမ္းသမွ် အားထုတ္သင့္လွေပသည္။ ေဆးသိပၸံပညာရွင္မ်ားက စိတ္ဖိစီးမႈ က်ဆင္းဖုိ႔အတြက္ ဘာ၀နာကို ပြားမ်ားအားထုတ္သင့္ေၾကာင္း
အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာျမင့္ေဆြက ``သူ႔မွာေရာဂါျဖစ္စဥ္ ဒုကၡေ၀ဒနာ၏ဒဏ္ကုိ အလူးအလွိမ့္ခံခဲ့ရေၾကာင္း၊ အလြန္ျပင္းထန္ေသာ ထိုဒုကၡေ၀ဒနာကုိ ဘာ၀နာျဖင့္ ခုခံခဲ့ရေၾကာင္း၊ ဘာ၀နာသာ ပြားမ်ားမႈမရွိလွ်င္ အခုလုိ အသက္ရွည္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူမႈဒုကၡေတြကို ခံႏုိင္ရည္ရွိဖုိ႔အတြက္ တစ္ရက္လွ်င္ ၁-နာရီ၀န္းက်င္ေလာက္ ဘာ၀နာကုိ အားထုတ္သင့္ေၾကာင္း´´ စသည္ျဖင့္ မဟာစည္ဆရာေတာ္၏ ေဟာတရားစာအုပ္နိဒါန္း၌ သူကိုယ္တုိင္ ေရးသားတုိက္တြန္း ခဲ့ပါသည္။
သမထ (သုိ႔) ၀ိပႆနာကို ႐ႈမွတ္စဥ္အတြင္း၌ စုိးရိမ္မႈ ေၾကာင့္ၾကမႈ ပူပန္မႈတုိ႔ မရွိေတာ့ရကား စိတ္၏ တည္ၿငိမ္မႈ, ၿငိမ္းေအးမႈကုိလည္း အျပည့္အ၀ ရရွိႏုိင္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေလာကဓံတုိ႔၏ ထုိးႏွက္မႈကုိလည္း ခုခံႏုိင္စြမ္းရွိပါသည္။
ေနာက္ၿပီး မိမိစိတ္၏ အေၾကာင္းကုိလည္း ပုိ၍သိျမင္လာပါသည္။ ကုိယ့္စိတ္အေၾကာင္း ကိုယ္ သိမွလည္း ျပင္လုိ႔ရမည္ျဖစ္ပါ၏။ တခ်ိဳ႕ဆုိလွ်င္ တရား႐ႈမွတ္ၿပီးေနာက္ မိမိ၏အမွားမ်ားကုိ သိရွိၿပီး ကိုယ္ျပစ္မွားမိခဲ့သူမ်ားကု
လူငယ္ေလးတစ္ေယာက္ကေတာ့ ေျပာ၏။ ``တရား႐ႈမွတ္လုိက္သည့္အတြက္
ထုိ႔အျပင္ ဘာ၀နာ႐ႈမွတ္ျခင္းေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ စ်ာန္, မဂ္, ဖုိလ္မ်ားကို မရရွိေတာင္ ေနာက္ေနာင္ဘ၀မ်ား၌ အလြယ္တကူ ရရွိႏုိင္ပါသည္။ ဤကား ဘာ၀နာ႐ႈမွတ္ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိႏုိင္ သည့္အက်ိဳးတရားမ်ားျဖစ္ပါသည
``ဧဟိပႆိေကာ - လာပါ၊ စုံစမ္းပါ၊ တကယ္လက္ေတြ႕လုပ္ၾကည့္ပါ´´ဟု
``သီတဂူစန္းလပမာ ခ်မ္းျမသာယာရွိပါေစ´´
အရွင္ေဒ၀ိႏၵာဘိ၀ံသ(၂၆၊ ၀၇၊ ၂၀၀၉)၏ ေဆာင္းပါးမွ ေကာက္ႏုတ္ပါသည္။