ဘ၀ပညာ

ဘ၀ပညာ

ပညာဟုဆိုလိုက္လွ်င္ အတန္းပညာ၊ ေက်ာင္းပညာကိုသာ ေျပး၍ ျမင္ၾက၏။ အမႇန္စင္စစ္ ပညာဟူသည္မႇာ အလြန္တရာပင္ က်ယ္ျပန္႔လႇ၏။ ဘ၀ပညာဟူသည္မႇာ အတန္းပညာ၊ ေက်ာင္းပညာႏႇင့္ မလံုေလာက္၊ အဆင့္ျမင့္ပညာေတြတတ္ ေျမာက္၍ မဟာဘြဲ႕၊ ပီအိပ္ခ်္ဒီ စသည္ေတြရေစဦးေတာ့ ပညာျပည့္စံုၿပီဟူ၍ မဆိုႏိုင္ေသးေခ်။ ေက်ာင္းငယ္၊ ေက်ာင္းႀကီး၊ တကၠသိုလ္အသီးသီး တို႔မႇရေသာ ပညာသည္ ဘ၀ပညာ၏

နိဒါန္းမွ်သာ ရႇိပါေသး၏။

ဘ၀မႇာ အေနတတ္ဖို႔ အေရးႀကီး၏။ အေနတတ္နည္းပညာသည္ ဘ၀ပညာပင္ျဖစ္၏။ ဘ၀ကို ဘယ္လိုထူေထာင္မလဲ။ ဘ၀ကို ဘယ္လို အေကာင္အထည္ ေဖာ္မလဲ။ ဘ၀ကို ဘယ္လိုအသံုးျပဳမလဲ။ ဘ၀မႇာ အႏႇစ္သာရရႇိရႇိ ဘယ္လိုေနထိုင္မလဲ။ ဘယ္လိုေနမလဲ။ ဘယ္လိုေသမလဲ။ ေနနည္းေသနည္း ႏႇစ္ခုလံုးကို နားလည္ေသာပညာသည္ ဘ၀ပညာ ျဖစ္သည္။ ဘ၀ပညာသည္ ဒႆနိက ပညာတစ္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ စာေပပညာအျပင္ ကိုယ္ပိုင္ဘ၀ကေပးေသာ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအေခၚ၊ ကိုယ္ပိုင္ အယူအဆဟူေသာ ဒႆနိကပညာဟု ဆိုက ပို၍နီးစပ္၏။ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအေခၚဟု ဆိုေသာ္ျငား စင္စစ္အားျဖင့္ စာေတြ႕ေလ့လာ၍ ကိုယ္ေတြ႕ႏႇင့္ ညႇိႏိႈင္းၿပီးမႇ ထြက္ေပၚလာေသာ အေတြးအေခၚ အယူအဆပင္ ျဖစ္၏။

သိပၸံပညာ၌ေသာ္မႇ တီထြင္မႈဟူသည္ ရႇိၿပီး အေၾကာင္းအရာ ပစၥည္းပစၥယ တို႔ကို အေၾကာင္းခံ၍ ေဆာင္ရြက္မႈမွ်သာျဖစ္၏။ ထိုကဲ့သို႔ပင္ အတတ္ပညာ၊ အသိပညာတို႔ကို ဆည္းပူးၿပီးမႇ မိမိ၏ ဘ၀ကေပးေသာ သင္ခန္းစာတို႔ျဖင့္ ႏိႈင္းခ်ိန္ယူရေသာ ပညာသည္ ဘ၀ ပညာျဖစ္၏။ 'မနတိ ဇာနာတီတိ မႏုေႆာ' ဟူေသာ ၀ိၿဂိဳဟ္အရ သိတတ္သူကို လူဟုေခၚသည္။ အရစၥတိုတယ္ကလည္း 'လူသည္ သဘာ၀အားျဖင့္ သိလိုေသာ ဆႏၵရႇိသည္' ဟုဆိုသည္။ လူသည္ သိခ်င္စိတ္၊ တတ္ခ်င္စိတ္ရႇိေသာ သတၲ၀ါမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ထိုစိတ္အရင္းခံေၾကာင့္ပင္ သိလာ၊ တတ္လာ သည္။ ထိုသို႔ သိလာ၊ တတ္လာျခင္းေၾကာင့္ပင္ လူေနမႈအဆင့္အတန္း တိုးတက္လာခဲ့သည္။ အသိေတြ ျမင့္ေလ၊ အတတ္ေတြ ျမင့္ေလ လူေနမႈဘ၀ေတြ ျမင့္ေလျမင့္ခဲ့သည္။

ဘ၀ကို ဘယ္လိုထူေထာင္မလဲ။ ဘ၀ကို ဘယ္လို အေကာင္အထည္ေဖာ္လဲ။ ဘ၀ကို ဘယ္လိုအသံုးျပဳမလဲ။ ဘ၀မႇာ အႏႇစ္သာရရႇိရႇိ ဘယ္လိုေနထိုင္မလဲ။ ဘယ္လိုေနမလဲ။ ဘယ္လိုေသမလဲ။ ေနနည္းေသနည္း ႏႇစ္ခုလံုးကို နားလည္ေသာ ပညာသည္ ဘ၀ပညာ ျဖစ္သည္။

လူသားသည္ သိခ်င္စိတ္ရႇိသည့္ အေလ်ာက္ ေလ့လာစူးစမ္းေနေသာေၾကာင့္ 'အသိ' ကို ရရႇိလာသည္။ အသိရႇိလာေသာေၾကာင့္ 'အတတ္'ေတြ ရရႇိလာသည္။ အသိေၾကာင့္ အတတ္ေတြ ေပၚလာသလို အတတ္ေၾကာင့္လည္း အသိေတြ ေပၚလာသည္။ အသိကို 'အသိပညာ'၊ အတတ္ကို 'အတတ္ပညာ'ဟု ဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အသိခ်ည္းလည္း ပညာ မဟုတ္ေသး။ အသိႏႇင့္အတတ္ ေပါင္းစပ္ၿပီးေနာက္ ထိုေပါင္းစပ္မႈကို အေျချပဳကာ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ၿပီးကာမႇ ရရႇိလာေသာ အဆီအႏႇစ္သည္သာ 'ပညာ' ဟု ေခၚရေလသည္။

သိပၸံပညာ၊ ၀ိဇၨာပညာ စသည္ျဖင့္ အတတ္မ်ားစြာကို ပညာတတ္၍ ေခၚၾကသည္ကို မကန္႔ကြက္လိုေသာ္လည္း အေကာင္းအဆိုး၊ အက်ဳိးအျပစ္ကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ေ၀ဖန္ႏိုင္စြမ္းရႇိေသာ ၪာဏ္သည္သာ ပညာျဖစ္သည္။ ထိုပညာသည္ ဘ၀ပညာျဖစ္သည္။

'ကြၽႏ္ုပ္၏ အေတြ႕အၾကံဳအရ ဆိုရပါမူ ေက်ာင္းသင္ပညာေရးသည္ သာမန္မွ်သာျဖစ္သည္။ ပို၍အေရးပါသည္မႇာ တစ္သက္ပတ္လံုး မိမိကိုယ္မိမိ ျပန္လည္သင္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္'ဟု အေမရိကန္ စာေရးဆရာႀကီး ဂ်ိန္းစ္ ေအမစ္ခ်နားက ဆိုခဲ့ေလသည္။ အေမရိကန္ ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ၀ီလ်ံေကာလ္ဟုန္းကလည္း 'ကြၽႏု္ပ္သည္ ေက်ာင္းဆရာ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္၊ စစ္သား၊ ခရီးသည္၊ စာေရးဆရာဟူေသာ အလုပ္အမ်ဳိးမ်ဳိးကို လုပ္ခဲ့သည္။ထိုလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ မည္သည့္ တကၠသိုလ္ကမႇ အေျခခံပညာကို မေပးႏိုင္ခဲ့ေခ်။ ကြၽႏ္ုပ္ကိုကြၽႏ္ုပ္ ျပန္လည္ပညာသင္ၾကားေပးမႈျဖင့္သာ ထိုလုပ္ငန္းေဆာင္တာတို႔ကို လုပ္ခဲ့ရေလသည္'ဟု ဆိုခဲ့ေလသည္။

'လူတိုင္း၌ ပညာသင္ယူမႈ ႏႇစ္မ်ဳိးရႇိ၏။ ပထမပိုင္းက သူတစ္ပါးက မိမိကို သင္ၾကားေပးျခင္း ျဖစ္၏။ ဒုတိယပိုင္းက မိမိကိုယ္ကို မိမိက သင္ၾကားေပးျခင္း ျဖစ္၏'ဟု ၿဗိတိသွ်သမိုင္းပညာရႇင္ အက္ဒြပ္ဂစ္မန္းက ဆိုခဲ့သည္။ ဘ၀ဟူသည္ သင္ခန္းစာေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ပို႔ခ်ေနေသာ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ထိုဘ၀တကၠသိုလ္ထဲက ပညာရပ္ေတြကို ေန႔ေန႔ညည သင္ယူေနရမည္။ ထိုပညာရပ္ေတြသည္သာ ဘ၀အတြက္ လက္ေတြ႕အသံုး၀င္ေသာ ဘ၀ပညာေတြ  ျဖစ္သည္။

တခ်ဳိ႕က ဘြဲ႕ေလးတစ္ခုရ ေက်ာင္းၿပီးၿပီဟု ဆိုၾကသည္။ ေက်ာင္းၿပီးတာေတာ့ မႇန္ပါသည္။ ပညာေရးကေတာ့ အခုမႇ စလံုးေရစသာ ရႇိေသးသည္။ ဘ၀ပညာသည္ 'တစ္သက္တာ ပညာေရး' ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသင္ပညာေရးသည္ 'လူ႕ဘ၀ခရီးလမ္းကို အၾကမ္းသေဘာ ခင္းေပးလိုက္႐ံုမွ်သာ ရႇိေသးသည္။ လမ္းေခ်ာ မဟုတ္ေသးေပ။ လမ္းေခ်ာေအာင္ အျမဲတေစ သင္ယူ ျဖည့္ဆည္းေပးေနရမည္။

ေက်ာင္းသင္ပညာကို အခြင့္မသာ၍ သင္ၾကားခြင့္ မရသူတို႔မႇာ ပညာေရးႏႇင့္စပ္၍ စိတ္ပ်က္ေနဖို႔ မလိုပါ။ စိတ္အားငယ္ေနဖို႔ မလိုပါ။ ဘြဲ႕ရမႇ ပညာတတ္သည္ဟူေသာ အယူအဆ အစြဲအလမ္းကို ေခါင္းထဲက ထုတ္ပစ္လိုက္ပါ။ ကမၻာေက်ာ္ပုဂၢိဳလ္ အ မ်ားစု ေက်ာင္းစာမေတာ္ခဲ့ၾကပါ။ ေက်ာင္းမၿပီးခဲ့ၾကပါ။ ယခုေခတ္ သားသမီးကို ေက်ာင္းစာေမးပြဲ အဆင့္တစ္ရမႇ၊ အဆင့္ႏႇစ္ရမႇဆိုေသာ မိဘမ်ား အထူးသတိျပဳေစလိုပါသည္။ ေအာင္ျမင္မႈက ေတာင္းဆိုသည္မႇာ ပထမတန္းစား ၪာဏ္ရည္ၪာဏ္ေသြး မဟုတ္။ ပထမတန္းစား ဇြဲဟူေသာ ပညာရႇိတို႔စကား မႇတ္သားဖို႔လိုပါသည္။

ဘ၀ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ သိခ်င္စိတ္၊ တတ္ခ်င္စိတ္၊ ဆည္းပူးခ်င္စိတ္၊ သံုးသပ္ႏႇလံုးသြင္းခ်င္စိတ္၊ ေအာင္ျမင္ႀကီးပြားခ်င္စိတ္ တို႔ကိုသာ ရႇင္သန္ေအာင္ ေမြးျမဴၿပီး ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး 'တစ္သက္တာပညာ' ဆည္းပူးေရးတြင္ ေကာင္းစြာေဆာင္ ရြက္ပါက ေအာင္ျမင္ေသာ ဘ၀ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ သင္ယူမႈကို ဘယ္ေသာအခါမႇ ရပ္မပစ္လိုက္ပါႏႇင့္ဟု ပညာရႇိတို႔က ဆိုပါသည္။

အသက္အရြယ္ ႀကီးရင့္သူတို႔၌ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားသျဖင့္ ဘ၀ပညာႏႇင့္ ျပည့္စံုေနၾကသည္။ သူတို႔တစ္သက္တာ ဘ၀ပညာကို လူငယ္လူရြယ္မ်ားအား ေပးလႇဴေနေသာ လူႀကီးသူမတို႔ မ်ားစြာရႇိၾကသည္။ ဘ၀ပညာကို လိုလားသူ လူငယ္လူရြယ္ တို႔သည္ ထိုလူႀကီးသူမတို႔ထံမႇ ဘ၀ပညာကို ဆည္းပူးရယူႏိုင္သည္။ ေခါင္းသံုးလံုးရႇိေသာ အဘိုးအုိကို ဆည္းကပ္ပါဟူသည္မႇာ ဤအဓိပၸာယ္ ျဖစ္၏။ ဘ၀ပညာသည္ အလႇပညာ ျဖစ္သည္။ ဘ၀ပညာသည္ ကိုယ့္ဘ၀ကိုလည္း ႐ုပ္ဆိုးက်ည္းတန္ မျဖစ္ေစရ။ သူမ်ားတကာေတြ ဘ၀ကိုလည္း ႐ုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္ မျဖစ္ေစရ။ အတၲပရ ဘ၀ႏႇစ္မ်ဳိးလုံးကို အလႇဆင္ေသာ ပညာသည္ ဘ၀ ပညာ ျဖစ္သည္။

ဘ၀ပညာသည္ အတၲအတြက္လည္း ဒုကၡကို ေရႇာင္ရႇား၊ ပရအတြက္လည္း ဒုကၡေတြ ေဆာင္မထားဘဲ အတၲပရ ႏႇစ္ဦးႏႇစ္၀ သုခႏႇင့္ျပည့္စံုေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေသာ ပညာျဖစ္သည္။ ဘ၀ပညာသည္ မည္သူ႕ကိုမွ် စိတ္ကသိကေအာင့္ မျဖစ္ေစဘဲ မည္သူကိုမွ် အေႏႇာင့္အယႇက္မေပးဘဲ ကူညီ႐ိုင္းပင္းမႈကိုသာ ေပးေသာ ပညာျဖစ္သည္။ တတ္သိသူႏႇင့္ သိတတ္သူ ႏႇစ္မ်ဳိးတြင္ တတ္သိသူသာ ေပါမ်ား၍ သိတတ္သူ ရႇားပါးသတဲ့။ ဘ၀ပညာသည္ တတ္သိျခင္းမဟုတ္။ သိတတ္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ မိဘအေပၚလည္း သိတတ္သည္။ ဆရာသမားအေပၚလည္း သိတတ္သည္။ ေက်းဇူးတရား ကိုလည္း သိတတ္သည္။ တာ၀န္ကိုလည္း သိတတ္သည္။ ၀တၲရားကိုလည္း သိတတ္သည္။ လူမႈေရးလည္း သိတတ္သည္။ ေျပာစရာ၊ ဆိုစရာ၊ သင္စရာမလိုဘဲ အသိတရားက သူ႕အလုိလုိရႇိသူ ျဖစ္သျဖင့္ အရာရာ၌ သိတတ္ျခင္းသည္ ဘ၀ပညာ ျဖစ္သည္။

တခ်ဳိ႕စည္းကမ္းေတြသည္ သီးသန္႔သတ္မႇတ္ထားျခင္း မဟုတ္။ ကိုယ့္အသိတရားႏႇင့္ကိုယ္ လိုက္နာၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။ အလိုက္သိ၊ အလိုက္တသိဟူေသာ ေ၀ါဟာရႏႇင့္ သေဘာတရားသည္ ေနရာတိုင္း၌ လိုအပ္သည္။ ထိုအလိုက္သိမႈ၊ အလိုက္ တသိ ရႇိမႈသည္ ဘ၀ပညာ ျဖစ္သည္။ ေလာကမႇာ အလိုက္သိမႈတစ္ခု မရႇိမျဖစ္ လိုအပ္သည္။ အလိုက္မသိသူႏႇင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရ၊ ေနထိုင္ရတာေလာက္ ဆင္းရဲတာ ဘာမွ်မရႇိ။ ထို႔ေၾကာင့္ အလိုက္သိတတ္မႈေလး တစ္ခုေတာ့ လူတိုင္းမႇာ ရႇိေစခ်င္သည္။ ထိုဘ၀ပညာျဖစ္ေသာ အလိုက္သိတတ္မႈမႇေန၍ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားဆိုတာ ေပၚလာသည္။ အားနာတတ္မႈ၊ ကူညီ႐ိုင္းပင္းတတ္မႈ၊ ေေထာက္ထားမႈ၊ စာနာမႈ၊ ငဲ့ညႇာမႈ၊ ဦးစားေပးမႈ စေသာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာရသည္။

တစ္ဖက္သားကို အားနာတတ္မႈသည္ ႏူးညံ့ေသာ စိတ္ထား၊ မြန္ျမတ္ေသာ စိတ္ထားမႇ လာသည္။ ေနရာတိုင္း၌ အားနာဖို႔ မလုိေသာ္လည္း အားနာတတ္ေသာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈေလးတစ္ခု မေပ်ာက္ကြယ္သင့္ေပ။ လူတို႔ၾကား၌ အေရးတႀကီး လိုအပ္ ေသာ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားသည္ အားနာမႈမႇလည္း လာသည္။ ငဲ့ညႇာမႈ၊ စာနာမႈ၊ ေထာက္ထားမႈတို႔မႇလည္း လာသည္။ ထိုေကာင္းျမတ္ေသာ အမူအက်င့္တို႔သည္ ဘ၀ပညာမႇေန၍ လာၾကသည္။

က်က္ၪာဏ္၊ မႇတ္ၪာဏ္တို႔သည္ အတတ္ပညာရပ္တို႔ႏႇင့္ ဆိုင္ေသာ္လည္း စဥ္းစားၪာဏ္၊ ဆင္ျခင္ၪာဏ္၊ ထိုးထြင္းၪာဏ္၊ သေဘာၪာဏ္၊ တခၤဏုပၸတၲိၪာဏ္၊ ဟာသၪာဏ္ စသည္တို႔ကား ဘ၀ပညာရပ္ႏႇင့္ ဆိုင္သြားသည္။ ကာလေဒသ ပုဂၢလကို ခြဲျခားနားလည္မႈ၊ ဌာနာ ဌာန ေကာသလႅၪာဏ္တို႔မႇာလည္း ဘ၀ပညာရပ္မႇသာ ရရႇိႏိုင္သည္။ ဘ၀ေတြ ပိုင္ဆိုင္ထားသူ ဘ၀ပိုင္ရႇင္တိုင္းကေတာ့ ကိုယ့္ဘ၀ကိုယ္ လႇခ်င္ၾကသည္။ လႇတပတ ျဖစ္ခ်င္ၾကသည္။ ဘ၀ေတြ လႇဖို႔အတြက္ အဓိက လိုအပ္တာကေတာ့ 'ဘ၀ပညာရပ္'သာ ျဖစ္သည္။

Written by အရႇင္သံ၀ရာလကၤာရ (ဓမၼပိယဆရာေတာ္)