ေမတၱာေလ့က်င့္ခန္း

ေမတၱာေလ့က်င့္ခန္း

 ေမတၱာဟာ မိမိရဲ.သႏၱာန္မွာ ပင္ကိုယ္က ရွိေနေပမယ္.လို. ေလ.က်င္.ေပးမွ အစြမ္းထက္မယ္၊ မေလ.က်င္.ရင္ အစြမ္းမထက္ဘူး။ အဲဒီေတာ. ေမတၱာဆိုတဲ. သေဘာတရားကို ဘာနဲ.ေလ.က်င္.ရမလဲ၊ အာရုံနဲ.ပဲ ေလ.က်င္.ရမယ္။ စိတ္တစ္ခုကို ထက္ျမက္လာေအာင္ ေလ.က်င္.ခ်င္ရင္ အာရုံနဲ.ေလ.က်င္.ရမယ္။ ဓားထက္ေအာင္ ဘာနဲ.လုပ္ရမလဲ၊ ေက်ာက္နဲ.ေသြးရတယ္၊ ေက်ာက္ေပၚတင္ျပီးေသြးမွ ဓားထက္တယ္။ ထို.အတူပဲ ဒီ ေမတၱာ စိတ္ဓာတ္ေလးဟာ ခိုင္မာၾကီးထြားလာေအာင္ ဘာနဲ.လုပ္ရမလဲ၊ အာရုံေပၚတင္ျပီးေတာ. ေလ.က်င္.ရမယ္။ 

ေမတၱာကို ေလ.က်င္.ခန္းလုပ္တဲ. နည္းတစ္ခု။ သာမာန္ကုသိုလ္ရရုံပို.တဲ.ေမတၱာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး၊ သာမာန္ကုသိုလ္ရရုံ ပို.တဲ.ေမတၱာကေတာ. “သေဗၺ သတၱာ အေ၀ရာ ေဟာႏၱဳ” ဆိုတာေပါ.။ ဘုရားရွိခိုးရင္လည္း ေမတၱာပို.တာပဲေလ၊ သတၱ၀ါေတြခ်မ္းသာၾကပါေစ၊ အဲဒီဟာမ်ိဳးကို ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ ေမတၱာေလ.က်င္.ခန္း၀င္ျပီဆိုတာ meditation အလုပ္ကို လုပ္ရမွာကိုေျပာတာ။ meditation ပံုစံနဲ.ေမတၱာကို အာရုံနဲ.ေလ.က်င္.ရမယ္။ အာရုံဆိုတာဘာလဲ၊ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းစတဲ. သက္ရွိသတၱ၀ါနဲ. ေလ.က်င္.ရမယ္။ ေသသြားတဲ.သူနဲ. ေလ.က်င္.လို.မရဘူး။ ဒီဘ၀မွာ ရွိေနတဲ. ပုဂၢိဳလ္နဲ.ေလ.က်င္.ရမယ္။ 

ေကာင္းျပီ၊ ေလ.က်င္.မယ္ဆိုလို.ရွိရင္ ပုဂၢိဳလ္ကို ေရြးခ်ယ္ရလိမ္.မယ္၊ နံပါတ္(၁) အသက္ရွင္ဆဲပုဂၢိဳလ္၊ ေသတဲ.ပုဂၢိဳလ္ဆိုျပီး နွစ္ဦးရွိတဲ.အထဲမွာ ေသတဲ. ပုဂၢိဳလ္ကိုမေရြးနဲ. ၊ဘယ္ေတာ.မွ မေအာင္ျမင္ဘူးတဲ.၊ ေသသြားတဲ. ပုဂၢိဳလ္အေပၚမွာ ေမတၱာမပို.နဲ.။ ေမတၱာကိုေလ.က်င္.ျပီးေတာ. ယူခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေသတဲ.ပုဂၢိဳလ္ကို ဖယ္ထားလိုက္၊ “အသက္ထင္ရွားရွိေနတဲ. ပုဂၢိဳလ္”ကို ေရြးပါတဲ.။

အဲဒီလို ေရြးတဲ.အခါမွာလည္းပဲ လူကို ၃ မ်ိဳးေလာက္ခြဲလိုက္။ တစ္ဦးက ကိုယ္နဲ႕အင္မတန္ ခင္မင္ရင္းနွီးတဲ.ပုဂၢိဳလ္ ဒါက တစ္ဦး၊ ေနာက္တစ္ဦး ခင္လည္းမခင္ဘူး၊ မုန္းလည္းမမုန္းတဲ. သာမာန္ပုဂၢိဳလ္၊ ေနာက္တစ္ဦးက မုန္းတဲ. ကိုယ္.ရန္သူလို. ၃ မ်ိဳးခြဲလိုက္၊ ပုဂၢိဳလ္ ၃ စားရွိတယ္။ လူတိုင္း လူတိုင္းဟာ အမ်ားအားျဖင္. ဒီလို ၃ စားရွိေနမွာပဲ။ ဒါက ေယဘုယ် အားျဖင္.ေျပာတဲ. စကားေပါ.။ 

အဲဒီထဲမယ္ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္ကို ေရြးရမလဲ၊ ေမတၱာစျပီးေတာ. ပ်ိဳးေတာ.မယ္ဆိုလို.ရွိရင္ ကိုယ္နဲ. ခင္လည္းမခင္၊ မုန္းလည္းမမုန္းတဲး. ပုဂၢိဳလ္ကို သြားေရြးမယ္ဆိုလို.ရွိရင္ ေမတၱာပ်ိဳးဖို.ခက္လိမ္.မယ္။ ဘာျဖစ္လို.တုန္း သူ.အေပၚမွာ ခင္မွမခင္တာကိုး၊ သူ.ကို ပထမအေနနဲ. ေရြးလို.မျဖစ္ဘူး။ ရန္သူကို ေရြးမလားဆိုေတာ. ရန္သူကို သြားေရြးရင္ ေဒါသျဖစ္မွာပဲ။ ေမတၱာပ်ိဳးလို.မရဘူး၊ ဒါေၾကာင္.မို. ရန္သူကိုလည္း မေရြးနဲ.။ အဲဒီေတာ. ပိယပုဂၢလ ဆိုတာ ကိုယ္ခင္မင္ ခ်စ္ခင္တဲ.ပုဂိၢဳလ္ကို ေရြးလိုက္ပါတဲ.။ 

ေမတၱာပို.ေတာ.မယ္ဆိုရင္ အဲဒါကစမယ္၊ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ကိုေရြး၊ ဒီလို ေရြးတဲ.ေနရာမွာလည္းပဲ ေနာက္တစ္ခု သတိထားစရာက လိင္တူကိုပဲ ေရြးရမယ္တဲ.၊ လိင္ကြဲကို သြားမေရြးရဘူး။ ဆိုလိုတာက ေမတၱာပို.မယ္.ပုဂၢိဳလ္သည္ အမ်ိဳးသားဆိုရင္ အမ်ိဳးသားသူငယ္ခ်င္းထဲကေရြး၊ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးထဲကေရြး၊ အမ်ိဳးသားက အမ်ိဳးသမီးကို သြားေရြးမယ္၊ အမ်ိဳးသမီးက အမ်ိဳးသားကို သြားေရြးမယ္၊ လိင္မတူတာကို ေရြးလို.ရွိရင္ ေမတၱာျဖစ္မယ္.အစား တဏွာရာဂေတြ ျဖစ္လာတတ္တယ္၊ အႏၱရာယ္ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင္.မို. အဲဒီလို မေရြးရဘူး။ အမ်ိဳးသားဆိုရင္ အမ်ိဳးသားထဲက ခ်စ္ခင္တဲ. ပုဂၢိဳလ္ကိုေရြး၊ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးထဲက ခ်စ္ခင္တဲ.ပုဂၢိဳလ္ကိုေရြးတဲ.။ အဲဒီလို ေရြးျပီးေတာ. စိတ္ဓာတ္ကို ေလ.က်င္.ေပးရမယ္၊ ေမတၱာစိတ္ကို ေလ.က်င္.ေပးရမယ္။ 

အဲဒီလို ေလ.က်င္.ေတာ.မယ္ဆိုရင္ အစပထမ ဘာလုပ္ဖို.လိုလဲ၊ ႏိႈင္းယွဥ္မႈဟာ အင္မတန္မွ အေရးၾကီးတယ္။ ျမန္မာလိုေျပာရင္ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားဆိုတာ ရွိတယ္။ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား ထားတတ္ဖို.အတြက္ ကိုယ္.ကိုယ္ကို အရင္ဆံုးစဥ္းစားျပီး ေမတၱာပို.လိုက္ဦး၊ ကိုယ္.ကိုယ္ကို ေမတၱာပို.တာကေတာ. ဘာ၀နာအတြက္ မဟုတ္ဘူး၊ လြယ္ေအာင္လို. ျပင္ဆင္လိုက္တဲ.သေဘာပဲ။
ဆိုပါစို.- ေမတၱာပို.တဲ.အခါမွာ “ခ်မ္းသာပါေစ” လို. ေျပာခ်င္တာလား သို.မဟုတ္ "က်န္းမာပါေစ"လို. ေျပာခ်င္တာလား သို.မဟုတ္ "အဆင္ေျပပါေစ" လို. ေျပာခ်င္တာလား၊ တစ္ခုခုကို ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ.ဟာနဲ. ေျပာလို.ရတယ္။ "က်န္းမာပါေစ"လို. ေျပာေျပာ၊ "ခ်မ္းသာပါေစ" လို.ေျပာေျပာ၊ "အရာခပ္သိမ္း ဆင္ေျပပါေစ"လို. ေျပာေျပာ၊" ေအာင္ျမင္ၾကီးပြားပါေစ"လို. ေျပာေျပာ ဘာပဲေျပာေျပာေပါ.၊ အဲဒီအေတြးေလးကို ထိုပုဂၢိဳလ္အေပၚမွာ ပ်ိဳးရမယ္တဲ.။ 

ဆိုပါစို.- ေယာက်ာ္းဆိုရင္ ေယာက်ာ္းကေလး သူငယ္ခ်င္း၊ မိန္းကေလးဆိုရင္ မိန္းကေလး သူငယ္ခ်င္းေပါ.။ ေရြးျပီးတဲ.အခါ ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္းေနတဲ. အခ်ိန္ေလးမွာ ထိုပုဂၢိဳလ္ရဲ.မ်က္နွာ စိတ္ထဲမွာ ေပၚလာေအာင္ ပံုေဖာ္လိုက္၊ ပံုေဖာ္လို.မရဘူးဆိုလို.ရွိရင္ ဓာတ္ပံုေလးတစ္ခု ကိုယ္.ေရွ.မွာထားျပီးေတာ. ပံုေဖာ္၊ စိတ္ထဲမွာ ပံုေဖာ္လို.ရရင္ စိတ္ထဲမွာ ပံုေဖာ္လိုက္၊ သူ.ရဲ.ျပံဳးရႊင္ေနတဲမ်က္နွာ၊ ၾကည္နူးေနတဲ.မ်က္နွာေလးကို ၾကည္.ျပီးေတာ. အစဥ္ထာ၀ရ ျပံဳးနိုင္ပါေစ၊ က်န္းမာပါေစ၊ ရႊင္လန္းပါေစ ဆိုျပီး ကိုယ္လိုခ်င္တဲ.စကားလံုးေလးတစ္ခ ုနဲ. အသံုးခ်ျပီးေတာ. အဲဒီစိတ္ကေလး ထပ္တလဲလဲ ျဖစ္ေနေအာင္ repeatation လုပ္ေနတာလို.ေခၚတယ္။ ထပ္ထပ္ ထပ္ထပ္ျပီးေတာ. ျဖစ္ေနတာ၊ တစ္ခါတည္းမဟုတ္ဘူး။

ခုေခတ္သီခ်င္းဆိုတဲ.အခါ repeation ထပ္ေက်ာ.ျပီးေတာ. ဆိုတာတာေလ။ အဲဒီေတာ. ေမတၱာထပ္ေက်ာ.ေနရတယ္၊ ဘယ္နွစ္ျပန္ထပ္ေက်ာ.ရမတုန္းဆိုရင္ တစ္နာရီလုပ္ရင္ တစ္နာရီလံုး ထပ္ေက်ာ.ေနရမယ္။ အဲဒီလို ဓားမ်ားေသြးတဲ.အခါမွာ ေက်ာက္နဲ. ပြတ္ေနသလိုပဲ၊ ဒီခ်မ္းသာပါေစဆိုတဲ. စိတ္ကေလးနဲ. ခုနက ပိယပုဂၢိဳလ္နဲ. ပြတ္ေပးေနရမယ္၊ အဲဒါ ေလ.က်င္.ေနတာေခၚတယ္။ အဲဒီလို ပြတ္ေပးေနလိုက္တဲ.အခါမွာ ဘယ္လိုအေနအထားထိေအာင္ ေရာက္လာသလဲဆိုရင္ ဘယ္ေနရာသြားသြား ဒီပုဂၢိဳလ္္ရဲ.မ်က္နွာပဲ ျမင္ေနမယ္၊ မ်က္စိထဲက ဒီပုဂၢိဳလ္မ်က္နွာ မထြက္ဘူး၊ အိပ္မယ္-အိပ္မေပ်ာ္ေသးခင္လည္း သူ.မ်က္နွာပဲ ျမင္ေနတယ္၊ တျခားဟာ သိပ္မျမင္ဘူး။ စိတ္က အဲဒီအေပၚမွာပဲ ျငိမ္က်လာတယ္ေပါ.။ အဲဒီလို ျငိမ္က်လာတဲ.အေပၚမွာ ေမတၱာစိတ္ကေလးနဲ. ထပ္ထပ္ျပီးေတာ. ပြတ္ေပးေနလို.ရွိရင္ ေနာက္ဆံုးမွာ သမာဓိစြမ္းအားေတြ ေကာင္းလာလို.ရွိရင္ စ်ာန္ေတာင္ရနိုင္တယ္။ 

ျမန္မာေတြက စ်ာန္ဆိုရင္ ေကာင္းကင္ပ်ံတာခ်ည္းပဲ ေအာင္ေမ.ေနတယ္။ ဒါေကာင္းကင္ ပ်ံတာကိုေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ စ်ာန္ရတယ္ဆိုတာ အဲဒီ အာရုံေပၚကို စူးစိုက္ျပီးေတာ.ေနတဲ. စြမ္းအားသတၱိေလးရလာတာကို ေျပာတာ။ ပထမ စ်ာန္ဆိုတဲ. စြမ္းရည္သတၱိ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ.အရွိန္ေလး ရလာမယ္၊ စ်ာန္ဆိုတာဘာကိုေျပာတာလဲဆိုလို.ရွိရင္ ခုနက သူငယ္ခ်င္းရဲ.မ်က္နွာေပၚမွာ စိတ္ကေလး အျမဲေရာက္ေနေအာင္ ပို.ေပးေနတဲ. ၀ိတက္လို.ေခၚတဲ. သေဘာတရား၊ Initial application တဲ.။ စိတ္က ခြာလို.မရေလာက္တဲ. အေနအထားမ်ိဳး  ျဖစ္ေနတယ္။ Sustained application ေခၚတဲ. ၀ိစာရ ။ 

ေမတၱာစ်ာန္ ၀ိတက္ ဆိုတာ အာရုံေပၚ စိတ္ကေလးကို ပို.တင္ေပးေနတာ။ ၀ိစာရ ဆိုတာ အာရုံနဲ. စိတ္ကေလး ကြာမသြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးေနတဲ.သေဘာ၊ အဲဒီ အာရုံေလးနဲ. စိတ္ေက်နပ္ေနတာက ပီတိ၊ စိတ္ေက်နပ္ေနသလို စိတ္ထဲမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေနတာက သုခ၊ အဲဒီ အာရုံေလးကို စိတ္က ခြာလို.မရတာက ဧကဂၢတာ၊ အဲဒီ ၅ ခုဟာ ဟန္ခ်က္ညီညီ အလုပ္လုပ္ေနျပီ ဆိုလို.ရွိရင္ ပထမစ်ာန္လို.ေခၚတယ္။ ပထမစ်ာန္ ရျပီေပါ.။ သူငယ္ခ်င္းရဲ.မ်က္နွာေပၚမွာ အာရုံစိုက္ျပီး အလုပ္လုပ္ေနျပီ၊ ခ်မ္းသာပါေစ၊ ရႊင္လန္းပါေစ က်န္းမာပါေစဆိုတဲ. စိတ္ဓာတ္ေလး ပြားျပီးေတာ. အလုပ္လုပ္ေနျပီ၊ အဲဒီလို အလုပ္လုပ္ေနလို.ရွိရင္ ခုနက အဂါၤရပ္ေတြ ျပည္.စံုလာရင္ ပထမစ်ာန္ပဲ။

ဒီထက္ စြမ္းအားျမွင္.လိုက္တဲ.အခါက်ေတာ. ေတြးေနစရာ မလိုေတာ.ဘူး၊ ၀ိတက္ဆိုတာ မလိုေတာ.ဘဲနဲ. အာရုံေလးက ခြာလို.မရတာရယ္၊ စိတ္ထဲက ေက်နပ္တာရယ္၊ ခ်မ္းေျမ.ေနတာရယ္၊ တည္ျငိမ္ေနတာရယ္၊ ဒီသေဘာေလး ၄ မ်ိဳးနဲ. ဖြဲ.စညး္လိုက္တာက်ေတာ. ဒုတိယစ်ာန္အဆင္.လို.ေခၚတယ္။  ေနာက္တစ္ခါ ဒီထက္ သမာဓိစြမ္းအားေတြ ျမွင္.လိုက္အခါ က်ေတာ. အာရုံနဲ.စိတ္ တြယ္ကပ္ေအာင္ လုပ္ေပးစရာမလိုေတာ.ဘဲ ထိုအာရုံေလးေပၚမွာ ေက်နပ္ေနတာရယ္၊ နွစ္သက္ေနတာရယ္၊ တည္ျငိမ္ေနတာရယ္ ဒီအေျခအေန ၃ ရပ္ကေလးနဲ. ထုိအာရုံေပၚမွာ ရပ္တည္ေနလို.ရွိရင္ တတိယစ်ာန္လို.ေခၚတယ္။ 

ေမတၱာပြားတဲ. ပုဂၢိဳလ္ဟာ အဲဒီလို စ်ာန္ ၃ ဆင္.ထိေအာင္ ရနိုင္တယ္။ အဲဒီ စ်ာန္ ၃ ဆင္. ရသြားမွ ေစေတာ၀ိမုတၱိ လို.ေခၚတယ္။ စိတ္ေလးဟာ ဗ်ာပါဒက လြတ္သြားျပီ၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ စိတ္က ေဒါသက လံုး၀လြတ္ေနတဲ. စိတ္တဲ.၊ ေစေတာ၀ိမုတၱိ ဆိုတာ ဒီလံုး၀လြတ္ေျမာက္လာတဲ. အေနအထားတစ္ခု ေရာက္ေလာက္ေအာင္ ေလ.က်င္.ယူထားတဲ. ေမတၱာကိုေျပာတာ။ သာမန္ ေမတၱာကို ေမတၱာလို.ပဲ သံုးတယ္၊ ေစေတာ၀ိမုတၱိဆိုတဲ. စကားလံုးေလး ထည္းသံုးလိုက္လို.ရွိရင္ ထိုေမတၱာသည္ စ်ာန္အေျခအေနထိေအာင္ ေရာက္ေနတဲ. ေမတၱာမ်ိဳးလို. ဒီလိုေျပာတာ။ 

ေကာင္းျပီ၊ ပိယပုဂၢလ လို.ေခၚတဲ. ကိုယ္ခ်စ္ရတဲ. ခ်စ္ခင္တဲ.ပုဂၢိဳလ္နဲ. ေလ.က်င္.လိုက္လို. ေအာင္ျမင္သြားတဲ. ေမတၱာေလးကို ဒီအတိုင္းမထားနဲ.ဦး၊ ေမတၱာကို ျဖန္.က်က္ၾကည္.ဦး၊ ထိုေမတၱာေလးကို transfer လုပ္ရမယ္၊ ဘယ္သူ.အေပၚ transfer လုပ္မလဲဆိုရင္ ခ်စ္လည္းမခ်စ္ မုန္းလည္းမမုန္းတဲ. ကိုယ္မသိတဲ.ပုဂၢိဳလ္အေပၚမွာ ေျပာင္းၾကည္.လိုက္တဲ.။ ေျပာင္းၾကည္.လိုက္ လို.ရွိရင္ ဒီေမတၱာသေဘာတရားေလးဟာ ေလ်ာ.က်မသြားဘူး၊ ကိုယ္ခ်စ္ခင္တဲ. ပုဂၢိဳလ္ေပၚမွာ ထားတဲ. စိတ္အေျခအေနဟာ မုန္းလည္းမမုန္း ခ်စ္လည္းမခ်စ္တဲ. ပုဂၢိဳလ္အေပၚမွာ သြားထားလိုက္ လို အေျခအေနေျပာင္းလဲသြားတယ္ဆိုလို.ရွိရင္ ဒါ ဒုတိယအဆင္.အေနနဲ. အဆင္ေျပသြားျပီ။ ျပီး ေနာက္တစ္ေယာက္အေပၚမွာ ေျပာင္းၾကည္.။

အဲဒီပုဂၢိဳလ္က ကိုယ္နဲ.မတည္.တဲ. မုန္းတီးတဲ. ကိုယ္.ရဲ.ရန္သူ၊ ရန္သူဆိုတဲ. ပုဂၢိဳလ္ေပၚကို ေျပာင္းၾကည္.လိုက္၊ ေျပာင္းၾကည္.လိုက္လို. ေဒါသျဖစ္လာလို.ရွိရင္ ေမတၱာဟာ မၾကံ.ခိုင္ေသးဘူး၊ ျပန္ျပီးေတာ. ေမတၱာကို ေလ.က်င္.ဦး။ ျပန္ေလ.က်င္.ျပီးတဲ.အခါ တစ္ခါျပန္ စမ္းသပ္ၾကည္.လိုက္၊ အာရုံေျပာင္းျပီးေတာ. ကိုယ္နဲ. မတည္.တဲ.လူအေပၚမွာ ေမတၱာထားၾကည္.၊ ထားလို.ရသြားျပီဆိုလို.ရွိရင္ေတာ. ဒီေမတၱာဟာ ေတာ္ေတာ္ခိုင္မာသြားျပီလို.ေျပာရမယ္။ 

အဲဒီလိုလုပ္ျပီးေတာ. တစ္ေလာကလံုးမွာရွိတဲ. သတၱ၀ါေတြေပၚမွာ ေမတၱာထားနိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစား။ ေနာက္ဆံုးမွာ လူ ၄ ေယာက္၊ နံပါတ္တစ္က မိမိကိုယ္တိုင္၊ နံပါတ္နွစ္က ကိုယ္ခ်စ္ခင္တဲ.ပုဂၢိဳလ္၊ နံပါတ္သံုးက ခ်စ္လည္းမခ်စ္ မုန္းလည္းမမုန္းတဲ. သာမန္ ပုဂၢိဳလ္၊ နံပါတ္ေလးက ၇န္သူ၊ ထိုပုဂၢိဳလ္ေလးေယာက္သည္ အပိုင္းအျခားေတြ။ လူဆိုတာ ကိုယ္.ကိုယ္ကို ပိုခ်စ္တတ္တယ္၊ အဲဒီ ၄ ေယာက္ကို ရန္သူလို.လည္း မျမင္ေတာ.ဘူး၊ ကိုယ္.ကိုယ္လို.လည္း မျမင္ေတာ.ဘူး၊ ကိုယ္.မိတ္ေဆြလို.လည္း မျမင္ေတာ.ဘူး၊ ကိုယ္နဲ.မသိတဲ. ပုဂၢိဳလ္လို.လည္း မျမင္ေတာ.ဘူး၊ ကုိယ္.ရန္သူလုိ.လည္း မျမင္ေတာ.ဘူး၊ အားလံုး ဒီ ၄ ေယာက္စလံုးဟာ တစ္မ်ိဳးတည္း တစ္ခုတည္းလို.ျမင္သြားျပီဆိုရင္ ဒီလူရဲ. ေမတၱာဟာ အစြမ္းထက္ဆံုးအဆင္. ေရာက္သြားျပီ။ 

အဲဒါကို ဥပမာေလးတစ္ခုေပးထားတယ္၊ ဒီ ပုဂၢိဳလ္ ၄ ေယာက္ကို - ဆိုပါစို.- ေရွးတုန္းက လူကိုသတ္ျပီးေတာ. ယဇ္ပူေဇာ္တဲ. အေလ.အထရွိတယ္၊ ေတာထဲမွာေနတဲ.ရဟန္းေတြ ဒီလိုပဲ ယဇ္ပူေဇာ္တာခံလိုက္ရတာမ်ိဳးေတြရွိတယ္။ အဲဒီမွာ လာျပီးေတာ. ေတာင္းမယ္၊ ယဇ္ပူေဇာ္ဖို. အတြက္ တစ္ေယာက္လိုက္ခဲ.ပါေပါ.၊ တစ္ေယာက္လိုက္ခဲ.ပါဆိုလို.ရွိရင္ အတူေနတာက မိမိ ကိုယ္တိုင္ရယ္၊ ကိုယ္.မိတ္ေဆြရယ္၊ သာမန္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ရယ္၊ ကိုယ္.ရဲ.ရန္သူရယ္ ေလးေယာက္ရွိတယ ္။ အဲဒီ ၄ ေယာက္ထဲက ဘယ္သူ.ေပးမလဲ၊ ဘုန္းၾကီးတို. စဥ္းစားၾကည္.ၾက၊ တစ္ေယာက္ေယာက္ေတာ.လိုက္ရမယ္၊ ကိုယ္စိတ္ထဲက ဘယ္သူ.ေပးမလဲ၊ ေၾသာ္ သူတို. ၃ ေယာက္ေတာ. ေနရစ္ပါေစ၊ ငါပဲ အနစ္နာခံလိုက္ပါ.မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္.ကိုယ္.ကိုအေပၚမွာ ေမတၱာပ်က္ရာေရာက္တယ္၊ သူ.ေမတၱာက မဟုတ္ေသးဘူး၊ မမွ်တဘူးလို. ေျပာရမယ္။

အဲဒီလို မဟုတ္ဘဲနဲ. ငါနဲ. မတည္.တဲ.ေကာင္လိုက္သြား ဆိုလို.ရွိရင္ ရန္သူေပၚမွာ အမုန္းစိတ္မေပ်ာက္ေသးတာပဲ။ အဲဒီ ၄ ေယာက္စလံုးကို တစ္ေယာက္မေပးနိုင္ဘူး၊ အားလံုးဟာ အတူတူပဲျဖစ္ေနတယ္၊ ဘယ္သူ.ကိုမွ ေရြးလို.မရေတာ.ဘူး ဆိုရင္ အဲဒီေမတၱာဟာ ကန္.သတ္ခ်က္ေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္သြားတဲ. အင္မတန္ခိုင္မာတဲ. ေမတၱာတရား ျဖစ္သြားျပီတဲ. -ဒီလိုဆိုလိုတာ။ 

အဲဒီလို ေလ.က်င္.ျပီးတဲ.အခါမွာ တစ္ေလာကလံုးမွာရွိတဲ. သတၱ၀ါေတြအေပၚမွာ ေမတၱာတရားကို ျဖန္.က်က္ျပီး ေနမယ္ဆိုလို.ရွိရင္ ေဒါသဆိုတာ လံုး၀လာလို.မရေတာ.ဘူး။ ေနာက္ဆံုးမွာ ထိုေမတၱာကို အေျခခံျပီးတဲ.အခါမွာ ဘာလုပ္ရမလဲ၊ ထုိေမတၱာစိတ္ဓာတ္မွာပါတဲ. သဘာ၀တရား ေတြကို ရႈမွတ္ဆင္ျခင္ျပီး ၀ိပႆနာတရား ပြားမ်ားအားထုတ္ရတယ္။ ေမတၱာနဲ.ယွဥ္ျပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ. စိတ္အေျခအေနေတြက နာမ္တရား၊ ထုိေမတၱာရဲ.တည္ရာနွလံုးသားက ရုပ္တရား၊ ရုပ္နဲ.နာမ္နဲ. ဒီနွစ္မ်ိဳးရွိတယ္ဆိုတာကို သေဘာေပါက္လာလို.ရွိရင္ ဒါ၀ိပႆနာလမ္းေၾကာင္းထဲ စ၀င္လာတာပဲ။ ဒါ သမထကေန ၀ိပႆနာေျပာင္းတယ္လို.ေခၚတယ္။ 

ေမတၱာစိတ္ဓာတ္ကို ရႈတာဟာ နာမ္တရားကို ရႈတာ၊ ထုိေမတၱာစိတ္ဓာတ္ရဲ. တည္ရာမွီရာ နွလံုးသားရုပ္တရားကို ရႈတာဟာ ရုပ္ကိုရႈတာ၊ ဒီလို ရုပ္နဲ.နာမ္နဲ.ကြဲသြားျပီးဆိုလိ ု.ရွိရင္ နာမရူပပရိေစၧဒဥာဏ္။ အဲဒီရုပ္နာမ္နွစ္ခု ခြဲျခားသိျပီးတဲ.အခါမွာ ဒီရုပ္ဒီနာမ္ေတြဟာ ဘာေၾကာင္.ျဖစ္တာတုန္းလို. အေၾကာင္းတရားကို ေလ.လာသံုးသပ္နိုင္တဲ. အသိဥာဏ ္တစ္မ်ိဳးထပ္ဆင္.ရလာျပီဆိ ုလို.ရွိရင္ ပစၥယပရိဂၢဟဥာဏ္။

အဲဒီဥာဏ္နွစ္မ်ိဳးကို အေျခခံျပီး ဒီရုပ္နာမ္ဓမၼသခါၤရေတြနဲ. ဆက္ျပီးေတာ. အလုပ္လုပ္တဲ.အခါမွာ မျမဲတဲ.သေဘာေတြ ေတြ.လာတယ္၊ ျဖစ္ျပီးပ်က္သြားတဲ. သေဘာေတြ ေတြ.တယ္၊ ျဖစ္ပ်က္မႈေတြက အျမဲတမ္းနွိပ္စက္ေနတဲ. ဒုကၡသေဘာေတြ ေတြ.လာတယ္၊ မျဖစ္ရေအာင္ မပ်က္ရေအာင္ ကိုယ္.မွာစြမ္းအင္သတၱိေတြမရွိဘူးဆိုတာ သိလာတယ္၊ ကိုယ္.ဆႏၵအတိုင္း မျဖစ္ဘူးဆိုတာ သိလာတယ္၊ အနတၱသေဘာေတြ ေပၚလာတယ္။ 

ဒီလို ေမတၱာနဲ.ပက္သက္ျပီးေတာ. ရုပ္တရား နာမ္တရားေတြအေပၚမွာ အနိစၥလို.လည္း ရႈနိုင္လာတယ္၊ ဒုကၡလို.လည္း ရႈနိုင္လာတယ္၊ အနတၱလို.လည္း ရႈနိုင္လာတယ္၊ ဒီလို ရႈလာနိုင္တာက သမၼသနဥာဏ္ လို.ေခၚတယ္။  အဲဒီကေန ဆက္လက္ျပီး ျဖစ္တာပ်က္တာေလးေတြကိုပဲ အာရုံစိုက္မိလာတဲ.အခါ ဥဒယဗၺယဥာဏ္၊ ထိုဥဒယဗၺယဥာဏ္ ရင္.သန္လာတဲ.အခါ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အာရုံမျပဳေတာ.ဘူး၊ ပ်က္ေနတာေတြက ျမန္လြန္းအားၾကီးသည္. အတြက္ေၾကာင္. အပ်က္အပ်က္ အပ်က္ပဲ ျမင္ေနတာကို ဘဂၤဥာဏ္ လို.ေခၚတယ္။ အဲဒီလို ပ်က္တာခ်ည္းပဲ ျမင္ေနသည္. အတြက္ေၾကာင္. ဥာဏ္ထဲမွာ ဘာေပၚလာလဲဆိုေတာ. ပ်က္ေနတာဟာ ေၾကာင္စရာၾကီးပါလားလို. ေတြးလာတယ္၊ အဲဒါ ဘယဥာဏ္လို.ေခၚတယ္။ 

ေၾကာက္စရာလို. ျမင္လာတဲ.အခါ ျဖစ္ပ်က္မႈေတြက နွိပ္စက္လို. စိတ္ပ်က္စရာ၊ ျငီးေငြ.စရာခ်ည္းပါလားဆိုျပီး အျပစ္ေတြကို ျမင္လာတယ္၊ ပ်က္ေနတဲ.အရာၾကီးဟာ တြယ္တာစရာ မေကာင္းဘူးလို. အျပစ္ေတြကို ျမင္လာတယ္။ ဒါက အာဒီန၀ဥာဏ္။  အျပစ္ေတြ ျမင္လာတဲ.အခါ မလိုခ်င္ေတာ.ဘူး၊ ျငီးေငြ.လာတယ္၊ စြန္.လႊတ္ခ်င္လာတယ္- နိဗၺိဒဥာဏ္၊ ျငီးေငြ.လာတဲ.အခါ လြတ္ခ်င္လာတယ္၊ ဒါေတြက လြတ္ခ်င္လာတယ္၊ မုစၥိတုကမ်တာဥာဏ္၊ လြတ္ဖို.ရာအတြက္ လြတ္ရာလြတ္ေၾကာင္းကို ျပန္ဆင္ျခင္စဥ္းစားတာ ပဋိသခါၤဥာဏ္၊ ျပန္လည္စဥ္းစားရင္းက သခါၤရတရားေတြရဲ. သဘာ၀ေပၚမွာ ေနသားတက်ျဖစ္သြားျပီး စိတ္လႈပ္ရွားမႈေတြ နည္းသြားျပီး တည္ျငိမ္မႈေတြ ရလာျပီး အသိဥာဏ္ေတြ လႊမ္းမိုးလာျပီဆိုရင္ သခါၤရုေပကၡာဥာဏ္လို.ေခၚတယ္။
အဲဒီ သခါၤရုေပကၡာဥာဏ္ ရင္.သန္သြားျပီ ဆိုလို.ရွိရင္ ဗ်ာပါဒ ဆိုတဲ. သဘာ၀တရားကို အဆင္.ဆင္.ပယ္ရွားသြားနိုင္တဲ. ေသာတာပတၱိမဂ္၊ ေသာတာပတၱိဖိုလ္၊ သကဒါဂါမိဖိုလ္၊ အနာဂါမိမဂ္ ဆိုတာလည္းေပၚလိုက္ေရာ ေဒါသ ဗ်ာပါဒ ဆိုတာ ဘယ္ေတာ.မွ ျပန္မလာတဲ.လမ္း ေရာက္သြားတယ္။ 

ေမတၱာပြားလို.ရွိရင္ အမုန္းတရားဟာ ျပန္ထလာနိုင္ေသးတယ္။ အခုေခတ္ ေရာဂါစစ္သလို စစ္ၾကည္.လို.ရွိရင္ positive ျဖစ္ေနဦးမယ္။ နွလံုးသားထဲမွာ အမုန္းရွိေသးသလားလို. ေဆးစစ္သလို စစ္ၾကည္.ရင္ positive ေတြ.လိမ္.မယ္။ အနာဂါမိမဂ္ ရသြားတာနဲ. တျပိဳင္နက္ Negative ျဖစ္သြားျပီ၊ လံုး၀မရွိေတာ.ဘူး၊ အဲဒါက်ေတာ. ေဒါသဆိုတဲ. စိတ္ရဲ.လႈပ္ရွားမႈ၊ စိတ္ရဲ.ပူပန္ေစတတ္တဲ. သဘာ၀တရားရဲ. လံုး၀ထြက္ေပါက္ပဲ။ ေမတၱာတရားကို အေျခခံတဲ. အနာဂါမိမဂ္ဥာဏ္၊ အနာဂါမိဖိုလ္ဥာဏ္ဟာ ေဒါသရဲ. လံုး၀ထြက္ေပါက္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒါသဆိုတာ လာခ်င္လို.ေတာင္ မလာေတာ.ဘူး၊ ေဒါသဆိုတဲ. သဘာ၀တရားဟာ မိမိသႏၱာန္မွာ ဘယ္ေတာ.မွ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ေတာ.ဘူး။

အစဥ္ထာ၀ရ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ. အေျခအေနတစ္ခုကို ရရွိသြားနိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင္.မို. ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာတယ္။ “ယဒိဒံ ေမတၱာ ေစေတာ၀ိမုတၱိ - စိတ္ရဲ. လြတ္ေျမာက္မႈလို.ဆိုတဲ. ဒီေမတၱာတရားဟာ ၊ ဗ်ာပါဒ ဆိုတဲ. စိတ္ထဲမွာ အလိုမက်ေနတဲ. ေဒါသရဲ. ထြက္ေပါက္ပါပဲ တဲ.။ ဒီနည္းနဲ.သာလွ်င္ စစ္မွန္တဲ. ထြက္ေပါက္ကို ရနိုင္တယ္။ 

ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲ နႏၵမာလာဘိဝံသ
(စိတ္၏ထြက္ေပါက္မ်ား တရားေတာ္မွ ေကာက္နုတ္ပူေဇာ္ပါသည္)