*ျမတ္ဗုဒၶ၏တရားသည္ တုိးတက္ျခင္းကုိ ပိတ္ဆုိ႔ပါသလား*
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျမန္မာလူမ်ိဳးတစ္ေယာက္က ေလွ်ာက္ေသာစကား ျဖစ္၏။ မိမိစိတ္ထဲမွာ တုန္လႈပ္ ေျခာက္ျခားသြားပါေတာ့၏။ ``ဟာ ဒုကၡပဲ၊ ဘုရားရွင္ရဲ႕တရားေၾကာင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြဟာ ဆင္းရဲေနတယ္ ဆုိပါလား၊ ဘုရားျမတ္စြာရဲ႕တရားဟာ လူေတြကုိ စိတ္ဓာတ္က်ေအာင္လုပ္ေနသလုိ ျဖစ္ေနသတဲ့၊ ဘုရား ဘုရား´´ဟု ၿငီးတြားမိေတာ့သည္။ ထုိသူသည္ ဗုဒၶဘာသာကို ကုိးကြယ္သူတစ္ေယာက္ျဖစ္၏။ ယင္းကဲ့သုိ႔ ေျပာျခင္းသည္ ဘုရားျမတ္စြာကုိ မၾကည္ညိဳေသာေၾကာင့္ မဟုတ္ေပ။ ဘုရားျမတ္စြာအေၾကာင္းကုိ ခေရေစ့ တြင္းက် မသိရွိေသာေၾကာင့္တည္း။
``၀ီရိယ၀ေတာ ကိ ံ နာမ ကမၼံ နသိဇၩတိ- ၀ီရိယရွိလွ်င္ မည္သူ႕အဘိဓာန္မွာျဖစ္ျဖစ္ မျဖစ္ႏုိင္ဆုိေသာ ေ၀ါဟာရမရွိ။ အ႐ုိးေၾကေၾက အေရခန္းခန္း ႀကိဳးစားသူတုိ႔သည္ ဘယ္ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္ ေအာင္ျမင္မႈသရဖူကို ဆြတ္ခူးႏုိင္ေပ၏´´ စသည္အားျဖင့္ ေဟာထားေသာ ျမတ္ဗုဒၶ၏တရားမ်ား ရွိေပသည္သာ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘုရား ျမတ္စြာ၏ တရားေတာ္သည္ ေလာကီဘက္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေလာကုတၱရာဘက္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႀကီးပြားတုိးတက္ ဖုိ႔အတြက္ အားေပးေသာ တရားမ်ားျဖစ္ပါသည္။
သူေ႒းသား သိဂၤါလကို ဆုံးမထားသည့္ မိဘက်င့္၀တ္၊ သားသမီးက်င့္၀တ္၊ ဆရာ့က်င့္၀တ္၊ တပည့္ က်င့္၀တ္စေသာ ဘုရားျမတ္စြာ၏ အဆုံးအမမ်ားကုိသာ တစ္ကမၻာလုံး လုိက္နာၾကမည္ဆုိလွ်င္ ယေန႔ ႏုိင္ငံတကာ ျပႆနာေပါင္းစုံကို ဒုိင္ခံေျဖရွင္းေပးေနရေသာ ``ကမၻာ့ကုလသမဂၢ႒ာနခ်ဳပ္´´ေတာင္ လုိမည္ မဟုတ္ေတာ့ေပ။
အမွန္က ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ႀကီးပြားတုိးတက္မႈနည္းျခင္းသည္ အျမင္မက်ယ္ျခင္း၊ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း ကူညီ႐ုိင္းပင္းမႈနည္းျခင္း၊ ေအးတိေအးစက္ေနတတ္ျခင္း၊ လူမ်ိဳးျခား ဘာသာျခားတုိ႔၏ ညီၫြတ္မႈကို အတု မယူျခင္းစသည္တုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ႏုိင္ငံရပ္ျခားတုိင္းျပည္၌ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ လူငယ္တစ္ေယာက္က ``တပည့္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာ လူမ်ိဳးေတြက အလုပ္တူရင္ ျငဴဆူတယ္ဘုရား။ မနာလုိ၀န္တုိျဖစ္တယ္။ အဆင္ေျပတာကုိ ၀မ္းမသာႏုိင္ဘူး။ အခ်င္းခ်င္း ရာထူး ဂုဏ္ယွဥ္ခ်င္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့သူကလည္း ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း ႏွိမ္ခ်င္ တယ္။ ဒီလိုစိတ္ဓာတ္ေတြက တပည့္ေတာ္တုိ႔ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ႏွလုံးသားကုိ လွဳိက္စားေနပါတယ္၊ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ျဖစ္ေနၿပီး ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီလုိေအာက္တန္းက်တဲ့စိတ္ေတြ ျဖစ္ေနတာလဲ မသိပါဘူးဘုရား´´ဟု ျမန္မာလူမ်ိဳး မ်ားကို အားမလုိအားမရျဖစ္ရေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားဖူး၏။ ယင္းသုိ႔ကူညီမႈ ႐ုိင္းပင္းမႈ စည္းလုံးမႈ ညီညြတ္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးေစ်းကြက္မ်ားကုိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔က ဦးမေဆာင္ႏုိင္ၾကေတာ့ေပ။ ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးတုိ႕၏ အခ်က္အျခာက်သည့္ေနရာမ်ားမ်ား၌ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔ ပိုင္ဆုိင္ေသာ စားေသာက္ဆုိင္ႀကီးမ်ား၊ ကုန္တုိက္ႀကီးမ်ား၊ အေဆာက္အဦးမ်ားကို ေတြ႔ဖုိ႔ ခဲယဥ္းလွေပသည္။
ျဖစ္သင့္တဲ့ေလာဘ
ႀကီးပြားတုိးတက္ခ်င္ေသာ ဆႏၵျဖင့္ စီးပြားေရးလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ေလာဘျဖစ္သည္မွာ မွန္ေပ၏။ သုိ႔ေသာ္ ေလာဘျဖစ္တုိင္း ဒုစ႐ုိက္ဟု ေျပာလုိ႔မရေပ။ ေလာဘသည္ ၂-မ်ိဳးရွိေပသည္။ တရားေသာေလာဘႏွင့္ မတရား ေသာ ေလာဘတုိ႔တည္း။ အမ်ားအတြက္ (မိသားစု၊ ရပ္ရြာ၊ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာအတြက္) ရည္ရြယ္ၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္လွ်င္ ``တရားေသာေလာဘ´´ ျဖစ္၏။ (ေသ၀ိတဗၺတဏွာ-ဟုေခၚ၏)။ ဆုိလုိ သည္ကား ယင္းေလာဘေၾကာင့္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈမ်း တေပြ႕တပိုက္ႀကီး ရႏုိင္ျခင္းပင္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တရားေသာ ေလာဘသည္ ျဖစ္သင့္ေသာေလာဘတည္း။ မိမိမွာ ပစၥည္းဥစၥာ မ်ားမ်ားရွိလွ်င္ စာသင္ေက်ာင္းပဲ ေဆာက္ေဆာက္၊ ေရတြင္းေရကန္ပဲ တူးတူး၊ မိဘေဆြမ်ိဳးေတြကိုပဲ ေထာက္ပံ့ေထာက္ပံ့၊ ေဆး႐ုံကုိပဲလွဴလွဴ မိမိႀကိဳက္သည့္ကုသုိလ္ကုိ လုပ္ႏုိင္ေပသည္။ မိမိလုပ္ခ်င္သည့္ ဘာသာေရး လူမႈေရးလုပ္ငန္းမွန္သမွ်ကုိလည္း လုပ္ႏုိင္၏။ အူမေတာင့္မွ သီလ ေစာင့္ႏိုင္ သည္ မဟုတ္ပါေလာ။
ေက်ာင္းဒကာႀကီး အနာထပိဏ္ ေက်ာင္းအမႀကီး ၀ိသာခါတုိ႔ ေက်ာင္းတုိက္ႀကီးေဆာက္လုပ္ၿပီး သာသနာျပဳႏုိင္ျခင္းသည္ ဓနဥစၥာၾကြယ္၀ေသာေၾကာင့္ပင္တည္း။ ဘုရင္မင္းျမတ္အေနာ္ရထာသည္သည္ ႏုိင္ငံ ေတာ္ႀကီးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခဲ့၏။ ဘုရားပုထုိးမ်ားတည္ခဲ့၏။ ဆည္ေျမာင္းတာတမံမ်ားကုိ ေဆာက္လုပ္၏။ ေရွး အေခၚ ပိဋကတ္တုိက္ ၊ ယခုေခတ္အေခၚ စာၾကည့္တုိက္မ်ားကိုလည္း တည္ေဆာက္ခဲ့၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ``စာၾကည့္တုိက္အစ ပိဋကတ္တုိက္က´´ဟုပင္ ေျပာႏိုင္ပါ၏။ ယင္းသုိ႔ တုိင္းက်ိဳးျပည္ျပဳအလုပ္မ်ားကို လုပ္ႏုိင္ ျခင္းသည္ တန္ခုိးၾသဇာ ၾကီးမားေသာေၾကာင့္ပင္တည္း။ ယင္းတန္ခုိးၾသဇာ၊ ဓနဥစၥာတုိ႔သည္ကား တန္ဖုိးရွိရွိ အသုံးခ်တတ္လွ်င္ နိဗၺာန္ဆိပ္ကူးတံတားပင္ တည္း။
ဦးအနာထပိဏ္၊ ေဒၚ၀ိသာခါ၊ ဘုရင္အေနာ္ရထာတုိ႔ကား တန္ခုိးၾသဇာ၊ ဓနဥစၥာတုိ႔ျဖင့္ နတ္ရြာ နိဗၺာန္သုိ႔ တက္လွမ္း သြားၾကကုန္ၿပီ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တန္ခုိးၾသဇာ၊ ဓနဥစၥာတုိ႔ကုိ ရရွိေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္လွပါသည္။ တတ္ႏုိင္သူမ်ားအေနျဖင့္ တိုက္ ၁-လုံးကေန တုိက္ ၁၀-လုံး ၁၅-လုံးျဖစ္ေအာင္၊ ကား ၁-စီးကေန ကား ၁၀-စီး ၁၅-စီးပုိင္ေအာင္ စီးပြားေရးလုပ္ၾကစမ္းပါ။ မိမိတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ခ်မ္းသာေသာ သူေ႒းသူၾကြယ္ျဖစ္ေနလွ်င္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔အေနျဖင့္ အင္မတန္ ဂုဏ္ယူသင့္ေပသည္။
ေျမြေပြး၏ ပါးစပ္ထဲသုိ႔ေရာက္သြားသည့္ မုိးေရစက္သည္ အဆိပ္ျဖစ္သြားေသာ္လည္း မုတ္ေကာင္၏ ပါးစပ္ထဲသုိ႔ ေရာက္သြားေသာ မုိးေရစက္သည္ကား ပုလဲျဖစ္သြားေပသည္။ မုိးေရစက္ျခင္းတူေသာ္လည္း တန္ဖုိးျခင္း မတူေတာ့။
ေလာကႀကီးသည္ ေျခြမွ ရံ၏။ မေျခြလွ်င္ မရံေပ။ မွန္၏။ တခ်ိဳ႕ဆင္းရဲေသာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ဘာသာျခားတုိ႔က ဓနဥစၥာမ်ားျဖင့္ ေထာက္ပံ့ၾက ေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာကုိ ေက်ာခုိင္းသြားေတာ့သည္။ အဘယ္သုိ႔ ကာကြယ္မည္နည္း။ တန္ခုိးၾသဇာ၊ ဓနဥစၥာတုိ႔သာရွိလွ်င္ ယင္းမိသားစုမ်ားကို စားနပ္ရိကၡာ တုိ႔ျဖင့္ေထာက္ပံ့ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ထဲသုိ႔ေရာက္ေအာင္ ျပန္ၿပီးစည္း႐ုံးႏုိင္ေပမည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အရင္းအႏွီး ေတာင့္တင္းေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔သည္ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ၊ ကုန္တုိက္စသည္မ်ားကို တည္ေထာင္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္လွေပသည္။ ဓနဥစၥာတုိ႔ရွိမွသာလွ်င္ ကိုယ့္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ေထာက္ပ႔ံႏုိင္မည္မဟုတ္ပါေလာ။
တစ္က်ပ္ႏွင့္တစ္ရာ ဘယ္ဟာကုိ ယူမွာလဲ
ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ အေလာင္းေတာ္ဘ၀မွစ၍ ဘုရားျဖစ္သည့္တုိင္ေအာင္ ကိုယ့္အမ်ိဳး၏ အက်ိဳး စီးပြားကို လုပ္ခဲ့ပါသည္။ အေလာင္းေတာ္ဘ၀က ကုိယ့္အမ်ိဳးကို ပ်က္စီးေအာင္ လုပ္သူမ်ားအား ကာကြယ္ေသာ အားျဖင့္ တုိက္ခုိက္ေခ်မႈန္းခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါသည္။ ကိုယ့္အမ်ိဳးကုိ ေစာ္ကားသူမ်ားကုိ မိမိႏွင့္ မဆုိင္ပါဘူးဟူေသာ စိတ္ျဖင့္ ဦးေခါင္းငုံ႔ မခံခဲ့ေပ။ တစုံတစ္ေယာက္ေၾကာင့္ လူသူေလးပါး ဒုကၡေရာက္ေနလွ်င္ ထုိတစုံတစ္ေယာက္ကုိ ေနာက္ေနာင္ေရွာင္ၾကဥ္ေအာင္ တရားေသာနည္းျဖင့္ တုန္႔ျပန္ခဲ့ေပသည္သာ။ ``ခႏၱီ-သည္းခံရမည္´´ဟုဆုိေသာ္လည္း သူ႔ေနရာႏွင့္သူ က်င့္သုံးတတ္ဖုိ႔ လုိအပ္လွ၏။
တုိင္းတစ္ပါး သား လူမ်ိဳးျခား တစ္ေယာက္က ျမန္မာ့တုိင္းရင္းသားမိန္းကေလးမ်ားကုိ မတရားသျဖင့္ေႏွာက္ယွက္ေနလွ်င္ လက္ပုိက္ၾကည့္ေန၍ မျဖစ္ေပ။ ေနာက္ေနာင္မေႏွာက္ယွက္ေအာင္ ေရွးဦးစြာ ေျပေျပလည္လည္ ေျပာဆုိရ ေပမည္။ အကယ္၍ မရခဲ့လွ်င္ ဖုိးသူေတာ္ေမတၱာပုိ႔နည္းျဖင့္ ပုိ႔သင့္က ပုိ႔ရေပမည္။
တခါက ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါး ဖုိးသူေတာ္ႏွင့္ ခရီးသြားရာ၀ယ္ လမ္းခုလတ္၌ ကၽြဲ႐ုိင္းႀကီးတစ္ေကာင္ ႏွင့္ ပက္ပင္းတုိးမိ၏။ ကၽြဲ႐ုိင္းႀကီးက ခတ္မည့္အမူအရာျဖင့္ေျပးလာရာ ဘုန္းႀကီးက ``ခ်မ္းသာပါေစ´´ဟု ေမတၱာပုိ႔ေလ၏။ သုိ႔ေသာ္ ကၽြဲ႐ုိင္းႀကီးက ေနာက္မဆုတ္ပဲ ေျပးၿမဲေျပးလာသျဖင့္ ဖိုးသူေတာ္က အုတ္ခဲက်ိဳးျဖင့္ ၂-ခ်က္ေလာက္ ထုလုိက္ရာ ကၽြဲ႐ုိင္းႀကီး ထြက္ေျပးရွာေလေတာ့သည္။ ထုိအခါ ဆရာျဖစ္သူဘုန္းေတာ္ႀကီးက ``သူေတာ္ေရ မင္းေမတၱာက ငါ့ေမတၱာထက္ ပုိစြမ္းတယ္ကြ´´ဟု ၀မ္းပန္းတသာ မိန္႔ေတာ္မူေလသတတ္။
ဤကား ဖုိးသူေတာ္ေမတၱာပုိ႔နည္းတည္း။ ဖုိးသူေတာ္က ကၽြဲ႐ုိင္းႀကီးကို အုတ္ခဲက်ိဳးျဖင့္ ဆုံးမလုိက္ရျခင္းသည္ ကၽြဲ႐ုိင္းႀကီးကို ဒုကၡေရာက္ေစ လုိေသာ ေၾကာင့္မဟုတ္၊ ဆရာဘုန္းႀကီးကို ၾကည္ညိဳေလးစားေသာေၾကာင့္တည္း။ မည္သည့္အရာမဆုိ တစ္ခုခုကုိ ေရြးခ်ယ္ရေတာ့မည္ဆုိလွ်င္ တန္ဖိုးရွိသည့္အရာကိုသာ ေရြးခ်ယ္ရသည္မွာ သဘာ၀တည္း။ ယင္း သဘာ၀တရားကုိပင္ ``ဓမၼ´´ဟုေခၚသည္မဟုတ္ပါေလာ။
မတရားေလာဘဆုိတာ
မတရားေလာဘဆိုသည္မွာ အတင္းအဓမၼလုိခ်င္ေသာ စိတ္၊ သူမ်ားဆီက ေငြကုိ အေခ်ာင္လုိခ်င္ေသာ စိတ္၊ လုယက္တုိက္ခုိက္ၿပီး လုိခ်င္ေသာ စိတ္မ်ားပင္တည္း။ ကမၻာမွာ အစဆုံးျဖစ္ေသာ မေကာင္းမႈဒုစ႐ုိက္မွာ အဒိႏၷာဒါန ( ခုိးယူျခင္း)ပင္ ျဖစ္၏။ မတရားေလာဘကုိ အေျခခံ၍ျဖစ္ေသာ ဒုစ႐ုိက္တည္း။ ကမၻာဦးလူမ်ားသည္ စားနပ္ရိကၡာအတြက္ ကုိယ့္လယ္ႏွင့္ကုိယ္ အသီးသီး စပါးစုိက္ပ်ိဳးၾက၏။ အစပိုင္း မွာ မည္သည့္ျပႆနာမွ မျဖစ္။ ေနာက္ပိုင္းေရာက္လာသည့္အခါ အေခ်ာင္သမားမ်ားက စပါးမ်ားကို ခုိးၾက ေတာ့၏။ ယင္းေလာဘကား မတရားေလာဘတည္း။ သုိ႔ႏွင့္ လူအမ်ားသည္ သမာသမတ္က်ေသာ လူ တစ္ေယာက္ကို ေခါင္းေဆာင္ခန္႔ၿပီး ``မင္း´´ဟု သမုတ္ကာ ရပ္ရြာနယ္ပယ္ကုိ ၿငိမ္းခ်မ္းဖုိ႔အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ ခုိင္း၏။ သူခုိးဓားျပမ်ားကုိ တုိက္ခုိက္ေခ်မႈန္းဖုိ႔အတြက္ (သုိ႔မဟုတ္) မတရားေလာဘသမားမ်ားကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ ေပးဖုိ႔အတြက္ မင္းဆုိသည္မွာ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္ေပသည္။
တလြဲဆံပင္ေကာင္း
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔သည္ `` ဒီေလာက္ရွိရင္ ေတာ္ပါၿပီ၊ ကိုယ့္မိသားစု တစ္သက္စားလုိ႔ မကုန္ဘူး၊ ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ခ်မ္းသာေတာ့ေကာ ဘာလုပ္မွာလဲ၊ ေသရင္ ကိုယ့္ေနာက္မပါဘူး´´ဟု စသျဖင့္ ေလာဘနည္းသလုိလုိ၊ ေရာင့္ရဲသလုိလုိနဲ႔ ေျပာတတ္ၾက၏။ တလြဲဆန္ပင္ေကာင္းျခင္းပင္တည္း။ အမွန္ကား ဤကဲ့သုိ႔ေျပာျခင္းသည္ ေလာဘနည္းျခင္းေၾကာင့္မဟုတ္၊ အမ်ိဳး ဘာသာကို အားမေပးလုိျခင္း၊ ဇြဲမရွိျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။ ကိုယ့္မိသားစုတစ္သက္ စားမကုန္ေလာက္ေအာင္ ခ်မ္းသာေနလွ်င္ ကိုယ့္ေဆြမ်ိဳး သားခ်င္းမ်ားကုိ ေပးကမ္းႏုိင္သည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ထုိထက္မက ခ်မ္းသာေနလွ်င္ တုိင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးကို ေထာက္ပံ ႏုိင္သည္ မဟုတ္ပါေလာ။
ဘုရားျမတ္စြာက ``ေရာင့္ရဲရမည္၊ တင္းတိမ္ရမည္´´ဟု ေဟာျခင္းသည္ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားကုိ မရွာရဟု ေျပာလုိသည္မဟုတ္ေပ။ တခါတရံ မတရားေလာဘႀကီးသည့္အခါ ``တုတ္ႏွင့္ပစ္လုိ႔ရရ၊ ခဲႏွင့္ပစ္လုိ႔ရရ၊ ရဖုိ႔သာအဓိက´´ဟု ဆုိၿပီး ဒုစ႐ုိက္မ်ိဳးစုံ လုပ္ေတာ့၏။ လုယက္ျခင္း၊ ခုိး၀ွက္ျခင္း၊ ေခ်ာက္တြန္းျခင္း၊ တစ္ပတ္ ႐ုိက္ျခင္းစသည္တုိ႔ကား မတရား ေလာဘေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ယင္းကဲ့သုိ႔ေသာ မတရားေလာဘမ်ားကို ထိန္းေပးဖုိ႔အတြက္ ဘုရားျမတ္စြာက ``ရွိတာေလးႏွင့္ ေက်နပ္ရမယ္၊ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ျခင္းဟာ အေကာင္းဆုံးဥစၥာပါပဲ´´ဟု ေဟာေတာ္မူျခင္းျဖစ္ ေပသည္။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း မ်ားကုိ မလုပ္ဖုိ႔အတြက္ ေဟာေတာ္မူျခင္းမဟုတ္။
တခ်ိဳ႕လူပုဂၢိဳလ္မ်ားကား လူ႔ဘ၀ႀကီးကုိ ၿငီးေငြ႔သည့္အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို မလုပ္ခ်င္ သေယာင္ေယာင္၊ ၃၁-ဘုံလုံးသည္ ဒုကၡသစၥာျဖစ္သည့္အတြက္ နိဗၺာန္တစ္ဘက္ကမ္းကိုပဲ အခုခ်က္ခ်င္း ကူးေတာ့မည့္ေယာင္ေယာင္ သံေ၀ဂတရားရေနသည့္ ေယာဂီသူေတာ္စင္ကဲ့သုိ႔ ေျပာတတ္ၾကေသး၏။ ထုိ ပုဂၢိဳလ္မ်ား တရားရိပ္သာကိုသြားၿပီး တရားအားထုတ္ေသာအခါ ၂-ရက္ေလာက္ အားထုတ္ၿပီး အိမ္ျပန္လာ ေတာ့၏။ အိမ္ျပန္ေရာက္ေသာအခါ ``က်န္းမာေရးကလည္း မေကာင္းဘူး၊ ဒီေတာ့ စိတ္သြားတုိင္း ကိုယ္ မပါေတာ့ ဘယ္ အားထုတ္လုိ႔ ေကာင္းေတာ့မွာလဲ၊ တရားျပဆရာကလဲ အေတြ႕အႀကဳံႏုေသးေတာ့ တရား နာရတာက အားမရပါဘူးေပါ့ကြာ´´ဟု စသျဖင့္ ဆင္ေျခအမ်ိဳးမ်ိဳးေပးၿပီး ကိုယ့္အျပစ္ကုိ သူမ်ားေပၚပုံခ် ေလ ေတာ့သတည္း။
အမွန္ကား အေပၚယံအသိေလးကုိ တကယ့္``သံေ၀ဂတရား´´ဟု ထင္ေနျခင္းပင္တည္း။ ယင္းသုိ႔ ထင္ျခင္းသည္လည္း ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ လိမ္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ သူမ်ားအလိမ္မခံရဖုိ႔ထက္ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိ အလိမ္ မခံရေအာင္ သတိျပဳသင့္၏။
ေက်ာင္းဒကာႀကီးအနာထပိဏ္၊ ေက်ာင္းအမႀကီး ၀ိသာခါတုိ႔သည္ ေသာတာပန္ အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား ျဖစ္ၾက၏။ သုိ႔ေသာ္ ကိုယ္ပုိင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ရွိၾကေပသည္သာ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေလာကီလူသားမွန္သမွ် စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကုိ မျဖစ္မေန ျပဳလုပ္သင့္ေပသည္။
``ေအာက္ကလိအာ´´ မျဖစ္ေအာင္ သတိျပဳ
ဘက္ေပါင္းစုံကေန မၾကည့္ဘဲ တစ္ဖက္သတ္ၾကည့္ေနရင္ေတာ့ အျမင္မွန္ကုိ ရႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။ အျမင္မွန္ကုိ မရလွ်င္ လူ႕ဘ၀ႀကီးကုိ ၿငီးေငြ႕သလုိလုိ၊ စိပ္ပုတီးႏွင့္ရိပ္ႀကီးခုိေတာ့မွာလုိလုိႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ားကို မလုပ္ဘဲေနလွ်င္ ေလာကီအက်ိဳးလည္း မရ၊ ေလာကုတၱရာအက်ိဳးလည္း မရဘဲ ကီမဟုတ္ ကုတ္မဟုတ္၊ မိေနာက္မက် ဖေနာက္မမီ၊ ``ေအာက္ကလိအာ´´ ျဖစ္သြားမွာ စုိးရေပသည္။ (ၾကက္တြန္သံလည္းမဟုတ္၊ က်ီးတြန္သံလည္းမဟုတ္သည္ကုိ ေအာက္ကလိအာဟု ေခၚ၏။)
လူမွန္လွ်င္ လူ႔အလုပ္ကုိ လုပ္ရမည္။ ဘုန္းႀကီးမွန္လွ်င္လည္း ဘုန္းႀကီအလုပ္ကုိ လုပ္ရမည္။ လူျဖစ္ ပါလ်က္ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးကဲ့သုိ႔ စီးပြားေရးအလုပ္မ်ားကို မလုပ္ဘဲပစ္ထားလွ်င္ (သို႔မဟုတ္) စီးပြားေရး လုပ္ငန္း မ်ားကို လုပ္ေသာ္လည္း စိတ္ပါ၀င္စားမႈ မရွိလွ်င္ လူ႕တာ၀န္ ပ်က္ကြက္ျခင္းပင္တည္း။ ယင္းသုိ႔ ပ်က္ကြက္ လွ်င္ သူ႔ မိသားစု နစ္နာပါေတာ့သည္။ ``အလုပ္လုပ္ရင္ လုပ္၊ အလုပ္မလုပ္ရင္ ေသတာက ေကာင္းတယ္´´ဟူေသာ စကားပုံတစ္ခု ရွိ၏။ အသက္ရွင္သန္ေနတုန္းမွာ ေငြမ်ားမ်ားရရွိေအာင္ အလုပ္လုပ္ရမည္ ဟု ဆုိလုိျခင္းပင္တည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေျပာ ၾကသည္ထင္၏။ ``ေငြသည္ ဒုတိယဘုရား´´ဟူသတတ္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘုရားျမတ္စြာက ပစၥဳပၸန္ခ်မ္းးသာေရးကုိအလုိရွိသူမ်ားအတြက္ `` ဥ႒ာန- မည္သည့္ အလုပ္ကုိပဲ လုပ္လုပ္ ငုတ္မိသဲတုိင္ တက္ႏုိင္ဖ်ားေရာက္ဆုိတဲ့ ေနာက္မဆုတ္တမ္းစိတ္ဓာတ္ ရွိရမည္၊ အာရကၡ- ၾကြက္ေသတစ္ခု အရင္းျပဳဆုိသကဲ့သုိ႔ အေလအလြင့္မရွိေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရမည္၊ ကလ်ာဏမိတၱ- ေစ်းကြက္ခ်ဲ႕ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ တစ္ရြာတစ္က်ီ ေဆာက္ရမည္၊ သမဇီ၀ိတ- စီမံခန္႔ခြဲမႈ စာရင္းအင္းပညာကုိ ကၽြမ္း က်င္ရမည္´´ ဟု သမၸဒါတရား ၄-ပါး ကုိ မိန္႔ေတာ္မူျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ဤကဲ့သို႔ ႀကီးပြားေရးတရားမ်ားကုိ သတိမထားမိၾကသူမ်ားက ``ဘုရားျမတ္စြာ၏တရားသည္ ႀကီးပြား တုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ ပိတ္ဆုိ႔သည့္တရား´´ဟု ထင္ျမင္ကုန္ေတာ့သည္။
ဤအခ်က္ကို မိမိတို႔ သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္မ်ားသိရွိနားလည္ထားဖုိ႔ လိုအပ္လွ၏။ သုိ႔မွသာလွ်င္ ``ဘယ္လုိေနရာမ်ိဳးမွာ ဘယ္လုိတရားမ်ိဳးကုိ ေဟာသင့္တယ္´´ဆုိသည္ကုိ နားလည္မည္ျဖစ္ေပသည္။ သူ႔ေနရာႏွင့္သူ သိရွိနားလည္ဖုိ႔ အေရးႀကီးလွ၏။ မဂၤလာဦးဆြမ္းေကၽြးမွာ ညီေတာ္ မင္းနန္ခၽြတ္ခန္းကို ေဟာလုိ႔ မျဖစ္။ လင့္က်င့္၀တ္၊ မယားက်င့္၀တ္တရားမ်ိဳးကို ေဟာရေပမည္။ ေလာကီႀကီးပြားေရး တရားမ်ားကုိလည္း သူ႔ေနရာႏွင့္သူ ေဟာဖုိ႔၊ ေျပာဖုိ႔၊ ေရးဖို႔ လုိအပ္ေပသည္။
တခ်ိဳ႕ဆရာေတာ္မ်ားသည္ ``တရားအားထုတ္ခ်င္သလား၊ ဘုန္းႀကီး၀တ္မွ ေကာင္းမွာေပါ့၊ ဘုန္းႀကီး မ၀တ္ႏိုင္ဘူးလား၊ မိသားစု သံေယာဇဥ္ေတြကို ျဖတ္လုိက္စမ္းပါ၊ ဒါဆုိရင္ ၀တ္ႏိုင္ပါတယ္´´ဟု စသျဖင့္ မိန္႔ေတာ္မူၾက၏။ တခ်ိဳ႕ေသာလူမ်ားမွာ ေရွာင္လႊဲ၍ မရႏုိင္ေသာတာ၀န္မ်ား ရွိေနၾကရကား တရားအားထုတ္ ခ်င္သည့္ လူတုိင္းကို ဘုန္းႀကီး၀တ္ခုိင္းလုိ႔ မျဖစ္ေပ။ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္အျဖစ္ႏွင့္ တရားအားထုတ္ လွ်င္လည္း တရားထူးမ်ား ရႏုိင္ေပသည္သာ။
သာ၀တၳိၿမိဳ႕ႀကီး၌ လူဦးေရ သန္း ၇၀-ရွိရာ သန္း ၅၀-မွာ အရိယာပုဂၢိဳလ္မ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ဤအေရ အတြက္ကုိ ၾကည့္လွ်င္ပင္ လူပုဂၢိဳလ္အမ်ားအျပား ``တရားထူးမ်ား´´ ရၾကသည္ဆုိသည္မွာ ေျပာဘြယ္မရွိ ေတာ့ေပ။ က်န္သည့္ သန္း ၂၀-ကလည္း သူတုိ႔၏ႏွလုံးသားထဲ၌ ဗုဒၶတရားမ်ား ထည့္ထားၾကသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားပင္တည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ အရိပ္ေအာက္မွာ ရွိသည့္ သာ၀တၳိၿမိဳ႕ႀကီးသည္ မည္မွ်ေလာက္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ သာယာဖြံ႕ၿဖိဳးမႈရွိမည္ဆုိသည္ကုိ မွန္းဆ၍ ၾကည့္ႏုိင္ပါသည္။ ေတြးၾကည့္လွ်င္ လြမ္းေမာ ဘြယ္ေကာင္း ေလစြာ့တကား။
စိတ္သာရွင္ေစာ ဘုရားေဟာ
လူတစ္ေယာက္သည္ ``ဘုရားဒကာဆုိတဲ့ နာမည္တစ္လုံးရရင္ေတာ္ပါၿပီ´´ ဟူေသာ စိတ္ျဖင့္ ဘုရား တည္ေန၏။ အျခားလူတစ္ေယာက္ကား ``သားေလးရွင္ျပဳဖုိ႔၊ လွဴႏုိင္တန္းႏုိင္ဖုိ႔´´ဟူေသာ စိတ္ျဖင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေဇာက္ခ်ၿပီး ႀကိဳးစားပန္းစားလုပ္ေန၏။ ထုိႏွစ္ေယာက္တြင္ ဘုရားတည္ေသာသူထက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ လုပ္ကုိင္ေနေသာသူက ပုိ၍ျမင့္ျမတ္၏။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ သူ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္က မြန္ျမတ္ေသာေၾကာင့္တည္း။ တခါက အလြန္ရင္းႏွီးေသာ တံငါသည္ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ရွိ၏။ တစ္ရက္လုပ္မွ တစ္ရက္စားရ ေသာေၾကာင့္ ဥပုသ္ေန႔မွာ ဥပုသ္ေစာင့္ခ်င္ေသာ္လည္း ဥပုသ္မေစာင့္ႏုိင္ၾက။ သုိ႔ႏွင့္ တစ္ေယာက္တစ္လွည့္စီ ဥပုသ္ေစာင့္ဖုိ႔ တုိင္ပင္ၾကေလသည္။ လျပည့္ေန႔ေရာက္ေသာအခါ တစ္ေယာက္က ေက်ာင္းသုိ႔ သြားၿပီး ဥပုသ္ေစာင့္၏။
က်န္ရစ္သူ ကုိတံငါသည္ကေတာ့ ႏွစ္ေယာက္စာရဖုိ႔အတြက္ ေလွတစီးနဲ႔ ေခ်ာင္းထဲမွာ ႀကိဳးစား ပန္းစားႏွင့္ ငါးမ်ားကုိ ဖမ္းရေလသည္။ ငါးမ်ား ႏွစ္ေယာက္စာရေသာအခါ တံငါတဲထဲ၌ အနားယူရင္း ဥပုသ္ေစာင့္သြားသည့္ သူငယ္ခ်င္းကို သတိရေန၏။ ``အင္း ငါ့သူငယ္ခ်င္းကေတာ့ ဘုန္းႀကီးထံကေန သီလခံယူေဆာက္တည္ ၿပီးေရာ့မယ္၊ အခုခ်ိန္မွာ ဘုရားရိပ္မွာ ေနၿပီးေတာ့ ပုတီးစိပ္တရားထုိင္လုပ္ေနေရာ့ေပါ့၊ အင္း ကုသုိလ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရေနေရာ့မယ္၊ သိပ္ေအးခ်မ္းမွာပဲ´´ဟု စဥ္းစားၿပီး သာဓုေခၚေနေတာ့၏။
လူက တံငါတဲ၌ေနေသာ္လည္း စိတ္က ေက်ာင္းေရာက္ေန၏။
ေက်ာင္းသြားၿပီး ဥပုသ္ေစာင့္ေသာ တံငါသည္ကလည္း ပုတီးကုံးကုိင္ၿပီး က်န္ရစ္သူ သူငယ္ခ်င္းကို သတိရေနမိ၏။ ``အခုခ်ိန္မွာ ငါ့သူငယ္ခ်င္း ပုိက္ကြန္နွင့္ ငါးေတြ ဖမ္းေနေရာ့မယ္၊ ဒီေန႔ ငါ့အတြက္ ေ၀စုေပး ရမွာဆုိေတာ့ ႏွစ္ေယာက္စာ ဖမ္းရမွာ၊ ဖမ္းမွဖမ္းပါ့မလား၊ ႏွစ္ေယာက္စာ မရရင္ေတာ့ ဒုကၡပဲ´´ဟု ေတြးၿပီး ေလာဘႏွင့္ ေသာကျဖစ္ေနေတာ့၏။ လူက ေက်ာင္းမွာေနေသာ္လည္း စိတ္က ပုိက္ကြန္ထဲမွ မထြက္။
စိတ္ထားျဖဴစင္ေအာင္ေနထုိင္ျခင္းကုိ ``ဥပုသ္ေစာင့္သည္´´ဟုေခၚ၏။ ယင္းသုိ႔ဆုိလွ်င္ ထုိတံငါသည္ ႏွစ္ေယာက္တြင္ မည္သူက ဥပုသ္ေစာင့္သနည္း။ အေျဖကား လယ္ျပင္မွာ ဆင္သြားသလုိထင္ရွားလွပါသည္။ ``စိတ္သာရွင္ေစာ ဘုရားေဟာ``ဆုိသည့္အတုိင္း အတြင္းစိတ္ဓာတ္က တင့္တယ္လွ်င္ အရာခပ္သိမ္း တင့္ တယ္ေတာ့သည္သာ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘုရားတည္တုိင္း ကုသုိလ္ရသည္ဟု ေျပာ၍ မရသကဲ့သုိ႔ စီးပြားေရးလုပ္တုိင္း လည္း တရားႏွင့္ေ၀းသည္ဟု ေျပာ၍ မျဖစ္ေပ။
တစ္ေယာက္အားထက္ ဆယ္ေယာက္အားက ပုိထိေရာက္
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္သည့္အခါမွာလည္း ကိုယ့္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကုိ ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ အထူးလုိအပ္လွ၏။ ဘာသာျခားမ်ားသည္ သူတုိ႔ဘာသာ၀င္တုိ႔ကုိသာလွ်င္ အထူးဦးစား ေပးၾက၏။ ထမင္းဆုိင္ျခင္းအတူတူ သူတုိ႔ဘာသာ၀င္တုိ႔၏ ထမင္းဆုိင္ကိုသာ အားေပးၾက၏။ လုပ္ပုိင္ခြင့္ရွိ၏။ အျပစ္မဆုိသာေပ။ မိမိတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အတုယူရမည္ဆုိသည္ကုိ သိရွိနားလည္ဖုိ႔ ေျပာရျခင္းျဖစ္သည္။
တိပိဋက မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႀကီးသည္ပင္လွ်င္ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း အားေပးၾကဖုိ႔ ကူညီၾကဖုိ႔ မိန္႔မွာ ေတာ္မူခဲ့ဖူးပါသည္။ ``သမဂၢါနံ တေပါ သုေခါ- ကုိယ့္အခ်င္းခ်င္း စည္းလုံးမွ အခက္အခဲမွန္သမွ် ေက်ာ္လႊားႏိုင္ မည္´´ဟူေသာ ဘုရားျမတ္စြာ၏ အဆုိအမိိန္႔ကုိ လုိက္နာၾကမည္ဆုိလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ အထက္ တန္းက်က် မ်က္ႏွာပန္းလွလွျဖင့္ ေနႏုိင္သည္ဆုိသည္ကို မည္သည့္ေဗဒင္ဆရာကိုမွ် ေမးစရာ မလိုေပ။
မည္သည့္အလုပ္ကုိပဲလုပ္လုပ္ ``တစ္ေယာက္အား´´ႏွင့္ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းထက္ ``ဆယ္ ေယာက္အား´´ ႏွင့္ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းက ပုိ၍ထိေရာက္၏။ ယေန႔ေခတ္၌ ႏုိင္ငံရပ္ျခားတုိင္းျပည္မ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ၿပီး အလုပ္လုပ္ေနၾကသည့္ ျမန္မာျပည္သားတုိင္းရင္းသားမ်ားကုိ ေျမာက္ျမားစြာ ေတြ႕ရွိရေပသည္။ စည္းလုံးမႈ ညီညြတ္မႈသည္ ယင္းကဲ့သုိ႔တုိင္းတစ္ပါးမွာေနၾကသည့္သူမ်ားမွာ ပုိ၍ အေရးႀကီး၏။ တုိင္းတစ္ပါးတုိ႔၌ ``အလုပ္အကုိင္၊ ေနရာတုိက္ခန္း၊ အစိုးရ႐ုံး´´စသည္တုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာကို ေတြ႕ ရွိႏိုင္ေပသည္။ ယင္းအခက္အခက္မ်ားကုိ စုေပါင္းၿပီးေျဖရွင္းမွ ပုိ၍ အဆင္ေျပႏုိင္ပါ၏။
လူတစ္ရာအတူေနေသာ္လည္း ``သူတစ္လူငါတစ္မင္း´´ ျဖစ္ေနၾကလွ်င္ ``တစ္ရာအား´´ မရွိေတာ့။ တခ်ိဳ႕ရြာ၊ ရပ္ကြက္တုိ႔၌ ဘာသာျခားလူဦးေရထက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္လူဦးေရက အဆမတန္ ပုိ၍မ်ား၏။ သုိ႔ေသာ္ ဘာသာျခားတုိ႔ကား စည္းလုံးမႈရွိရကား စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးစသည္တုိ႔၌ ဘာသာျခားတုိ႔ကပဲ ေရွ႕ကဦးေဆာင္ ေနပါေတာ့သည္။ မနာလုိ၍ ေျပာျခင္းမဟုတ္ပါ။ အတုယူလုိေသာေၾကာင့္ ေျပာရျခင္းျဖစ္၏။
ထုိအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ``အမ်ားအတြက္´´ဆုိသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို တစ္ခုၿပီးတစ္ခု တုိးခ်ဲ႕ၿပီး ညီညီညြတ္ညြတ္ႏွင့္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႔ အထူးလုိအပ္ေနပါၿပီ။ အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာအတြက္ တက္ကုန္ရြက္ကုန္လႊင့္ၿပီး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကလွ်င္ ျမန္မာ့တုိင္းရင္းသားမ်ား မႀကီးပြားစရာ အေၾကာင္းမရွိေပ။ ထုိကဲ့သုိ႔လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ သမၼာသမၺဳဒၶ ေခၚတြင္ ျမတ္ဘုရားရွင္၏ အလုိဆႏၵႏွင့္ ကိုက္ညီပါေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါသည္။
-------------------------------
သီတဂူ- အရွင္ေဒ၀ိႏၵာဘိ၀ံသ
ashindevindabhivamsa@gmail.com
သီတဂူကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသုိလ္၊ စစ္ကုိင္း
