ဗုဒၶ၀ါဒီေတြရဲ႕ ဆုေတာင္း
ေလွ်ာက္ထားပါရေစ ဆရာေတာ္ အရွင္ျမတ္
ဘုရား။
ဗုဒၶဘာသာမွာ ဖန္ဆင္းရွင္ ထာ၀ရဘုရား (ေဂါဒ္) မရိွဟု ဆိုပါသည္။ သို႕ျဖစ္ပါက ဆုေတာင္းလွ်င္ ေတာင္းသည့္ဆုကို မည္သူက ျပည့္ေအာင္ လုပ္ေပးပါသနည္း။ ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ကေကာ တပည့္ သာ၀ကမ်ားအား ဆုေတာ္ကို ေပးခဲဘူးပါသလား။ ကိုယ္လုပ္တဲ့ ကုသိုလ္က ဧကန္အက်ဳိးေပးမည္ျဖစ္၍ အထူးဆုေတာင္းဖြယ္ လိုပါသလား ဘုရား။ ဆုေတာင္းတာနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာက မည္သို႕ လက္ခံထားသ⋯⋯ည္ကို သိလိုပါသည္။
ျခားနားခ်က္
ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ဣႆရ (စၾက၀ဠာ ကမၻာေျမကို စိုးပိုင္) နိမၼာန (စၾက၀ဠာတစ္ခုလံုးကို ဖန္ဆင္း) တဲ့ ထာ၀ရတည္ျမဲတဲ့ တစ္ဆူတည္းေသာ ဘုရားသခင္ရိွ၀ါဒကို လက္မခံတာ မွန္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶ၀ါဒီတို႕ ဆိုေတာင္းရာမွာ ဘာမွမလုပ္ဘဲ အဲဒီတစ္ဆူတည္းေသာဘုရားကို မ်က္စိမိွတ္ ယံုၾကည္ရံုမွ်နဲ႕ လိုတာေတြ အားလံုးကို ရတယ္ဆိုၿပီး လက္ျဖန္႕ ေတာင္းခံတဲ့ အဓိပၸာယ္မ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။
အေၾကာင္းျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ အလုပ္တစ္ခုခုကို လုပ္ၿပီးမွ ဆုေတာင္း ပတၳနာျပဳရင္ ေတာင့္တတဲ့အတိုင္း ျဖစ္တယ္လို႕ ယံုၾကည္ၿပီး ဆုေတာင္းတာပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဆုေတာင္းျခင္း ဆိုတာ လက္ေတြ႕ လုပ္ရပ္နဲ႕ ရင္တြင္းက ဆႏၵကို ေပါင္းစပ္ျခင္းလို႕ ဆိုႏိုင္မလားပဲ။။
ဗုဒၶရဲ႕ ႏႈတ္ျမြက္
သဂၤ ီတိသုတ္ (ဒီ ၃၊ ၂၁၄) မွာ ျမတ္ဗုဒၶက အလိုရိွရာကို ေတာင့္တ (ဆုေတာင္း) ၿပီး သမဏျဗဟၼဏတို႕ကို ထမင္း အေဖ်ာ္စသည့္ လႈဖြြယ္၀တၳဳကို ေပးလႈလွ်င္ လူနတ္ခ်မ္းသာကို ရႏိုင္သာမက ျဗဟၼာဘ၀ကို ရရိွရန္ပါ အေထာက္အပံ့ ျပဳႏိုင္၏ (အပိုဒ္ ၃၃၇ အႏွစ္ခ်ဳပ္) လို႕ မိန္႕ပါတယ္။ တရားမွ်တမႈကို ျပဳေလ့ရိွသူသည္ ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ လူ႕ဘ၀ နတ္ဘ၀ကို ေတာင့္တ (ဆုေတာင္း) ပါက ရရိွႏိုင္၏ (မ ၁၊ ၃၅၉)။ အလႈေပးျခင္း၊ သီလေဆာက္တည္ျခင္း၊ ကိုယ္ႏႈတ္ ႏွလံုးကို ေစာင့္စည္းျခင္း၊ ဣေျႏၵတို႕ကို ေစာင့္စည္းျခင္းဟူေသာ ေရႊအိုးကို ျမဳပ္ႏွံ၍ လည္းေကာင္း၊ ေစတီ သံဃာ ပုဂၢိဳလ္ ဧည့္သည္ အစ္ကို အစ္မတို႕အား ေပးလႈျခင္း ကိစၥႀကီးငယ္ကို ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းဟူေသာ ေရႊအိုးကို ျမွဳပ္ႏွံ၍ လည္းေကာင္း အလိုရိွေသာ ခ်မ္းသာသုခကို ေတာင့္တ (ဆုေတာင္း) ပါက ေတာင့္တသည့္ ဆုကို ရႏိုင္၏
ဗုဒၶဘာသာမွာ ဖန္ဆင္းရွင္ ထာ၀ရဘုရား (ေဂါဒ္) မရိွဟု ဆိုပါသည္။ သို႕ျဖစ္ပါက ဆုေတာင္းလွ်င္ ေတာင္းသည့္ဆုကို မည္သူက ျပည့္ေအာင္ လုပ္ေပးပါသနည္း။ ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ကေကာ တပည့္ သာ၀ကမ်ားအား ဆုေတာ္ကို ေပးခဲဘူးပါသလား။ ကိုယ္လုပ္တဲ့ ကုသိုလ္က ဧကန္အက်ဳိးေပးမည္ျဖစ္၍ အထူးဆုေတာင္းဖြယ္ လိုပါသလား ဘုရား။ ဆုေတာင္းတာနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာက မည္သို႕ လက္ခံထားသ⋯⋯ည္ကို သိလိုပါသည္။
ျခားနားခ်က္
ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ဣႆရ (စၾက၀ဠာ ကမၻာေျမကို စိုးပိုင္) နိမၼာန (စၾက၀ဠာတစ္ခုလံုးကို ဖန္ဆင္း) တဲ့ ထာ၀ရတည္ျမဲတဲ့ တစ္ဆူတည္းေသာ ဘုရားသခင္ရိွ၀ါဒကို လက္မခံတာ မွန္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶ၀ါဒီတို႕ ဆိုေတာင္းရာမွာ ဘာမွမလုပ္ဘဲ အဲဒီတစ္ဆူတည္းေသာဘုရားကို မ်က္စိမိွတ္ ယံုၾကည္ရံုမွ်နဲ႕ လိုတာေတြ အားလံုးကို ရတယ္ဆိုၿပီး လက္ျဖန္႕ ေတာင္းခံတဲ့ အဓိပၸာယ္မ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။
အေၾကာင္းျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ အလုပ္တစ္ခုခုကို လုပ္ၿပီးမွ ဆုေတာင္း ပတၳနာျပဳရင္ ေတာင့္တတဲ့အတိုင္း ျဖစ္တယ္လို႕ ယံုၾကည္ၿပီး ဆုေတာင္းတာပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဆုေတာင္းျခင္း ဆိုတာ လက္ေတြ႕ လုပ္ရပ္နဲ႕ ရင္တြင္းက ဆႏၵကို ေပါင္းစပ္ျခင္းလို႕ ဆိုႏိုင္မလားပဲ။။
ဗုဒၶရဲ႕ ႏႈတ္ျမြက္
သဂၤ ီတိသုတ္ (ဒီ ၃၊ ၂၁၄) မွာ ျမတ္ဗုဒၶက အလိုရိွရာကို ေတာင့္တ (ဆုေတာင္း) ၿပီး သမဏျဗဟၼဏတို႕ကို ထမင္း အေဖ်ာ္စသည့္ လႈဖြြယ္၀တၳဳကို ေပးလႈလွ်င္ လူနတ္ခ်မ္းသာကို ရႏိုင္သာမက ျဗဟၼာဘ၀ကို ရရိွရန္ပါ အေထာက္အပံ့ ျပဳႏိုင္၏ (အပိုဒ္ ၃၃၇ အႏွစ္ခ်ဳပ္) လို႕ မိန္႕ပါတယ္။ တရားမွ်တမႈကို ျပဳေလ့ရိွသူသည္ ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ လူ႕ဘ၀ နတ္ဘ၀ကို ေတာင့္တ (ဆုေတာင္း) ပါက ရရိွႏိုင္၏ (မ ၁၊ ၃၅၉)။ အလႈေပးျခင္း၊ သီလေဆာက္တည္ျခင္း၊ ကိုယ္ႏႈတ္ ႏွလံုးကို ေစာင့္စည္းျခင္း၊ ဣေျႏၵတို႕ကို ေစာင့္စည္းျခင္းဟူေသာ ေရႊအိုးကို ျမဳပ္ႏွံ၍ လည္းေကာင္း၊ ေစတီ သံဃာ ပုဂၢိဳလ္ ဧည့္သည္ အစ္ကို အစ္မတို႕အား ေပးလႈျခင္း ကိစၥႀကီးငယ္ကို ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းဟူေသာ ေရႊအိုးကို ျမွဳပ္ႏွံ၍ လည္းေကာင္း အလိုရိွေသာ ခ်မ္းသာသုခကို ေတာင့္တ (ဆုေတာင္း) ပါက ေတာင့္တသည့္ ဆုကို ရႏိုင္၏
သုဂတိ ဘ၀တစ္ခုကို ေတာင့္တၠ (ဆုေတာင္း၍) ကုသိုလ္ ျပဳအံ့၊ ယင္း ေတာင့္တအပ္ေသာ ဘ၀၌ ျဖစ္ႏိုင္၏ (တၾတဴပပတၱိယာ သံ၀တၱတီတိ ယံ ပေတၳတြာ ကုသလံ ကတံ၊ တတၳ တတၳ နိဗၺတၱ နတၳာယ သံ၀တၱတိ၊ ဒိ ႒ ၃၊ ၂၂၇) ။ ပေတၳတြာ ပုဒ္ရဲ႕ နိႆယျပန္အနက္က ေတာင့္တ၍ ျဖစ္ေပမယ့္ ဆုေတာင္း၍ ဆိုတာနဲ႕ အတူတူပါ။
ဗုဒၶ ဆုေပးျခင္း
ပဥၥသီခနတ္သား၊ ေကာင္းေပၿပီ။ အေျခြအရံ ပရိသတ္ႏွင့္တကြ နတ္တို႕သနင္း (သင္တို႕၏အရွင္) သိၾကားမင္းသည္ ခ်မ္းသာပါေစသတည္း ( ဒီ ၂၊ ၂၁၅) လို႕ ဗုဒၶက သိၾကားမင္းကို ဆုေတာ္ ေပးဖူးပါတယ္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ မိမိထံ လာေရာက္ ရိွခိုးေသာအခါ ေရႊမရိုးစည္ႏွင့္တူေသာ မိမိ၏ လည္တိုင္ေတာ္ကို ေမာ့၍ နားခ်မ္းသာဖြယ္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရိွေသာ၊ အျမိဳက္ေရစင္ သြန္းေလာင္းသည္ႏွင့္တူေသာ အသံေတာ္ကို ျမြက္ဟလ်က္ ကိုယ္စိတ္ ႏွစ္ျဖာ ခ်မ္းသာပါေစ ဟုု ထိုပုဂၢိဳလ္၏ အမည္ကို ေခၚေ၀ၚလ်က္ ဆုေပးစကား ျမြက္ၾကားေတာ္မူ၏ (အ-႒ ၁၊ ၁၈၅) ။
ဗုဒၶ၀ါဒ ဆုေတာင္း
ဗုဒၶ၀ါဒီတို႕ လက္ခံတဲ့ ဆုေတာင္းျခင္းရဲ႕ အဓိပၸာယ္မွန္က သူသူူငါငါ ေလာကသားေတြ အလုိအႀကိဳက္ အမ်ဳိးမ်ဳိး စရိုက္အေထြေထြ ရိွၾကရာမွာ မိမိလိုလားတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ကို ရရိွႏိုင္ဖို႕ ရည္ညႊန္း ျခင္း စိတ္ညြတ္ျခင္း စိတ္ကို ေဆာက္တည္ျခင္း စိတ္မွာ ထားျခင္း စိတ္ကို ပြားမ်ားေစျခင္း ေတာင့္တျခင္းကို ဆုေတာင္းျခင္း (အဓိကာရ ပဓာန) လို႕ ဆိုပါတယ္။
အဲဒီလို ဆုေတာင္းရာမွာ ဗုဒၶ၀ါဒီေတြဟာ ဒါန သီလ ဘာ၀နာ ကုသိုလ္ တစ္ခုခုကို လုပ္ၿပီးမွ ဆုေတာင္းပါတယ္၊ အနည္းဆံုး ရတနာ သံုုးပါးကို ရိွခိုးကန္ေတာ့ျခင္း (ပဏာမ) ကုသိုလ္ေလာက္ကို ျပဳၿပီးမွ ဆုေတာင္းၾကတာပါ။ ေရွးေရွးက က်မ္းျပဳမေထရ္ေက်ာ္ေတြဟာ က်မ္းမျပဳခင္ ရတနာသံုးပါးကို ရိွခိုးၿပီးတဲ့အခါ ‘တႆာႏုဘာေ၀န တတႏၱရာေယာ = ဤပဏာမ(ရတနာသံုးပါးရိွခိုး) ကုသိုလ္ေၾကာင့္ အႏၱရာယ္ကင္းေပ်ာက္ (က်မ္းၿပီးေျမာက္ပါေစ) ‘ လို႕ မိမိျပဳစုေနတဲ့ က်မ္းစာ ေအာင္ျမင္စြာ ၿပီးေျမာက္ဖို႕ ဆုေတာင္းခဲ့ၾကပါတယ္။
ပထမ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ တစ္ခုခုကို ျပဳရမယ္၊ အဲဒီေနာက္ လိုရာအက်ဳိးကိုရဖို႕ ဆုေတာင္းတယ္လို႕ အဆင့္ ႏွစ္ဆင့္ပါ၊ ဆုမေတာင္းေပမယ့္ ကုသိုလ္ကံက ေကာင္းက်ဳိးကို ေပးျမဲပါပဲ၊ ဒါေပမယ့္ စိတ္ညြတ္ၿပီး လိုခ်င္တဲ့ဆုကို အထူးးျပဳၿပီး ပန္ဆိုလိုက္တဲ့အခါမွာ မိမိရဲ႕ စိတ္စြမ္းရည္ စိတ္ကိုင္းညြတ္မႈ စိတ္ဦးတည္ခ်က္ဟာ ပိုမို ပီျပင္သြားတာေပါ့၊ ဦးတည္ခ်က္ရိွတဲ့ လမ္းဟာ ပိုမို ေျဖာင့္ျဖဴးသလိုပါပဲ။
ဆုေတာင္းျပည့္
ေျပာျပထားတဲ့အတိုင္း ဆုေတာင္းတယ္ဆိုတာ ကိုယ့္အလုပ္ရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ကို ေဖာ္ညႊန္းတာျဖစ္လို႕ ဆုေတာင္းျပည့္ျခင္း မျပည့္ျခင္းဟာ ေစတီ ရုပ္ပြား ဆင္းတုေတြနဲ႕ မဆိုင္ပါဘူး။ သီလျပည့္စံု စင္ၾကယယ္ေနခိုက္ စင္ၾကယ္တဲ့ဒါနကို ျပဳၿပီး အဓိ႒ာန္ျပဳ ဆုေတာင္းရင္ ေစတီဆင္းတု မပါဘဲလည္း ဆုေတာင္းျပည့္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဘာမဆို ဒါမွ ဒါပဲ ဟုိဟာဆိုရင္ ဟင့္အင္ ဆိုတာမ်ဳိးေတာ့ မျဖစ္သင့္ေခ်ဘူး။ ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား ဆိုတဲ့ နာမည္က အနည္းဆံုး အိပ္ေမာက် သို႕မဟုတ္ အိပ္မေပ်ာ့္တေပ်ာ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ဗုဒၶ၀ါဒီတစ္ေယာက္ကို လႈပ္ႏႈိးလိုက္ႏိုင္တယ္ဆိုရင္ အက်ဳိးရိွတာပဲ။
အနာထပိဏ္သူေ႒းဟာ သားေမာင္ ကာဠကို အသျပာေပးၿပီး ဘုရားဆီကို သြားဖို႕ ဖ်ားေယာင္းခဲ့တဲ့ ထံုးရိွပါတယ္။ သာသနာျပဳ ပုဂၢိဳလ္ေတြက ၿဂိဳဟ္ႀကီးကိုးလံုး ပူေဇာ္မႈ လႊမ္းမိုးတဲ့ေနရာမွာ ဘုရား ကိုုးဆူ ပူေဇာ္မႈနဲ႕ အစားထိုးေပးခဲ့တာကိုလည္း ဓမၼနဲ႕ မဆန္႕က်င္လို႕ လက္ခံႏိုင္တာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ အခက္အခဲေတြနဲ႕ မြမ္းက်ပ္ေနသူတစ္ေယာက္ကို ဒီကုသိုလ္ေလးျပဳ၊ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ ပြားမ်ားၿပီး၊ အဓိ႒ာန္ျပဳ ဆုေတာင္းပါလား လို႕ ဗုဒၶ၀ါဒီအခ်င္းခ်င္း အၾကံေပးေကာင္းပါတယ္။
တိုက္ဆိုင္မႈရဲ႕ ရလာဒ္တစ္ခုခုေၾကာင့္ အဲဒါေနာက္ကိုပဲ လိုက္ၿပီး လက္ေတြ႕ က်င့္ၾကံမႈကို ေမ့ေလ်ာ့ေနရင္လည္း မသင့္ႏိုင္ပါဘူး။
ဘာပဲျျဖစ္ျဖစ္ ဘာသာတရား ကိုးကြယ္ရာမွာ ေယာနိေသာ မနသိကာရ (သင့္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္းျခင္း) နဲ႕ အစြန္း မေရာက္ျခင္းတို႕ဟာ အေျခခံလည္း က်တယ္။ အေရးလည္း ႀကီးပါတယ္။
ဓမၼနာ၀ံ သမာရုယွ။
သႏၱာေရႆံ သေဒ၀တံ
လူမ်ဳိးပံုယင္၊ ေလွျပည့္တင္၍၊ သသၤရာက်ယ္
ျမစ္ပင္လယ္မွ၊ ဆယ္ကယ္အားသြန္
ျပည္နိဗၺာန္သို႕၊ မက်န္ပို႕ရလို၏တည္း။
(ဆုေတာင္းခန္းပ်ဳိ႕၊ ပိုဒ္ ၁၈၅)
ဓမၼ အေမးအေျဖမ်ား ၊ အရွင္ေကလာသ ဓမၼာစရိယ၊ B.A (Philo) M.A (Buddhism) ေျဖဆိုသည္။
