လူငယ္ေတြအတြက္ မရွိမျဖစ္အရာႏွစ္မ်ိဳး
လူငယ္ေတြ ေရာက္လာ စကားေျပာၾကတဲ့အခါတိုင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘာလိုေနလဲ။ ဘာေတြႀကိဳးစားရမလဲ ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို ေမးေလ့ရွိၾကတယ္။ သူတို႔ကို ေ၀ဖန္ပါ၊ ေထာက္ျပပါလို႔ ေျပာတဲ့သေဘာ ေဆာင္တဲ့အတြက္ ၀မ္းသာရပါတယ္။
ခ်ီးက်ဴးရမယ့္စိတ္
တစ္ဆက္တည္းပဲ လူငယ္ေတြအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ အရာမ်ားကိုလည္း ေျပာျပေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုတတ္ၾကတယ္။ ေ၀ဖန္ေရးကို လိုလိုလားလား ေတာင္းခံတဲ့ စိတ္မ်ဳိးရွိတာ လူငယ္ေတြကို ခ်ီးက်ဴးရမယ္။ ရင့္က်က္တဲ့အရြယ္ လူႀကီးေတြေတာင္ ေ၀ဖန္ေရးကို လက္ခံတတ္ၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ ေ၀ဖန္သူကို "ကက္ကက္လန္" ျပန္ၿပီး ရန္ေတြ႔တတ္ၾကတယ္။ ကိုယ့္မွာ ျဖည့္ဆည္းဖုိ႔ လိုအပ္ေနတာေတြကို သိခ်င္စိတ္ရွိတာလည္း ေကာင္းတာပဲ။ တစ္ပါးသူကို ေထာက္ျပေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုတာက ပိုၿပီး ႏွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းတယ္။ ပလႊားစိတ္ မရွိတာကို ၫႊန္ျပတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြေၾကာင့္လည္း လူငယ္ေတြနဲ႔ "ပလဲနံပသင့္"တာ ျဖစ္တယ္။ လူႀကီးေတြ(အထူးသျဖင့္) ၿမိဳ႕သားပညာတတ္ လူႀကီးေတြက အမ်ားအားျဖင့္ ဟန္မ်ားတယ္။ (ခုေခတ္စကားနဲ႔ဆို ပဲမ်ားတယ္ေပါ့)။ တကယ္သိတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ သိခ်င္တတ္ခ်င္ေယာင္ သိပ္လုပ္တတ္ၾကတယ္။
သေရဆိုတာ ပြဲမၿပီးတာ
ဟန္မလုပ္တတ္တာဟာ လူငယ္ေတြရဲ႕ ႏွစ္လိုဖြယ္ အေကာင္းဆံုးအခ်က္ ျဖစ္တယ္။ သိရင္ သိတယ္။ မသိရင္ မသိဘူး။ ႀကိဳက္ရင္ ႀကိဳက္တယ္။ မႀကိဳက္ရင္ မႀကိဳက္ဘူး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတယ္။ ႀကိဳး၀ိုင္းထဲမွာ ပရိသတ္ကို ညာၿပီး သေရထိုးသြားတဲ့ လုပ္ပြဲမ်ဳိးဆိုရင္ သည္းခံမေနဘူး။ ၀ိုင္းၿပီး ေအာ္ၾကဟစ္ၾက ဆူၾကတာပဲ။ လက္ေ၀ွ႔ထိုးတယ္ဆိုတာ အ႐ံႈးအႏိုင္သိဖို႔ ျဖစ္တယ္။ အ႐ံႈးအႏိုင္ အေျဖမထြက္ရင္ ပြဲၿပီးတယ္လို႔ မယူဆဘူး။ ပညာတတ္ေလာကမွာ ေရပန္းစားတဲ့ Win-Win ဆိုတာ တကယ့္ၿပိဳင္ပြဲေတြမွာ မရွိႏိုင္ဘူး။ ၿပိဳင္ပြဲဆိုကတည္းက အ႐ံႈးအႏိုင္ သိဖို႔လုပ္တာ မဟုတ္ဘူးလား။ သေရဆိုတာက ပြဲမၿပီးေသးဘူး။ ေနာက္ထပ္ ၿပိဳင္စရာ ရွိေသးတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္တယ္။ ေဘာလံုးပြဲမွာ ပူးတြဲပထမဆိုတာ မရွိဘူး။ ရာသီကုန္မွာ အမွတ္တူ၊ ဂိုးကြာျခားမႈတူ ျဖစ္ေနရင္ အဲဒီႏွစ္သင္း ထပ္ကန္ရတယ္။ သေရျဖစ္ေနရင္ အခ်ိန္ပို ကစားရတယ္။ အခ်ိန္ပိုထိ သေရျဖစ္ေနေသးတယ္ဆိုရင္ အ႐ံႈးအႏိုင္ မေပၚမခ်င္း ပယ္နယ္တီကန္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ရတယ္။
ပိုၿပီး ရင္းရင္းႏွီးႏွီး
ဟန္မေဆာင္တတ္တာ၊ ပြင့္လင္းတာေၾကာင့္ လူငယ္ေတြနဲ႔ပိုၿပီး ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေနျဖစ္တယ္။ သူတုိ႔စိတ္ထဲ ရွိတဲ့အတိုင္း ေျပာတာကို ကိုယ္က နားေထာင္ေပးသလို၊ ကိုယ္ေျပာတာေတြကိုလည္း သူတို႔က ေစတနာမွန္နဲ႔ ေျပာတာပဲဆိုၿပီး လက္ခံတယ္။ လူႀကီးနဲ႔လူငယ္ သဟဇာတျဖစ္ဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးက ေစတနာမွန္ဖို႔ပဲ။ လူငယ္ေတြက သူတုိ႔လိုအပ္တာေတြ ေထာက္ျပပါဆိုရင္ ကိုယ္ျမင္ေတြ႔တဲ့အတိုင္း ေျပာလိုက္တယ္။ ကိုယ္ေရးတဲ့စာေတြထဲက သူတုိ႔မႀကိဳက္တာေတြကို ေျပာရင္လည္း လက္ခံသင့္တာကို လက္ခံၿပီး ရွင္းျပဖို႔လိုအပ္တာကို ရွင္းျပလိုက္တယ္။ ဟန္လုပ္ၿပီး တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ "ဗံုနဲ႔ေျမႇာက္" ေနတာမ်ဳိးေတြ မရွိဘူး။ လူႀကီးေရာ လူငယ္ပါ စိတ္လြတ္လပ္ ေပါ့ပါးတယ္။ စကားေျပာရတာ ႏွစ္ဦးစလံုးအတြက္ အက်ဳိးရွိတယ္။
မရွိမျဖစ္ ႏွစ္မ်ိဳး
အဲဒီလို လူငယ္ေတြက သူတုိ႔ လူငယ္မ်ားအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့အရာ ဘာလဲလို႔ ေမးၾကတာကိုလည္း ကိုယ့္ခံယူခ်က္အတိုင္း ေျဖလိုက္ပါတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ နဲ႔ စံျပဳပုဂၢိဳလ္ (Role Model) ဆိုတဲ့ အရာႏွစ္မ်ဳိးဟာ လူငယ္တိုင္းအတြက္ အလိုအပ္ဆံုးအရာ ျဖစ္တယ္။ ဒီႏွစ္ခု ခိုင္ခုိင္မာမာ ျပတ္ျပတ္သားသားရွိမွ လူ႕ေလာကမွာ လူတစ္လံုး သူတစ္လံုး (Somebody) ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခု မရွိရင္ ပဲ့မပါတဲ့ေလွလို ဟိုဘက္ ေမ်ာလိုက္၊ ဒီဘက္ေမ်ာလိုက္နဲ႔ ဘယ္ေသာင္ဘယ္ကမ္းမွ ဆိုက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဟိုလိုလို ဒီလိုလိုနဲ႔ လူရာမ၀င္တဲ့ (Nobody) ေယာင္ေျခာက္ဆယ္အျဖစ္နဲ႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ရမွာ ေသခ်ာတယ္။
ရွင္လ်က္ေသေနသူ
လူ႔ဘ၀ဆိုတာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေၾကာင့္ အဓိပၸာယ္ ရွိေနတာျဖစ္တယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့တဲ့ဘ၀ဟာ အသက္ရွင္လ်က္ ေသေနတဲ့ဘ၀ ျဖစ္တယ္။ ဘာအႏွစ္သာရမွ မရွိဘူး။ အခ်ည္းႏွီးပဲ။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ဆင္းရဲဆင္းရဲ တစ္ေန႔မွာ ဆင္းရဲတဲ့ဘ၀က လြတ္ေျမာက္ရမယ္ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိရင္ ဆင္းရဲေပမယ့္ ေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္တယ္။ ဆင္းရဲလို႔ စိတ္မခ်မ္းသာတာ မေပ်ာ္ႏိုင္တာ မဟုတ္ဘူး။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိလို႔ စိတ္မခ်မ္းသာတာ၊ မေပ်ာ္ႏိုင္တာ။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ စိတ္ကူးယဥ္မႈဆိုတာ ဆိတ္သုဥ္းသြားရင္ အဲဒီလူဟာ ရွင္လ်က္ ေသေနတဲ့သူပဲ။ ဘာမွ သံုးစားလို႔ မရေတာ့ဘူး။ လူမွန္ရင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရွိရမယ္။ စိတ္ကူးယဥ္တတ္ရမယ္။
အိပ္မက္ မက္တတ္ရမယ္
အထူးသျဖင့္ လူငယ္မွန္ရင္ စိတ္ကူးယဥ္ အိပ္မက္ေတြ အၿမဲမက္ေနရမယ္။ အိပ္မက္ မမက္တတ္ရင္ လူငယ္ မဟုတ္ဘူး။ ''ျဖစ္ေတာ့ ျဖစ္ခ်င္တာေပါ့၊ ဒါေပမယ့္...'' ဆိုတာ အ႐ံႈးသမားရဲ႕ လက္သံုးစကား ျဖစ္တယ္။ လူငယ္မွာ ဒါေပမယ့္ (but) ဆိုတာ လံုး၀ မရွိရဘူး။ ျဖစ္ကိုျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္တစ္ခုတည္းသာ ရွိရမယ္။ ေလာကမွာ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အရာ ဘာမွမရွိဘူး။ မလုပ္ရေသးလုိ႔ မျဖစ္ေသးတာသာ ျဖစ္တယ္။ လုပ္ရင္ ျဖစ္တယ္။ သြားရင္ ေရာက္တယ္။ ယူရင္ ရတယ္။ မဥၨဴသကနတ္ပန္းကိုမွ ဆြတ္ခ်င္သလား။ မရမခ်င္း ဆြတ္မယ္ဆိုတဲ့ ဇြဲသတၱိရွိရင္ မရဘဲ မေနဘူး။ ရမွာေသခ်ာတယ္။ ဇြဲနဲ႔သတၱိ မရွိဘဲ ရတာကိုပဲ ယူလိုက္ပါေတာ့မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မဥၨဴသကနတ္ပန္းကို မရဘဲ ေခါင္ရမ္းပန္းကိုပဲ ရလိမ့္မယ္။ ေခါင္ရမ္းပန္းကို ေခါင္းမွာပန္တဲ့ လူဆိုရင္ ရြာသူရြာသားေတြက ရြာထဲလံုး၀ အ၀င္ခံမွာ မဟုတ္ဘူး။ ရြာနာတယ္ဆိုၿပီး ေမာင္းထုတ္ၾကမွာ ေသခ်ာတယ္။
အားက်အတုယူစရာ
လူငယ္တိုင္းအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ ေနာက္တစ္မ်ဳိးက စံျပဳပုဂၢိဳလ္ (Role Model) ျဖစ္တယ္။ ကေလး ဘ၀ကတည္းက အားက်အတုယူစရာ စံျပဳပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးဦး ရွိေနသင့္တယ္။ စံျပဳပုဂၢိဳလ္ကို အားက်အတုယူၿပီး ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈဟာ လူတုိင္းအတြက္ အေရးပါတယ္။ ေရွးေခတ္က ကိုေအာင္ဆန္းတို႔၊ ကိုဗဟိန္းတို႔ တစ္ေတြဟာ အိုင္ယာလန္သူပုန္ႀကီး မိုက္ကယ္ေကာလင္းကို အားက်အတုယူၿပီး အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ေတြကို ေမာင္းထုတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတယ္။ ဂ်ဴးလိယက္ဖူးခ်စ္တို႔ ဟိုေဆးရီေဇာ္ တို႔ကို ခ်ီးက်ဴးခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ေခတ္ လူငယ္ေတြက်ေတာ့ ေမာ္စီတုန္းနဲ႔ ဟိုခ်ီမင္း၊ ကက္စထ႐ိုနဲ႔ ခ်ီေဂြဗာရား၊ ငုယင္ဗန္ထရြိဳင္း စတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားႀကီးေတြကို စံျပဳပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ အားက်အတုယူခဲ့ၾကတယ္။
ဧ၀ရတ္ကို ေအာင္ႏိုင္တဲ့ မ်က္မျမင္
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကေလးဘ၀ကဆိုရင္ အဂၤလိပ္ ဖတ္စာအုပ္ထဲမွာပါတဲ့ ေရာ္ဘင္ဟုဒ္လို၊ အိုင္ဗင္ဟိုလို မတရားမင္းေတြကို ဆန္႔က်င္ျခားနားၿပီး ဆင္းရဲသားေတြကို ကူညီတဲ့ လူစြမ္းေကာင္းေတြကို သိပ္အားက်ခဲ့ရတယ္။ ကစားရင္ေတာင္ ေရာ္ဘင္ဟုဒ္ လုပ္တမ္းမွ ကစားခ်င္တယ္။ ေထာင္အႀကိမ္ႀကိမ္ က်ခဲ့ရတဲ့ သတင္းသမားတစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ရတာ ငယ္စဥ္က ေရာ္ဘင္ဟုဒ္တို႔၊ အိုင္ဗင္ဟို တို႔ကို အားက်အတုယူခဲ့လို႔ ထင္ပါရဲ႕။ အခုေခတ္ ကေလးေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြမွာ အဲဒီလို စံျပဳပုဂၢိဳလ္မ်ဳိး ေတာ္ေတာ္ရွားပါးတာ ေတြ႕ရတယ္။ ေက်ာင္းသင္ဖတ္စာေတြထဲမွာ မေတြ႕ရသလို အျပင္ ဖတ္စရာေတြထဲမွာလည္း မေတြ႔ႏိုင္ဘူး။ ဒီေခတ္မွာ ေရာ္ဘင္ဟုဒ္လို လူစြမ္းေကာင္းေတြ မေတြ႔ႏုိင္ေတာ့ေပမယ့္ မ်က္စိႏွစ္ဖက္စလံုး မျမင္ရတဲ့သူနဲ႔ ေျခႏွစ္ဖက္စလံုး ျပတ္ေနသူေတြက ဧ၀ရက္ေတာင္ထိပ္ကို ေရာက္ေအာင္တက္ႏိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ အျဖစ္ေတြ၊ ၁၃ ႏွစ္သမီးေလး တစ္ေယာက္တည္း ရြက္ေလွတစ္စင္းနဲ႔ ကမၻာတစ္ပတ္ ပတ္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြ ေန႔စဥ္ ေတြ႔ျမင္ဖတ္႐ႈေနရတယ္ မဟုတ္လား။ ဒါေတြဟာ ကေလးေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြအတြက္ စံျပဳပုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္တာေပါ့။
သူေတာ္ေကာင္းမႀကီး
ဒီလို သတင္းအျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေက်ာင္းဖတ္စာေတြထဲေရာက္ေအာင္ ပို႔သင့္ၾကပါတယ္။ လူစြမ္းေကာင္းေတြ အေၾကာင္းမွ မဟုတ္ပါဘူး။ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ကူသူကယ္သူမဲ့ ျဖစ္ေနၾကတဲ့ ဆင္းရဲသားေတြနဲ႔ ေရာဂါသည္ ဒုကၡိတေတြကို ကယ္တင္ေရး အတြက္ သူ႔ဘ၀တစ္ခုလံုး ျမႇဳပ္ႏွံၿပီး ႀကိဳးစားပမ္းစား ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ လူျဖဴခရစ္ယာန္ သီလရွင္ သူေတာ္ေကာင္းမႀကီး မာသာထရီဇာရဲ႕ အေၾကာင္းနဲ႔ သူ႔လုပ္ရပ္ေတြ အေၾကာင္းလည္း ကမၻာတစ္ခုလံုးက စာသင္ခန္းေတြထဲမွာ ကေလးေတြ ဖတ္႐ႈသင္ၾကားေနႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သင့္ၾကပါတယ္။ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြ တစ္ေန႔တျခား တိုးပြားမ်ားျပားလာၿပီး လူသားေတြ ႐ိုင္းသထက္ ႐ိုင္းလာေနတဲ့အတြက္ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလံုး ပစၥႏၲရစ္အရပ္သဖြယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ေခတ္ကာလႀကီးမွာ မာသာထရီဇာဆိုတဲ့ ေမတၱာရွင္ သူေတာ္စင္ႀကီးဟာ အေကာင္းဆံုးေသာ စံျပဳပုဂၢိဳလ္ မဟုတ္ပါလားခင္ဗ်ာ။
ခ်ီးက်ဴးရမယ့္စိတ္
တစ္ဆက္တည္းပဲ လူငယ္ေတြအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ အရာမ်ားကိုလည္း ေျပာျပေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုတတ္ၾကတယ္။ ေ၀ဖန္ေရးကို လိုလိုလားလား ေတာင္းခံတဲ့ စိတ္မ်ဳိးရွိတာ လူငယ္ေတြကို ခ်ီးက်ဴးရမယ္။ ရင့္က်က္တဲ့အရြယ္ လူႀကီးေတြေတာင္ ေ၀ဖန္ေရးကို လက္ခံတတ္ၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ ေ၀ဖန္သူကို "ကက္ကက္လန္" ျပန္ၿပီး ရန္ေတြ႔တတ္ၾကတယ္။ ကိုယ့္မွာ ျဖည့္ဆည္းဖုိ႔ လိုအပ္ေနတာေတြကို သိခ်င္စိတ္ရွိတာလည္း ေကာင္းတာပဲ။ တစ္ပါးသူကို ေထာက္ျပေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုတာက ပိုၿပီး ႏွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းတယ္။ ပလႊားစိတ္ မရွိတာကို ၫႊန္ျပတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြေၾကာင့္လည္း လူငယ္ေတြနဲ႔ "ပလဲနံပသင့္"တာ ျဖစ္တယ္။ လူႀကီးေတြ(အထူးသျဖင့္) ၿမိဳ႕သားပညာတတ္ လူႀကီးေတြက အမ်ားအားျဖင့္ ဟန္မ်ားတယ္။ (ခုေခတ္စကားနဲ႔ဆို ပဲမ်ားတယ္ေပါ့)။ တကယ္သိတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ သိခ်င္တတ္ခ်င္ေယာင္ သိပ္လုပ္တတ္ၾကတယ္။
သေရဆိုတာ ပြဲမၿပီးတာ
ဟန္မလုပ္တတ္တာဟာ လူငယ္ေတြရဲ႕ ႏွစ္လိုဖြယ္ အေကာင္းဆံုးအခ်က္ ျဖစ္တယ္။ သိရင္ သိတယ္။ မသိရင္ မသိဘူး။ ႀကိဳက္ရင္ ႀကိဳက္တယ္။ မႀကိဳက္ရင္ မႀကိဳက္ဘူး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတယ္။ ႀကိဳး၀ိုင္းထဲမွာ ပရိသတ္ကို ညာၿပီး သေရထိုးသြားတဲ့ လုပ္ပြဲမ်ဳိးဆိုရင္ သည္းခံမေနဘူး။ ၀ိုင္းၿပီး ေအာ္ၾကဟစ္ၾက ဆူၾကတာပဲ။ လက္ေ၀ွ႔ထိုးတယ္ဆိုတာ အ႐ံႈးအႏိုင္သိဖို႔ ျဖစ္တယ္။ အ႐ံႈးအႏိုင္ အေျဖမထြက္ရင္ ပြဲၿပီးတယ္လို႔ မယူဆဘူး။ ပညာတတ္ေလာကမွာ ေရပန္းစားတဲ့ Win-Win ဆိုတာ တကယ့္ၿပိဳင္ပြဲေတြမွာ မရွိႏိုင္ဘူး။ ၿပိဳင္ပြဲဆိုကတည္းက အ႐ံႈးအႏိုင္ သိဖို႔လုပ္တာ မဟုတ္ဘူးလား။ သေရဆိုတာက ပြဲမၿပီးေသးဘူး။ ေနာက္ထပ္ ၿပိဳင္စရာ ရွိေသးတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္တယ္။ ေဘာလံုးပြဲမွာ ပူးတြဲပထမဆိုတာ မရွိဘူး။ ရာသီကုန္မွာ အမွတ္တူ၊ ဂိုးကြာျခားမႈတူ ျဖစ္ေနရင္ အဲဒီႏွစ္သင္း ထပ္ကန္ရတယ္။ သေရျဖစ္ေနရင္ အခ်ိန္ပို ကစားရတယ္။ အခ်ိန္ပိုထိ သေရျဖစ္ေနေသးတယ္ဆိုရင္ အ႐ံႈးအႏိုင္ မေပၚမခ်င္း ပယ္နယ္တီကန္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ရတယ္။
ပိုၿပီး ရင္းရင္းႏွီးႏွီး
ဟန္မေဆာင္တတ္တာ၊ ပြင့္လင္းတာေၾကာင့္ လူငယ္ေတြနဲ႔ပိုၿပီး ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေနျဖစ္တယ္။ သူတုိ႔စိတ္ထဲ ရွိတဲ့အတိုင္း ေျပာတာကို ကိုယ္က နားေထာင္ေပးသလို၊ ကိုယ္ေျပာတာေတြကိုလည္း သူတို႔က ေစတနာမွန္နဲ႔ ေျပာတာပဲဆိုၿပီး လက္ခံတယ္။ လူႀကီးနဲ႔လူငယ္ သဟဇာတျဖစ္ဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးက ေစတနာမွန္ဖို႔ပဲ။ လူငယ္ေတြက သူတုိ႔လိုအပ္တာေတြ ေထာက္ျပပါဆိုရင္ ကိုယ္ျမင္ေတြ႔တဲ့အတိုင္း ေျပာလိုက္တယ္။ ကိုယ္ေရးတဲ့စာေတြထဲက သူတုိ႔မႀကိဳက္တာေတြကို ေျပာရင္လည္း လက္ခံသင့္တာကို လက္ခံၿပီး ရွင္းျပဖို႔လိုအပ္တာကို ရွင္းျပလိုက္တယ္။ ဟန္လုပ္ၿပီး တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ "ဗံုနဲ႔ေျမႇာက္" ေနတာမ်ဳိးေတြ မရွိဘူး။ လူႀကီးေရာ လူငယ္ပါ စိတ္လြတ္လပ္ ေပါ့ပါးတယ္။ စကားေျပာရတာ ႏွစ္ဦးစလံုးအတြက္ အက်ဳိးရွိတယ္။
မရွိမျဖစ္ ႏွစ္မ်ိဳး
အဲဒီလို လူငယ္ေတြက သူတုိ႔ လူငယ္မ်ားအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့အရာ ဘာလဲလို႔ ေမးၾကတာကိုလည္း ကိုယ့္ခံယူခ်က္အတိုင္း ေျဖလိုက္ပါတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ နဲ႔ စံျပဳပုဂၢိဳလ္ (Role Model) ဆိုတဲ့ အရာႏွစ္မ်ဳိးဟာ လူငယ္တိုင္းအတြက္ အလိုအပ္ဆံုးအရာ ျဖစ္တယ္။ ဒီႏွစ္ခု ခိုင္ခုိင္မာမာ ျပတ္ျပတ္သားသားရွိမွ လူ႕ေလာကမွာ လူတစ္လံုး သူတစ္လံုး (Somebody) ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခု မရွိရင္ ပဲ့မပါတဲ့ေလွလို ဟိုဘက္ ေမ်ာလိုက္၊ ဒီဘက္ေမ်ာလိုက္နဲ႔ ဘယ္ေသာင္ဘယ္ကမ္းမွ ဆိုက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဟိုလိုလို ဒီလိုလိုနဲ႔ လူရာမ၀င္တဲ့ (Nobody) ေယာင္ေျခာက္ဆယ္အျဖစ္နဲ႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ရမွာ ေသခ်ာတယ္။
ရွင္လ်က္ေသေနသူ
လူ႔ဘ၀ဆိုတာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေၾကာင့္ အဓိပၸာယ္ ရွိေနတာျဖစ္တယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့တဲ့ဘ၀ဟာ အသက္ရွင္လ်က္ ေသေနတဲ့ဘ၀ ျဖစ္တယ္။ ဘာအႏွစ္သာရမွ မရွိဘူး။ အခ်ည္းႏွီးပဲ။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ဆင္းရဲဆင္းရဲ တစ္ေန႔မွာ ဆင္းရဲတဲ့ဘ၀က လြတ္ေျမာက္ရမယ္ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိရင္ ဆင္းရဲေပမယ့္ ေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္တယ္။ ဆင္းရဲလို႔ စိတ္မခ်မ္းသာတာ မေပ်ာ္ႏိုင္တာ မဟုတ္ဘူး။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိလို႔ စိတ္မခ်မ္းသာတာ၊ မေပ်ာ္ႏိုင္တာ။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ စိတ္ကူးယဥ္မႈဆိုတာ ဆိတ္သုဥ္းသြားရင္ အဲဒီလူဟာ ရွင္လ်က္ ေသေနတဲ့သူပဲ။ ဘာမွ သံုးစားလို႔ မရေတာ့ဘူး။ လူမွန္ရင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရွိရမယ္။ စိတ္ကူးယဥ္တတ္ရမယ္။
အိပ္မက္ မက္တတ္ရမယ္
အထူးသျဖင့္ လူငယ္မွန္ရင္ စိတ္ကူးယဥ္ အိပ္မက္ေတြ အၿမဲမက္ေနရမယ္။ အိပ္မက္ မမက္တတ္ရင္ လူငယ္ မဟုတ္ဘူး။ ''ျဖစ္ေတာ့ ျဖစ္ခ်င္တာေပါ့၊ ဒါေပမယ့္...'' ဆိုတာ အ႐ံႈးသမားရဲ႕ လက္သံုးစကား ျဖစ္တယ္။ လူငယ္မွာ ဒါေပမယ့္ (but) ဆိုတာ လံုး၀ မရွိရဘူး။ ျဖစ္ကိုျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္တစ္ခုတည္းသာ ရွိရမယ္။ ေလာကမွာ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အရာ ဘာမွမရွိဘူး။ မလုပ္ရေသးလုိ႔ မျဖစ္ေသးတာသာ ျဖစ္တယ္။ လုပ္ရင္ ျဖစ္တယ္။ သြားရင္ ေရာက္တယ္။ ယူရင္ ရတယ္။ မဥၨဴသကနတ္ပန္းကိုမွ ဆြတ္ခ်င္သလား။ မရမခ်င္း ဆြတ္မယ္ဆိုတဲ့ ဇြဲသတၱိရွိရင္ မရဘဲ မေနဘူး။ ရမွာေသခ်ာတယ္။ ဇြဲနဲ႔သတၱိ မရွိဘဲ ရတာကိုပဲ ယူလိုက္ပါေတာ့မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မဥၨဴသကနတ္ပန္းကို မရဘဲ ေခါင္ရမ္းပန္းကိုပဲ ရလိမ့္မယ္။ ေခါင္ရမ္းပန္းကို ေခါင္းမွာပန္တဲ့ လူဆိုရင္ ရြာသူရြာသားေတြက ရြာထဲလံုး၀ အ၀င္ခံမွာ မဟုတ္ဘူး။ ရြာနာတယ္ဆိုၿပီး ေမာင္းထုတ္ၾကမွာ ေသခ်ာတယ္။
အားက်အတုယူစရာ
လူငယ္တိုင္းအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ ေနာက္တစ္မ်ဳိးက စံျပဳပုဂၢိဳလ္ (Role Model) ျဖစ္တယ္။ ကေလး ဘ၀ကတည္းက အားက်အတုယူစရာ စံျပဳပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးဦး ရွိေနသင့္တယ္။ စံျပဳပုဂၢိဳလ္ကို အားက်အတုယူၿပီး ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈဟာ လူတုိင္းအတြက္ အေရးပါတယ္။ ေရွးေခတ္က ကိုေအာင္ဆန္းတို႔၊ ကိုဗဟိန္းတို႔ တစ္ေတြဟာ အိုင္ယာလန္သူပုန္ႀကီး မိုက္ကယ္ေကာလင္းကို အားက်အတုယူၿပီး အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ေတြကို ေမာင္းထုတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတယ္။ ဂ်ဴးလိယက္ဖူးခ်စ္တို႔ ဟိုေဆးရီေဇာ္ တို႔ကို ခ်ီးက်ဴးခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ေခတ္ လူငယ္ေတြက်ေတာ့ ေမာ္စီတုန္းနဲ႔ ဟိုခ်ီမင္း၊ ကက္စထ႐ိုနဲ႔ ခ်ီေဂြဗာရား၊ ငုယင္ဗန္ထရြိဳင္း စတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားႀကီးေတြကို စံျပဳပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ အားက်အတုယူခဲ့ၾကတယ္။
ဧ၀ရတ္ကို ေအာင္ႏိုင္တဲ့ မ်က္မျမင္
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကေလးဘ၀ကဆိုရင္ အဂၤလိပ္ ဖတ္စာအုပ္ထဲမွာပါတဲ့ ေရာ္ဘင္ဟုဒ္လို၊ အိုင္ဗင္ဟိုလို မတရားမင္းေတြကို ဆန္႔က်င္ျခားနားၿပီး ဆင္းရဲသားေတြကို ကူညီတဲ့ လူစြမ္းေကာင္းေတြကို သိပ္အားက်ခဲ့ရတယ္။ ကစားရင္ေတာင္ ေရာ္ဘင္ဟုဒ္ လုပ္တမ္းမွ ကစားခ်င္တယ္။ ေထာင္အႀကိမ္ႀကိမ္ က်ခဲ့ရတဲ့ သတင္းသမားတစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ရတာ ငယ္စဥ္က ေရာ္ဘင္ဟုဒ္တို႔၊ အိုင္ဗင္ဟို တို႔ကို အားက်အတုယူခဲ့လို႔ ထင္ပါရဲ႕။ အခုေခတ္ ကေလးေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြမွာ အဲဒီလို စံျပဳပုဂၢိဳလ္မ်ဳိး ေတာ္ေတာ္ရွားပါးတာ ေတြ႕ရတယ္။ ေက်ာင္းသင္ဖတ္စာေတြထဲမွာ မေတြ႕ရသလို အျပင္ ဖတ္စရာေတြထဲမွာလည္း မေတြ႔ႏိုင္ဘူး။ ဒီေခတ္မွာ ေရာ္ဘင္ဟုဒ္လို လူစြမ္းေကာင္းေတြ မေတြ႔ႏုိင္ေတာ့ေပမယ့္ မ်က္စိႏွစ္ဖက္စလံုး မျမင္ရတဲ့သူနဲ႔ ေျခႏွစ္ဖက္စလံုး ျပတ္ေနသူေတြက ဧ၀ရက္ေတာင္ထိပ္ကို ေရာက္ေအာင္တက္ႏိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ အျဖစ္ေတြ၊ ၁၃ ႏွစ္သမီးေလး တစ္ေယာက္တည္း ရြက္ေလွတစ္စင္းနဲ႔ ကမၻာတစ္ပတ္ ပတ္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြ ေန႔စဥ္ ေတြ႔ျမင္ဖတ္႐ႈေနရတယ္ မဟုတ္လား။ ဒါေတြဟာ ကေလးေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြအတြက္ စံျပဳပုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္တာေပါ့။
သူေတာ္ေကာင္းမႀကီး
ဒီလို သတင္းအျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေက်ာင္းဖတ္စာေတြထဲေရာက္ေအာင္ ပို႔သင့္ၾကပါတယ္။ လူစြမ္းေကာင္းေတြ အေၾကာင္းမွ မဟုတ္ပါဘူး။ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ကူသူကယ္သူမဲ့ ျဖစ္ေနၾကတဲ့ ဆင္းရဲသားေတြနဲ႔ ေရာဂါသည္ ဒုကၡိတေတြကို ကယ္တင္ေရး အတြက္ သူ႔ဘ၀တစ္ခုလံုး ျမႇဳပ္ႏွံၿပီး ႀကိဳးစားပမ္းစား ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ လူျဖဴခရစ္ယာန္ သီလရွင္ သူေတာ္ေကာင္းမႀကီး မာသာထရီဇာရဲ႕ အေၾကာင္းနဲ႔ သူ႔လုပ္ရပ္ေတြ အေၾကာင္းလည္း ကမၻာတစ္ခုလံုးက စာသင္ခန္းေတြထဲမွာ ကေလးေတြ ဖတ္႐ႈသင္ၾကားေနႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သင့္ၾကပါတယ္။ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြ တစ္ေန႔တျခား တိုးပြားမ်ားျပားလာၿပီး လူသားေတြ ႐ိုင္းသထက္ ႐ိုင္းလာေနတဲ့အတြက္ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလံုး ပစၥႏၲရစ္အရပ္သဖြယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ေခတ္ကာလႀကီးမွာ မာသာထရီဇာဆိုတဲ့ ေမတၱာရွင္ သူေတာ္စင္ႀကီးဟာ အေကာင္းဆံုးေသာ စံျပဳပုဂၢိဳလ္ မဟုတ္ပါလားခင္ဗ်ာ။
