ရွင္ရာဟုလာအတြက္ ျမတ္ဗုဒၶ၏အဆံုးအမ
အက်ိဳးရွိတာေတြမွတ္ဖို.
အက်ိဳးမရွိတာေတြမမွတ္ဖို. သားေတာ္ရာဟုလာကို ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ အေနနဲ. ဂဏန္းမွတ္နည္းျဖင္.
တရားဓမၼကိုသင္ျပေပး၍ ရွင္ရာဟုလာကို ငယ္ငယ္ေလးတည္းက ျမတ္စြာဘုရားက တရားလမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္ေအာ င္
ပို.ေပးထားခဲ.သည္။
ရာဟုလာ -
၁။ တစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၂။ နွစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၃။ သံုးခုဆိုတာ ဘာလဲ
၄။ ေလးခုဆိုတာ ဘာလဲ
၅။ ငါးခုဆိုတာ ဘာလဲ
၆။ ေျခာက္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၇။ ခုနစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၈။ ရွစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၉။ ကိုးခုဆိုတာ ဘာလဲ
၁၀။ ဆယ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၁။ ရာဟုလာ တစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ ေန.စဥ္နဲ.အမွ် ေရွာင္လို.မရတဲ. တစ္ခုဟာ အစာအာဟာရ တဲ.။
သတၱ၀ါေတြအားလံုးဟာ အစာေၾကာင္. အသက္ရွင္ရတယ္။ အစာစားလို. အသက္ရွင္ၾကတယ္။ သတၱ၀ါအားလံုးဟာ တညီတည္း အမွီျပဳျပီး အသက္ရွင္ၾကရတဲ.တစ္ခုကို ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။ ေန.စဥ္နွင္.အမွ် ေရွာင္လႊဲလို.မရေအာင္ မွီခိုအားထားေနရတာသည္ အာဟာရ ျဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင္. ဒီလိုေန.စဥ္နဲ.အမွ် မွီခိုအားထားစားေနရျခင္းကို တရားသံေ၀ဂရစိမ္.ေသာငွာ ျမတ္စြာဘုရားက
ကေလးေလးကို စိတ္၀င္စားဖြယ္ ဂဏန္းနွင္. တြဲဖက္သင္ေပးထားျခင္းျဖစ္သည ္။
၂။ နွစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - ရာဟုလာ နွစ္ခုဆိုတာ ရုပ္ နဲ. နာမ္ ျဖစ္တယ္တဲ.။
အက်ိဳးရွိတာေတြမွတ္ဖို. အက်ိဳးမရွိတာေတြမမွတ္ဖို. သားေတာ္ရာဟုလာကို ေစာင့္ေရွာက္တဲံ အေနနဲ. ငယ္ငယ္ေလးတည္းက ျမတ္စြာဘုရားက တရားလမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္ေအာ င္
ပို႔ေပးထားတာ။ လူေတြရဲ.သႏၱာန္မွာ ရုပ္နဲ.နာမ္ ဒီနွစ္ခုပဲရွိတယ္။
၃။ သံုးခုဆိုတာ ဘာလဲ - ရာဟုလာ သံုးခုဆိုတာ တျခားမဟုတ္ဘူး။ အာရုံနဲ.ေတြ.တဲ.အခ်ိန္မွာ ခံစားခ်က္ သံုးမ်ိဳးရွိတယ္ တဲ.။ ေကာင္းတာနဲ.ေတြ.ရင္ ၾကိဳက္တယ္၀မ္းသာတယ္၊ မေကာင္းတာနဲ.ေတြ.ရင္ မၾကိဳက္ဘူးစိတ္ညစ္တယ္၊ ေကာင္းမေကာင္းမဟုတ္ဘူးဆိုရင ္ ေပ်ာ္တာလည္းမဟုတ္စိတ္ညစ္တာလ ည္းမဟုတ္ဆိုတာရွိတယ္။
ဒါေၾကာင္.ခံစားမႈဟာသံုးမ်ိဳ းရွိတယ္တဲ.။ သုခေ၀ဒနာ၊ ဒုကၡေ၀ဒနာ၊ ဥေပကၡာေ၀ဒနာ။ အဲဒီသံုးခုရွိတာကိုရည္ညႊန္း ျပီး
သံုးခုဆုိတာ ခံစားမႈသံုးမ်ိဳးျဖစ္တယ္ဟု ေ၀ဒနာသံုးမ်ိဳးကို သင္ေပးတယ္။
၄။ ေလးခုဆိုတာ ဘာလဲ - ရာဟုလာ ေလးခုဆိုတာ သစၥာေလးပါး တဲ.။ အမွန္တရားေလးမ်ိဳးရွိတယ္ ရာဟုလာတဲ.။ ဒုကၡရယ္၊ သမုဒယရယ္၊ နိေရာဓရယ္၊ မဂၢရယ္။ ေလာကမွာၾကည္.လိုက္ရင္ တကယ္.အမွန္တရားဆိုတာ ဒီေလးမ်ိဳးပဲရွိတယ္တဲ.။ သစၥာေလးပါးကို သင္ေပးတယ္။
၅။ ငါးခုဆိုတာ ဘာလဲ - လူေတြမွာ တဏွာတို. ဒိ႒ိအျမင္နဲ.စြဲလမ္းတဲ. ဥပါဒါနကၡႏၶာ ငါးမ်ိဳးရွိပါတယ္တဲ.။
ရုပ္၊ ေ၀ဒနာ၊ သညာ၊ သခါၤရ၊ ၀ိဥာဏ္ ဆိုတဲ.ဒီခႏၶာငါးပါးအေပၚမွာ စြဲလမ္းတဲ. ၊တဏွာအျမင္ ဒိ႒ိအျမင္ေတြနဲ. စြဲလမ္းေနတဲ. ဥပါဒါနကၡႏၶာငါးပါး။ အဲဒီ ၅ ဂဏန္းကို ျမတ္စြာဘုရားကသင္ေပးတယ္။
၆။ ေျခာက္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - ေျခာက္ခုဆိုတာ ဘာလဲဆိုေတာ. ျပင္ဘက္က အာရုံေတြနဲ.ဆက္သြယ္ဖို.ရာအတ ြက္ ေျခာက္ခုဆိုတာ ရွိတယ္တဲ.။ အဂါၤရပ္ေျခာက္ခုရွိတယ္။
အဲဒါဘာလဲဆိုေတာ. မ်က္စိ၊ နား၊ နွေခါင္း ၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ ဆိုတဲ. အဂါၤေျခာက္ခု။ ဒါေတြနဲ.ပဲ
အာရုံေျခာက္မ်ိဳးကို ေန.စဥ္ဆက္သြယ္ေနၾကတယ္။ အာရုံေတြရဲ.အေျခခံ၊ စိတ္္ေပၚရာ ေျခာက္ခုရွိတယ္ဆိုျပီးေတာ.
၆ ဂဏန္းကို သင္ေပးတယ္။
၇။ ခုနစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - ခုနစ္ခုဆိုတာ အသိဥာဏ္ျဖစ္ဖို.ရာ အေၾကာင္းတရားခုနစ္ခုရွိတယ္တ ဲ.။ ေဗာဇၥ်င္ (၇) ပါးေပါ.။ ေဗာဇၥ်င္ဆိုတာ ေဗာဓိအဂါၤလို.ေခၚတဲ.
စကားလံုးကေနျဖစ္ေပၚလာတာ။ ေဗာဓိဆိုတာ အသိဥာဏ္၊ အဂါၤဆိုတာ ရရွိျခင္းရဲ.အေၾကာင္းတရား။
အသိဥာဏ္ျဖစ္ဖို.ရာအတြက္ ဒီစြမ္းရည္သတၱိေတြနဲ. ကိုယ္.သႏၱာန္မွာ အသိဥာဏ္ျဖစ္ေပၚေအာင္လုပ္ရမယ ္တဲ.။
ဒါေတြကိုလိုက္ၾကည္.မယ္ဆိုလိ ု.ရွိရင္ အဆင္.ဆင္.ကမၼ႒ာန္းပြားလို.ရ လာတဲ.
သေဘာေတြကို ျမတ္စြာဘုရားကေဟာေနျခင္းျဖစ ္တယ္။ ကေလးေလးနဲ.တန္ရုံ ဂဏန္းသေဘာေတြကို
ျမတ္စြာဘုရားက မွတ္ခိုင္းထားတာ။
၈။ ရွစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - မဂၢင္ရွစ္ပါးတဲ.။ မဂၢဆိုတာ လမ္းေၾကာင္းပဲ။ ဘယ္သြားမယ္.လမ္းေၾကာင္းဆိုေ တာ. နိဗၺာန္သြားမယ္.လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒီမဂၢဆိုတာ
ရွစ္ခုနဲ. ဖြဲ.စည္းထားတဲ.အရာျဖစ္တယ္။ သမၼာ၀ါစာ၊ သမၼာကမၼႏၷ၊ သမၼာအာဇီ၀၊ သမၼာဒိ႒ိ၊ သမၼာသကၤပၸ၊
သမၼာ၀ါယမ၊ သမၼာသတိ၊ သမၼာသမာဓိ၊ လိို. ေခးတဲ. မဂၢင္ရွစ္ပါး။ အဲဒီမဂၢင္ရွစ္ပါး ဒီစြမ္းအားေတြ
မိမိတို.သႏၱာန္မွာျပီဆိုရင္ နိဗၺာန္ထိေအာင္ ေပါက္ေျမာက္ျပီးသြားနိုင္တယ ္တဲ.။
အဲဒါ (၈)ဂဏန္းအေနနဲ. ျမတ္စြာဘုရားက သင္ေပးတာ။
ဆိုလိုတာက ေဗာဇၥ်င္ (၇)ပါးပြား၊ မဂၢင္(၈)ပါးပြားျပီးသြားရင္
နိဗၺာန္ကိုေရာက္မယ္ဆိုတဲ. အေၾကာင္းကို သင္ေပးတဲ.သေဘာေပါ.။ ကေလးေလးစိတ္၀င္စားေအာင္လို.
ဂဏန္းနဲ.သင္ေပးတာ။
၉။ ကိုးခုဆိုတာဘာလဲ - သံုးဆယ္.တစ္ဘံုသတၱ၀ါေတြကို ျခံဳငံုျပီးေတာ. ၾကည္.လိုက္မယ္ဆိုရင္ သတၱ၀ါေတြဟာ ကိုးမ်ိဳးပဲ ရွိနိုင္တယ္တဲ.။ သတၱ၀ါေတြေနတဲ.ဘံုဟာ ကိုးမ်ိဳးပဲရွိနိုင္တယ္တဲ.။
အဲဒါကို သတၱာ၀ါသလို.ေခၚတယ္။ သတၱ၀ါေတြရဲ. ေနထိုင္ရာဘံုလို.ေျပာတယ္။ ကိုးမ်ိဳးဆိုတာ သဘာ၀အားျဖင္.ခြဲျခားျပီးေတာ .
ေျပာတယ္။ ဆိုပါစို. လူေတြဆိုတာ ေမြးလာတဲ.စိတ္ေတြလည္းကြဲျပာ းျခားနားၾကတယ္၊ ရုပ္ေတြလည္းကြဲျပားျခားနားၾ ကတယ္။
ရာဟုလာ -
၁။ တစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၂။ နွစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၃။ သံုးခုဆိုတာ ဘာလဲ
၄။ ေလးခုဆိုတာ ဘာလဲ
၅။ ငါးခုဆိုတာ ဘာလဲ
၆။ ေျခာက္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၇။ ခုနစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၈။ ရွစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၉။ ကိုးခုဆိုတာ ဘာလဲ
၁၀။ ဆယ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ
၁။ ရာဟုလာ တစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ ေန.စဥ္နဲ.အမွ် ေရွာင္လို.မရတဲ. တစ္ခုဟာ အစာအာဟာရ တဲ.။
သတၱ၀ါေတြအားလံုးဟာ အစာေၾကာင္. အသက္ရွင္ရတယ္။ အစာစားလို. အသက္ရွင္ၾကတယ္။ သတၱ၀ါအားလံုးဟာ တညီတည္း အမွီျပဳျပီး အသက္ရွင္ၾကရတဲ.တစ္ခုကို ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။ ေန.စဥ္နွင္.အမွ် ေရွာင္လႊဲလို.မရေအာင္ မွီခိုအားထားေနရတာသည္ အာဟာရ ျဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင္. ဒီလိုေန.စဥ္နဲ.အမွ် မွီခိုအားထားစားေနရျခင္းကို
၂။ နွစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - ရာဟုလာ နွစ္ခုဆိုတာ ရုပ္ နဲ. နာမ္ ျဖစ္တယ္တဲ.။
အက်ိဳးရွိတာေတြမွတ္ဖို. အက်ိဳးမရွိတာေတြမမွတ္ဖို. သားေတာ္ရာဟုလာကို ေစာင့္ေရွာက္တဲံ အေနနဲ. ငယ္ငယ္ေလးတည္းက ျမတ္စြာဘုရားက တရားလမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္ေအာ
၃။ သံုးခုဆိုတာ ဘာလဲ - ရာဟုလာ သံုးခုဆိုတာ တျခားမဟုတ္ဘူး။ အာရုံနဲ.ေတြ.တဲ.အခ်ိန္မွာ ခံစားခ်က္ သံုးမ်ိဳးရွိတယ္ တဲ.။ ေကာင္းတာနဲ.ေတြ.ရင္ ၾကိဳက္တယ္၀မ္းသာတယ္၊ မေကာင္းတာနဲ.ေတြ.ရင္ မၾကိဳက္ဘူးစိတ္ညစ္တယ္၊ ေကာင္းမေကာင္းမဟုတ္ဘူးဆိုရင
၄။ ေလးခုဆိုတာ ဘာလဲ - ရာဟုလာ ေလးခုဆိုတာ သစၥာေလးပါး တဲ.။ အမွန္တရားေလးမ်ိဳးရွိတယ္ ရာဟုလာတဲ.။ ဒုကၡရယ္၊ သမုဒယရယ္၊ နိေရာဓရယ္၊ မဂၢရယ္။ ေလာကမွာၾကည္.လိုက္ရင္ တကယ္.အမွန္တရားဆိုတာ ဒီေလးမ်ိဳးပဲရွိတယ္တဲ.။ သစၥာေလးပါးကို သင္ေပးတယ္။
၅။ ငါးခုဆိုတာ ဘာလဲ - လူေတြမွာ တဏွာတို. ဒိ႒ိအျမင္နဲ.စြဲလမ္းတဲ. ဥပါဒါနကၡႏၶာ ငါးမ်ိဳးရွိပါတယ္တဲ.။
ရုပ္၊ ေ၀ဒနာ၊ သညာ၊ သခါၤရ၊ ၀ိဥာဏ္ ဆိုတဲ.ဒီခႏၶာငါးပါးအေပၚမွာ စြဲလမ္းတဲ. ၊တဏွာအျမင္ ဒိ႒ိအျမင္ေတြနဲ. စြဲလမ္းေနတဲ. ဥပါဒါနကၡႏၶာငါးပါး။ အဲဒီ ၅ ဂဏန္းကို ျမတ္စြာဘုရားကသင္ေပးတယ္။
၆။ ေျခာက္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - ေျခာက္ခုဆိုတာ ဘာလဲဆိုေတာ. ျပင္ဘက္က အာရုံေတြနဲ.ဆက္သြယ္ဖို.ရာအတ
၇။ ခုနစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - ခုနစ္ခုဆိုတာ အသိဥာဏ္ျဖစ္ဖို.ရာ အေၾကာင္းတရားခုနစ္ခုရွိတယ္တ
ဒါေတြကိုလိုက္ၾကည္.မယ္ဆိုလိ
၈။ ရွစ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - မဂၢင္ရွစ္ပါးတဲ.။ မဂၢဆိုတာ လမ္းေၾကာင္းပဲ။ ဘယ္သြားမယ္.လမ္းေၾကာင္းဆိုေ
ဆိုလိုတာက ေဗာဇၥ်င္ (၇)ပါးပြား၊ မဂၢင္(၈)ပါးပြားျပီးသြားရင္
၉။ ကိုးခုဆိုတာဘာလဲ - သံုးဆယ္.တစ္ဘံုသတၱ၀ါေတြကို ျခံဳငံုျပီးေတာ. ၾကည္.လိုက္မယ္ဆိုရင္ သတၱ၀ါေတြဟာ ကိုးမ်ိဳးပဲ ရွိနိုင္တယ္တဲ.။ သတၱ၀ါေတြေနတဲ.ဘံုဟာ ကိုးမ်ိဳးပဲရွိနိုင္တယ္တဲ.။
လူေတြဟာ ရုပ္ခႏၶာၾကီးကလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊
စိတ္ေတြကလည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တိရစၧာန္ေလာကလည္းၾကည္.ဦး၊ ေခြးကတစ္မ်ိဳး၊ ေၾကာင္ကတစ္မ်ိဳး
၊ ၾကက္ကတစ္မ်ိဳး ကိုယ္ခႏၶာေတြ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြနဲ. မတူညီၾကဘူး။ အဲလိုမတူညီတဲ. သတၱ၀ါေတြရွိတဲ.ဘံုေတြကိုစုျ ပီးေတာ.
တစ္ခုယူတယ္။ ကိုးခုဆိုတာ သတၱ၀ါေတြျဖစ္ရာ ဘံုကိုးမ်ိဳးလို.ေျပာလိုက္တ ယ္။
သတၱ၀ါေတြျဖစ္ရာ ဘံုကိုးမ်ိဳးဆိုတာ
ရုပ္ခႏၶာတို. ၊ ပဋိသေႏၶစိတ္၊ အမွတ္သညာတို. ကြဲျပား ျခားနားနဲ. သတၱ၀ါေတြတည္ရွိရာ ဘံုကတစ္မ်ိဳး။
အဲဒါကိုပဲ လွည္.ပတ္ၾကည္.လိုက္တဲ.အခါ ရုပ္ခႏၶာကြဲျပားေပမယ္လို. ပဋိသေႏၶစိတ္ အမွတ္သညာခ်င္း
တူတဲ. သတၱ၀ါေတြရဲ. ေနရာ႒ာနက တစ္မ်ိဳး။ ေနာက္ပဋိသေႏၶသညာတူျပီးေတာ. ရုပ္ခႏၶာကြဲျပားတဲ.
သတၱ၀ါေတြရဲ. ဘံု႒ာနကတစ္မ်ိဳး။ ပဋိသေႏၶလည္းတူတယ္၊ ရုပ္ခႏၶာလည္းတူတယ္ဆိုတဲ. သတၱ၀ါေတြရဲ.
ဘံုဌာနက တစ္မ်ိဳး။
ပါဠိစာေပနဲ.ေျပာမယ္ဆိုရင္ နာနတၱကာယ၊ နာနတၱသညီ ဒါက တစ္၊ နာနတၱကာယ ဧကတၱသညီ ဒါက နွစ္၊ ဧကတၱကာယ နာနတၱသညီ ဒါက သံုး၊ နံပါတ္ေလးက်ေတာ. ဧကတၱကာယ ဧကတၱသညီလို. ဒီလိုေလးမ်ိဳးရတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ အမွတ္သညာကင္းမဲ.တဲ. သတၱ၀ါဆိုတာ ေလာကမွာရွိေသးတယ္။ အဲဒါကို အသညသတ္ဘံုလို.ေျပာတယ္။ အဲဒါက တစ္ဦး။ ေနာက္တစ္ခါ နာမ္ခ်ည္းျဖစ္တဲ. အရူပဘံုဆိုတာ တစ္မ်ိဳး။ အားလံုးေပါင္းလိုက္တဲ.အခါ သတၱာ၀ါသဘံုးကိုး၀လို. ေခၚတယ္။
သံုးဆယ္.တစ္ဘံုဆိုတာ ျငီးေငြ.စရာခ်ည္းပဲ၊ မျငီးေငြ.လို. သံုးဆယ္.တစ္ဘံုထဲမွာ က်င္လည္ေနမယ္ဆိုရင္ ဒုကၡေတြေရာက္မွာပဲလို. ျငီးေငြ.ေစျခင္းငွာ ၉ ဂဏန္းကိုထုတ္တယ္။
၁၀။ ဆယ္ခုဆိုတာ ဘာလဲ - ျငီးေငြ.ျပီး တရားအားထုတ္ တရားက်င္.ၾကံလိုက္ရင္ ရဟႏၱာျဖစ္သြားမယ္။ အဲဒီရဟႏၱာျဖစ္သြားမယ္ဆိုလို
၁၀ခုဆိုတာ ဘာလဲဆိုေတာ. ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ အဂါၤ ၁၀ ပါးနဲ.ျပည္.စံုတယ္။ တရားဓမၼကို မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ.က်င္.သံုး
(ပါေမာကၡခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ
ရွင္ရာဟုလာ၏ဘဝ ႏွင့္ျမတ္ဗုဒၶ၏အဆံုးအမ တရားေတာ္မွ )