ဖ်က္ဆီးဖို႔ ျပင္ဆင္ေနၾကၿပီThe two colossal statues of Buddha carved into the sandstone cliffs of Bamiyan, Afghanistan, were demolished by the Taleban on March 2001. The Taleban people were a fundamentalist Islamic militia that has governed most of Aghanistan from 1996 to December 2001.
အာဖဂန္၊ ဘာမီယန္ၿမိဳ႕ရွိ သဲေက်ာက္နံရံမ်ားတြင္ ထြင္းထု ပူေဇာ္ထားေသာ ဧရာမ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ႀကီး ႏွစ္ဆူကို ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ တာလီဘန္မ်ားမွ ၿဖိဳဖ်က္လိုက္ၾကသည္။ တာလီဘန္ အဖြဲ႕သည္ အစြန္းေရာက္ အစၥလမ္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ ျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔သည္ အာဖဂန္နစၥတန္ ႏိုင္ငံ ေဒသ အမ်ားစုကို ၁၉၉၆ မွ ၂၀၀၁ ဒီဇင္ဘာ အထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။
ဒိုင္းနမိုက္ ေထာင္ဖို႔ ျငမ္းစင္နဲ႔ ျပဳလုပ္ရ
ႏိုင္ငံတကာ၏ ကန္႔ကြက္မႈ၊ ေမတၱာရပ္ခံမႈတို႔ကို ဆန္႔က်င္လွ်က္ ထိတ္တန္း တာလီဘန္ ေခါင္းေဆာင္ Mullah Mohammed Omar သည္ အစၥလမ္ ဘာသာ မဟုတ္ေသာ ရုပ္တုမ်ားအားလံုး ရွိရာ ေနရာမ်ားကို ရွင္းလင္းဖယ္ရွားသည့္ လိႈ႕ေဆာ္မႈ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခု အျဖစ္ ထိုဖ်က္ဆီးမႈမ်ားကို အမိန္႔ေပးခဲ့သည္။ ထိုေခါင္းေဆာင္သည္ အစၥလမ္ ကို ဆန္႔က်င္ ေစာ္ကားမႈ ျဖစ္ေသာ ရုပ္တုမ်ား (ေရွးေဟာင္း ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား) အျဖစ္ ေၾကညာရင္း အမိန္႔တစ္ခုကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
( မွတ္ခ်က္ - အစၥလမ္သည္ ရုပ္တုကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာကို လက္မခံျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္)
ဤအရာသည္ ဆိုလိုသည္မွာ အစၥလမ္ကို ေစာ္ကားမႈ တစ္ခု ျဖစ္ေစသည္ဟု ယူဆေသာ လူသားမ်ား၏ ကိုးကြယ္ေသာ ရုပ္တုမ်ားႏွင့္ တိရစာၦန္ ရုပ္တုမ်ား၊ အားလံုးေသာ ရုပ္ဆင္းတုမ်ားကို ဖ်က္ဆီးပစ္ၾကသည္။ ထိုရုပ္ပြား ဆင္းတုေတာ္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးမည့္ အစား ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ ႏွစ္ဆူ၏ အေရွ႕တြင္ ကြန္ကရစ္နံရံ တစ္ခု ေဆာက္လုပ္ရန္ အဆိုျပဳၾကေသာ္လည္း တာလီဘန္ ေခါင္းေဆာင္က ပယ္ဖ်က္ခဲ့သည္။
ၿဖိဳခ်လိုက္ေသာ ဗုဒၶဦးေခါင္းေတာ္ အေရွ႕တြင္ အစၥလမ္ က်မ္းစာမ်ား ရြတ္ေန
တာလီဘန္ေတြ ဒီလုိ ေအာင္ပြဲခံေနၾက
၂၀၀၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ဧရာမ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ႀကီးမ်ားကို အေျမာက္၊ ဒိုင္းနမိုက္၊ တင့္ကားမ်ား၊ ေလယာဥ္ပစ္ အေျမာက္ လက္နက္မ်ားႏွင့္ ဒံုးက်ည္မ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္ ဖ်က္ဆီးခဲ့ေတာ့သည္။ ယခုအခါတြင္ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားသည္ မရွိေတာ့ဘဲ သဲေက်ာက္ အက်ဳိးအပဲ့ႏွင့္ ရြံ႕အဂၤေတ အစုအပံု အျဖစ္ ေျမခ ခဲ့ရေတာ့သည္။ အျခားေသာ ေရွးေဟာင္း ဗုဒၶ ရုပ္ဆင္းတုေတာ္မ်ားႏွင့္ ပံုသြန္းထားေသာ ရုပ္လံုးႂကြ ပံုေတာ္မ်ားသည္လည္း အာဖဂန္နစၥတန္ ႏိုင္ငံတြင္ တာလီဘန္ တို႔၏ ဖ်က္ဆီးမႈကို ခံစားခဲ့ရသည္။
တစ္စစီ ျဖစ္ခဲ့ရၿပီThe Buddhist, the world community and UNESCO, failed to convince the Talebans to leave such artifacts and everybody expressed horror at the Buddhas' destruction.
ဗုဒၶဘာသာ ကမာၻ႕ လူမႈ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ UNESCO (ကုလသမဂၢ ပညာေရး၊ သိပၸံႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕) တို႔သည္ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား အျဖစ္ ထားရွိရန္ တာလီဘန္မ်ားကို စည္းရံုးသိမ္းသြင္း၍ မရခဲ့ေပ။ လူတိုင္းသည္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ဖ်က္ဆီးမႈကို ရြံရွာ မုန္းတီး စက္ဆုပ္ဆရာအျဖစ္ ေဖၚျပခဲ့ၾကသည္။
The ancient statues were between the tallest standing Buddhas in the world. They had survived the ravages of Genghis Khan, centuries of invasions and wars and the natural wear of the elements.
ေရွးေဟာင္း ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားသည္ ကမာၻတြင္ အျမင့္ဆံုး ရပ္ေတာ္မူ ဗုဒၶဘုရားမ်ားတြင္ အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ ထိုရုပ္ပြားေတာ္မ်ားသည္ က်ဴးေက်ာ္ စစ္ပြဲမ်ားႏွင့္ သဘာ၀ ေဘးအႏ ၱရာယ္မ်ားကို ေက်ာ္ျဖတ္ရင္း Genghis Khan တို႔၏ ဖ်က္ဆီးမႈဒဏ္မွ ႂကြင္းက်န္ခဲ့သည္။
ေက်ာက္ဂူ အေပၚမွ ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ ျမင္ကြင္းအဘယ္ေၾကာင့္ တာလီဘန္တို႔ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကသနည္း?
Taleban have been considered the descendent of all the other barbarians who destroyed what their ideologies could not accept: the Vandals and Huns stealing of the Roman Empire; Stalin's destruction of churches; Mao's Cultural Revolution; Pol Pot's razing of schools and cities; Hitler's book burnings and desecration of synagogues.
တာလီဘန္မ်ားကို သူတို႔၏ အေတြးအေခၚမ်ားကို လက္မခံေသာ အရာမ်ားကို ဖ်က္ဆီးေသာ အျခားေသာ Barbarians မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားမွ ဆင္းသက္လာသူ ဟု ယူဆၾကသည္။ ထို မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားသည္ ေရာမ အင္ပါယာကို လူယူခဲ့ေသာ လူရမ္းကားမ်ား ျဖစ္ျခင္း၊ Stalin ၏ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ Mao ၏ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရး၊ Pol Pot ၏ ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားကို ၿဖိဳဖ်က္ျခင္း၊ Hitler ၏ စာအုပ္မ်ားကို မီးရိႈ႕ျခင္းႏွင့္ ရဟူဒီ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း စသည္တို႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶဦးေခါင္းေတာ္မ်ား ေျခခရရွာThe Taleban claimed that
"the Buddhas violate the Islamic prohibition against sacred images and that they are false idols that must be destroyed.... The statues should be destroyed so that they are not worshipped now or in the future ...".
But the reasons of the action are politics and also religious. The city of Bamiyan was a base of the Taleban's opposition - Northern Alliance's "rebel" forces.
တာလီဘန္မ်ား ေျပာဆိုသည္မွာ
“အထြတ္အျမတ္ထားတဲ့ ရုပ္ပြားေတာ္ေတြဟာ အစၥလမ္ ဘာသာရဲ႕ တားျမစ္ခ်က္ေတြကို ဆန္႔က်င္ ခ်ဳိးေဖာက္ ေႏွာက္ယွက္ ေစာ္ကားတာပဲ။ ဒီရုပ္ပြားေတာ္ေတြဟာ ဖ်က္ဆီးရမယ့္ အထဲမွာ ပါတဲ့ မွားယြင္းတဲ့ အယူ၀ါဒ ရုပ္ပြားေတာ္ေတြ ပါပဲ။ အဲဒီ ရုပ္ပြားေတာ္ေတြကို ဗုဒၶဘာသာေတြ အခုေရာ ေနာင္ေရာမွာ ကိုးကြယ္ခြင့္ မရွိရေအာင္ ဖ်က္ဆီးပစ္သင့္တယ္...”
သို႔ေသာ္ ထိုလုပ္ေဆာင္ခ်က္၏ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္ၿပီး ဘာသာေရးလည္း ျဖစ္သည္။ ဘာမီယန္ ၿမိဳ႕ေတာ္သည္ တာလီဘန္တို႔၏ အတိုက္အခံ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္ သူပုန္အဖြဲ႕ တို႔၏ ေျခကုတ္ယူထားရာ ေနရာလည္း ျဖစ္သည္။
ျမတ္စြာဘုရား ကိုယ္ေတာ္မွ ေႂကြက်ခဲ့ရတဲ့ ေက်ာက္သားေတြ လမ္းခင္းဖို႔ လုပ္The Taleban took control of Bamiyan in 1998 and, to humiliate the locals, they tried to destroy their heritage. Buddhism is an easy target for fundamentalist Muslims. Buddhists are considered as 'idol-worshipers,' which had unfortunate associations with the portrayal of the Prophet's Meccan enemies in the Quran.
တာလီဘန္တို႔သည္ ဘာမီယန္ၿမိဳ႕ကို ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ၿပီး ေဒသခံမ်ားကို အရွက္ရေစခဲ့သည္။ သူတို႔သည္ သူတို႔၏ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္ အစြန္းေရာက္ မြတ္ဆလင္မ်ား အတြက္ လြယ္ကူေသာ ပစ္မွတ္တစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာကို “ရုပ္ပြားေတာ္ ကိုးကြယ္သူမ်ား” အျဖစ္ ယူဆၾကသည္။ ကိုရမ္က်မ္း (Quran) တြင္ Prophet’s Meccan ၏ ရန္သူမ်ား အျဖစ္ ျပသၿပီး ကံဆိုးေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား အျဖစ္ ေဖာ္ျပသည္။
အခုေတာ့ သူတို႔ ေျမေပၚမွာ ဗုဒၶဘာသာ လံုး၀ေပ်ာက္ခဲ့ၿပီ
This probably accounts for the harsh treatment that Muslims reserved for the Buddhists they encountered in the course of their conquest. Least but not last, the Taleban government for more than a year has been requesting international humanitarian aid for a country ravaged by drought, earthquakes and war. But no aid come as the Taleban and their leaders harbored international terrorism...
ဤအရာသည္ မြတ္ဆလင္မ်ား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အေပၚ ထားရွိခဲ့ေသာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ အတြက္ အေၾကာင္းျပခ်က္သာလွ်င္ ျဖစ္သည္။ သူတို႔သည္ သူတို႔၏ ေအာင္ျမင္မႈ ရလဒ္ ျဖစ္ဆဲ အခ်ိန္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ မၾကာလိုက္ပါ။ တစ္ႏွစ္ မေက်ာ္ခင္တြင္ တာလီဘန္ အစိုးရသည္ မိုးေခါင္ေရရွားျခင္း၊ ငလ်င္လႈပ္ျခင္းႏွင့္ စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ၏ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ မ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံတကာ လူသားခ်င္းစာနာေသာ အေထာက္အပံ့မ်ားကို ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ တာလီဘန္ႏွင့္ သူတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာ အၾကမ္းဖက္မ်ား ကို ခိုေအာင္းခြင့္ ေပးထားသျဖင့္ မည္သည့္ အကူအညီမွ် မေပးခဲ့ေပ။
ရုပ္လံုးႂကြ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေတြပါ မခ်န္ ဖ်က္ဆီးၾကသည္မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ယေန႔ကာလတြင္ လူတိုင္း သတိရ မွတ္မိေနသည္မွာ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို သုတ္သင္ခဲ့ျခင္းသည္ ဘာသာေရးအရ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶသည္ ဖန္ဆင္းရွင္ ဘုရား မဟုတ္ေပ သိို႔မဟုတ္ မ်ားစြာေသာ ဖန္ဆင္းရွင္မ်ားထဲမွာ တစ္ခုလည္း မဟုတ္ေပ။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံၿပီး ေနာက္ပုိင္း အနည္းဆံုး ႏွစ္ေပါင္း ၄၀၀ ၾကာေအာင္ ဗုဒၶ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား မေပၚခဲ့ေသးေပ။ သို႔ေပေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏ ရိုးရွင္းေသာ ကိုယ္ပိုင္ သဘာ၀ကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားမွ မွတ္မိ သတိရေနေစရန္ ထုလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
လိႈဏ္ဂူအတြင္းက အႏုပညာေတြလည္း ျပန္မရႏိုင္ေတာ့ေပ
UNESCO ၏ အေထြေထြ ညႊန္ၾကားေရးမႈးသည္ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ၿဖိဳဖ်က္ျခင္း “ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ကို ဖ်က္ဆီးေသာ ရာဇ၀တ္မႈ” ဟု ေခၚဆိုခဲ့သည္။ ၄င္းသည္ ေသြးေအးေအးျဖင့္ ရက္စက္ၿပီး ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားကို တမင္တကာ ဖ်က္ဆီးျခင္းကို ျမင္ရသည္မွာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ေကာင္းေပသည္။ ထိုအေမြအႏွစ္မ်ားသည္ တကယ္ေတာ့ အာဖဂန္ လူထုႏွင့္ လူသားတစ္ရပ္လံုးအတြက္ အေမြအႏွစ္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဤ ဆံုးရံႈးမႈသည္ နဂိုအတိုင္း ဘယ္ေတာ့မွ ျပန္မရႏိုင္ေသာ အရာပင္ ျဖစ္သည္။ ယခုကာလတြင္ ေရွးေဟာင္း ရုပ္တုေတာ္မ်ား မရွိေတာ့ေပ။ သို႔ေသာ္ သဲေက်ာက္ အက်ဳိးအပဲ့ႏွင့္ ရြံ႕အဂၤေတ အစုအပံုသာလွ်င္ ရွိေတာ့သည္။
ဟိုး တစ္ခ်ိန္က ဗုဒၶသာသနာ ထြန္းေတာက္ခဲ့ရာသည္ ယခုတြင္ေတာ့...
The Chronology of the events (from UKMBA Archive)
ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား၏ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ မွတ္တမ္း
II century A.D. Under the patronage of Emperor Kanishka starts the construction of the two statues in Bamiyan.
Kanishka ဘုရင္ လက္ထက္ ဘာမီယန္တြင္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ႏွစ္ဆူကို တည္ထား ကိုးကြယ္ခဲ့သည္။
IV-V century A.D. End of the construction of the statues
ရုပ္တု တည္ေဆာက္မႈကို 4-5 AD တြင္ ၿပီးစီးခဲ့သည္။
1996 Taleban fundamentalist Islamic militia started to govern most of Aghanistan
၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ အာဖဂန္နစၥတန္ ေဒသအမ်ားစုကို အစၥလန္ အစြန္းေရာက္ တာလီဘန္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားက စတင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။
February 2001- Talebans destroying last vestiges of Buddhist history. The order came from the Taleban's supreme leader, Mullah Mohammed Omar, who issued an edict declaring statues, including the ancient Buddhas, as insulting to Islam- Kofi Annan, UN Secretary-General, appeals to the Taleban leadership to abide by their previous commitments to protect Afghanistan's cultural heritage in general- Asian officials and Buddhist groups expressed dismay Wednesday at the impending destruction of Buddha statues in Afghanistan
ေဖေဖၚ၀ါရီ ၂၀၀၁ တြင္ တာလီဘန္မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ၏ ေနာက္ဆံုး အႂကြင္းအက်န္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ တာလီဘန္ ထိတ္တန္းေခါင္းေဆာင္ Mullah Mohammed Omar က အမိန္႔ေပးခဲ့သည္။ အစၥလမ္ ဘာသာကို ေစာ္ကား ဆန္႔က်င္ေသာ ေရွးေဟာင္း ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား အပါအ၀င္ ရုပ္တုမ်ားကို ဖ်က္ဆီးရန္ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ ကိုဖီအာနန္ (Kofi Annan) မွ အာဖဂန္နစၥတန္၏ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား အျဖစ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ယခင္ သေဘာတူ ဂတိမ်ားကို ေလးစားလိုက္နာရန္ တာလီဘန္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေတာင္းပန္ခဲ့သည္။
အာရွေဒသ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ဖ်က္ဆီးခါနီး၌ တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားဖြယ္ရာ ဗုဒၶဟူးေန႔ကို ေဖာ္ျပၾကသည္။
March 2001- Defying an international outcry, Taleban soldiers on Thursday begin destroying all statues in Afghanistan- Many statues throughout the country were being demolished with rockets, tanks and explosives- Statement by World Fellowship of Buddhists- The Malaysian Buddhist Association hopes to collect over 10,000 signatures nationwide in protest against the destruction of Buddha statues by the Taleban regime in Afghanistan- Aliran joins the chorus of concerned individuals and groups in calling on the Taleban regime to immediately halt its destruction of Buddha statues in Afghanistan
- ၂၀၀၁ မတ္လတြင္ ႏိုင္ငံတကာ၏ အုတ္ေအာ္ေသာင္းသဲ ကန္႔ကြက္သည္ကို အာခံဖီဆန္ရင္း အာဖဂန္နစၥတန္ရွိ ရုပ္ပြားေတာ္ အားလံုးကို တာလီဘန္ စစ္သားမ်ားက ၾကာသပေတးေန႔တြင္ ဖ်က္ဆီးရန္ စတင္လိုက္သည္။
- တိုင္းျပည္ တစ္၀ွမ္းရွိ မ်ားစြာေသာ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို ဒံုးက်ည္၊ တင့္ကားမ်ားႏွင့္ ေဖါက္ခြဲေရး ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ၿဖိဳဖ်က္ခဲ့ေတာ့သည္။
- ကမာၻ႕ ဗုဒၶဘာသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွလည္း ထုတ္ျပန္ေျပာဆိုၾကသည္။
- မေလးရွားႏိုင္ငံ ဗုဒၶဘာသာ အဖြဲ႕အစည္းသည္ အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ တာလီဘန္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားမွ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ဖ်က္ဆီးျခင္းကို ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားကို တစ္ႏိုင္ငံလံုး အႏွံ႔ လက္မွတ္ေပါင္း တစ္ေသာင္းေက်ာ္ကို လက္မွတ္ထိုး ၾကသည္။
- Aliran ကလည္း အာဖဂန္နစၥတန္ရွိ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ဖ်က္ဆီးျခင္းကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္တန္႔ရန္ တာလီဘန္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားကို ေျပာဆိုဖို႔ တစ္ဦးခ်င္းစီႏွင့္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အဖြဲကအစည္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။
March 8 2001 Bamiyan Statues destroyed
မတ္လ ၈ ရက္၂၀၀၁ တြင္ ဘာမီယန္ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား ဖ်က္ဆီးျခင္းကို ခံလိုက္ရေတာ့သည္။
(အင္တာနက္မွ သတင္းကို ဘာသာျပန္ထားပါသည္)
