က်မႏွင့္ ပါဠိစာမ်ား ...
ခုတေလာ ေမဓာ၀ီတေယာက္ ပါဠိစာလံုးေတြနဲ႔ အလုပ္ေတြ မ်ားေနပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ တပတ္ေက်ာ္ေလာက္က ဓမၼဂဂၤါဆရာေတာ္ရဲ႕ ဘေလာ့မွာ ပါဠိသင္ခန္းစာေလးေတြ တင္ထားတာ ေတြ႔တာနဲ႔ သေဘာက်လို႔ ၀မ္းသာအားရ မွတ္စုစာအုပ္ထဲ ကူးၿပီး ေလ့က်င့္ခန္းေလးေတြ လုပ္ၾကည့္ျဖစ္တယ္။ ပါဠိဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ဘုရားစာလို႔ပဲ အမ်ားစုက ထင္ၾကေပမဲ့ တကယ္တမ္းက ဘာသာစကားတခုလို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ အလြန္ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ သိပ္ကို စိတ္၀င္စားေနၿပီဆိုေတာ့ ေမဓာ၀ီ ပါဠိကို ေလ့လာတာ ေတာ္ေတာ္ ခရီးေရာက္ေနၿပီလို႔ မထင္လိုက္ၾကပါနဲ႔။ အခုမွ သင္ခန္းစာ အမွတ္ (၅) ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ (ဘုန္းဘုန္းေတာက္တို႔ကေတာ့ ရယ္ခ်င္ေနေရာ့မယ္။)
ပါဠိေ၀ါဟာရတခ်ဳိ႕က ကိုယ္သိထားတာေတြ ၾကားဖူးနား၀ ရွိေနတာေတြ ပါေနေတာ့ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္ရတာ ေပ်ာ္စရာေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခါတေလေတာ့ နည္းနည္း ဦးေႏွာက္စားတယ္။ တခ်ဳိ႕ အသံုးအႏႈန္းေတြကို က်မက အေတြးေခါင္တာကိုး။ ဖူးေျမာ္တာရယ္ ဖူးျမင္တာရယ္ တူလား မတူလား ေတာ္ေတာ္ေလး စဥ္းစားရတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ မတူဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီး ဖူးျမင္တယ္ဆိုတာကို ျမင္တယ္လို႔ အနက္ ျပန္လိုက္တယ္၊ ဖူးေျမာ္တာကိုေတာ့ ရွိခိုးတယ္လို႔ ျပန္လိုက္တယ္။ ၾသကာသ ကန္ေတာ့ခ်ဳိးထဲမွာ ဖူးေျမာ္မာန္ေလွ်ာ့ ကန္ေတာ့ပါ၏ အရွင္ဘုရားလို႔ အျမဲဆိုေနက် ဆိုေတာ့ အဲလိုေတြးလိုက္မိတာ။ တကယ္တမ္းက ဖူးေျမာ္က ျမင္တာနဲ႔ အတူတူပဲတဲ့။ ဟဲ … သိမွ မသိဘဲေလ။
ေလ့က်င့္ခန္းေပးထားတဲ့ ပါဠိ၀ါက်ေလးေတြ လုပ္ရင္း ကိုယ္မသိေသးတဲ့ ပါဠိစာလံုးေတြ တျဖည္းျဖည္း မွတ္မိလာတယ္။ က်မက အလြတ္မက်က္ခ်င္ဘူး၊ ဆင္ေျခကေတာ့ ... ေခတ္သစ္ ပညာေရးစနစ္ဟာ အလြတ္က်က္စရာ မလိုဘူးေပါ့၊ တကယ္ေတာ့ က်က္ရမွာ ပ်င္းလို႔ပါ။ ငယ္ငယ္က ဘာသာေရး သင္တန္းတက္ေတာ့ ဆရာက “အာဂံုေဆာင္မွ အာဂလူ၊ အူကလာမွ အာဂလူ” လို႔ ေျပာဖူးတယ္။ က်မက အာဂလူလဲ မျဖစ္ခ်င္ေတာ့ မက်က္ပါဘူး။ ခဏခဏ ဖတ္ရင္ ေရးရင္ မွတ္မိမွာပဲဆိုတဲ့ အေတြးနဲ႔ မွတ္စုစာအုပ္ထဲ လက္ေရးနဲ႔ ကူးေရးထည့္ၿပီး ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္တယ္၊ မသိရင္ ျပန္လွန္ၾကည့္လိုက္တာပဲ၊ ျပန္လွန္ေလ့က်င့္ခန္း ဆိုပါေတာ့။ အလြတ္မက်က္ေတာ့ စာမေၾကဘူး၊ ဒါေပမဲ့ သင္ခန္းစာ တခုၿပီးတာနဲ႔ အသစ္ကလဲ ထပ္တက္ခ်င္ေသးတယ္၊ ဒီတပည့္မ်ဳိး သင္ရတဲ့ဆရာေတာ့ အေတာ္စိတ္ညစ္မွာပဲ။ :)
ပါဠိသင္ခန္းစာေတြ ဖတ္ရင္း ေလ့က်င့္ခန္းေတြလုပ္ရင္း က်မတို႔ မိသားစုနဲ႔ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြ ပါဠိစာလံုးေတြသံုးၿပီး ေျပာခဲ့ဆိုခဲ့ ရယ္ေမာခဲ့ၾကတာေလးေတြ အမွတ္ရမိလို႔ ေျပာျပရအံုးမယ္။ တလက္စတည္း ပါဠိနဲ႔ နီးစပ္ခဲ့ပံုက စေျပာပါမယ္။
***
က်မ သိတတ္စ အရြယ္ (ေက်ာင္းမေနခင္ စာမဖတ္တတ္ခင္) ကတည္းက အဘိုးခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းကမ္းအရ အိမ္မွာ ညစာစားၿပီး လူစံုခ်ိန္ဆိုရင္ တအိမ္သားလံုး ဘုရား၀တ္တက္ရတယ္။ သတ္မွတ္ခ်ိန္ေရာက္ရင္ ေၾကးစည္ သံုးခ်က္တီးၿပီး လူစုတယ္။ ပထမအခ်က္ တီးရင္ ကိုယ္လုပ္လက္စေတြ လက္စသပ္၊ ဒုတိယအခ်က္တီးရင္ အိမ္ေပၚထပ္ ဘုရားခန္းကို အေရာက္သြားၾက၊ တတိယ အခ်က္တီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘုရားေရွ႕မွာ အားလံုး အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနရပါၿပီ။ ဘုရားစာေတြ မဖတ္တတ္ခင္ အလြတ္မရခင္ အေဒၚတေယာက္က တိုင္ေပးၿပီး က်မတို႔က လိုက္ဆိုရတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ တျဖည္းျဖည္း ဘုရားရွိခိုးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အလြတ္ရလာေတာ့ အားလံုးသံၿပိဳင္ ဆိုၿပီး ကန္ေတာ့ၾကရတယ္။
က်မ အသက္ ၅ ႏွစ္ အရြယ္မွာ အဘိုးက ခဏဆိုၿပီး ဒုလႅဘ၀တ္ရာက ျပန္မထြက္ေတာ့ဘဲ ဘုန္းႀကီးအၿပီး၀တ္လိုက္တယ္။ က်မတို႔ ေျမးေတြက အဘိုးဘုန္းႀကီးရဲ႕ အနားမွာ ေ၀ယ်ာ၀စၥလုပ္ရင္း အဘိုး အျမဲဖြင့္လို႔ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဦး၀ိစိတၱရဲ႕ ပရိတ္ႀကီး ၁၁-သုတ္ကလဲ အလြတ္မရသည့္တိုင္ နားထဲစြဲလာတယ္။ ပရိတ္သာ အလြတ္မရတယ္၊ နားေထာင္တာမ်ားေတာ့ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ စြဲလဲဆိုရင္ ဘယ္ေနရာမွာ နာရီႀကီး ျမည္မယ္၊ ဘယ္ေနရာမွာ ဆရာေတာ္ ေခ်ာင္းဟန္႔မယ္ကအစ မွတ္မိေနခဲ့တာ။
နည္းနည္းႀကီးလာေတာ့ (ရွစ္တန္း ကိုးတန္းေလာက္မွာ) အေဖရဲ႕ ပရိတ္ႀကီး ၁၁-သုတ္ အသံထြက္ ရြတ္ဖတ္နည္း စာအုပ္ကေလး ထြက္လာေတာ့ ဘုရား၀တ္တက္တိုင္း ခါတိုင္းရြတ္ေနက် ဘုရားရွိခိုးေတြ အျပင္ ပရိတ္ႀကီး ၁၁-သုတ္လံုး ရြတ္ရေတာ့တာပဲ။ အေဖ့စာအုပ္ထဲမွာ ပါဠိတေၾကာင္း အသံထြက္တေၾကာင္း လုပ္ေပးထားေတာ့ က်မတို႔လို လူၿပိန္းေတြအတြက္ ဖတ္ရတာ အဆင္ေျပၿပီး အသံထြက္ေတြလဲ မမွားေတာ့ဘူး။ ပါဌ္ဆင့္ေတြကို ဘယ္လို အသံထြက္တယ္ဆိုတာကိုလဲ ေရွ႕ပိုင္းမွာ ပါဠိဖတ္နည္းကို ဇယားေလးနဲ႔ လကၤာေလးေတြနဲ႔ ရွင္းျပထားေတာ့ ပါဠိ စာလံုးေပါင္းပံုကအစ တျဖည္းျဖည္း သိလာပါတယ္။
အဲဒီတုန္းကေတာ့ အဘိုးကို ေၾကာက္လို႔သာ ရြတ္ရတယ္၊ စိတ္က သိပ္မပါလွဘူး။ စိတ္အုိက္အိုက္နဲ႔ ရြတ္ရတာပါ။ အဘိုးမသိေအာင္ ခက္တဲ့သုတ္ေတြ ေက်ာ္ခ်ၾကေသးတယ္။ အာဋာနာဋိယသုတ္မ်ဳိးေတြေပါ့။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ေက်ာ္လို႔မရပါဘူး၊ အဘိုးက ေနာက္ကေန အသာေလး ၾကည့္ေနတတ္တယ္။ ဘယ္သူ အသံသိပ္မထြက္လဲ မရြတ္ဘဲ ခိုေနကပ္ေနသလဲ နားေထာင္ၿပီး မထင္ရင္ မထင္သလို ေဆာ္ပေလာ္တီးေသးတာ၊ ေျမးမိန္းကေလးေတြ အ႐ိုက္မခံရေပမဲ့ က်မ အကို၀မ္းကြဲေတြေတာ့ မၾကာခဏ အဘိုးေတာင္ေ၀ွးစာ မိၾကတယ္။
ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီးေတာ့ အဘိုး ပ်ံေတာ္မူသြားတဲ့အခါ က်မတို႔ ေမာင္ႏွမေတြအားလံုးကို အေဖက ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈသင္တန္း၊ ျမန္မာစာသင္တန္းနဲ႔ တက္လို႔ရသမွ် ဘာသာေရး သင္တန္းေတြ တက္ခိုင္းပါတယ္။ ဆရာႀကီး ဦးျမေသာင္း သင္တဲ့ ဗိုလ္တေထာင္ဘုရားက ျမတ္ရတနာ ဓမၼစာေပသင္တန္းမွာပါ။ အဲဒီမွာ ပရိတ္၊ ပ႒ာန္း၊ ဓမၼစၾကာ၊ အနတၱလကၡဏသုတ္၊ အဘိဓမၼာ အကုန္တက္ခဲ့ရတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ က်မတို႔ ႏႈတ္ထဲမွာ ပရိတ္ႀကီး ၁၁-သုတ္ေတြ ဘုရားစာေတြက ယဥ္ပါးေနၿပီး အလကားေနရင္း ပရိတ္ထဲက ပါဠိစာသားေတြကို ရြတ္ေနဆိုေနမိၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ေတာင္လဲ ဆိုေတာ့ စကားေျပာတာေတာင္ ပါဠိစာသားေတြ ထည့္ေျပာလို႔။ ေတာ္လိုက္ၾကတာေနာ္လို႔ ဖတ္ရင္းနဲ႔ ေတြးေနၾကသလား မသိဘူး။ ခဏေလး … ဆက္ဖတ္ၾကည့္ပါအံုး … ။
“ငါတို႔ ပူဇာစ ပူဇေနယ်ာနံ* လုပ္ၾကရေအာင္”
လူႀကီးေတြကို တခုခု ပူဆာခ်င္ရင္ အဲဒီလိုေျပာၾကတာ။
ပန္းကန္ေတြေဆးၿပီး ေရသုတ္ခိုင္းရင္ …
“ေရသုတ္ ပယုတၱာ (ေယ သုပၸယုတၱာ*) လုပ္လိုက္ပါ” လို႔ ေျပာေလ့ရွိတယ္။
ပစၥည္းေတြ တခုနဲ႔ တခုေရာေထြးေနတာကို ျမင္ရင္ေတာ့ …
“ေသာေကာေရာေကာ ၀ိနႆတု*” ေတြ ျဖစ္ေနၿပီေပါ့။
ဒါတြင္ မကေသးဘူး၊ ေယာင္တာေတာင္ ပါဠိသံကေလးနဲ႔။
ႀကီးေတာ္ႀကီး ေယာက္်ားဟာ တရက္ေတာ့ ဟင္းအိုးအဖံုးဖြင့္လိုက္တာ လက္ပူသြားေတာ့
“ဟဲ့ - ပူရင္တံ (ပူရေႏၲံ)*” လို႔ ေယာင္တယ္။ သူေယာင္နည္းကုိ သေဘာက်လို႔ က်မတို႔လဲ ပူရင္တံလို႔ လိုက္ေယာင္ၾကတာပဲ။
အေဒၚတေယာက္ကေတာ့ သူ႔သားသမီးေတြကို ဟိုဟာနဲ႔ ဒီဟာ ေရာခိုင္းရင္ …
“ေယာစာမနာေပါ*” လုပ္လိုက္ဆိုပဲ။
အဲဒီလိုေတြ ထည့္ေျပာေနၾကတာပါ။ ဘုရားစာထဲက ပါဠိေတြကို ေနာက္တီးေနာက္ေတာက္ ယူသံုးေနလို႔ ငရဲမ်ား ႀကီးမလားေတာ့ မသိပါဘူး။ က်မတို႔ကေတာ့ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး သံုးေနမိၾကတာပဲ။ ကိုင္း ဒါေလာက္ဆို က်မတို႔ ပါဠိေတြ ဘယ္လိုသံုးလဲ သိေလာက္ပါၿပီ။
***
က်မ ခုနစ္တန္း ရွစ္တန္းေလာက္က အေဖ့ဆီမွာ လာအလုပ္လုပ္တဲ့ လူႀကီးတေယာက္ရွိတယ္၊ နာမည္က ဦး၀င္းစိန္တဲ့။ သူက ဘုန္းႀကီးလူထြက္ - အသက္ကေတာ့ သိပ္မႀကီးေသးပါဘူး။ သူက ဓမၼာစရိယ ေအာင္ၿပီးမွ ရဟန္းဘ၀ကို ၿငီးေငြ႔လို႔ လူ၀တ္လဲၿပီး အလုပ္ရွာေနခ်ိန္ အေဖက အိမ္မွာ ပံုႏွိပ္စက္ကေလး လုပ္ေနေတာ့ ဘုရားစာအုပ္ေတြ ႐ိုက္တဲ့အခါ သူ႔ကို ပ႐ုဖ္ဖတ္ စာတည္း အသံုးတည့္လို တည့္ျငား အိမ္မွာ ေခၚတင္ထားပါတယ္။ သူကလဲ အေဖနဲ႔ ေနရတာ ေပ်ာ္ၿပီး ေစ်းသြား ဘာသြား အိမ္အလုပ္ေတြပါ ကူလုပ္ေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘုန္းႀကီးလူထြက္ပီပီ သူက အလုပ္လုပ္ရင္ အစဥ္အတိုင္းပဲ လုပ္တယ္။ ၾကားျဖတ္ ေက်ာ္ၿပီးခိုင္းလို႔ မရဘူး။ ေျပာလိုက္ရင္ ယထာကၠမန္ (အစဥ္အတိုင္း) လုပ္တာပါ ဦးရယ္ … တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ အေဖက သူ႔ကို နာမည္မေခၚေတာ့ဘူး၊ ယထာကၠမန္ (ယထက္ကမန္) လို႔သာ ေခၚေတာ့တယ္။ တခါတေလ အတိုေကာက္ ေခၚတာ “ယထက္” တဲ့။ က်မတို႔အားလံုးလဲ သူ႔ကို အေဖေခၚသလို “ယထက္ကမန္” ပဲ ေခၚၾကေတာ့တာပဲ။
အဲဒီတုန္းက ေန႔ခင္းေန႔လည္ အလုပ္ပါးရင္ အေဖက စာစီသမားႀကီးေတြနဲ႔ စစ္တုရင္ ကစားေလ့ရွိတယ္။ အဲဒီအခါ ဘုန္းႀကီးလူထြက္ ယထက္ကမန္ႀကီးက မကစားတတ္ေပမဲ့ ေဘးနားက ၾကည့္ၿပီး အားေပးေနက်ေပါ့။ အေဖတို႔က ကစားရင္း ကိုယ့္အ႐ုပ္ တဘက္လူက စားသြားရင္ …
“ဟာ … ေသေရာ” လို႔ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ေအာ္တဲ့အခါ … သူက ေဘးနားကေန
“ျမတ္၏” လို႔ ခပ္တိုးတိုး ဆိုတယ္။
ကစားသူေတြက “ေသေရာ” တခါေျပာတိုင္း “ျမတ္၏” ေျပာေနတာ ဘာေၾကာင့္လဲ က်မတို႔က မသိဘူး။ ေနာက္မွ အေဖ့ကိုေမးၾကည့္ေတာ့ …
ေသေယ်ာ - ဆိုတဲ့ ပါဠိရဲ႕ အဓိပၸါယ္က ျမတ္၏တဲ့။ သူက ဘုန္းႀကီးလူထြက္ဆိုေတာ့ အနက္ျပန္တာ အက်င့္ပါၿပီး ေသေရာေျပာတိုင္း ေသေယ်ာလုိ႔ သေဘာထားၿပီး ျမတ္၏လို႔ ဘာသာေတြ ျပန္ေနေတာ့တာကိုး။ ေနာက္ပိုင္း က်မတို႔လဲ တခုခုမွာ ေသေရာ လို႔ ေျပာမိတိုင္း ေနာက္ဆက္တြဲ ျမတ္၏ ကေလးပါ ထည့္ေျပာျဖစ္ၾကရင္း “ေသေရာ - ျမတ္၏” ဆိုတဲ့ စကားေလး က်မတို႔ မိသားစုထဲမွာ တြင္သြားေတာ့တယ္။
တေလာက အေဖနဲ႔ စကားေျပာျဖစ္တုန္း ယထက္ကမန္ တေယာက္ ဘယ္ေရာက္ေနလဲလို႔ ေမးမိေတာ့ …
“သူ႔ရြာၿပန္သြားၿပီး မိန္းမရသြားတယ္၊ ကေလးေတြ ဘာေတြလဲ ရေနၿပီ၊ ခုေတာ့ ရရာအလုပ္ လုပ္ေနသတဲ့၊ ရန္ကုန္ေရာက္တုန္း အေဖ့ကို လာကန္ေတာ့သြားေသးတယ္၊ သိပ္ေျပေျပလည္လည္ေတာ့ ရွိပံုမေပၚဘူး” လို႔ အေဖက ေျပာျပတယ္။ အဲဒီစကားၾကားေတာ့ ေၾသာ္ … သူ႔ခမ်ာ ဓမၼာစရိယေအာင္ၿပီးခါမွ သားေကၽြးမႈ မယားေကၽြးမႈနဲ႔ ပင္ပင္ပမ္းပမ္း ျဖစ္ေနရွာတယ္ … လို႔ ဆိုၿပီး စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ … ျပန္စဥ္းစားလိုက္ေတာ့လဲ သူက ယထာကၠမန္ ဆိုတဲ့အတိုင္း သူလုပ္ခ်င္တာ အစဥ္အတိုင္း လုပ္ေနတာပဲေနမွာပါေလ … ဒီေတာ့လဲ သူေျပာေနက်အတိုင္း ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေသေရာ (ေသေယ်ာ) ျမတ္၏ ပဲေပါ့လို႔ … ေတြးမိၿပီး ေျဖသာသြားပါေရာလား။
ေက်ာင္းပိတ္လို႔ အခ်ိန္ရခိုက္ ပါဠိစာေတြ ေလ့လာတုန္း ငယ္ငယ္က ႀကံဳခဲ့ဖူးတာေလးေတြ သတိရမိတာနဲ႔ အမွတ္တရ ျပန္ေရးလိုက္တာပါ။ ဘုရားစာကို ေနာက္ေျပာင္လို စိတ္နဲ႔ မဟုတ္ပါေၾကာင္း … ။
သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာ အားလံုးတို႔အား ဦးခိုက္လ်က္ ...
***
ေမဓာ၀ီ
၄၊ ဇူလိုင္၊ ၂၀၁၁
၁၈း၀၄ နာရီ
ပါဠိေ၀ါဟာရတခ်ဳိ႕က ကိုယ္သိထားတာေတြ ၾကားဖူးနား၀ ရွိေနတာေတြ ပါေနေတာ့ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္ရတာ ေပ်ာ္စရာေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခါတေလေတာ့ နည္းနည္း ဦးေႏွာက္စားတယ္။ တခ်ဳိ႕ အသံုးအႏႈန္းေတြကို က်မက အေတြးေခါင္တာကိုး။ ဖူးေျမာ္တာရယ္ ဖူးျမင္တာရယ္ တူလား မတူလား ေတာ္ေတာ္ေလး စဥ္းစားရတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ မတူဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီး ဖူးျမင္တယ္ဆိုတာကို ျမင္တယ္လို႔ အနက္ ျပန္လိုက္တယ္၊ ဖူးေျမာ္တာကိုေတာ့ ရွိခိုးတယ္လို႔ ျပန္လိုက္တယ္။ ၾသကာသ ကန္ေတာ့ခ်ဳိးထဲမွာ ဖူးေျမာ္မာန္ေလွ်ာ့ ကန္ေတာ့ပါ၏ အရွင္ဘုရားလို႔ အျမဲဆိုေနက် ဆိုေတာ့ အဲလိုေတြးလိုက္မိတာ။ တကယ္တမ္းက ဖူးေျမာ္က ျမင္တာနဲ႔ အတူတူပဲတဲ့။ ဟဲ … သိမွ မသိဘဲေလ။
ေလ့က်င့္ခန္းေပးထားတဲ့ ပါဠိ၀ါက်ေလးေတြ လုပ္ရင္း ကိုယ္မသိေသးတဲ့ ပါဠိစာလံုးေတြ တျဖည္းျဖည္း မွတ္မိလာတယ္။ က်မက အလြတ္မက်က္ခ်င္ဘူး၊ ဆင္ေျခကေတာ့ ... ေခတ္သစ္ ပညာေရးစနစ္ဟာ အလြတ္က်က္စရာ မလိုဘူးေပါ့၊ တကယ္ေတာ့ က်က္ရမွာ ပ်င္းလို႔ပါ။ ငယ္ငယ္က ဘာသာေရး သင္တန္းတက္ေတာ့ ဆရာက “အာဂံုေဆာင္မွ အာဂလူ၊ အူကလာမွ အာဂလူ” လို႔ ေျပာဖူးတယ္။ က်မက အာဂလူလဲ မျဖစ္ခ်င္ေတာ့ မက်က္ပါဘူး။ ခဏခဏ ဖတ္ရင္ ေရးရင္ မွတ္မိမွာပဲဆိုတဲ့ အေတြးနဲ႔ မွတ္စုစာအုပ္ထဲ လက္ေရးနဲ႔ ကူးေရးထည့္ၿပီး ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္တယ္၊ မသိရင္ ျပန္လွန္ၾကည့္လိုက္တာပဲ၊ ျပန္လွန္ေလ့က်င့္ခန္း ဆိုပါေတာ့။ အလြတ္မက်က္ေတာ့ စာမေၾကဘူး၊ ဒါေပမဲ့ သင္ခန္းစာ တခုၿပီးတာနဲ႔ အသစ္ကလဲ ထပ္တက္ခ်င္ေသးတယ္၊ ဒီတပည့္မ်ဳိး သင္ရတဲ့ဆရာေတာ့ အေတာ္စိတ္ညစ္မွာပဲ။ :)
ပါဠိသင္ခန္းစာေတြ ဖတ္ရင္း ေလ့က်င့္ခန္းေတြလုပ္ရင္း က်မတို႔ မိသားစုနဲ႔ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြ ပါဠိစာလံုးေတြသံုးၿပီး ေျပာခဲ့ဆိုခဲ့ ရယ္ေမာခဲ့ၾကတာေလးေတြ အမွတ္ရမိလို႔ ေျပာျပရအံုးမယ္။ တလက္စတည္း ပါဠိနဲ႔ နီးစပ္ခဲ့ပံုက စေျပာပါမယ္။
***
က်မ သိတတ္စ အရြယ္ (ေက်ာင္းမေနခင္ စာမဖတ္တတ္ခင္) ကတည္းက အဘိုးခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းကမ္းအရ အိမ္မွာ ညစာစားၿပီး လူစံုခ်ိန္ဆိုရင္ တအိမ္သားလံုး ဘုရား၀တ္တက္ရတယ္။ သတ္မွတ္ခ်ိန္ေရာက္ရင္ ေၾကးစည္ သံုးခ်က္တီးၿပီး လူစုတယ္။ ပထမအခ်က္ တီးရင္ ကိုယ္လုပ္လက္စေတြ လက္စသပ္၊ ဒုတိယအခ်က္တီးရင္ အိမ္ေပၚထပ္ ဘုရားခန္းကို အေရာက္သြားၾက၊ တတိယ အခ်က္တီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘုရားေရွ႕မွာ အားလံုး အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနရပါၿပီ။ ဘုရားစာေတြ မဖတ္တတ္ခင္ အလြတ္မရခင္ အေဒၚတေယာက္က တိုင္ေပးၿပီး က်မတို႔က လိုက္ဆိုရတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ တျဖည္းျဖည္း ဘုရားရွိခိုးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အလြတ္ရလာေတာ့ အားလံုးသံၿပိဳင္ ဆိုၿပီး ကန္ေတာ့ၾကရတယ္။
က်မ အသက္ ၅ ႏွစ္ အရြယ္မွာ အဘိုးက ခဏဆိုၿပီး ဒုလႅဘ၀တ္ရာက ျပန္မထြက္ေတာ့ဘဲ ဘုန္းႀကီးအၿပီး၀တ္လိုက္တယ္။ က်မတို႔ ေျမးေတြက အဘိုးဘုန္းႀကီးရဲ႕ အနားမွာ ေ၀ယ်ာ၀စၥလုပ္ရင္း အဘိုး အျမဲဖြင့္လို႔ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဦး၀ိစိတၱရဲ႕ ပရိတ္ႀကီး ၁၁-သုတ္ကလဲ အလြတ္မရသည့္တိုင္ နားထဲစြဲလာတယ္။ ပရိတ္သာ အလြတ္မရတယ္၊ နားေထာင္တာမ်ားေတာ့ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ စြဲလဲဆိုရင္ ဘယ္ေနရာမွာ နာရီႀကီး ျမည္မယ္၊ ဘယ္ေနရာမွာ ဆရာေတာ္ ေခ်ာင္းဟန္႔မယ္ကအစ မွတ္မိေနခဲ့တာ။
နည္းနည္းႀကီးလာေတာ့ (ရွစ္တန္း ကိုးတန္းေလာက္မွာ) အေဖရဲ႕ ပရိတ္ႀကီး ၁၁-သုတ္ အသံထြက္ ရြတ္ဖတ္နည္း စာအုပ္ကေလး ထြက္လာေတာ့ ဘုရား၀တ္တက္တိုင္း ခါတိုင္းရြတ္ေနက် ဘုရားရွိခိုးေတြ အျပင္ ပရိတ္ႀကီး ၁၁-သုတ္လံုး ရြတ္ရေတာ့တာပဲ။ အေဖ့စာအုပ္ထဲမွာ ပါဠိတေၾကာင္း အသံထြက္တေၾကာင္း လုပ္ေပးထားေတာ့ က်မတို႔လို လူၿပိန္းေတြအတြက္ ဖတ္ရတာ အဆင္ေျပၿပီး အသံထြက္ေတြလဲ မမွားေတာ့ဘူး။ ပါဌ္ဆင့္ေတြကို ဘယ္လို အသံထြက္တယ္ဆိုတာကိုလဲ ေရွ႕ပိုင္းမွာ ပါဠိဖတ္နည္းကို ဇယားေလးနဲ႔ လကၤာေလးေတြနဲ႔ ရွင္းျပထားေတာ့ ပါဠိ စာလံုးေပါင္းပံုကအစ တျဖည္းျဖည္း သိလာပါတယ္။
အဲဒီတုန္းကေတာ့ အဘိုးကို ေၾကာက္လို႔သာ ရြတ္ရတယ္၊ စိတ္က သိပ္မပါလွဘူး။ စိတ္အုိက္အိုက္နဲ႔ ရြတ္ရတာပါ။ အဘိုးမသိေအာင္ ခက္တဲ့သုတ္ေတြ ေက်ာ္ခ်ၾကေသးတယ္။ အာဋာနာဋိယသုတ္မ်ဳိးေတြေပါ့။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ေက်ာ္လို႔မရပါဘူး၊ အဘိုးက ေနာက္ကေန အသာေလး ၾကည့္ေနတတ္တယ္။ ဘယ္သူ အသံသိပ္မထြက္လဲ မရြတ္ဘဲ ခိုေနကပ္ေနသလဲ နားေထာင္ၿပီး မထင္ရင္ မထင္သလို ေဆာ္ပေလာ္တီးေသးတာ၊ ေျမးမိန္းကေလးေတြ အ႐ိုက္မခံရေပမဲ့ က်မ အကို၀မ္းကြဲေတြေတာ့ မၾကာခဏ အဘိုးေတာင္ေ၀ွးစာ မိၾကတယ္။
ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီးေတာ့ အဘိုး ပ်ံေတာ္မူသြားတဲ့အခါ က်မတို႔ ေမာင္ႏွမေတြအားလံုးကို အေဖက ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈသင္တန္း၊ ျမန္မာစာသင္တန္းနဲ႔ တက္လို႔ရသမွ် ဘာသာေရး သင္တန္းေတြ တက္ခိုင္းပါတယ္။ ဆရာႀကီး ဦးျမေသာင္း သင္တဲ့ ဗိုလ္တေထာင္ဘုရားက ျမတ္ရတနာ ဓမၼစာေပသင္တန္းမွာပါ။ အဲဒီမွာ ပရိတ္၊ ပ႒ာန္း၊ ဓမၼစၾကာ၊ အနတၱလကၡဏသုတ္၊ အဘိဓမၼာ အကုန္တက္ခဲ့ရတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ က်မတို႔ ႏႈတ္ထဲမွာ ပရိတ္ႀကီး ၁၁-သုတ္ေတြ ဘုရားစာေတြက ယဥ္ပါးေနၿပီး အလကားေနရင္း ပရိတ္ထဲက ပါဠိစာသားေတြကို ရြတ္ေနဆိုေနမိၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ေတာင္လဲ ဆိုေတာ့ စကားေျပာတာေတာင္ ပါဠိစာသားေတြ ထည့္ေျပာလို႔။ ေတာ္လိုက္ၾကတာေနာ္လို႔ ဖတ္ရင္းနဲ႔ ေတြးေနၾကသလား မသိဘူး။ ခဏေလး … ဆက္ဖတ္ၾကည့္ပါအံုး … ။
“ငါတို႔ ပူဇာစ ပူဇေနယ်ာနံ* လုပ္ၾကရေအာင္”
လူႀကီးေတြကို တခုခု ပူဆာခ်င္ရင္ အဲဒီလိုေျပာၾကတာ။
ပန္းကန္ေတြေဆးၿပီး ေရသုတ္ခိုင္းရင္ …
“ေရသုတ္ ပယုတၱာ (ေယ သုပၸယုတၱာ*) လုပ္လိုက္ပါ” လို႔ ေျပာေလ့ရွိတယ္။
ပစၥည္းေတြ တခုနဲ႔ တခုေရာေထြးေနတာကို ျမင္ရင္ေတာ့ …
“ေသာေကာေရာေကာ ၀ိနႆတု*” ေတြ ျဖစ္ေနၿပီေပါ့။
ဒါတြင္ မကေသးဘူး၊ ေယာင္တာေတာင္ ပါဠိသံကေလးနဲ႔။
ႀကီးေတာ္ႀကီး ေယာက္်ားဟာ တရက္ေတာ့ ဟင္းအိုးအဖံုးဖြင့္လိုက္တာ လက္ပူသြားေတာ့
“ဟဲ့ - ပူရင္တံ (ပူရေႏၲံ)*” လို႔ ေယာင္တယ္။ သူေယာင္နည္းကုိ သေဘာက်လို႔ က်မတို႔လဲ ပူရင္တံလို႔ လိုက္ေယာင္ၾကတာပဲ။
အေဒၚတေယာက္ကေတာ့ သူ႔သားသမီးေတြကို ဟိုဟာနဲ႔ ဒီဟာ ေရာခိုင္းရင္ …
“ေယာစာမနာေပါ*” လုပ္လိုက္ဆိုပဲ။
အဲဒီလိုေတြ ထည့္ေျပာေနၾကတာပါ။ ဘုရားစာထဲက ပါဠိေတြကို ေနာက္တီးေနာက္ေတာက္ ယူသံုးေနလို႔ ငရဲမ်ား ႀကီးမလားေတာ့ မသိပါဘူး။ က်မတို႔ကေတာ့ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး သံုးေနမိၾကတာပဲ။ ကိုင္း ဒါေလာက္ဆို က်မတို႔ ပါဠိေတြ ဘယ္လိုသံုးလဲ သိေလာက္ပါၿပီ။
***
က်မ ခုနစ္တန္း ရွစ္တန္းေလာက္က အေဖ့ဆီမွာ လာအလုပ္လုပ္တဲ့ လူႀကီးတေယာက္ရွိတယ္၊ နာမည္က ဦး၀င္းစိန္တဲ့။ သူက ဘုန္းႀကီးလူထြက္ - အသက္ကေတာ့ သိပ္မႀကီးေသးပါဘူး။ သူက ဓမၼာစရိယ ေအာင္ၿပီးမွ ရဟန္းဘ၀ကို ၿငီးေငြ႔လို႔ လူ၀တ္လဲၿပီး အလုပ္ရွာေနခ်ိန္ အေဖက အိမ္မွာ ပံုႏွိပ္စက္ကေလး လုပ္ေနေတာ့ ဘုရားစာအုပ္ေတြ ႐ိုက္တဲ့အခါ သူ႔ကို ပ႐ုဖ္ဖတ္ စာတည္း အသံုးတည့္လို တည့္ျငား အိမ္မွာ ေခၚတင္ထားပါတယ္။ သူကလဲ အေဖနဲ႔ ေနရတာ ေပ်ာ္ၿပီး ေစ်းသြား ဘာသြား အိမ္အလုပ္ေတြပါ ကူလုပ္ေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘုန္းႀကီးလူထြက္ပီပီ သူက အလုပ္လုပ္ရင္ အစဥ္အတိုင္းပဲ လုပ္တယ္။ ၾကားျဖတ္ ေက်ာ္ၿပီးခိုင္းလို႔ မရဘူး။ ေျပာလိုက္ရင္ ယထာကၠမန္ (အစဥ္အတိုင္း) လုပ္တာပါ ဦးရယ္ … တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ အေဖက သူ႔ကို နာမည္မေခၚေတာ့ဘူး၊ ယထာကၠမန္ (ယထက္ကမန္) လို႔သာ ေခၚေတာ့တယ္။ တခါတေလ အတိုေကာက္ ေခၚတာ “ယထက္” တဲ့။ က်မတို႔အားလံုးလဲ သူ႔ကို အေဖေခၚသလို “ယထက္ကမန္” ပဲ ေခၚၾကေတာ့တာပဲ။
အဲဒီတုန္းက ေန႔ခင္းေန႔လည္ အလုပ္ပါးရင္ အေဖက စာစီသမားႀကီးေတြနဲ႔ စစ္တုရင္ ကစားေလ့ရွိတယ္။ အဲဒီအခါ ဘုန္းႀကီးလူထြက္ ယထက္ကမန္ႀကီးက မကစားတတ္ေပမဲ့ ေဘးနားက ၾကည့္ၿပီး အားေပးေနက်ေပါ့။ အေဖတို႔က ကစားရင္း ကိုယ့္အ႐ုပ္ တဘက္လူက စားသြားရင္ …
“ဟာ … ေသေရာ” လို႔ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ေအာ္တဲ့အခါ … သူက ေဘးနားကေန
“ျမတ္၏” လို႔ ခပ္တိုးတိုး ဆိုတယ္။
ကစားသူေတြက “ေသေရာ” တခါေျပာတိုင္း “ျမတ္၏” ေျပာေနတာ ဘာေၾကာင့္လဲ က်မတို႔က မသိဘူး။ ေနာက္မွ အေဖ့ကိုေမးၾကည့္ေတာ့ …
ေသေယ်ာ - ဆိုတဲ့ ပါဠိရဲ႕ အဓိပၸါယ္က ျမတ္၏တဲ့။ သူက ဘုန္းႀကီးလူထြက္ဆိုေတာ့ အနက္ျပန္တာ အက်င့္ပါၿပီး ေသေရာေျပာတိုင္း ေသေယ်ာလုိ႔ သေဘာထားၿပီး ျမတ္၏လို႔ ဘာသာေတြ ျပန္ေနေတာ့တာကိုး။ ေနာက္ပိုင္း က်မတို႔လဲ တခုခုမွာ ေသေရာ လို႔ ေျပာမိတိုင္း ေနာက္ဆက္တြဲ ျမတ္၏ ကေလးပါ ထည့္ေျပာျဖစ္ၾကရင္း “ေသေရာ - ျမတ္၏” ဆိုတဲ့ စကားေလး က်မတို႔ မိသားစုထဲမွာ တြင္သြားေတာ့တယ္။
တေလာက အေဖနဲ႔ စကားေျပာျဖစ္တုန္း ယထက္ကမန္ တေယာက္ ဘယ္ေရာက္ေနလဲလို႔ ေမးမိေတာ့ …
“သူ႔ရြာၿပန္သြားၿပီး မိန္းမရသြားတယ္၊ ကေလးေတြ ဘာေတြလဲ ရေနၿပီ၊ ခုေတာ့ ရရာအလုပ္ လုပ္ေနသတဲ့၊ ရန္ကုန္ေရာက္တုန္း အေဖ့ကို လာကန္ေတာ့သြားေသးတယ္၊ သိပ္ေျပေျပလည္လည္ေတာ့ ရွိပံုမေပၚဘူး” လို႔ အေဖက ေျပာျပတယ္။ အဲဒီစကားၾကားေတာ့ ေၾသာ္ … သူ႔ခမ်ာ ဓမၼာစရိယေအာင္ၿပီးခါမွ သားေကၽြးမႈ မယားေကၽြးမႈနဲ႔ ပင္ပင္ပမ္းပမ္း ျဖစ္ေနရွာတယ္ … လို႔ ဆိုၿပီး စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ … ျပန္စဥ္းစားလိုက္ေတာ့လဲ သူက ယထာကၠမန္ ဆိုတဲ့အတိုင္း သူလုပ္ခ်င္တာ အစဥ္အတိုင္း လုပ္ေနတာပဲေနမွာပါေလ … ဒီေတာ့လဲ သူေျပာေနက်အတိုင္း ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေသေရာ (ေသေယ်ာ) ျမတ္၏ ပဲေပါ့လို႔ … ေတြးမိၿပီး ေျဖသာသြားပါေရာလား။
ေက်ာင္းပိတ္လို႔ အခ်ိန္ရခိုက္ ပါဠိစာေတြ ေလ့လာတုန္း ငယ္ငယ္က ႀကံဳခဲ့ဖူးတာေလးေတြ သတိရမိတာနဲ႔ အမွတ္တရ ျပန္ေရးလိုက္တာပါ။ ဘုရားစာကို ေနာက္ေျပာင္လို စိတ္နဲ႔ မဟုတ္ပါေၾကာင္း … ။
သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာ အားလံုးတို႔အား ဦးခိုက္လ်က္ ...
***
ေမဓာ၀ီ
၄၊ ဇူလိုင္၊ ၂၀၁၁
၁၈း၀၄ နာရီ
၁) ပူဇာ စ ပူဇ ေနယ်ာနံ (မဂၤလသုတ္မွ)
၂) ေယ သုပၸယုတၱာ (ရတနသုတ္မွ)
၃) ေသာေကာ ေရာေကာ ၀ိနႆတု (အာဋာနာဋိယသုတ္မွ)
၄) ပူေရႏၲံ (ေမာရသုတ္မွ)
၅) ေယာစာမနာေပါ (ပုဗၺဏွသုတ္မွ)
