ပရိယတၱိ အေရးပါမႈ

ပရိယတၱိ အေရးပါမႈ

စာမိတ္ဆက္

ဒီပုိ႔စ္ေလးသူည္ မည္သူကိုမွ မရည္ရြယ္ဘဲ စိတ္ကူးေပါက္၍ ေရးျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ ေခါင္းစဥ္သည္ အလြန္က်ယ္၀န္းေပမဲ့ ထိမိရုံမွ် တီးမိ ေခါက္မိရုံမွ်ေသာ အေတြးကေလးမ်ားကို ပုိ႕စ္တစ္ခုအျဖစ္ ဖန္တီးျခင္းမွ်သာျဖစ္သည္။ အျပန္အလွန္ ျငင္းပြားစရာလည္း ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါလိမ့္မည္၊ သို႔ေသာ္ မိမိလက္လွမ္းမီသေလာက္ေလးမွ်ျဖင့္ စုစည္းကာ ပုိ႔စ္တစ္ခု အျဖစ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါသည့္ စာတမ္းကေလးသည္ မည္သူတဦးတေယာက္ကိုမွ် မရည္ရြယ္၊ ပရိယတၱိအေရးကိုသာ ရည္ရြယ္ပါသည္။
ပရိယတၱိမလုိေသာ သို႔မဟုတ္ အကၡရာမပါေသာ တရားဆုိတဲ့ အေရးသည္ တေျဖးေျဖးက်ယ္ျပန္႔လာသည္ဟု ခံစားမိပါသည္။

တခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြက ပရိယတၱိမလုိပါဘူး၊ စာသင္စရာမလုိပါဘူး၊ စာမသင္ဘဲ ၀ိပႆနာပဲ အားထုတ္သင့္တယ္၊ ဘယ္ဆရာထံမွ ခ်ဥ္းကပ္စရာမလုိဘဲ ၀ိပႆနာ အားထုတ္လဲ ျဖစ္ပါသည္၊ စသည္ျဖင့္ စာသင္စရာမလုိပါဘူးဆုိျပီး ပလႅင္ေပၚတက္ျပီး ေဟာေျပာေနသူေတြကိုလည္း ေတြ႕ေနရသည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ ေဟာေျပာေသာသူမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ စာေပမသင္ဘူးဘဲ သူေျပာလူေျပာနဲ႔ အသက္ၾကီးကာမွ ရဟန္းေဘာင္သုိ႔ ေရာက္လာသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ဘုန္းၾကီး ရဟန္းေျပာသမွ် ေဟာသမွ် အမွန္ခ်ည္းပဲဟုထင္ေသာ ဒကာ ဒကာမအမ်ားစုကလည္း အာေဘာင္အာရင္းသန္သန္ ေဟာေျပာေနသည္ကို သေဘာက် ေက်နပ္ေနၾကသည္။ မွားသည္ မွန္သည္ မေ၀ဖန္ႏုိင္ဘဲရွိေနတတ္ၾကသည္။ သာသနာအတြက္ အႏၱရာယ္ဟု ယူဆမိပါသည္။

ပရိယတ္အေျချပဳေသာ ပဋိပတ္အေက်ာ္မ်ား

ပရိယတၱိနယ္ပယ္မွ ထြန္းေတာက္ ေက်ာ္ၾကားလာေသာ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားက ဤကဲ့သုိ႔ေတြးလိမ့္မည္မဟုတ္။ ဤကဲ့သုိ႔ ေဟာေျပာလိမ့္မည္ မဟုတ္၊ ပရိယတၱိ ဂုဏ္ရည္ကို ထည့္သြင္းေျပာၾကပါလိမ့္မည္။ ဥပမာ-ဆ႒သဂၤါယနာတင္စဥ္က အေမး-မဟာစည္ဆရာေတာ္ၾကီးျဖစ္သည္။ အေျဖ တိပိဋက မင္းကြန္းဆရာေတာ္ၾကီး။ မဟာစည္ဆရာေတာ္ၾကီးသည္ ပရိယတၱိနယ္ပယ္တြင္ ကြ်မ္းက်င္ႏုိင္နင္းျပီး ပဋိပတၱိနယ္ပယ္တြင္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားလာသူ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အတူ သူ၏တပည့္မ်ားျဖစ္ေသာ ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္၊ ေရႊေတာင္ကုန္းဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားသည္ ပရိယတၱိအေက်ာ္အေမာ္မ်ားျဖစ္ကာ ပဋိပတၱိနယ္တြင္ ေအာင္ျမင္သူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

 အလားတူ ဓမၼဒူတဆရာေတာ္ၾကီး ဧတဒဂ္ အရွင္ပညာေဇာတႏွင့္ ဖားေအာက္ေတာရဆရာေတာ္ၾကီးတို႔သည္လည္း ပရိယတၱိ အေက်ာ္အေမာ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ သူ၏မ်ိဳးဆက္မ်ားျဖစ္ေသာ ဓမၼဒူတဆရာေတာ္မ်ားသည္လည္း ပရိယတ္အေျခခံေသာ ပဋိပတ္တြင္ ေအာင္ျမင္ေနသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ပဋိပတ္သည္ ပရိယတ္ျဖင့္ကင္း၍ မရစေကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပဋိပတၱိဌာနတြင္ ပရိယတၱိ စာသင္ျခင္း (learning)၊ စာေပပုိ႔ခ်ျခင္း( teaching)၊ စာေရးျခင္း (writing)၊ စေသာ ပရိယတ္တုိ႔ျဖင့္တြဲဖက္ကာ အလုပ္လုပ္ေနၾကေသာေၾကာင့္ ပရိယတ္ စာေမးပြဲေလာကတြင္လည္း ပထမေက်ာ္ အဂၢမဟာေက်ာ္ႏွင့္ အထူးတန္းမ်ား ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားလ်က္ရွိေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

အာေဘာင္သန္ အာရင္းသန္သန္

အခ်ိဳေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကုိေတာ့ အာေဘာင္အာရင္းသန္သန္ႏွင့္ ပလႅင္ေပၚတက္ကာ ပရိယတ္သည္ အေရးမပါဟု ဟစ္ေနသျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶအလုိေတာ္မွ ေသြဖယ္ေသာ လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔ပုိ႔ေနၾကသူမ်ားဟု ျမင္မိပါသည္။ တခါက ဓမၼကထိက ၾသ၀ါဒခံယူပြဲတြင္ သီတဂူဆရာေတာ္ၾကီးက ‘‘ လမ္းေဘးက စကားကို ပလႅင္ေပၚမွာ ယူလာလ်င္ ကိုယ္လဲပဲ လမ္းေဘးကလူျဖစ္သြားမယ္’’ဟု မိန္႔ခဲ့သည္။ ဒီစကားဟာ အလြန္အဓိပၸါယ္ရွိပါသည္။ ပရိယတၱိလမ္းေၾကာင္းေပၚကပဲ သြားဖုိ႔၊ ပရိယတၱိစာေပႏွင့္အညီ ေဟာဖုိ႔ ေျပာဖုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာနႏၵမာလာဘိ၀ံသက ဦးေက်ာ္ဟိန္းေခၚ အရွင္ကိတၱိသာရ ကို မိန္႔ၾကား၀ယ္‘‘ ဦးကိတၱိေရ- စာမ်ားမ်ားဖတ္ပါ၊ စာမ်ားမ်ားဖတ္ျပီးမွ ပရိယတၱိလမ္းေၾကာင္းေပၚကေန ေဟာေျပာပါ’’ ဟူ၍ အၾကံေပးထားတာကိုလည္း မွတ္သားခဲ့ဖူးပါသည္။

ပရိယတၱိမာန

ဒါဆုိ ပရိယတ္ကိုပဲ အားကိုးျပီး ပဋိပတၱိ မလုိေတာ့ဘူးလားဆုိေတာ့ အလြန္႔အလြန္ကို လုိပါသည္။ ပရိယတၱိစာေပသမားမ်ား ျဖစ္တတ္သည့္ အခ်က္ကေတာ့ ပရိယတၱိမာနပဲျဖစ္သည္။ သတိထားဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိမာနက မဂ္ဥာဏ္အတြက္ အႏၱရာယ္တခုျဖစ္တယ္ဆုိတာလဲ သတိထားဖြယ္ျဖစ္ပါတယ္။ အရွင္အႏုရုဒၶါ မေထရ္ၾကီး ရဟႏၱာမျဖစ္ႏုိင္ျခင္း အေၾကာင္း ၃ ခုအနက္ တစ္ခုေသာ အေၾကာင္းက မာနပဲ ျဖစ္ပါသည္။

မေထရ္ၾကီးသည္ ရဟႏၱာျဖစ္ႏုိင္တဲ့ ပါရမီရွင္ျဖစ္ေပမဲ့ ‘‘ ငါဟာ ေလာကဓာတ္တစ္ေထာင္လုံးကို နတ္မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ႏုိင္စြမ္းရွိပါလ်က္နဲ႔ ဘာ့ေၾကာင့္ ကိေလသာ မကုန္ခန္းႏုိင္ရမွာလဲ’’ ဆုိေသာ မာနကေလးက သူ႔အတြက္ အတားအဆီးတခုျဖစ္ခဲ့သည္။ ေရႊက်င္ဆရာေတာ္ၾကိးဆုံးမစာမ်ားစြာတြင္ ‘‘စာမတတ္မူ အေခါက္ထူ လူထဲရွင္ထဲ အသုံးမက်၊ စာတတ္ျပန္လွ်င္ စိတ္ၾကီး၀င္ လူျမင္တုိင္းက ေအာ့ခ်င္ၾက’’ ဆုိတဲ့ အဆုိအမိန္႔ကေလးကလဲ အလြန္မွတ္သားစရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ပရိယတၱိ စာေပမရွိလွ်င္ လူထဲမွာေရာ ရွင္ရဟန္းေလာကမွာေရာ ဘယ္ေနရာမွ အသုံးခ်၍ ရမည္မဟုတ္။ ပရိယတၱိစာေပေတြ အလြန္တတ္ျပီး မာန္မာနေတြ ေထာင္လႊားေနျပန္လွ်င္လဲ ေတြ႕ၾကံဳတဲ့သူတုိင္းက အေ၀းကေရွာင္ၾကလိမ့္မည္၊ ရြံမုန္းၾကလိမ့္မည္။

ပရိယတၱိအေက်ာ္ ေပါ႒ိလမေထရ္

တခါက ျမတ္ဗုဒၶက ပရိယတၱိအေက်ာ္အေမာ္ ၅၀၀ ေသာ ရဟန္းေတာ္တုိ႔၏ ဦးစီးနာယက ျဖစ္ေသာ ေပါ႒ိလမေထရ္အား တုစၦ တုစၦ (emptiness emptiness) ဟု ေခၚသည္။ ထုိအခါ မေထရ္ၾကီးသည္ ‘‘ ငါသည္ ပရိယတၱိဓမၼဘက္တြင္ အားခြန္အားစိုက္ အားထုတ္ခဲ့ပါေသာ္လည္း ျမတ္ဗုဒၶက ငါ့အား တုစၦ တုစၦ (အခ်ည္းအႏွီး) ဟု ေခၚ၏’’ ဟုေတြးကာ စိတ္မသက္သာ ျဖစ္ေနသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ တပည့္ေတာ္သည္ အခ်ည္းအႏွီးျဖစ္ရပါသလဲဘုရားဟု ဘုရားရွင္အား ေလွ်ာက္ထားရာ ဘုရားရွင္က ‘‘ ေပါ႒ိလ သင္ဟာ ကန္ေဘာင္ရုိးကိုသာ လုံျခဳံစြာ ဆယ္၍ ကန္တြင္းရွိ ေရကိုကား မေသာက္လုိေသာေၾကာင့္ ဤကဲ့သို႔ တုစၦ တုစၦ ဟု ေခၚရပါတယ္’’ ဟု မိန္႔ေတာ္မူလုိက္ေလသည္။ ပရိယတၱိအေက်ာ္အေမာ္ ပုထုဇဥ္ မေထရ္ၾကီးသည္ မာနကုိ ထိလာသျဖင့္ မခံခ်င္စိတ္ျဖစ္ႏုိင္ပါလိမ့္မည္။

ထုိ မခံခ်င္စိတ္ျဖင့္ပင္ မေထရ္ၾကီးသည္ သကၤန္း ၃ ထည္ႏွင့္ သပိတ္တစ္လုံးတုိ႔ကို ယူေဆာင္ကာ အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္အား ကမၼ႒ာန္းတရား ေပးေတာ္မူပါဘုရားဟု လက္အုပ္ခ်ီ ေလွ်ာက္ေသာအခါ ဘုရားရွင္သည္ ေက်ာင္းေတာ္မွ ၃ ယူဇနာေ၀းေသာ ေတာရမေထရ္တပါးထံသုိ႔ လြတ္လုိက္ေလသည္။ ေတာရမေထရ္ၾကီးထံ ကမၼ႒ာန္းတရား ေတာင္းေသာအခါ မေထရ္ၾကီးကလည္း အေျခအေနကို သုံးသပ္ကာ ကမၼ႒ာန္းတရား မေပးေသးဘဲ မီတင္းကုတ္ (မီးဖုိ) မွာ ေဆာ့ကစားေနေသာ ကိုရင္ေလးတစ္ပါးအထံ ညႊန္ၾကားလုိက္သည္။

 ေပါ႒ိလ မေထရ္သည္ ကုိရင္ေလးတစ္ပါးအထံမွ ကမၼ႒ာန္းျဖင့္ပင္ ရဟႏၱာျဖစ္သြားခဲ့ရသည္။ ဤေနရာမွာ အဘယ့္ေၾကာင့္ ယူဇနာ ေ၀းေသာ ေတာေက်ာင္းသို႔ ေစလြတ္သနည္း? အဘယ့္ေၾကာင့္ ကိုရင္ေလးထံမွ ကမၼ႒ာန္းတရားကို သင္ယူခုိင္းသနည္း? ဟု ျပန္လည္သုံးသပ္ရေသာ္ ေပါ႒ိလမေထရ္ၾကီး၏ ပရိယတၱိမာန္ကို ခ်ိဳးႏွိမ္လုိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ဟန္တူပါသည္။ နဂုိကတည္းက ပရိယတၱိအေျခခံရွိျပီးျဖစ္ေသာ မေထရ္သည္ မာနေလးကို ခ်ျပီး ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္လုိက္ရာ တခဏေလးအတြင္းမွာပဲ ရဟႏၱာျဖစ္သြားသည္။

အခ်ိဳ႕က ေပါ႒ိလမေထရ္၏ ဇာတ္ေၾကာင္းကို ၾကည့္ျပီး ပရိယတၱိမပါဘဲ တရားထူးရႏုိင္သည္ဟု ဆိုၾကေသးသည္။ တကယ္ေတာ့ ပရိယတၱိအေျခခံ ရွိျပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပရိယတၱိမာန္ကေလး ပယ္လုိက္ျခင္းျဖင့္ နည္းမွန္လမ္းမွန္ကို တခဏအတြင္း ေရာက္ရွိျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ပရိယတၱိသည္ Universal အမ်ားအတြက္ ဘယ္ေလာက္ အေရးပါေနသလဲဆုိတာ ေျပာျပစရာမလုိေလာက္ေအာင္ပင္ ထင္ရွားပါသည္၊ ယေန႔ ျမင္ေတြ႔ေနရေသာ သာသနာေတာ္ၾကီးသည္ ပရိယတၱိ၀န္ေဆာင္တုိ႔ လက္ဆင့္ကမ္းလာေသာ သာသနာဆုိလ်င္ ဘယ္သူမွ ျငင္းလိမ့္မည္မထင္။ ပရိယတၱိစာသင္တုိက္ၾကီးေတြ အခုိင္အမာ ရွိေနေသးသ၍ သာသနာေတာ္ၾကီး ခုိင္ခန္႔ေနဦးမွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ပဋိပတ္စင္တာ (meditation centre) ၾကီးေတြ ကမၻာအႏွံ႕အျပား ရပ္တည္ႏုိင္ေနသည္မွာ ပရိယတၱိအေျခံခံ ေကာင္းေသာေၾကာင့္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဤေနရာမွာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္း (Personality, Individuality) အတြက္ပဲ ေဆြးေႏြးေနျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ Universal ပရိယတၱိ ကို ခ်န္ထားခဲ့ပါသည္။

ျမတ္ဗုဒၶႏွင့္ဆရာ

ျမတ္ဗုဒၶသည္ပင္ ဆရာမကူ သယမၻဴ ဟုဆုိေသာ္လည္း ဘုရားမျဖစ္ခင္က ပရိဗုိဇ္မ်ားစြာတုိ႔၏ဆရာ ျဖစ္ေသာ အာဠာရႏွင့္ ဥဒက ရေသ့ၾကီး ႏွစ္ပါးအထံ က်င့္စဥ္မ်ားကို ေလ့လာသင္ယူျပီး က်င့္ခဲ့ရေသးသည္။ ထုိလမ္းစဥ္မ်ား အားလုံးတတ္ေျမာက္ျပီးေသာအခါ ဘ၀မွလြတ္ေျမာက္မႈမဟုတ္ဟု နားလည္သေဘာေပါက္သည္၊ ထုိလမ္းစဥ္ျဖင့္ ေက်နပ္အားရမႈမရွိ၍ ထိုဆရာၾကီး ၂ ေယာက္လုံးကို စြန္႔ခြါခဲ့သည္။ ထိုဆရာၾကီး ၂ ပါး၏ လမ္းစဥ္တို႔ အစြန္းေရာက္ေသာ က်င့္စဥ္မ်ားဟု နားလည္ကာ သုံးသပ္ကာ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ ေခၚ အလယ္လမ္းကို ရွာေဖြခဲ့သည္၊ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။

ဘုရားမျဖစ္ခင္ အစြန္းေရာက္က်င့္စဥ္မ်ားသည္လည္း မဇၥ်ိမပဋိပဒါ အက်င့္ကို ရရွိရန္ အေထာက္အကူမ်ားျဖစ္ခဲ့၏ ဟု ဆုိလွ်င္ကား ဘုရားရွင္သည္ ဆရာရွိခဲ့၏ ဟုဆုိႏုိင္ဖြယ္ရွိသည္။ ဆုိလုိသည္မွာ ဘုရားေလာင္းသည္ပင္ ဘုရားျဖစ္ဖုိ႔ရန္ နည္းမွန္လမ္းမွန္ေရာက္ဖုိ႔ရန္ နည္းမ်ိဳးစုံ ေလ့လာ သင္ယူ စမ္းသပ္ရပါသည္။ ဘုရားရွင္ေတာင္ ေလာကီဆရာေတြ သုိ႔ဟုတ္ သူေတာ္ေကာင္းၾကီးေတြကို ဆည္းကပ္ခဲ့ရေသးတယ္ဆိုရင္ သာမန္ ကြ်ႏု္ုပ္တုိ႔အတြက္ကေတာ့ ဆရာမရွိဘဲ ဘာကိုမွ မသင္ယူဘဲ Learning (ပရိယတၱိ) မရွိဘဲ လမ္းေၾကာင္းအမွန္ေပၚသုိ႔ ေရာက္ဖုိ႔ရန္ အလြန္ခဲရင္းပါလိမ့္မည္။

သံယုတ္ပါဠိေတာ္ နိဒါန၀ဂၢ သတၳဳသုတ္ (သတၳာပရိေယသနသုတ္)မွာ ျမတ္ဗုဒၶေျပာသြားတဲ့ အမွာစကားေလးရွိပါတယ္။ ဇာတိ ဇရာ (ပ) သခၤါရ ဟူေသာ သေဘာတရားႏွင့္ ထုိသေဘာတရားေတြ၏ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္ႏြယ္ပုံ( ပဋိစၥသမုပၸါဒ သေဘာတရား) ေတြကို သိႏုိင္ဖုိ႔ရန္ ဆရာရွာသင့္ေၾကာင္း၊ ဆရာကို ခ်ဥ္းကပ္သင့္ေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ နည္းမွန္ လမ္းမွန္ ေရာက္ဖုိ႔ ဆရာကို ခ်ဥ္းကပ္သင့္သည္ဟူဆုိေသာ ထုိသုတၱန္က ပရိယတၱိသည္ မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ (လြတ္ေျမာက္မႈ)အတြက္ အလြန္ေရးပါေၾကာင္း ေျပာျပျခင္းပဲ ျဖစ္ပါသည္။

သာမေဏေက်ာ္မ်ားႏွင့္ပရိယတ္ ၀ိပႆနာ

တကယ္ေတာ့ ၇ႏွစ္သားအရြယ္ကေလးႏွင့္ ရဟႏၱာျဖစ္သြားၾကေသာ သံကိစၥသာမေဏ, ပ႑ိတသာမေဏငယ္ေလးတုိ႔သည္ ဆရာ့ထံမွ ‘‘ေကသာ ေလာမာ နခါ ဒႏၱာ တေစာ’’ ဟူေသာ တစပဥၥက ကမၼ႒ာန္းမွ်ျဖင့္ ရဟႏၱာျဖစ္သြားၾကသည္။ ေရွးဦးစြာ ထုိကမၼ႒ာန္းကို သင္ယူရပါသည္ (ပရိယတ္ Learing)၊ ဆံပင္မ်ား ရိတ္ေသာအခါ ထုိသင္ယူထားသည့္အတုိင္း ကမၼ႒ာန္းကို ပြားမ်ား ဆင္ျခင္သည္ ပဋိပတ္ (Practicing)။ ေခါင္းရိတ္ျပီးသည့္တျပိဳင္တည္း ရဟႏၱာျဖစ္သြားၾကသည္။ ဤကိုရင္ေလးမ်ားသည္ ေရွးဘ၀မ်ားက ျဖည့္ခဲ့ေသာ ပါရမီ၊ ယခုေလာေလာလတ္လတ္ သင္ယူအပ္ေသာ ကမၼ႒ာန္းႏွင့္ ထုိကမၼ႒ာန္းကို ပြားမ်ားျခင္း ဤသို႔အား ျဖင့္ သင္ယူျခင္း ပရိယတ္ႏွင့္ ပြားမ်ားျခင္း ပဋိပတ္တုိ႔ ဟန္ခ်က္ညီညီ အားထုတ္ေသာေၾကာင့္ သာမေဏဘ၀ (ကိုရင္ဘ၀)မွာပင္ ဘ၀လြတ္ေျမွာက္မႈ (နိဗၺာန္) ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။

ပရိယတၱိ

သင္ျခင္း၊ ပါဠိေတာ္ကို သင္ျခင္း၊ စာေပက်မ္းဂန္ သင္ျခင္း၊ စြမ္းႏုိင္ျခင္း၊ (ဦးဟုတ္စိန္ ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္) ဟု အဓိပၸါယ္ရွိသည္။ သုတမယ, စိႏၱာမယ, ဘာ၀နာမယ ပညာ ဟူ၍ စာေပမွာ ပညာရေၾကာင္း သုံးမ်ိဳးျပထားသည္။ ဘုရားလက္ထက္ေတာ္အခါ နာယူျခင္းျဖင့္ ေလ့လာျခင္း (ေသာတ၊ သုတ)ကိုသာ အသုံးျပဳၾကဟန္ရွိသည္။ စာအုပ္ စာတမ္းမ်ား တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသုံးျပဳဟန္ မတူဘဲ နား (ေသာတ) ကုိသာ အဓိက အသုံးျပဳဟန္တူပါသည္။ စာေပသင္ၾကားရာ၀ယ္ နာယူျခင္း (သုတမယ)ျဖင့္ ပရိယတၱိကို ဆည္းပူးၾကသည္၊ မ်ားမ်ား နားေထာင္ထားမႈရွိသူကို ဗဟုသုတ ရွိသူဟုဆုိသည္။

ထုိနာယူမွတ္သားျပီးေသာ အေၾကာင္းအရာကို မေမ့ေအာင္ ထပ္တလဲလဲ ၾကံစည္ျခင္း ေတြးေတာျခင္း (စာျပန္ျခင္း) ျဖင့္ ပရိယတၱိကို ေလ့လာၾကရပါသည္၊ ထုိနာယူ ၾကံစီထားသည့္အတုိင္း ပြားမ်ားအားထုတ္၍ ရအပ္ေသာ အသိသည္ ဘာ၀နာမယပညာ ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔အားျဖင့္ ပညာ ကို ရရွိဘုိ႔ရန္မွာ ပရိယတ္ႏွင့္ပဋိပတ္ ၂ မ်ိဳးလုံးပါရသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထုိသုိ႔ေသာ ဆရာသမားမ်ားထံမွ နာယူျခင္း, စာအုပ္မွ ေလ့လာျခင္း စေသာ သုတမရွိဘဲ ပလႅင္ေပၚတက္ျပီး မွန္ကန္စြာ ေဟာႏိုင္ ေျပာႏုိင္ပါဦးမည္ေလာ? ပရိယတ္မပါေသာ ပဋိပတ္သည္ ပဲ့ မပါေသာ ေလွကဲ့သုိ႔ ဦးတည္ရာမဲ့ေနမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။

သဒၵနီတိဆရာ၏ အဆုိအမိန္႔

ကမၻာေက်ာ္ သဒၵနီတိဆရာက သူ၏က်မ္းနိဂုံးတြင္ ‘‘ သုတၱန္တရား တည္သေရြ႕၊ ၀ိနည္းရွိေနသေရြ႕ သာသနာေရာင္ ထြန္းလင္းပါလိမ့္ဦးမည္။ သုတၱန္တရားမရွိ၊ ၀ိနည္းကိုေမ့ေသာ္ သာသနာလဲ ကြယ္ပါလိမ့္မည္။ သုတၱန္ေစာင့္သူ ၀ိနည္းကို ေလးစားေနသူ ရွိေနေသးသမွ် ပဋိပတ္သည္လည္း ေစာင့္ေရွာက္သူမ်ား ရွိေနပါဦးမည္၊ ပဋိပတ္သာသနာ တည္ရွိေနကာမွ ၀ိမုတၱိသာသနာ (ပဋိေ၀ဓသာသနာ) လည္း ခုိင္ခန္႔ေနဦးမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဆုိလုိသည္မွာ ပရိယတၱိသာသနာသည္ သာသနာေတာ္၏ ေရေသာက္ျမစ္ျဖစ္၏’’ ဟု ဆုိထားပါသည္။

သေမၼာဟ၀ိေနာဒနီအ႒ကထာ (၀ိဘဂၤအ႒ကထာ)က မူ ‘‘ သာသနႆ႒ိတိယာ ပန ပရိယတၱိေယ၀ ပမာဏံ= သာသနာေတာ္ၾကီးတည္တံ့ခုိင္ျမဲဖုိ႔ဆုိတာ ပရိယတၱိသည္သာ အဓိက အေရးပါလွပါသည္’’ ထုိအထဲမွာပဲ အဘိဓမၼာက အစျပဳ၍ အစဥ္အတုိင္း ေနာက္ဆုံး ၀ိနည္းသာသနာေပ်ာက္သြားပုံတုိ႔ကို စနစ္တက် ရွင္းျပထားသည္။ ထုိအ႒ကထာကပဲ ‘‘ ပရိယတၱိကို သင္ယူျခင္းသည္ ဒုကၡမွ မလြတ္ႏုိင္၍ ငါတုိ႔ေတာ့ မသင္ဟု ေျပာဆုိေသာသူမွာ သာသနာေတာ္ကို ေစာ္ကားသူျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ျပိဳင္ဘက္မရွိ သူခုိးၾကီးျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိထားသည္။ ဒါ့ျပင္ ပရိယတ္သာ သာသနာ၏မူလျဖစ္ပုံ ပါစိတ္ဘာသာဋီကာ ၂၊၅၃။ ပရိယတ္သသည္ သာသနာ သုံးပါးကို တည္ေစပုံတုိ႕ကို စူဠ၀ါဘာသာဋီကာ ၂၄၄ တုိ႔၌ ေလ့လာႏုိင္ပါသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ဓမၼကထိကတပါးက ‘‘ဘုရားလက္ထက္က ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာေတြကို တျဗန္းျဗန္းလွန္ၾကည့္ျပီး ရဟႏၱာျဖစ္သြားသူေတြ ခင္မ်ားတုိ႔ ေတြ႕ဖူးလား’’ဟု ပရိသတ္ကိုေမးသတဲ့။ စာေရးသူထင္ပါသည္ သူသည္ ပရိယတၱိ စာသင္တုိက္ၾကီးေတြမွာ မေနဘူးျခင္းေၾကာင့္၎၊ ပရိယတၱိကို မေလ့လာခဲ့ဘူးေသာေၾကာင့္၎၊ ပရိယတၱိအေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္းနားမလည္ျခင္းေၾကာင့္၎ ဤကဲ့သုိ႔ေျပာေနျခင္းပဲျဖစ္သည္၊ အသက္ၾကီးကာမွ သာသနာ့ေဘာင္သုိ႔ ေရာက္လာသူလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ ယေန႔ ျမင္ေတြ႕ေနရေသာ ပရိယတၱိ ပဋိပတၱိ ၂ မ်ိဳးလုံးသည္ ပရိယတၱိေၾကာင့္ ျမင္ေတြ႔ေနရတယ္ဆုိတာ သူလည္း သိေကာင္း သိေနပါလိမ့္မည္။ နာမည္ၾကီးေအာင္ ထင္ရွားေအာင္ ပရိယတ္မလုိပါဘူးဆုိတဲ့ ထြင္လုံးမ်ားကို ပလႅင္ေပၚမွာ ေျပာေဟာေနျခင္းက လူေတြကို ေယာင္၀ါး၀ါးျဖစ္ေစသည္။ ပရိယတၱိကို အထင္ေသး အျမင္ေသးေစသည္၊ သာသနာကို ဖ်က္ဆီးရာေရာက္ေနသည္ဟု ခံစားမိသည္။

သီတဂူဆရာေတာ္ႏွင့္ပရိယတ္ ပဋိပတ္

သီတဂူဆရာေတာ္ၾကီးသည္ သူ၏ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ စာၾကည့္တုိက္ကို အဓိက ပင္မေသြးေၾကာအေနျဖင့္ထားျပီး ႏုိင္ငံတကာ စာၾကည့္တိုက္မ်ားႏွင့္ စာအုပ္တုိက္မ်ားမွ စာအုပ္မ်ားကို မူရင္းတမ်ိဳး ေကာ္ပီ (မိတၱဴ)တဖုံ စုေဆာင္းေလ့ရွိသည္။ သူ၏တပည့္ေတြကိုလည္း စာၾကည့္တုိက္ကို နာနာ အသုံးခ်ဖုိ႔ ထပ္တလဲလဲ မိန္႔သည္။ ဆရာေတာ္သည္ စာဖတ္ စာၾကည့္ရတာကို အလြန္ျမတ္ႏုိးသူျဖစ္ရကား စာၾကည့္တုိက္တြင္ ေန႔စဥ္နီးပါးေရာက္သည္၊ သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေလ့ရွိသည္။ လုပ္သည့္အခါတုိင္း အနီးအနားမွာ တပည့္တပါးပါးကို ေခၚကာ ေရွ႕ကေန ႏႈတ္ျဖင့္ေျပာသည္ကို လုိက္ေရးမွတ္ရသည္။

လုိခ်င္ေသာစာအုပ္ရွာခုိင္းသည့္အခါ မရွာတတ္ဘဲ ေယာင္၀ါး၀ါးျဖစ္ေနလွ်င္ အေငါက္ခံရမည္၊ ‘‘ မင္းတုိ႔ေကာင္ေတြ စာၾကည့္တုိက္ (Library) ကို အသုံးမခ်ဘူး’’ ဟု ဆုိဆုံးမေလ့ရွိသည္။ သူ၏တကၠသိုလ္မ်ားတြင္လည္း ဆရာအျဖစ္ သင္တန္း (training) ေပးဖုိ႔ရန္ အနည္းဆုံး ၇ ႏွစ္၀ါအတြင္း ဓမၼာစရိယ (စာခ်)တန္းကို ေအာင္ျမင္ျပီးသူကိုသာ လက္ခံသည္။ ဤကား ပရိယတ္ကို အားေပးျခင္းသေဘာပင္ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ‘‘ေရွ႕သုိ႔ ခ်ီေလာ ေရွ႕သို႔တက္ေလာ (အဘိကၠမ အဘိကၠမ)’’ ေဆာင္ပုဒ္အတုိင္း စစ္ကိုင္းေတာင္တြင္ သီတဂူအျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ၀ိပႆနာ ဌာနၾကီးကို တည္ေဆာက္လ်က္ရွိသည္။ ပရိယတ္ႏွင့္ပဋိပတ္ကို တျပိဳင္တည္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

နိဂုံး
ျမတ္ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္ အားလုံးသည္ ဂမၻီရ ဂုဏ္ရွိ၏၊ နက္နဲ ခက္ခဲ၏၊ အလြယ္တကူ ေပါ့ေပါတန္တန္ႏွင့္ မရႏုိင္၊ အခ်ိဳ႕က ပလႅင္ေပၚမွာ ေျပာေသးသည္၊ ၀ိပႆနာဟာ မခက္ပါဘူး၊ တထုိင္တည္းျဖင့္ ေသာတာပန္ျဖစ္ေအာင္ ေဟာေပးႏုိင္သည္ဟု ၾကံဳး၀ါးေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္၊ သူကိုယ္တုိင္ပင္ ေသာတာပန္ ျဖစ္ေနသလုိလုိ ေယာင္၀ါးျပီး အထင္ၾကီးေအာင္ ေဟာေျပာေနသူေတြလည္း ရွိေနသည္။ အမွန္တကယ္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္အားလုံးသည္ နက္နဲသည္ ခက္ခဲသည္ျဖစ္ရကား က်ားကုတ္က်ားခဲ သင္ယူရမည္၊ အျပင္းအထန္ အားထုတ္ရမည္။

မသင္ယူဘဲ (ပရိယတၱိ) က်င့္ရုံ(ပဋိပတၱိ)မွ်ျဖင့္လည္း လမ္းမွန္သုိ႔ မရႏုိင္ရကား သံသရာ၌ ပင္ပန္းတတ္သည္။ မက်င့္ဘဲ သင္ယူရုံမွ်ျဖင့္လည္း နက္နဲေသာ ဓမၼရသကို ခံစားႏုိင္ၾကမည္မဟုတ္ဘဲ သံသရာ၌ ပင္ပန္းတတ္သည္။ သင္ယူျခင္း learning (ပရိယတ္) က်င့္ျခင္း practicing (ပဋိပတ္) ႏွစ္မ်ိဳးလုံးျဖင့္ ဟန္ခ်က္ညီညီ အားထုတ္ရပါမည္။ ဤကဲ့သုိ႔ ဟန္ခ်က္ညီညီ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ပရိယတၱိသာသနာ၊ ပဋိပတၱိသာသနာမွ ပဋိေ၀ဓသာသနာအထိ ျပဳလုပ္ အားထုတ္ႏုိင္ၾကပါေစကုန္သတည္း။

က်မ္းကိုးမ်ား
၁။ ဓမၼပဒအ႒ကထာ
၂။ သံယုတ္ပါဠိေတာ္
၃။ အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ ပထမအုပ္
၄။ တိပိဋကပါဠိ အဘိဓာန္
၅။ ၀ိပႆနာ အေျခံႏွင့္ အေျဖမွန္ (ဦးပဂ်ီငို)
၆။ သီတဂူဆရာေတာ္ ၾသ၀ါဒ
၇။ ေဒါက္တာနႏၵမာလာဘိ၀ံသ ၾသ၀ါဒ
၈။ ဦးဟုတ္စိန္ ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္
၉။ သေမၼာဟ၀ိေနာဒနီအ႒ကထာ
၁၀။ သဒၵနီတိသုတၱမာလာ
၁၁။ ပိဋကတ္လမ္းညႊန္

ပရိယတၱိအေျခခံေသာ ပဋိပတၱိသာသနာ ထြန္းလင္းေတာက္ပ ပါေစ။

သီတဂူစတား