လက္ေတြ႕ဗုဒၶဘာသာ
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္သည္ အဓိကအားျဖင့္ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးရေသာလမ္းစဥ္ႀကီးျဖစ္၏။ ျမတ္စြာဘုရားအဆူဆူတို႔သည္ မိမိတို႔၏ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈအားျဖင့္သာ ပြင့္ထြန္းေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။ တစ္စံု တစ္ဦး၏ အကူအညီကိုမွ် ရယူျခင္းမ႐ွိခဲ့ၾကေပ။
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား၏ ျဖစ္ေတာ္စဥ္ကို ေလ့လာၾကည့္ပါလွ်င္ လူမင္း၊ နတ္မင္း၊ ျဗဟၼာမင္းတို႔၏ ပူေဇာ္ျခင္းကို ခံယူရသည္ မွန္ပါေသာ္လည္း ဘုရားျဖစ္ရန္၊ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ရရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရျခင္းတြင္ကား မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမွ် ဝိုင္းဝန္းကူညီျခင္းမျပဳႏိုင္ေပ။ မိမိကိုယ္ေတာ္တိုင္သာလွ်င္ ေလးသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္း ပါရမီေတာ္ျဖည့္ဆည္း အားထုတ္ ခဲ့ရေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ တရားအလံုးစံုကိုသိျမင္၍ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူၿပီးသည့္အခ်ိန္မွ ပရိနိဗၺန္ စံဝင္ေတာ္မူသည့္ အခ်ိန္အထိ (၄၅) ဝါကာလပတ္လံုး ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် သတၱဝါမ်ားအားတရားေဟာေျပာ ကယ္တင္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ေဟာၾကားခ်က္မ်ားအားလံုး၏ အစုအေပါင္းသည္ ပိဋကတ္ သံုးပံုျဖစ္လာေလသည္။
ပိဋကတ္သံုးပံုသည္ မ်ားျပားက်ယ္ဝန္းလွသည္ မွန္ပါေသာ္လည္း အႏွစ္သာရကား သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း တစ္ခုသာလွ်င္ျဖစ္၏။ မဟာသမုဒၵရာေရသည္ ငန္ေသာအရသာတစ္ခုသာလွ်င္ ႐ွိသကဲ့ သို႔တည္း။ ပိဋကတ္သံုးပံု၏ အဆံုးအမ အတိုင္း လိုက္နာက်င့္ႀကံအားထုတ္သူတို႔သည္ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာ ေသာအက်ဳိးကို ခံစားရၿပီးလွ်င္ အဆံုးစြန္ ပန္းတိုင္ျဖစ္ေသာ သံသရာမွ ထြက္ေျမာက္ျခင္း ကိုလည္း ရ႐ွိၾက ေလသည္။
ဤတြင္ သတိျပဳရမည့္အခ်က္မွာ ျမတ္စြာဘုရားတို႔သည္ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုမွ် နိဗၺာန္ရေအာင္ ျပဳလုပ္ ဖန္တီး မေပးႏုိင္ၾကေပ။ ျမတ္စြာဘုရား၏ အဆံုးအမအတိုင္း မိမိကိုယ္တိုင္က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈကသာ လိုရာခရီးသို႔ ေရာက္ေစႏိုင္ေလသည္။ ဤအခ်က္ကို အထူးေလးနက္ဖို႔အေရးႀကီးလွသည္။ ျမတ္စြာဘုရား ကိုယ္ေတာ္တိုင္ပင္ ဤအခ်က္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဟာၾကား သတိေပးထားၿပီးျဖစ္သည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္သည္ ယခုဘဝအတြက္ လည္းေကာင္း၊ တမလြန္အတြက္လည္းေကာင္း ျပည့္စံုေသာ လမ္းညႊန္ ခ်က္မ်ား ျဖစ္သည္။ တရားေတာ္၏ဂုဏ္ေတာ္မ်ားတြင္ ယခုလက္ငင္းအက်ဳိးေပးတတ္ျခင္း၊ အခ်ိန္မေရြး စစ္ေဆး စမ္းသပ္ၾကည့္ႏိုင္ျခင္း စသည္တို႔ပါဝင္၏။ တရားေတာ္၏အက်ိဳးကို ခံစားရန္အတြက္ တမလြန္ ေလာက ေရာက္သည္အထိ ေစာင့္ဆိုင္းရန္မလိုေပ။ ယခုပင္က်င့္ၾကံ အားထုတ္၍ ယခုလက္ေတြ႕ပင္ အက်ဳိး တရားခံစားႏိုင္ေလသည္။ ထိုကဲ့သို႔ အက်ဳိးတရား ခံစားေနရသူမ်ားကားေရတြက္၍မကုန္ႏိုင္ေအာင္ ႐ွိသည္။ ၎တို႔အနက္မွ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ျမန္မာႏိုင္ငံသာသနာေတာ္သမိုင္းတြင္ အေက်ာ္ၾကားအထင္ရွားဆံုး ျဖစ္ေတာ္မူေသာ မင္းကြန္းတိပိိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိကဆရာေတာ္ႀကီးအား သာဓကထား၍တင္ျပလို ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးမရမီ ဆယ္ႏွစ္ခန္႔ အလိုေလာက္တြင္ သူေဌးႀကီး ဆာဦးသြင္ႏွင့္ဇနီးတို႔သည္ သီဟိုဠ္ျပည္ (ယခုသီရိလကၤာ) သို႔ ျမတ္စြာဘုရားစြယ္ေတာ္အား ဖူးျမင္ရန္သြားၾက၏။ ထိုတြင္သီဟိုဠ္မွ စြယ္ေတာ္အမတ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ စကားေျပာဆိုၾကရာ စြယ္ေတာ္ အမတ္ႀကီးမ်ားကခင္ဗ်ားတို႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စာတတ္ေပတတ္ေတြေပါေပမယ့္ တိပိိဋကဓရ ပုဂၢဳိလ္ေတာ့မ႐ွိၾကေသးဘူး ဟု ေျပာၾကေလသည္။ သို႔အတြက္ ဆာဦးသြင္သည္ ဤအခ်က္ကိုသေဘာေပါက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ေရာက္ေသာအခါတြင္ မိမိ၏ေငြေၾကးျဖင့္ အကုန္အက်ခံကာ တိပိိဋကဓရ ေရြးခ်ယ္ေရးစာေမးပြဲက်င္းပရန္စီစဥ္ေလသည္။ ပထမအႀကိမ္က်င္းပေသာ စာေမးပြဲတြင္ ေျဖဆိုသူ ေျခာက္ပါး႐ွိသည္။ မင္းကြန္း တိပိိဋကဓရ ေလာင္းလ်ာ ဆရာေတာ္သည္လည္း ၎ စာေမးပြဲကို ေလ့လာရန္ေရာက္႐ွိခဲ့၏။ စာေမးပြဲေဂဇက္ထြက္ေသာအခါ ေျဖဆိုသူတစ္ပါးမွ် မေအာင္ျမင္ၾကေပ။ သူေဌးႀကီး ဆာဦးသြင္မွာလည္းအထူးပင္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိ ေလသည္။ ဤတြင္ဆရာေတာ္သည္ သာသနာ ေတာ္အတြက္ တိပိိဋကဓရ စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ေရးကို မျဖစ္မေနႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေတာ့မည္ဟု ခိုင္မာေသာ အဓိဠာန္ကိုခ်လိုက္ေလသည္။ ဆရာေတာ္မွာ ကိုယ္ခႏၶာပိန္ပိန္ပါးပါးႏွင့္ အင္အားခ်ည့္နဲ႔သူျဖစ္ေပရာ တိပိိဋက ဓရစာေမးပြဲ ကို ေျဖဆိုႏိုင္ပါ့မလား ဟု သံသယျဖစ္ၾကေလသည္။
ဆရာေတာ္က မိမိတြင္အင္အားဗလျပည့္စံုေၾကာင္းယံုၾကည္ထားသည္။ အင္အားဗလဆိုသည္မွာ ကိုယ္ခႏၶာ အင္အားကို ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္ေပ။ ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားေတာ္မူေသာ-
* ၁) သဒၶါဗလ = ယံုၾကည္ျခင္းအင္အား
* ၂) သတိဗလ = မေမ့ေလ်ာ့ျခင္းအင္အား
* ၃) သမာဓိဗလ = တည္ၾကည္ျခင္းအင္အား
* ၄) ဝိရိယဗလ = အားထုတ္ျခင္းအင္အား
* ၅) ပညာဗလ = ခြဲျခားေဝဖန္တတ္ျခင္းအင္အား
ဟူေသာစိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအင္အားမ်ားကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ေပသည္။
၎အျပင္ ဆရာေတာ္သည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဩဝါဒေတာ္ျဖစ္ေသာ-
* ၁) ဆႏၵထက္သန္သူသည္ လိုရာကိစၥၿပီးစီးႏိုင္သည္။
* ၂) ဝိရိယထက္သန္သူသည္ လိုရာကိစၥၿပီးစီးႏိုင္သည္။
* ၃) စိတ္ဓာတ္ထက္သန္သူသည္ လိုရာကိစၥၿပီးစီးႏိုင္သည္။
* ၄) ပညာထက္သန္သူသည္ လိုရာကိစၥၿပီးစီးႏိုင္သည္
ဟူ၍လည္း အႂကြင္းမဲ့ယံုၾကည္ေတာ္မူသည္။ ဤယံုၾကည္ခ်က္မ်ားအတိုင္းမဆုတ္မနစ္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္ မူခဲ့၍ လည္း တိပိိဋကဓရဓမၼဘ႑ာဂါရိက ျဖစ္ေတာ္မူလာၿပီးလွ်င္ သာသနာေရး၊ လူမႈေရးတို႔တြင္ သူမတူ ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေတာ္မူႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ တိပိိဋကဓရဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ စံနမူနာကို ၾကည့္ပါလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရား ၏ တရားေတာ္အတိုင္း လိုက္နာက်င့္ၾကံပါက အလြန္ႀကီးက်ယ္ျမင့္မားလွေသာအဆင့္အတန္း သို႔ေရာက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္႐ွားေပၚလြင္ေနေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္သည္ ေလာကေရး၊ ဓမၼေရးႏွစ္မ်ဳိးစလံုး လိုရာကိုထုတ္ယူသံုးစြဲႏိုင္ေအာင္ ျပည့္စံု လ်က္႐ွိသည္။ သံုးစြဲမည့္သူက မိမိလိုရာကို ရယူက်င့္သံုးဖို႔ပင္ျဖစ္သည္။ က်င့္သံုးသူအတြက္ အက်ဳိးတရား ခံစားရမည္မွာကား မလြဲမေသြပင္ျဖစ္ေလသည္။ တိပိိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိက ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အေၾကာင္း ကို တင္ျပျခင္းမွာ သာဓကအျဖစ္တင္ျပျခင္းသာျဖစ္၏။ လူတိုင္း ဆရာေတာ္ႀကီးလိုျဖစ္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။ တိပိိဋကဓရဆရာေတာ္ႀကီးကား တစ္ေခတ္တြင္ တစ္ဦးဆိုသလို မႀကံဳစဖူး ထူးကဲလွေသာ ပုဂၢလဝိေသသ ျဖစ္ေပသည္။
သို႔ျဖစ္ေသာ္လည္း ကေလး၊ လူႀကီး၊ ေယာကၤ်ား၊ မိန္းမ မေရြး ေနရာေဒသတိုင္းမွ လူတိုင္းလူတိုင္း သည္ လည္း ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္ကို လိုက္နာက်င့္ၾကံႏိုင္လွ်င္ က်င့္ၾကံႏိုင္သေလာက္ လက္ငင္း လက္ေတြ႕ အက်ဳိးတရားခံစားရမည္မွကား ယံုမွားဖြယ္မ႐ွိေသာအခ်က္တစ္ခ်က္ျဖစ္ေလသည္။
(မွီခိုရာ-မင္းကြန္းတိပိိဋက-နိကာယသာသနာျပဳအဖြဲ႕၊ တတိယသံုးႏွစ္ခရီး)
