Friday, November 26, 2010

ဗုဒၶဝင္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ 佛教歷史和釋迦牟尼佛

ဗုဒၶ၀င္ ဆိုသည္မွာ ဗုဒၶ၏ ရာဇ၀င္ကို ေခၚျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ဗုဒၶသည္လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က အေ႔ရွတိုင္း အိႏၵိယတိုက္တြင္ ဗုဒၶ၀ါဒ ကိုစတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ မဟာလူသားတစ္ဦး အေၾကာင္း ျဖစ္ေပသည္။ အေ႔ရွတိုင္းတြင္ ဒႆနႏွင့္ ဆက္သြယ္ေသာ အျခားေသာ ၀ါဒ ထူေထာင္သူမ်ား ျဖစ္သည့္ ကြန္ႃဖူးရွပ္ေလာင္ဇူ တို႔ကဲ့သို႔ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ေပၚထြန္းခဲ့ေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏၀ါဒမွာ ထုိသူမ်ား၏၀ါဒႏွင့္ သေဘာသဘာ၀အားျဖင့္ မ်ားစြာ ကြာျခားေလသည္။

ဗုဒၶသည္ ထိုေခတ္က မင္းမ်ိဳးျဖစ္ေသာ ခတၱိယမ်ိဳးႏြယ္မွဆင္းသက္လာခဲ့သည္။ ထိုေခတ္ကေရွးေဟာင္း အိႏၵိယလူမူ႔ ဖြဲ႔စည္းပုံတြင္
ပုဏၰားမ်ိဳး(ျဗဟၼဏ)၊မင္းမ်ိဳး သို႔မဟုတ္ စစ္သားမ်ိဳး
(ခတၱိယ)၊ကုန္သည္မ်ိဳး(၀ႆ) ႏွင့္ဆင္းရဲသားမ်ိဳး
(သုဒၶ)ဟူ၍ အမ်ိဳးေလးပါးခြဲကာ ဇာတ္အနိမ့္အျမင့္ခြဲျခားမူ႔ရွိခဲ့သည္။
ျဗာဟၼဏတို႔သည္ ေ၀ဒက်မ္းလာဖန္ဆင္းရွင္ျဖစ္ေသာ ျဗဟၼာကို(ေဂါ့ဒ္)
ယုံၾကည္ၾကၿပီး ေဂါ႔ဒ္၏ဦးေခါင္းမွဆင္းသက္ လာေသာ
မိမိတို႔အမ်ိဳးသည္သာအျမတ္ဆုံးဟုခံယူၿပီး ဇာတ္ခြဲျခားမူ႔ကိုလိုလားသည္။
ဗုဒၶ၀ါဒမွာ ေဂါ႔ဒ္ကိုပယ္၍ ဇာတ္အနိမ့္အျမင့္ခြဲျခားမူ႔ကို ဆန္႔က်င္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ဗုဒၶကို ေလ့လာမည္ဆိုပါက လူသားစင္စင္စစ္ ဘုရားျဖစ္သည္ဟု
ယုံၾကည္ထားရန္မွာ အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္သည္။ အျခား ဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းခြဲမ်ားတြင္
ဗုဒၶအား ေကာင္းကင္ဘုံမွ ဘုရားအျဖစ္မွတ္ယူေလ့ရွိၾကသည္။ ဗုဒၶ
ဆိုေသာေ၀ါဟာရမွာ ဥာဏ္အလင္းရသူ (Enlightened)၊ သို႔မဟုတ္ စိတ္အာရုံ
ႏိုးၾကားေနသူ (Mentally awakened) ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။

အမွန္တရားေလးပါး (သစၥာေလးပါး) ကို ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ကိုယ္ပိုင္ဥာဏ္ျဖင့္ ထိုးထြင္း၍သိျမင္ေသာ အျမတ္ဆုံး ပုဂၢိဳလ္ ဟု ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္က အဓိပၸါယ္ဖြင့္သည္။

ဗုဒၶဝင္တြင္ မင္းပ်ိဳမင္းလြင္ဘဝ၊ ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း၊ သစၥာတရားကို ရွာျခင္း၊ သာသနာျပဳခရီးရွည္၊ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူျခင္း ဟူ၍
ငါးပုိင္းရွိသည္။

၁။ မင္းပ်ိဳမင္းလြင္ဘဝ

ဖြားေတာ္မူခန္း

ဗုဒၶဆိုသည္မွာ အမွန္တကယ္အားျဖင့္ ဘုရားျဖစ္ၿပီးမွရရွိလာေသာ ဘြဲ႔အမည္ပင္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶ၏ လူဘ၀မွမ်ိဳးရိုး အမည္မွာ ေဂါတမျဖစ္၍ ကိုယ္ပိုင္အမည္မွာ သိဒၶတၳ ကုမာရျဖစ္ပါသည္။ (အလံုးစံုေသာ လူနတ္တို႔၏ အလိုခပ္သိမ္းကို
ၿပီးၿငိမ္းေစတတ္ေသာ) အဓိပၸါယ္ရသည္။ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ထိုေခတ္က မ်ိဳးရိုးအားျဖင့္ အဆင့္ျမင့္အသိုင္း
အ၀ိုင္းမွ ဆင္းသက္လာသူျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္သည္ ခရစ္ေတာ္မေပၚမွီ ႏွစ္ေပါင္းငါးရာေက်ာ္ခန္႔က ျဖစ္ပါသည္။
ဖခင္မွာ သာကိယမ်ိဳးႏြယ္စု၏အႀကီးအကဲျဖစ္ကာ ထိုေနရာေဒသအား က်မ္းစာမ်ားတြင္ ကပိလ၀တ္ ဟုေခၚသည္။
ထိုေနရာသည္ ယခုေခတ္ အိႏၵိယႏွင့္ နီေပါႏိုင္ငံနယ္စပ္တြင္တည္ရွိသည္။ ကပိလ၀တ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရေသာေၾကာင့္
ဘုရင္ဟု ေခၚႏိုင္ေသာ္လည္း ဧကရာဇ္မင္း ျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ေသာ နယ္ပယ္အက်ယ္အ၀န္းမရွိခဲ့ေပ။ ကပိလ၀တ္
ႏွင့္ အနီးအပါး၌ပင္ အျခားေသာမ်ိဳးႏြယ္စုအေျမာက္အျမားေနထိုင္ၾကသည္။
သိဒၶတၳမင္းသား၏ မယ္ေတာ္ မဟာမာယာ သည္လည္း ေကာလိယမ်ိဳးႏြယ္စု အႀကီးအကဲတစ္ဦး၏ သမီးျဖစ္ပါသည္။
မယ္ေတာ္မဟာမာယာသည္ သိဒၶတၳမင္းသားအား လုမိၺနီဥယ်ာဥ္ေတာ္အတြင္းရွိ အင္ၾကင္းပင္တစ္ပင္ေအာက္တြင္
ေမြးဖြားေတာ္မူခဲ့သည္။ ဖြားေတာ္မူၿပီးေနာက္ အေရွ႕အရပ္မွ ေျမာက္သို႔ လွည့္ေတာ္မူလ်က္ ခုနစ္ဖဝါးသြား၍ မတ္မတ္ရပ္ေတာ္မူၿပီးေသာ္-

“အေဂၢါဟမသိၼေလာကႆ
ေဇေ႒ာဟမသၼိေလာကႆ
ေသေ႒ာဟမသၼိေလာကႆ” ဟူေသာ သံုးခြန္းစကား ဆိုေတာ္မူသည္။

ထိုေခတ္က အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ မိမိတို႔၏သားဦးအား မိဘရပ္ရြာထံတြင္ျပန္၍ ေမြးဖြားရေသာ ဓေလ့ရွိခဲ့ႏိုင္သည္။ သိဒၶတၳမင္းသားအားဖြားျမင္ၿပီး
ခုနစ္ရက္အၾကာတြင္ မယ္ေတာ္မာယာ နတ္ရြာစံခဲ့ေသာေၾကာင့္ သိဒၶတၳမင္းသားသည္
မိေထြးေတာ္ေဂါတမီ ၏ ထိန္းေက်ာင္းမူ႔ျဖင့္ ႀကီးျပင္းလာခဲ့သည္။
သိဒၶတၳမင္းသား၏ ဖခင္သုေဒၶါဓန မင္းသည္
ထုိေခတ္ကအျမင့္ဆုံးႏိုင္ငံေရးအာဏာျဖစ္ႏိုင္ေသာ စၾကာမင္းအရာကို ရေစလိုသည္။
သို႔ေသာ္ႀကိဳတင္နိမိတ္မ်ားအရ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ေလာကီဘုံကိုစြန္႔ခြာ၍
ဘုရားျဖစ္မည္ဟု ေျပာၾကားသျဖင့္ ေလာကီကာမဂုဏ္ အာရုံမ်ားျဖင့္
မင္းသားကိုျဖားေယာင္းထားေစခဲ့သည္။ အသက္တစ္ဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္အရြယ္တြင္
ညီမ၀မ္းကြဲေတာ္သူ ယေသာ္ဓရာႏွင့္ လက္ဆက္ခဲ့သည္။ ေယာကၡမေလာင္း ျဖစ္သူ
သုပၸဗုဒၶက သေဘာမတူေသာေၾကာင့္ ေလးအတတ္အစြမ္းျပ၍ ၾကင္ရာေတာ္ကို
ကိုယ္တိုင္ေရြးယူႏိုင္ခဲ့သည္။

၂။ ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

နိမိတ္ႀကီးေလးပါးကိုျမင္ေတာ္မူခန္း
အေနာ္မာေသာင္ကမ္းတြင္ ဆံေတာ္ျဖတ္ခန္း

သိဒၶတၳမင္းသားႏွင့္ ယေသာ္ဓရာေဒ၀ီတို႔မွ သားတစ္ေယာက္ဖြားျမင္၍ အမည္မွာရာဟုလာ ဟုေခၚသည္။ လကိုရာဟု ဖမ္းသလို ငါေလွ်ာက္မယ့္လမ္းကို သံေယာဇဥ္တို႔ျဖင့္ ခ်ည္ေႏွာင္မည့္သူဟု ဆိုကာ “ရာဟုလာ” ဟုသိဒၶတၳမင္းသား ကိုယ္တိုင္နာမည္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ေလာကီအာရုံမ်ားျဖင့္ ဖ်ားေယာင္းထားျခင္း၊ အနိဌာရုံမ်ားကို မျမင္ေအာင္ဖန္တီးထားျခင္း၊ သားမယား သံေယာဇဥ္
မ်ားကို တိုးလာေစျခင္းအားျဖင့္ ခမည္းေတာ္မွစီမံထားေသာ္လည္း သိဒၶတၳမင္းသားသည္လက္ရွိဘ၀ ထက္ပိုမိုျမင့္ျမတ္
ေသာ ဘ၀အမွန္မြန္ကို ရွာေဖြလိုစိတ္ျပင္းထန္လာသည္။
ထို႔ေၾကာင့္တစ္ေန႔တြင္ ခါးသီးေသာအမွန္တရားကို သိဒၶတၳမင္းသား ျမင္ေတြ႔ခဲ့ေလသည္။ ထိုသုိ႔ေတြ႔ရွိခဲ့ရာ လူ႔ဘ၀၏
အစစ္အမွန္တရားကို သေကၤတေလးပါးျဖင့္ ေဖၚျပၾကသည္။ ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားတြင္ နိမိတ္ႀကီးေလးပါးဟု ညႊန္းဆိုၾကပါသည္။
ဤသည္တို႔မွာ

  • သူအို၊
  • သူနာ
  • သူေသႏွင့္
  • ရဟန္းတို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ပထမသေကၤတသုံးပါးမွာ ဘ၀ကိုကိုယ္စားႃပုသည္။ အိုျခင္း၊နာျခင္း၊ေသျခင္းတို႔၏ တည္ရာမွီရာျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆုံး သေကၤတရဟန္းမွာ ဘ၀ကိုေက်ာ္လြန္သြားၿပီး အိုျခင္း၊နာျခင္း၊ေသျခင္းကင္းရာလြတ္ေျမာက္ေရးလမ္းကို ကိုယ္စားႃပုသည္။ ထိုသေဘာတရားမ်ားကို သိရွိလာေသာ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ မင္းသားဘ၀ႏွင့္တာရွည္ေနရန္မျဖစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္
တစ္ခုေသာညတြင္ သားငယ္ႏွင့္ ဇနီးသည္ကို ေနာက္ဆုံးၾကည့္ကာ အမွန္တရားကိုရွာေဖြရန္ေတာထြက္ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။
သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ထိုစဥ္က အသက္ ၂၉ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စဥ္းစားေ၀ဖန္ပိုင္းျခားတတ္ေသာအရြယ္ေရာက္
ေနေလၿပီျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ေကာင္းမြန္ေသခ်ာေသာ အနာဂတ္တစ္ခုရွိေသာ္လည္း စြန္႔လႊတ္ၿပီး ေတာထြက္ခဲ့သည္မွာ
ေတာ္ရုံတန္ရုံ စိတ္ပိုင္းျဖတ္မူ႔မ်ိဳးမဟုတ္ဟု ေသခ်ာေျပာဆိုႏိုင္သည္။

၃။ သစၥာတရားကို ရွာျခင္း

ဒုကၠယစရိယာက်င့္ေတာ္မူခန္း

ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားတြင္ ထိုကာလအပိုင္းအျခားကို ဒုကၠယစရိယာ က်င့္ျခင္းဟူ၍ေဖၚျပၾကသည္။ ေတာထြက္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဘုရားမျဖစ္ခင္အထိ ေျခာက္ႏွစ္တာမွ်ေသာ အခ်ိန္ကိုဆိုလိုသည္။
ပထမဆုံးစမ္းသပ္ခဲ့ေသာအခ်က္မွာ ေယာဂ(သမထ)က်င့္စဥ္ျဖစ္သည္။
တဒၤဂအားျဖင့္စိတ္တည္ၿငိမ္မူ႔ရရွိေသာ္လည္း
ထာ၀ရစိတ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာလြတ္ေျမာက္ရာလမ္းကိုသာရွာေဖြလိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္
ထို သမထ သက္သက္က်င့္စဥ္ကို
လည္းစြန္႔လႊတ္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ေယာဂအက်င့္မွာ ေနာင္ဗုဒၶသာသာနာတြင္အေရးႀကီးလာမည့္
ကမၼဌာန္းလုပ္ငန္းအတြက္ အေျခခံေကာင္းမ်ားကို
ေပးႏိုင္ခဲ့သည္ဟုဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။
ေယာဂအက်င့္မွ ကမၼဌာန္းမွာ (Meditation for sake of meditation) သာျဖစ္၍
သိဒၶတၳမင္းသားအလိုရွိေသာ
ကမၼဌာန္းမွာ ဘ၀ျဖစ္တည္မူ႔ကို အနက္ရႉိင္းဆုံးေနရာထိ မ်က္ေမွာက္ႃပုႏိုင္ေသာ
(Insight Meditation)မ်ိဳးျဖစ္ေလသည္။
၀ိပႆနာ ကမၼဌာန္းမ်ိဳးကိုဆိုလိုသည္။
ဒုတိယစမ္းသပ္ခ်က္မွာ တပအက်င့္(asceticism)ျဖစ္သည္။ ေကာ႑ည အမွဴးႃပုေသာ
တပသီငါးဦးေနထိုင္ရာ
ဥရုေ၀လေတာအုပ္ထဲရွိ ေတာေက်ာင္းကေလးတြင္သြားေရာက္ေနထိုင္ခဲ့သည္။
ထိုေနရာတြင္အလြန္အကြ်ံႃခိုးၿခံ
ေခြ်တာျခင္း၊ မိမိကိုယ္ကိုပင္ပန္းဆင္းရဲေစျခင္းစသည့္
ျပင္းထန္သည့္အက်င့္မ်ားကို က်င့္ခဲ့ေသာ္လည္း ခႏၶာကိုယ္သာ
အိုမင္းရင့္ေရာ္ ခန္းေျခာက္လာခဲ့ကာ
သစၥာတရားကိုရွာေဖြႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။
တပသီငါးဦးသည္လည္း သိဒၶတၳမင္းသားကို
စိတ္ပ်က္ကာစြန္႔ခြာသြားၾကေလသည္။ထိုကဲ့သို႔ ေယာဂ၊တပႏွင့္ အျခားအတတ္မ်ားတြင္
က်င့္ႀကံရင္း သစၥာတရားကိုရွာေဖြရာ ေျခာက္ႏွစ္တာမွ်အခ်ိန္ကုန္
လာခဲ့သည္။ ထိုအခါဗုဒၶသည္ သစၥာတရားကိုရွာေဖြေသာလမ္းမွာ
အခ်ိဳဆုံးလမ္းလည္းမဟုတ္သလို အခါးဆုံးလမ္းလည္း
မျဖစ္ႏိုင္ဟုဆင္ျခင္မိကာ ထိုအစြန္းႏွစ္ပါးၾကားမွတတိယ
လမ္းသာျဖစ္ရမည္ဟုေတြးမိေလသည္။
ဤအခိုက္အတန္႔မွာပင္ ငယ္စဥ္ဘ၀ကအျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကို
အေလာင္းေတာ္သည္ဆင္ျခင္မိေလသည္။ ခမည္းေတာ္
လယ္ထြန္မဂၤလာပြဲက်င္းပေနခ်ိန္ တြင္ မင္းသားငယ္အား သေျပပင္ရိပ္တြင္
သိပ္ထားခဲ့ေလသည္။ ကေလးငယ္အရြယ္
မွ်သာျဖစ္ေသာ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ေဘးပတ္၀န္းက်င္မွအသံမ်ားကိုလည္းေကာင္း
သေျပပင္ရိပ္မွေအးျမမူ႔ကိုလည္းေကာင္း
သတိမႃပုမိဘဲ၊ မိမိခႏၶာကုိယ္အတြင္းတြင္သာ သိစိတ္ကိုစုစည္းထားမိသည္။
ထိုအခ်ိန္ကရရွိခဲ့ေသာ ခ်မ္းသာပီတီမ်ိဳးကို
သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ဘ၀တြင္ေနာက္ထပ္ႁကုံေတြ႔ခဲ့ရျခင္းမရွိေတာ့ေပ။
ထိုခ်မ္းသာပီတိအား ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားတြင္ ပထမစ်ာန္ဟု သတ္မွတ္ပါသည္။
ဤအေတြ႔အႁကုံကိုဆင္ျခင္မိေသာ
သိဒၶတၳမင္းသားသည္၊ သစၥာတရားကိုရွာေဖြေသာလမ္းစမွာ
မိမိကိုယ္အတြင္းတြင္သာရွိမည္ဟု သေဘာရလာေလသည္။
ထို႔ေနာက္ေယာဂဆရာႀကီးမ်ားထံမွရလာေသာ
ကမၼဌာန္းအက်င့္ႏွင့္အာရုံတို႔ကိုစုစည္းၾကည့္ေလရာ ရုပ္ခႏၶာသာမက
သိစိတ္အလ်င္၏ မႃမဲေသာသေဘာတရားတို႔ကိုပါဆင္ျခင္မိေလသည္။
ထိုမွတဆင့္မႃမဲျခင္း၏ မႏွစ္ႃမို႔ဖြယ္ရာအျဖစ္မ်ားကိုလည္းေကာင္း၊
မိမိအလိုသို႔မလိုက္သည့္သေဘာ၊မိမိဆႏၵႏွင့္
မည္သို႔မွ်မသက္ဆိုင္သည့္သေဘာ၊ အစိုးမရသည့္သေဘာမ်ားကို
ပီပီျပင္ျပင္ျမင္ေတြ႔လာေလသည္။
က်မ္းစာမ်ားအရ အနိစၥ၊ဒုကၡ၊ အနတၱ လကၡဏာေရးသံုးပါးကိုဆိုလိုပါသည္။
ခႏၶာကိုယ္မွရေသာ ထိုလမ္းစကိုဆြဲဆန္႔ၾကည့္လိုက္ရာ လူ႔ျဖစ္တည္မူ႔တစ္ခုလုံး၏
အျခင္းအရာမ်ားမွာတျဖည္းျဖည္း
ပီျပင္လာသည္။ ဘ၀၏တြန္းအားမ်ား၊ ထိုလမ္းမွလြတ္ေျမာက္ရာလမ္း၊
ထာ၀ရၿငိမ္းေအးမူ႔ ထိုသည္တို႔ပင္ဗုဒၶ
ရွာေဖြေနေသာ သစၥာတရားပင္ျဖစ္ေလသည္။ ဒုကၡသစၥာ၊သမုဒယသစၥာ၊
မဂၢသစၥာ၊နိေရာဓသစၥာဟူေသာ သစၥာေလးပါး
တရားပင္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
ဗုဒၶဥာဏ္အလင္းရခဲ့ရာ ေနရာဥၨာရာအနီးမွ ေညာင္ပင္ႀကီးအား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက
ေဗာဓိပင္ဟုေခၚၾကသည္။
သေဘာမွာ ဥာဏ္အလင္းသစ္ပင္(Tree of enlightenment) သို႔မဟုတ္ဥာဏ္ပညာသစ္ပင္
(Tree of wisdom)
ဟုအဓိပၸာယ္ရပါသည္။
ဤသည္ပင္လ်င္ နယူတန္၏ ကမ ၻာ့ဆြဲအား၊ ပတ္စခ်ာ၏ ပိုးမႊားေဗဒ၊ အိုင္းစတိုင္း၏
ႏႈိင္းရသေဘာတရားစေသာ
ေခတ္သစ္ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအားလုံးထက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေစာၿပီး၊
အဆေပါင္းမ်ားစြာ က်ယ္ျပန္႔နက္ရႈိင္းလွေသာ
မဟာရွာေဖြေတြ႔ရွိမူ႔ႀကီး ျဖစ္ပါသည္။

၄။ သာသနာျပဳခရီးရွည္

ပဥၥဝဂၢီငါးပါးအားတရားဦးေဟာခန္း
ဗုဒၶဘုရားရွင္ တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္မွ ျပန္လည္ႁကြခ်ီေတာ္မူပုံ

ဗုဒၶဘုရားရွင္သည္ ရရွိခဲ့ေသာ ဥာဏ္အလင္းအား တပႆီအက်င့္အားအတူက်င့္ၾကံခဲ့ေသာ ရွင္ေကာ႑ညအမႈးျပဳေသာ တပသီေဟာင္းငါးဦးအားအရင္ျဖန္႔ေ၀ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ရွင္ေကာ႑ည ဦးေဆာင္ေသာ သံဃာေတာ္ငါးပါးသည္ ဗုဒၶ၏ သံဃာအဖြဲ႔အစည္းတြင္ ပထမဆုံးေသာသံဃာမ်ားျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိပဥၥဝဂၢီငါးပါးအား ေဟာၾကားေတာမူခဲ့ေသာ ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္ေတာ္သည္ ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ ပထမဆုံး
တရားဦးျဖစ္ေပသည္။

ထိုအခ်ိန္မွစကာ ဗုဒၶဘုရားရွင္သည္ ၄၅ ႏွစ္တာကာလပတ္လုံး သာသနာျပဳခရီးရွည္ႀကီးထြက္ကာ သတၱ၀ါအေပါင္းအား သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ ကယ္တင္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။သမိုင္းဆိုင္ရာအေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ ဗုဒၶက်မ္းစာမ်ားပါအခ်က္အလက္ မ်ားအရ ဗုဒၶ၏သာသနာျပဳခရီးရွည္ႀကီးကို ေအာက္ပါအတိုင္းမွတ္တမ္းတင္ႏိုင္သည္။

  1. ဘီစီ ၅၂၈ - ကၠႈသိပတန(ယခု-ဆာရနာတ္)
  2. ဘီစီ ၅၂၇ -ရာဇၿဂိဳဟ္
  3. ဘီစီ ၅၂၆ -ရာဇၿဂိဳဟ္
  4. ဘီစီ ၅၂၅ -ရာဇၿဂိဳဟ္
  5. ဘီစီ ၅၂၄ -ေ၀သာလီ
  6. ဘီစီ ၅၂၃ -မကုဋေတာင္(ယခု-ဗိဟာရ္)
  7. ဘီစီ ၅၂၂ -တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္(က်မ္းစာအရ)
  8. ဘီစီ ၅၂၁ -သုသုမာရေတာင္(ယခု-က်ဳနာရ္)
  9. ဘီစီ ၅၂၀ -ေကာသမီၺ(ယခု-ကၠုလဟာဗာ္)
  10. ဘီစီ ၅၁၉ -ပါလိေလယ်က(ယခု-မိရ္-ဂ်ာပူ)
  11. ဘီစီ ၅၁၈ -နာဠာ(ယခု-ဗိဟာရ္)
  12. ဘီစီ ၅၁၇ -ေ၀ရဥၨာ(ယခု-မထုရာ)
  13. ဘီစီ ၅၁၆ -စာလိယေတာင္(ယခု-ဗိဟာရ္)
  14. ဘီစီ ၅၁၅ -သာ၀တၳိ(ယခု-ေဂါ႑ာ)
  15. ဘီစီ ၅၁၄ -ကပိလ၀တၳဳ
  16. ဘီစီ ၅၁၃ -အာလ၀ီ(ယခု-အာရ္၀လိ)
  17. ဘီစီ ၅၁၂ -ရာဇၿဂိဳဟ္
  18. ဘီစီ ၅၁၁ -စာလိယေတာင္
  19. ဘီစီ ၅၁၀ -စာလိယေတာင္
  20. ဘီစီ ၅၀၉ -ရာဇၿဂိဳဟ္
  21. ဘီစီ ၅၀၈မွ ၄၈၄ -သာ၀တၳိ
  22. ဘီစီ ၄၈၃ -ေ၀သာလီ

ထုိသာသနာျပဳခရီးသည္ အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ အလယ္ပိုင္းတခြင္သို႔ ဗုဒၶ၏သာသနာျပဳခရီးရွည္ႀကီးပင္ျဖစ္သည္။

၅။ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျခင္း

ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခန္း

လူသတၳ၀ါတို႔အား ကယ္တင္ရန္အလို႔ငွာဘုရားျဖစ္ေသာမူေသာ ေဂါတမဗုဒၶသည္ ဘီစီ ၄၈၃ ခုႏွစ္တြင္ ေ၀သာလီ ျပည္ မလႅာမင္းမ်ား၏ အင္ၾကင္းဥယ်ာဥ္တစ္ခုတြင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဗုဒၶ၏ ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္တြင္ ေနာက္ဆုံးမွာၾကားခဲ့ေသာ စကားမွာ ဗုဒၶဘာသာမ်ားအတြက္သာမက၊ လူသားအားလုံးအတြက္ပါ အထူးအဓိပၸါယ္
ရွိလွသည္ဟု ေႏွာင္းေခတ္ပညာရွင္မ်ားက ဆိုၾကသည္။ ထိုအမွာစကားမွာ

"၀ယဓမၼာ သခၤါရာ အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ"

ဟူေသာ ပါဠိဂါထာတို ေလးျဖစ္သည္။ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ဤကဲ့သို႔အဓိပၸါယ္ယူႏိုင္ပါသည္။

"ဘ၀သည္ မၿမဲ၊မေမ့မေလ်ာ့ေသာ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္လုံးရွိၾကေစ။"

အကိုးအကား

Buddhism Made plain၊ ဘာသာျပန္သူ ဆရာေက်ာ္၀င္း၊

မဟာဗုဒၶ၀င္။ တိပိဋကဓရ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး။


佛陀在婆羅雙樹間進入涅槃

佛教由古印度悉達多·喬達摩(被尊稱為釋迦牟尼或佛陀)35歲時創立,由於釋迦牟尼的生卒年代說法有兩種,佛教開始的時間也有兩種不同的看法,一種認為是在西元前543年5月月圓之日,另一種認為是在前589年前588年。當時釋迦牟尼在菩提樹下悟道,創立佛教,在其後的幾十年中雲遊四方,度化了許多弟子,佛教影響逐漸擴大。

釋迦牟尼入滅後,弟子們整理出他的言行說教,通過幾次結集,成為經、律、論「三藏」。五個比丘[7]接受了佛陀的教訓之後[來源請求],成為第一批僧侶和尚。 佛教的「三寶」就此完成,那便是:佛、法、僧。據稱這三寶乃是助人覺悟之途。準備妥當之後,佛陀喬達摩於是走遍恆河谷各地向人傳道。社會各階層和各種身分 的人都來聽他講道而成為他的弟子。到他在80歲的高齡逝世時,他已聲名大噪、備受尊敬。據報他最後吩咐弟子的話是:「萬物皆承無常,精進自求正覺。」

公元前第三世紀,在佛陀涅磐後大約200年,佛教最大的擁護者孔雀王朝阿育王出現了,當時印度的大部分地方均受他統治。征戰所造成的屠殺和動亂使他深感憂傷,於是皈依佛教,並予以國家的支持。他設立佛教碑碣,舉行結集,勸諭人民按照佛教的訓誨而生活。阿育王也派遣佛教傳教師到印度各地和斯里蘭卡敘利亞埃及希臘等地宣教。主要由於阿育王的大力支持,佛教得以從印度的一個教派一躍而成為世界宗教。可以理解的是,有些人把阿育王視為佛教的第二位創立者。隨著形勢的發展,佛教修正並發展了釋迦牟尼的學說,分化為18個部(有的說是20個部)。非佛教的現代學者主張1世紀時產生了大乘佛教,但大乘佛教的信仰者主張大乘佛教直接來自佛陀。

孔雀王朝開始,佛教分別向南北兩個方向傳播。南傳佛教(又稱小乘佛教)經由斯里蘭卡傳播到東南亞一帶,主要影響泰國緬甸寮國柬埔寨等印度支那半島和印尼等地。北傳佛教(又稱大乘佛教)又分為兩個支派,一個經喀什米爾到達新疆,早在公元1世紀的東漢時佛教就傳入中國,形成漢傳佛教,後又傳入朝鮮日本;另外一支於公元8世紀正式傳入印度北鄰的西藏,成為「藏傳佛教」;這個教派對西藏人民的生活文化有極大的影響,後來又傳入蒙古中國東北等地區。(在中國和西方也有少數人將「藏傳佛教」稱為喇嘛教,不承認他們的宗教是「佛教」,但此一用法現已被淘汰,且此一用法被視為有歧視的含義)到公元第六或第七世紀,佛教在東南亞和遠東各地已奠定了根基。

佛教雖在古印度經歷過無比的輝煌,其影響力也廣傳至亞洲其他地方,但在印度本土卻逐漸衰微。佛教在古印度建立了第一流的學術中心,如那爛陀寺等 大學就是教授佛法和當時科學及各家哲學的最高學府。但由於古印度佛教特重對出家人的教育,且熱衷於高深學術的思辨,而無形中相對忽視了對在家信徒的教育, 僧團遂逐步成為與在家信徒疏遠的精英集團。此外,佛教未能像印度教等其他宗教那樣將佛教建立為在家信徒的家庭傳統,這樣佛教在古印度就漸漸成為缺乏民眾基
礎的陽春白雪。一旦失去國王們和上層的支持就更加速了佛教在古印度的衰落。十二世紀晚期,信奉伊斯蘭教的突厥人入侵印度時,對佛教採取了滅絕性的破壞。那爛陀寺等佛教大學被伊斯蘭教軍隊夷為平地,僧侶遭到屠殺。尤其是那爛陀寺藏書豐富的圖書館被付之一炬,致使佛教和古印度文明的大量典藉從此消失。這一時期古印度佛教的典章文物幾乎喪失殆盡。劫後的佛教學者多攜帶典藉遠走西藏等地。佛教聖地,例如佛陀出生地的蘭毗尼以及他成佛之處的菩提伽耶,也淪為廢墟。到第13世紀,佛教在它的發源地印度已差不多消失蹤影了。有人認為佛教採納了婆羅門教的習俗和信仰,從而加速了佛教在印度的衰亡。但這一觀點是有爭議的,且缺乏有力的證據支持。晚近的研究更顯示實際是印度教大量採納了佛教的思想和修行方式。

在二十世紀,佛教的面目經歷另一次改變。由於中國西藏蒙古東南亞各國的政治變動,佛教受到嚴重的打擊。數以千計的寺院和廟宇被摧毀,數十萬僧尼被驅逐、監禁、甚至殺害。不過,佛教的影響力仍然深種在這些地方人民的思想和習俗之中。

在歐洲和北美,向個人內心尋求「真理」的佛教主張在一些人中引起廣泛的共鳴,而冥想則可以幫助人逃避喧囂的西方生活。在活的佛教一書的序言中,流亡在外的西藏達賴丹增嘉措寫道:「佛教在今天也許可以盡一份力提醒西方人士留意他們生活上的屬靈層面。」