၁။ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ႀကီး၏ ေစတီအမ်ိဳးမ်ိဳး၌ ပါ၀င္ေနပံု။
၂။ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ႀကီး၌ လွဴဒါန္းရသည့္ ဒါနအက်ိဳးႀကီးျမတ္ပံု။
၃။ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ႀကီး၌ ရိုရိုေသေသ ေ၀ယ်ာ၀စၥအမႈ ျပဳျခင္းျဖင့္ သီလကုသိုလ္မ်ား ရရွိပံု။
( ပရိေဘာဂ ေစတီေတာ္ျဖစ္ပံု)
၁။ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ႀကီးသည္ ေစတီအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔တြင္ ပရိေဘာဂ ေစတီေတာ္ႏွင့္ ဓာတုေစတီတို႔၌ ပါ၀င္ေနသည္။
ပရိေဘာဂ ေစတီဟူသည္-ဘုရားရွင္တို႔၏ အသံုးအေဆာင္တို႔ကို ဌာပနာသြင္း၍ တည္ထားကိုးကြယ္ရေသာ ေစတီတမ်ိဳး ျဖစ္ေပသည္။
(ခုဒၵကပါဌ-႒ ၁၈၈)
ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီးသည္ကကုသန္ဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္အခါက ကကုသန္ျမတ္စြာဘုရား၏ အသံုးအေဆာင္ျဖစ္သည့္ေတာင္ေ၀ွးေတာ္ကို ဌာပနာသြင္း၍ တည္ထားသည့္ ပရိေဘာဂေစတီေတာ္ႀကီး ျဖစ္ေပသည္။
ေကာဏာဂံုဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္အခါက ေကာဏာဂံု ဘုရားရွင္၏ အသံုးအေဆာင္ျဖစ္ေသာဓမၼကရိုဏ္း-ေရစစ္ေတာ္ကို ဌာပနာသြင္း၍ တည္ထားသည့္ ပရိေဘာဂေစတီေတာ္ႀကီးျဖစ္ေပသည္။
ကႆပျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္အခါက ကႆပဘုရားရွင္၏အသံုးအေဆာင္ျဖစ္သည့္ ေရသႏုပ္-သင္းပိုင္ကို ဌာပနာသြင္း၍ တည္ထားသည့္ပရိေဘာဂေစတီႀကီး ျဖစ္ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီးသည္ ဘုရားရွင္တို႔၏ အသံုးအေဆာင္မ်ား ထည့္သြင္းထားေသာ ပရိေဘာဂေစတီေတာ္ႀကီး ျဖစ္ေပသည္။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အသံုးအေဆာင္မ်ား၊ ထည့္သြင္းထား၊ ေခၚျငား ပရိေဘာဂ။
( ဓာတုေစတီေတာ္ ျဖစ္ပံု)
ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားျဖစ္ေတာ္မူစ ရက္ ၅၀-ေျမာက္ေန႔က တပုႆ ႏွင့္ ဘလႅိကတို႔ ရခဲ့ၾကသည့္ဆံေတာ္ျမတ္ ၈-ဆူကို ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီး၌ ရတနာအတိျပည့္ေသာ ျပာသာဒ္အတြင္း၊ပတၱျမားျပာသာဒ္အတြင္း ပတၱျမားႀကဳတ္၌ ထည့္သြင္း၍ ဌာပနာထားၾကေပသည္။ထို႔ေၾကာင့္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီးသည္ ဆံေတာ္ဓာတ္မ်ားကိန္း၀ပ္သည့္ဓာတုေစတီလည္း ျဖစ္ေပသည္။(ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္သမိုင္း ၂၉-၃၀)
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ဓာတ္ေတာ္အမ်ား၊ ထည့္သြင္းထား၊ ေခၚျငား ဓာတုမည္။
(ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီး၌ လွဴဒါန္းရည္သည့္ ဒါနအက်ိဳး ႀကီးျမတ္ပံု)
၂။ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီးသည္ ကကုသန္ ျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူသည့္ကာလက အသံုးအေဆာင္ ေတာင္ေ၀ွးေတာ္၊
ေကာဏာဂံုျမတ္စြာဘုရား၏ အသံုးအေဆာင္ ဓမၼကရိုဏ္း-ေရစစ္ေတာ္၊
ကႆပျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူသည့္ကာလက အဆံုးအေဆာင္ ေရသႏုပ္-သကၤန္းေတာ္တို႔ကို ဌာပနာသြင္းထားေသာေၾကာင့္ ပရိေဘာဂေစတီေတာ္လည္း ျဖစ္ေပသည္။
ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားပြင့္ေတာ္မူေသာအခါ တပုႆ ႏွင့္ ဘလႅိကတို႔ ပင့္ေဆာင္လာသည့္ ဆံေတာ္ဓာတ္၈-ဆူကို ထည့္သြင္းဌာပနာေသာေၾကာင့္ ဓာတုေစတီလည္း ျဖစ္ေပသည္။(၀ိနယမဟာ၀ဂၢပါဠိ-ႏွာ ၅)
ထိုပရိေဘာဂေစတီ၊ ဓာတုေစတီတို႔ ကိန္း၀ပ္ရာေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီး၌ လွဴဒါန္းၾကရေသာ ဒါနကုသိုလ္တို႔သည္မိမိတို႔ရည္မွန္းၾကသည့္အတိုင္း လူခ်မ္းသာ၊ နတ္ခ်မ္းသာ၊ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာေရာက္သည့္တိုင္ေအာင္ ႀကီးျမတ္ေသာ အက်ိဳးမ်ားကို ရရွိႏိုင္ၾကေပသည္။
( ႀကီးျမတ္ေသာအက်ိဳးကို ရရွိေအာင္ လွဴဒါန္းပံု)
မလွဴမီ ေရွ႔အဖို႔ကလည္း မိမိတို႔မွာ ဓမၼိယလဒၶ-တရားသျဖင့္ ရွာေဖြ၍ရရွိထားေသာ လွဴဖြယ္ပစၥည္းမ်ားလည္း ရွိေနသည့္အခိုက္၊
ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီးကိုလည္း ဖူးျမင္ေနရသည့္အခိုက္၊
စိတ္ေစတနာ သဒၶါတရားမ်ားကလည္း ထက္သန္ေနသည့္အခိုက္၊
လွဴဒါန္းရေတာ့မည္၊ လွဴဒါန္းရေတာ့မည္-ဟု ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္းၾကရေပသည္။
လွဴေနဆဲခဏ၌လည္း မိမိတို႔မွာ ဓမၼိယလဒၶ-တရားသျဖင့္ ရွာေဖြ၍ရရွိထားေသာ လွဴဖြယ္ပစၥည္းမ်ားလည္း ရွိေနသည့္အခိုက္၊
ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီးကိုလည္း ဖူးျမင္ေနရသည့္အခိုက္၊
စိတ္ေစတနာ သဒၶါတရားမ်ားကလည္း ထက္သန္ေနသည့္အခိုက္၊
လွဴဒါန္းရေပျပီ-ဟု ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္းၾကရေပသည္။
လွဴျပီးသည့္ေနာက္ကာလ၌လည္းယခုဘ၀မွစ၍ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာေရာက္သည့္ဘ၀တိုင္ေအာင္ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳးရရွိႏိုင္ေပသည္ဟု ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္းၾကရေပသည္။
အက်ိဳး ၅-မ်ိဳး
၁။ အသက္ရွည္ျခင္း။
၂။ အဆင္းလွပတင့္တယ္ျခင္း။
၃။ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ခ်မ္းသာျခင္း။
၄။ မိမိကို ကူညီမည့္ အျခံအရံ ပရိသတ္ေပါမ်ားျခင္း။
၅။ အရာရာမွာ မိမိက အစိုးရျခင္း-ဟူေသာ အက်ိဳး ၅-မ်ိဳး ရရွိႏိုင္ၾကေပသည္။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။
သက္ရွည္, ဆင္းလွ၊ ခ်မ္းသာရ၍၊ မ်ားလွျခံရံ၊ စိုးရျပန္၊ ငါးတန္ ဒါနအက်ိဳးတည္း။
ဒါနအရာ၊ ၀မ္းေျမာက္တာ၊ မွန္စြာအဓိကျဖစ္ေပသည္။
( ၀ိပႆနာရႈပံု)
ေဆာင္ပုဒ္။
ေစတီယဒါန၊ က်ိဳးမ်ားစြ၊ လွဴလွဖူးေလျပီ။
ယခုတခါ၊ လွဴရတာ၊ လြန္စြာ၀မ္းသာသည္။
၀မ္းသာခိုက္မွာ၊ ျဖစ္ပ်က္တာ၊ ရႈကာသိရမည္။
ျဖစ္ပ်က္သိက၊ အနိစၥ၊ ဒိ႒ သိႏိုင္သည္။
အနိစၥျမင္ေတာ့၊ ဒုကၡထင္သည္။
ဒုကၡထင္ေတာ့၊ အနတၱျမင္သည္။
အနတၱျမင္၊ နိဗၺာန္ခြင္၊ ေျပး၀င္ဆိုက္ေရာက္သည္။
၀ိပႆနာမွာ၊ ဥေပကၡာ၊ မွန္စြာအဓိကျဖစ္ေပသည္။
ဤကဲ့သို႔လြန္စြာ၀မ္းသာေနရာတြင္ ဆိတ္ျငိမ္ရာသို႔ခ်ဥ္းကပ္၍ ၀မ္းသာသည္၊ ၀မ္းသာသည္ဟုရႈမွတ္ၾကရေပသည္။ နာမရူပပရိေစၧဒဉာဏ္သို႔ ေရာက္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကထိုင္ေနသည့္ ရုပ္ကိုယ္ႀကီးက တျခား၊ မွတ္သိစိတ္က တျခား-ဟု ကြဲျပား၍သိလာၾကေပသည္။
ထိုင္ေနသည့္ ရုပ္ကိုယ္ႀကီးက အာရံုကို မသိတတ္ေသာေၾကာင့္ ရုပ္တရား၊
မွတ္သိစိတ္က အာရံုကို သိတတ္ေသာေၾကာင့္ နာမ္တရားဟူ၍ ကြဲျပားကာ သိလာၾကေပသည္။
ပစၥယပရိဂၢဟဉာဏ္သို႔ေရာက္ေနၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔က ၀မ္းသာတာမ်ား ရွိေနၾကေသာေၾကာင့္မွတ္သိစိတ္မ်ား ျဖစ္လာၾကေပသည္။ ၀မ္းသာေနၾကသည္က အေၾကာင္းတရား၊
မွတ္သိစိတ္က အက်ိဳးတရားျဖစ္သည္ဟု အေၾကာင္းႏွင့္အက်ိဳးကို သိလာၾကေပသည္။
သမၼသနဉာဏ္သို႔ေရာက္ေနၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔က ၀မ္းသာတယ္၊ ၀မ္းသာတယ္-ဟု ရႈမွတ္လိုက္ေသာအခါပို၍ပို၍ ၀မ္းသာတာ၊ ျပန္၍ျပန္၍ ေလ်ာ့သြားတာမ်ားကို သိလာၾကေပသည္။ ဤကဲ့သို႔သိလာျခင္းသည္ မျမဲျခင္းအနိစၥကို သိလာျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။
ဥဒယဗၺယဉာဏ္သို႔ေရာက္ရွိေနၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔က ၀မ္းသာတယ္၊ ၀မ္းသာတယ္-ဟုရႈမွတ္လိုက္သည္ရွိေသာ္ ၀မ္းသာတာမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျပီး ပ်က္ပ်က္သြားတာကိုေတြ႔သိလာၾကေပသည္။ ဤကဲ့သို႔ ေတြ႔သိလာျခင္းသည္ မျမဲျခင္းအနိစၥ၊ဆင္းရဲျခင္းဒုကၡ၊ အစိုးမရျခင္း အနတၱတို႔ကို သိျမင္လာျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။အနတၱၠဉာဏ္အျမင္မ်ား ျပည့္စံုသြားေသာအခါ ဆင္းရဲခပ္သိမ္း ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာနိဗၺာန္သို႔ ေရာက္သြားၾကရမည္ ျဖစ္ေပသည္။
(ေ၀ယ်ာ၀စၥအမႈမ်ား ျပဳသျဖင့္ သီလကုသိုလ္မ်ား ရရွိပံု)
အပစာယနႏွင့္ေ၀ယ်ာ၀စၥတို႔ကို အ႒ကထာဆရာမ်ားက သီလကုသိုလ္၌ သြင္း၍ယူရမည္ဟုဖြင့္ျပထားၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သီလကုသိုလ္မ်ား ရရွိႏိုင္ၾကေပသည္။သီလကုသိုလ္၏ အက်ိဳးမ်ားမွာ-
၁။ သီလရွိေသာပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ပစၥည္းဥစၥာရွာေဖြေသာအခါ ရလြယ္ျခင္း။
၂။ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာ၌ ေကာင္းေသာဂုဏ္သတင္းတို႔ ေက်ာ္ၾကားျခင္း။
၃။ ပရိသတ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ရွိရာသို႔ ၀င္ေရာက္ရာ၌ မ်က္ႏွာမငယ္ပါဘဲ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ၀င္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း။
၄။ ေသခါနီးကာလ၌ ေကာင္းေသာအာရံုနိမိတ္တို႔ ထင္လာ၍ မေတြမေ၀ ေသရျခင္း။
၅။ေသျပီးေသာေနာက္ကာလ၌ နတ္ရြာနတ္ျပည္သို႔ ေရာက္ရျခင္းဟူေသာ အက်ိဳး ၅-ပါးကိုရရွိႏိုင္ၾကေပသည္ဟု ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ( အံ-ပါ၊ ၂-၂၂၁)
ေဆာင္ပုဒ္။ ။
ပစၥည္းရလြယ္၊ ဂုဏ္ေကာင္းၾကြယ္၍၊ မငယ္မ်က္ႏွာ၊ မေတြကာ ေသ၊ ေရာက္ေလနတ္ရြာ၊ ဤငါးျဖာ၊
မွန္စြာသီလ အက်ိဳးတည္း။
သဒၶမၼရံသီရိပ္သာ ဆရာေတာ္
(ျမတ္မဂၤလာ ၂၀၀၉-ခု ေမလ)
