ပညာရွင္
ပညာသမာ အာဘာ နတိၳ (ပညာသည္
တုဘက္ကင္းေသာ အေရာင္ျဖစ္ သည္) ဆုိသည္႔အတုိင္း ပညာသည္ အလင္းေရာင္ အားလုံးတုိ႔၏ အထြဋ္
အထိပ္ျဖစ္သည္။ ေနေရာင္၊ မီးေရာင္၊ ရတနာေရာင္-စသည္႔ မည္သည္႔အေရာင္ကမွ် ပညာအေရာင္ကုိ
လိုက္မမွီေပ။ စူးရွထက္ျမက္သည္႔ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ ျဖစ္ ေစကာမူ ပစၥဳပၸန္အရာဝတၱဳကုိသာ ေဖာက္ထြင္းနုိင္
ထြန္းလင္းနုိင္သည္။ အတိတ္၊ အနာဂတ္ထိေအာင္ မေဖာက္ထြင္းနုိင္ မထြန္းလင္းနုိင္၊ ပညာ အေရာင္ကား
အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္ကာလ အားလုံး ေဖာက္ထြင္း သိျမင္နုိင္သည္။
ပညာရွင္သည္ ယင္းပညာျဖင္႔ပင္ အရာခပ္သိမ္းကုိ ထင္နုိင္ လင္းနုိင္ ျမင္နုိင္ သိနုိင္သည္၊ ေဝဖန္ခြဲျခမ္းနုိင္သည္။ မိမိက မ်က္ေစ႔ေကာင္းလွ်င္ အျခားေသာ မ်က္ေစ႔ေကာင္းသူ မ်က္ေစ႔ မေကာင္းသူတုိ႔ကုိ ျမင္နုိင္သည္။ မိမိမ်က္ေစ႔မေကာင္းလွ်င္ကား မ်က္ေစ႔ ေကာင္းသူ မ်က္ေစ႔မေကာင္းသူ အျခားသူတုိ႔ကုိ မျမင္နုိင္ဟု ဝပၸေထရဂါထာ (၂၃၃)၌ ဆုိသည္။
ထုိအဆုိကုိ---
ျမင္မွ
ျမင္ မျမင္ကုိ
ျမင္သည္။
မျမင္လွ်င္--
ျမင္ မျမင္ကုိ
မျမင္။ ဟု အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ဆုိရုိးျပဳနုိင္သည္။
ျမင္မွ
ျမင္ မျမင္ကုိ
ျမင္သည္။
မျမင္လွ်င္--
ျမင္ မျမင္ကုိ
မျမင္။ ဟု အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ဆုိရုိးျပဳနုိင္သည္။
ထုိ႔အတူ မိမိက ပညာရွိလွ်င္ ပညာရွိသူ ပညာမရွိသူ အားလုံးကုိ ခြဲျခား သိနုိင္သည္။ မိမိက ပညာမရွိလွ်င္ကား သူတပါးကုိ ပညာရွိသူ ပညာ မရွိသူ ဟု ခြဲျခားမသိနုိင္။ ထုိေၾကာင္႔ သာသနာပုိင္ ဒီပဲယင္း ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး က ဝပၸေထရဂါထာကုိ အမွီျပဳၿပီး
“သိမွ-
သိ, မသိကုိ
သိသည္။
မသိလွ်င္
သိ, မသိကုိ
မသိ။” ဟု အဆုိျပဳခဲ႔သည္။
အသိဥာဏ္ဝိဇၨာ၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ အဝိဇၨာသည္ အမွန္ကုိ မသိ၊ အမွားကုိ ေတာ႔ သိေနတတ္သည္။ သိအပ္သည္ကုိ မသိ၊ မသိအပ္သည္ကုိေတာ႔ သိေန တတ္သည္။ ထုိေၾကာင္႔ ပညာမရွိသူ ပညာမဲ႔သူသည္ ပညာရွိ ပညာမဲ႔သူကုိပင္ ပညာရွိဟု ထင္ျမင္ယူဆေနတတ္သည္၊ ထင္ျမင္ ယူဆသည္႔အတုိင္း လက္သုံးျပဳေန တတ္သည္။
အမွားအမွန္ကုိ မခြဲျခားနုိင္သျဖင္႔ “လုပ္သင္႔သည္ကုိ မလုပ္၊ မလုပ္သင္႔ သည္ကို လုပ္” စသည္ျဖင္႔ အမွားမွားအယြင္းယြင္း လုပ္မိတတ္ျခင္းေၾကာင္႔ အားလုံး ဒုကၡေရာက္ၾကရသည္။
ပညာရွိကား မိမိသူတစ္ပါး နွစ္ဦးသားလုံးကုိ ေကာင္းက်ဳိးျပဳနုိင္သည္၊ ပညာ မဲ႔သူကား ပညာ၏တန္ဖုိးကုိလည္း မသိ၊ ပညာရွိမ်ား၏ တန္ဖုိးကိုလည္း နားမလည္ အတၱက်ဳိးကုိ ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး လုပ္မိလုပ္ရာ ဇြတ္လုပ္မိသျဖင္႔ မိမိသူတပါးနွစ္ဦးသားကုိ အက်ဳိးမဲ႔ေစတတ္သည္၊ ဒုကၡတြင္းသုိ႔ တြန္းပုိ႔ေပး သည္။
ထုိေၾကာင္႔ နုိင္ငံရပ္ျခားေရာက္ ျမန္မာ႔သားေကာင္းမ်ားျဖစ္သည္႔ သင္တုိ႔ သည္ ပညာရွိျဖစ္ေအာင္ ဗဟုသုတမ်ား ရွာမီွးပါ၊ ဆည္းပူးပါ၊ ႀကိဳးစားပါ၊ မိမိ တတ္သိထားေသာ ပညာဗဟုသုတမ်ားျဖင္႔ အမိ ျမန္မာနုိင္ငံေတာ္နွင္႔တကြ ကမာၻသူကမာၻသားအားလုံးကုိ ေကာင္းက်ဳိးျပဳနုိင္ေသာ သာသနာ႔ အာဇာနည္ မ်ား ျဖစ္နုိင္ၾကပါေစေၾကာင္း တုိက္တြန္းအပ္ပါသတည္း။
(၁၃၆၅-ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလ၊ ၂၀၀၃ခုနွစ္ နုိဝင္ဘာလထုတ္ အိႏိၵယနုိင္ငံဆုိင္ရာ ျမန္မာေက်ာင္းသား ရဟန္းေတာ္မ်ား သာယာဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအဖြဲ႕ စတုတၳနွစ္ပတ္လည္ အထိမ္းအမွတ္ စာေစာင္မွ)
ဆရေတာ္ ဦးတိေလာကာဘိဝံသ
ရြာမပရိယတၱိစာသင္တိုက္၊ အင္းစိန္