သႀကၤန္ဆိုေသာစကားမွာ Samkaranta ဟူေသာ
-သကၠတပုဒ္-မွ ဆင္း သက္လာ ျခင္းျဖစ္သည္။ သံကရႏၱ မွသကၤရႏၱ-သႀကၤႏၱ= သႀကၤန္ဟူ၍ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲ လာျခင္းျဖစ္၏။
အဓိပၸါယ္မွာ ေျပာင္းေရြ႕ျခင္း ဟူ၍ျဖစ္၏ ႏွစ္ေဟာင္းကာလမွ
ႏွစ္သစ္အခါသမယသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ျခင္းဟု လိုတိုရွင္း အဓိပၸါယ္ မွတ္သားႏိုင္ ၾကပါသည္။ ႏွစ္ေဟာင္းအခါကတႏွစ္တာ
ကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုး ျပဳလုပ္ ခဲ့ေသာ အညစ္အေၾကးေတြ ကို ေနာင္ႏွစ္သစ္မွာထပ္မျဖစ္ရ ေလေအာင္
အတိတ္ေကာင္းေတြ ယူကာ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦးေမတၱာေစတနာတို႔ျဖင့္ေ ရစင္ေရေအးကိုပက္ျဖန္းၾကတာပဲျဖစ္ပါသည္။
ေရဆိုသည္မွာ-(၁)ေအးျမျခင္းေအးခ်မ္းျခင္း(၂) အညစ္အေၾကးမ်ားကို စင္ၾကယ္ေစျခင္း
ဟူ၍ အစြမ္းသတၱိ(၂) မ်ိဳးရွိသည့္အတိုင္း၊ သႀကၤန္ရက္ျမတ္ အခ်ိန္အခါမွာ ေရပက္ျဖန္းသူ၊
ေရပက္ခံသူ ႏွစ္ဦးလံုးမွာ ေနာင္ႏွစ္မ်ားစြာတိုင္ေရစင္ေရေပါက္မ်ားကဲ့သို႔ေအ းခ်မ္းသာယာပါေစ၊
ေဘးဥပါဒ္ ရန္မွန္သမွကင္းစင္ပါေစ၊ ေဒါသ၊ေလာဘ၊မာန စေသာအညစ္ အေၾကးမ်ား ကင္းစင္ကာ ေလာက
အအက်ိဳး၊ ေလာကုတၱရ ာအက်ိဳးကို ေကာင္းစြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေစရန္အတြက္ ေရွ႕ပညာရွိမ်ားက
သႀကၤန္ေရပက္ျဖန္း ေစတာျဖစ္သည္။
တနည္းေျပာရလွ်င္ သႀကၤန္ဆိုတာတဦးႏွင့္တဦး ေမတၱာပို႔ဆုေတာင္းၾကတဲ့ တကယ့္သူေတာ္
ေကာင္းတို႔က်င့္စဥ္ ပြဲေတာ္မ်ိဳးပါ ေမတၱာပို႔ပြဲေတာ္ဟုဆိုလွ်င္ လည္း
မွားမည္မဟုတ္ပါေပ။ သႀကၤန္ ကာလတြင္ ျမန္မာတို႔သည္ ဥပုသ္သီလေဆာက္တည္ျခင္း ၊တရားစ
ခန္းရိပ္သာမ်ား ၀င္ျခင္း၊ ဒုလႅဘရဟန္း၊ သာမေဏ၊ သီလရွင္ျပဳျခင္းမ်ားႏွင့္၊လူႀကီးသူမ
မိဘ၊ ဆရာသမားတို႔အား ေခါင္းေလွ်ာ္ ေရခ်ိဳး၊ ကိုယ္လက္သန္႔စင္ေပးျခင္း၊ ဆြမ္းေလာင္းလႈပြဲ
စတုဒီသာအလႈပြဲမ်ားအျပင္၊ က်ြဲႏြား တိရိစၧာန္တို႔အား ဇီ၀ိတဒါနအျဖစ္
ေဘးမဲ့ေပးျခင္းမ် ားလည္း အခ်ိဳ႕ေသာ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားတြင္ ေရွ႔အစဥ္အလာမပ်က္ ကာင္းမႈျပဳေနၾကသည္မွာလည္း ၀မ္းေျမာက္ၾကည္ႏူးစရာ
ေကာင္းလွ သကဲ့သို႕။
ယခုေခတ္လူငယ္အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ သႀကၤန္ေရေလာင္းရျခင္း၏ အႏွစ္သာရကိုမ သိရွိမ
ေလ့လာၾကပဲ ေရွ႕ပညာရွိတို႔ ခ်မွတ္ထားေ သာ ေကာင္းျမတ္ေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ ေသြဖီကာ
ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဆန္႔က်င္ၿပီး၊ အေပ်ာ္လြန္ အေပ်ာ္ၾကဴးေနသည္မွာ လြန္စြာ ၀မ္းနည္းစရာ ေကာင္းလွသည္။
မည္သည့္အခ်ိန္မွစတင္ကာ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို က်င္းပလာခဲ့ေၾကာင္း ျမန္မာရာဇ၀ င္မ်ားတြင္ ေသျခာေဖာ္ျပထားသည္ကို မေတြ႕ရေသာ္လည္း ပုဂံေခတ္ ေႏွာင္းပိုင္း၊ နရသီဟ ပေတ့မင္း (တ႐ုတ္ေျပးမင္း) လက္ထက္ကတည္းက က်င္းပခဲ့ေၾကာင္းကို သိရွိရသည္။ ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ ရာဇ၀င္ေတာ္ႀကီးမ်ား၏ မွတ္တမ္း မ်ားတြင္ပုဂံေခတ္၌ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို ဧရာ၀တီျမစ္အတြင္း၌ တစ္ခမ္းတနား က်င္းပခဲ့ၿပီး။
မည္သည့္အခ်ိန္မွစတင္ကာ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို က်င္းပလာခဲ့ေၾကာင္း ျမန္မာရာဇ၀ င္မ်ားတြင္ ေသျခာေဖာ္ျပထားသည္ကို မေတြ႕ရေသာ္လည္း ပုဂံေခတ္ ေႏွာင္းပိုင္း၊ နရသီဟ ပေတ့မင္း (တ႐ုတ္ေျပးမင္း) လက္ထက္ကတည္းက က်င္းပခဲ့ေၾကာင္းကို သိရွိရသည္။ ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ ရာဇ၀င္ေတာ္ႀကီးမ်ား၏ မွတ္တမ္း မ်ားတြင္ပုဂံေခတ္၌ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို ဧရာ၀တီျမစ္အတြင္း၌ တစ္ခမ္းတနား က်င္းပခဲ့ၿပီး။
ေႏွာင္းေခတ္မ်ားတြင္မူ နန္းေတာ္အတြင္း၌ မ႑ပ္ႀကီးမ်ား ေဆာက္လုပ္၍ ေရကစားခဲ့ၾကေၾကာင္း
သိရွိရသည္။ ျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္ ေခတ္အဆက္ဆက္ သႀကၤန္ပြဲေ တာ္ တြင္ ဘုရင္မွအစ
ျပည္သူျပည္သား အားလံုး ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည္။ ေစာင္းျငင္းမ်ား
တီးမႈတ္ကာ သီခ်င္းမ်ားကို သီဆိုၾကသည္။ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး နံ႔သာေရ၊ ပန္းေပါင္းအေမႊးနံ႔သာေရ
စေသာ ေရၾကည္၊ ေရေအး၊ ေရေမႊးတို႔ျဖင့္ ေရပက္ ဖ်န္းမႈျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
ေထရ၀ါဒဗုဒၶႏိုင္ငံေတာ္မ်ားျဖစ္ေသာ၊ထိုင္း၊ ကေမၺာဒီးယား၊လာအို ႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း သႀကၤန္ ပြဲေတာ္ကို က်င္းပေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဓေလ့ထုးံစံေတြႏိုင္ငံေတြမည္သို႔ပင္ကြဲလြဲေစကာမူ ေရွးေရွး သူေတာ္ သူမြန္ပညာရွိတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္အႏွစ္သာရကေတာ့ အတူတူပင္ျဖစ္ပါ သည္။ ထိုႏိုင္ငံတို႔ တြင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို႔ သႀကၤန္ကာလတြင္ ဥပုသ္သီလေဆာက္ တည္ျခင္း၊ ကြ်ဲ ႏြား တိရိစၧာန္တို႔အား ေဘးမဲ့လႊတ္ျခင္း၊ လူႀကီးသူမတို႔အား ေခါင္းေလွ်ာ္ေပးျခင္း၊ လက္သည္း ေျခသည္း ညွပ္ေပးျခင္းစေသာ ေကာင္းမႈမ်ားကို ေပ်ာ္ရႊင္စြာ သႀကၤန္၏အႏွစ္သာ ရျပည့္၀စြာျဖင့္ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည္။
အခုေနာက္ပိုင္းကာလမ်ားတြင္မူ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို စတင္ျပဳလုပ္ ခဲ့သည့္ ေရွးပညာရွိတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ဆန္႔က်င္ကာ သရုပ္ပ်က္ဗရုတ္က်လာၾကေပသည္။ သႀကၤန္ကာ လသည့္ ၄င္းတို႔အတြက္ တရား၀င္ မေကာင္းတာလုပ္ ပိုင္ခြင့္ပါမစ္ရထား သည့္ ႏွယ္ ျမန္မာ့ သႀကၤန္၏ အႏွစ္သာရကို ဖ်က္ဆီးေနၾကပါသည္။မိဘမ်ားကလည္း မိမိသား သမီးမ်ားကို သႀကၤန္ကာလတြင္ ဘာမွဆိုဆံုးမျခင္းမရွိပဲလႊတ္ ထားသည္မွာ ျမန္မာ့ယဥ္ ေက်းမႈႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္တို႔ အနာဂါတ္အတြက္ မ်ားစြာရင္ေလးဖြယ္ရာပင္ျဖစ္ပါသည္။
ထိုကဲ့သို႔အေျခအေနမ်ိဳးကိုမ်ား သႀကၤန္းပြဲေတာ္စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည့္ သူေတာ္သူမြန္ပ ညာရွင္မ်ား ၾကားသိျမင္မိပါက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အျပစ္တင္၍ ဆံုးေတာ့မည္မဟုတ္ေပ။ ယဥ္ေက်း လိမၼာအသိတရားရွိၾကေသာ သူေတာ္စိတ္ဓါတ္ကိန္း၀ပ္ၾကသည့္ အမ်ိဳးေကာင္းသား၊ အမ်ိဳးေကာင္း သမီးေလးတို႔ကို ေတြ႕ရလို႔သာေျဖသာေသးေပး၏။
မႏွစ္ကသႀကၤန္ကာလတြင္ မိမိကဲ့သို႔ သီရိလကၤာကို ပညာေတာ္သင္ၾကြေရာက္ လာေသာ ကေဗၺာဒီးယား ရဟန္းေတာ္တပါးက သူေနထိုင္ေသာ အေဆာင္ကို ကေမၺာဒီး ယားႏွစ္ သစ္သႀကၤန္ အထိမ္းအမွတ္ဆြမ္းကပ္ပင့္တာမို႔ ၾကြေရာက္ဘုဥ္းေပးရင္း ကေမၺာဒီယာ းသႀကၤန္ အေၾကာင္းေျပာျပၿပီး အင္တာနက္ကေန ကေမၺာဒီးယားတို႔၏ သႀကၤန္ကိုတိုက္ရိုက္ ျပပါသည္၊ တကယ္ကို ယဥ္ေက်းသိမ္ ေမြ႔လြန္လွပါတယ္၊ေရပက္ျဖန္းၾကတာ ယဥ္းေက်းလိမၼာက်က္သေရ ရွိလြန္းလွ၏၊
ကေမၺာဒီးယားသႀကၤန္ျပၿပီး မိမိတို႔ျမန္မာသႀကၤန္ကို ျပေပးဖို႔ေတာင္းဆိုတာေၾကာင့္ အင္တာ နက္မွတဆင့္ ျမန္မာသႀကၤန္ကိုဖြင့္လိုက္ေလရာ မိမိအတြက္ မ်က္ႏွာမရပဲ မ်က္ႏွာ ပ်က္စ ရာသာ ႀကံဳေတြ႔ရေလ၏။ ဒကာမအမ်ားစုမ်ာ အရွက္အေၾကာက္ ဟိရိ၊ၾသတၱပၸ မရွိၾကေတာ့ပဲ လူပံုအလည္တြင္ ေဘာင္းဘီအတို အက်ၤီအျပတ္ျဖင့္ ျမွဴဆြယ္ၿပီး ကာမမီးေမႊးေနပံု မ်ားသာ အမ်ားအျပား ေပၚထြက္လာ၊ ကေမၺာဒီးယားရဟန္းေတာ္က ` အရွင္ဘုရားတို႔အေနႏွင့္ ဒီလိုဟာေတြ မထိမ္းႏိုင္ရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ သႀကၤန္ပြဲမက်င္းပသင့္ေတာ့ဘူး´ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳစကားကိုလည္း ရွက္ရွက္နဲ႔ရယ္က်ဲက်ဲသာလုပ္ေနႏိုင္ခဲ့၏ အခုႏွစ္တြင္မူ တာ၀န္ရွိသူ အစိုးရမွ သရုပ္ပ်က္သူမ်ား ကိုဥပေဒအရ အေရးယူမည္ဟု ၾကားသိရေလရာ သာဓုအလီလီ ေခၚရေပေတာ့သည္။
(ယဥ္းေက်းလိမၼာ၊ သားသမီး၊ ရတနာမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ၾကပါေစ)
ဓမၼ၀ီရ အရွင္ေတဇနိယ
ေထရ၀ါဒဗုဒၶႏိုင္ငံေတာ္မ်ားျဖစ္ေသာ၊ထိုင္း၊ ကေမၺာဒီးယား၊လာအို ႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း သႀကၤန္ ပြဲေတာ္ကို က်င္းပေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဓေလ့ထုးံစံေတြႏိုင္ငံေတြမည္သို႔ပင္ကြဲလြဲေစကာမူ ေရွးေရွး သူေတာ္ သူမြန္ပညာရွိတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္အႏွစ္သာရကေတာ့ အတူတူပင္ျဖစ္ပါ သည္။ ထိုႏိုင္ငံတို႔ တြင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို႔ သႀကၤန္ကာလတြင္ ဥပုသ္သီလေဆာက္ တည္ျခင္း၊ ကြ်ဲ ႏြား တိရိစၧာန္တို႔အား ေဘးမဲ့လႊတ္ျခင္း၊ လူႀကီးသူမတို႔အား ေခါင္းေလွ်ာ္ေပးျခင္း၊ လက္သည္း ေျခသည္း ညွပ္ေပးျခင္းစေသာ ေကာင္းမႈမ်ားကို ေပ်ာ္ရႊင္စြာ သႀကၤန္၏အႏွစ္သာ ရျပည့္၀စြာျဖင့္ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိသည္။
အခုေနာက္ပိုင္းကာလမ်ားတြင္မူ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို စတင္ျပဳလုပ္ ခဲ့သည့္ ေရွးပညာရွိတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ဆန္႔က်င္ကာ သရုပ္ပ်က္ဗရုတ္က်လာၾကေပသည္။ သႀကၤန္ကာ လသည့္ ၄င္းတို႔အတြက္ တရား၀င္ မေကာင္းတာလုပ္ ပိုင္ခြင့္ပါမစ္ရထား သည့္ ႏွယ္ ျမန္မာ့ သႀကၤန္၏ အႏွစ္သာရကို ဖ်က္ဆီးေနၾကပါသည္။မိဘမ်ားကလည္း မိမိသား သမီးမ်ားကို သႀကၤန္ကာလတြင္ ဘာမွဆိုဆံုးမျခင္းမရွိပဲလႊတ္ ထားသည္မွာ ျမန္မာ့ယဥ္ ေက်းမႈႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္တို႔ အနာဂါတ္အတြက္ မ်ားစြာရင္ေလးဖြယ္ရာပင္ျဖစ္ပါသည္။
ထိုကဲ့သို႔အေျခအေနမ်ိဳးကိုမ်ား သႀကၤန္းပြဲေတာ္စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည့္ သူေတာ္သူမြန္ပ ညာရွင္မ်ား ၾကားသိျမင္မိပါက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အျပစ္တင္၍ ဆံုးေတာ့မည္မဟုတ္ေပ။ ယဥ္ေက်း လိမၼာအသိတရားရွိၾကေသာ သူေတာ္စိတ္ဓါတ္ကိန္း၀ပ္ၾကသည့္ အမ်ိဳးေကာင္းသား၊ အမ်ိဳးေကာင္း သမီးေလးတို႔ကို ေတြ႕ရလို႔သာေျဖသာေသးေပး၏။
မႏွစ္ကသႀကၤန္ကာလတြင္ မိမိကဲ့သို႔ သီရိလကၤာကို ပညာေတာ္သင္ၾကြေရာက္ လာေသာ ကေဗၺာဒီးယား ရဟန္းေတာ္တပါးက သူေနထိုင္ေသာ အေဆာင္ကို ကေမၺာဒီး ယားႏွစ္ သစ္သႀကၤန္ အထိမ္းအမွတ္ဆြမ္းကပ္ပင့္တာမို႔ ၾကြေရာက္ဘုဥ္းေပးရင္း ကေမၺာဒီယာ းသႀကၤန္ အေၾကာင္းေျပာျပၿပီး အင္တာနက္ကေန ကေမၺာဒီးယားတို႔၏ သႀကၤန္ကိုတိုက္ရိုက္ ျပပါသည္၊ တကယ္ကို ယဥ္ေက်းသိမ္ ေမြ႔လြန္လွပါတယ္၊ေရပက္ျဖန္းၾကတာ ယဥ္းေက်းလိမၼာက်က္သေရ ရွိလြန္းလွ၏၊
ကေမၺာဒီးယားသႀကၤန္ျပၿပီး မိမိတို႔ျမန္မာသႀကၤန္ကို ျပေပးဖို႔ေတာင္းဆိုတာေၾကာင့္ အင္တာ နက္မွတဆင့္ ျမန္မာသႀကၤန္ကိုဖြင့္လိုက္ေလရာ မိမိအတြက္ မ်က္ႏွာမရပဲ မ်က္ႏွာ ပ်က္စ ရာသာ ႀကံဳေတြ႔ရေလ၏။ ဒကာမအမ်ားစုမ်ာ အရွက္အေၾကာက္ ဟိရိ၊ၾသတၱပၸ မရွိၾကေတာ့ပဲ လူပံုအလည္တြင္ ေဘာင္းဘီအတို အက်ၤီအျပတ္ျဖင့္ ျမွဴဆြယ္ၿပီး ကာမမီးေမႊးေနပံု မ်ားသာ အမ်ားအျပား ေပၚထြက္လာ၊ ကေမၺာဒီးယားရဟန္းေတာ္က ` အရွင္ဘုရားတို႔အေနႏွင့္ ဒီလိုဟာေတြ မထိမ္းႏိုင္ရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ သႀကၤန္ပြဲမက်င္းပသင့္ေတာ့ဘူး´ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳစကားကိုလည္း ရွက္ရွက္နဲ႔ရယ္က်ဲက်ဲသာလုပ္ေနႏိုင္ခဲ့၏ အခုႏွစ္တြင္မူ တာ၀န္ရွိသူ အစိုးရမွ သရုပ္ပ်က္သူမ်ား ကိုဥပေဒအရ အေရးယူမည္ဟု ၾကားသိရေလရာ သာဓုအလီလီ ေခၚရေပေတာ့သည္။
(ယဥ္းေက်းလိမၼာ၊ သားသမီး၊ ရတနာမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ၾကပါေစ)
ဓမၼ၀ီရ အရွင္ေတဇနိယ