ယဥ္ေက်းမႈပညာအရပ္ရပ္မွ က်န္းမာေရးအသိပညာ (သို႔မဟုတ္) ေဆးပညာသည္ မပါလွ်င္မျပီး၊ မရွိလွ်င္
မျဖစ္သည့္ ပညာရပ္မ်ိဳး ျဖစ္၏။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ “အာေရာဂ် ပရမာ လာဘာ” က်န္းမာျခင္းသည္
အျမင့္ျမတ္ဆံုးေသာ လာဘ္ျဖစ္၍ အျပန္အားျဖင့္ ေရာဂါရမႈသည္ အၾကီးမားဆံုးးေသာ ဆံုးရံႈးမႈၾကီး တစ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္သင့္၏။
လူ႔ဘ၀၏ အစသည္ ဇာတိ (ေမြးဖြါးျခင္း) ျဖစ္၍ လူ႔ဘ၀၏ အဆံုးသည္ မရဏ (ေသျခင္း) ျဖစ္၏။ ထိုအစႏွင့္ အဆံုး (၂)ခုၾကားတြင္ ဇရာ အိုုျခင္းႏွင့္ ဗ်ာဓိ နာျခင္းဟူေသာ ဆိုးက်ိဳး(၂)မ်ိဳးတို႔သည္ အလယ္ျဖစ္ကုန္၏။ က်န္းမာေရးအသိ ေဆးပညာဟူသည္ တိုက္ရိုက္အေနျဖင့္ ဇရာႏွင့္ ဗ််ာဓိကို ကာကြယ္ေပးေသာ ပညာရပ္မ်ိဳးျဖစ္၏။ ဇာတိႏွင့္ မရဏကို သြယ္၀ိုက္ေသာနည္းအားျဖင့္ ကာကြယ္ေပးေသာ ပညာရပ္မ်ိဳး ျဖစ္၏။
မေမြးဖြါးမီ ပဋိသေႏၶမပ်က္စီးေစရန္ ကာကြယ္ရာ၌လည္မးေကာင္း၊ ေသရာ၌ပင္ ပင္းပန္းဆင္းရဲစြာ မေသၾကရဘဲ၊ သသတိရွိစြာ တရားႏွလံုးသြင္းလ်က္ သက္သာေစရန္ ေဆာင္ရြက္မႈကိုလည္းေကာင္း၊ ေထာက္ဆေသာ္ လူူသားတိုင္း ေတြ႔ၾကံဳၾကရမည့္ ပဋိသေႏၶ၊ အို၊ နာ၊ ေသေရး ဒုကၡၾကီး(၄)ရပ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ ပညာသည္ က်န္္္္္္္္္္းမာေရးအသိဉာဏ္ ေဆးပညာသာျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္နားလည္၍ လူတိုင္းကိုယ္စီ က်န္းမာေစရန္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။
က်န္းမာေၾကာင္း၊ ေရာဂါရေၾကာင္း (၄)ခ်က္။ ။
ကမၼံ စိတၱံ ဥတု အာဟာေရာေစတိ စတာရိ ရူပသမု႒ာနာနိနာမ။
အဘိဓမၼာက်မ္းမ်ားတြင္ ရုပ္ကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားကို ျပဆိုရာ၌ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ (၄)ပါးရွိေၾကာင္း ဖြင့္ဆိုထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ (အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ၊ ပါ၊ ၁၀၂) ဆိုလိုရင္းမွာ လူတို႔၏ ခႏၶာကိုယ္မွာ က်န္းမာေစေသာ အေၾကာင္းတရား၊ ေရာဂါရေစေသာ အေၾကာင္းတရားသည္လည္း ဤ(၄)ပါးပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ နားလည္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ အေၾကာင္းတရား(၄)ပါးရွိေသာ္လည္း ဤေနရာ၌ (၄)ပါးလံုးကို အက်ယ္ဖြင့္ဆို မျပသာျပီ။ဤေဆာင္းပါး၌ အဓိက ေရးလိုရင္း အေၾကာင္းမွာ အာဟာရ ဟူေသာ အစားအစာႏွင့္ ပတ္သတ္ေသာ အပိုင္းကိုသာ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။ “တန္ေဆး လြန္ေဘး” ဟူေသာ အစားအစာႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတိေပးထားေသာ စကားပံုႏွင့္အညီ အစားအစာ ဟူသည္ နည္းမွန္ လမ္းမွန္ စားတတ္သူအတြက္ ဓါတ္စာတ္မ်ိဳးျဖစ္၍ ေဆးေသာက္သကဲ့သို႔ က်န္းမာႏိုင္၊ ေရာဂါကင္းႏိုင္၊ အသက္ရွည္ႏိုင္ပါသည္။ နည္းမွန္ လမ္းမွန္ မစားတတ္သူအတြက္ စားလိုက္ေသာ အစားအစာသည္ အာဟာရ မျဖစ္ဘဲ၊ “အစားမေတာ္ တစ္လုတ္၊ အသြားမေတာ္ တစ္လွမ္း” ဟူေသာ စကားပံုလို မတည့္ေသာ အစားအစားကို စားမိ၍ ေဘးျဖစ္ကာေရာဂါရႏိုင္၊ အသက္တိုႏိုင္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕သူတို႔သည္ မတည့္မွန္းသိလ်က္ႏွင့္ စားခ်င္ၾက၏။ စားျပီး ေဆးေသာလိုက္လွ်င္ ကိစၥမရွိေလာက္ပါဘူးဟု ယူဆကာ စားေနၾက၏။ တည့္ေသာအရာမ်ားတြင္မူ မၾကိဳက္ေသာ အရသာဆိုလွ်င္ ေဆးပင္ျဖစ္ေစဦးေတာ့ မေသာက္ခ်င္ၾကေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ တည့္တာကို မစားခ်င္ဘဲ၊ မတည့္တာကိုမွ စားခ်င္သူတို႔အတြက္ ဘုရားေဟာ က်န္းမာေရးနည္းလမ္း အခ်ိဳ႕ကို ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားပါမည္။
ဘုရားနည္း၊ ေလးငါးလုပ္ေလွ်ာ့စားပါ။ ။
ေ၀ႆႏၱရာဇာတ္ေတာ္လာ ဇူဇကာ ပုဏၰားသည္ အစားလြန္၍ စားပိုးနင့္ျပီး ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း အမ်ားသူငါ ၾကားဘူးၾက၏။ သိရွိျပီး ျဖစ္ၾက၏။ သို႔ေသာ္ ယေန႔ေခတ္တြင္ ဇူဇကာ ပုဏၰားလို ပြဲခ်င္းျပီး မေသဘဲ၊ အစားအစာေၾကာင့္ ေရာဂါရျပီး၊ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေသၾကရသူမ်ားကိုယ္မူ လူတိုင္း မသိၾကေခ်။ အစားမတတ္၍ ေသၾကရသူမ်ားကို စာရင္းျပဳစုမည္ဆိုေသာ္ နည္းမည္ မဟုတ္ေပ။
လူသည္ ရမၼက္၏ေက်းက်ြန္အျဖစ္မွ မေတာ္လွန္ႏိုင္ေသးရကား ျမတ္ျမတ္ကေလးစားရေသာအခါ ရသတဏွာကို မထိန္းႏိုင္ဘဲ၊ မဆံ့မျပဲ စားတတ္ၾက၏။ အထူးသျဖင့္ ေကာင္းေကာင္းႏွင့္ အလကား စားရေသာအခါမ်ိဳး၌ ပို၍စားမိတတ္ၾက၏။က်မ္းဂန္လာ ဥပမာအတိုင္းဆိုေသာ္ အခ်ိဳ႔သည္ အဘယ္မွ်အထိ စားတတ္ၾကသနည္းဆိုေသာ္ ပါးစပ္၀ကေနျပီး က်ီးႏႈိက္၍ ရေလာက္ေအာင္ အထိပင္ စားတတ္ၾက၏။ အခ်ိဳ႕မွာအစားလြန္၍ မအီမသာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေျခမမွ ေရေလာင္းခ်ေပးရ၏။
အခ်ိဳ႕မွာမူ ခ်က္ခ်င္း ေရခ်ိဳးေပးလိုက္ရ၏။ အခ်ိဳ႕မွာ ပရိႆတ္ထဲက ျမန္ျမန္ထျပန္သြားရ၏။ အခ်ိဳ႕မွာ ျပန္၍ အန္ထြက္သည္ အထိပင္ စားတတ္ၾကပါသည္။ (၀ိသုဒၶိမဂ္၊ ထာ။)
သို႔ျဖစ္၍ အစားအစာႏွင့္ ပတ္သတ္ျပီး အႏၱရာယ္မရွိ၊ ခ်က္ခ်င္း အစာေၾကေစႏိုင္ရန္အတြက္
“စတၱာေရာ ပဥၥအာေလာေပ အဘုတြာ ဥဒကံ ပိေ၀။”
“ထမင္းစားသည့္အခါ ေလးငါးလုတ္ေလွ်ာ့စားပါ။ ထိုသို႔ေလွ်ာ့စားထားေသာ ေလးငါးလုတ္စာကို ေရေသာက္လိုက္ပါ။” ဟု ျမတ္စြာဘုရားက တရားအားထုတ္ေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္တို႔အား ညႊန္ၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဗိုက္ျပည့္လြန္းသည့္အတြက္ မအီမသာ ျဖစ္ျခင္း၊ ထိုင္၍လည္း အဆင္မေျပ၊ သြား၍လည္း အဆင္မေျပ ျခင္း၊ ၾကာလာေသာအခါ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္တတ္ပါသည္။ (၀ိသုဒၶိမဂ္၊ ပါ၊ ပ၊ ၃၂။ ဒီဃ၊ ၂၊ ႒၊ ၃၇၀။ အဘိ၊ ၁၊႒၊ ၄၃၂။ ပါ၊ ၂၆၂။ မဟာနိ၊ ႒၊ ၃၀၂)စရဏတရား(၁၅)ပါးႏွင့္ အစားအစာ စားရာ၌ ဆင္ျခင္မႈ။ ။
အစားအစာကို သင့္တင့္ရံု စားတတ္မႈသည္ လြယ္ကူလွသည့္ အက်င့္ကား မဟုတ္ပါေခ်။ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဂုဏ္ေတာ္(၉)ပါးတြင္ တတိယဂုဏ္ေတာ္ျဖစ္ေသာ ၀ိဇၨာစရဏသမၸႏၷဂုဏ္ေတာ္၌ပါ၀င္သည့္ ၀ိဇၨာ(၃)ပါး၊ စရဏ(၁၅)ပါးတြင္ အစားအစာကို စားရာ၌ အတိုင္းအရွည္ကို သိျခင္းသည္လည္း “က်င့္စဥ္ စရဏ” တစ္ခုအျဖစ္ ပါ၀င္ေနသည္ကို ထူးထူးျခားျခား ေတြ႔ရသည္။ (၀ိ၊ ၁၊ ႒၊ ၉၂။)က်န္းမာျခင္းအက်ိဳးကို လက္ေတြ႔အရယူလိုသူသည္ အစားအစာ စားေသာက္သည့္ကိစၥကို ေပါ့ေပ့ါတန္တန္ မထင္မွတ္သင့္ေပ။ အစားအစာ ပိုမိုစားမိျခင္းေၾကာင့္ က်န္းမာေရး မပ်က္ေစရန္၊ ေရာဂါမရေစရန္ သတိထားသင့္ပါ၏။ မိမိ၀မ္းဗိုက္ အတိုင္းအရွည္ကို သိျပီး အစားအစာကို မွ်မွ်တတ စားျခင္းျဖင့္ က်န္းမာျခင္းအက်ိုးကို အရယူရန္ အစဥ္လံု႔လစိုက္သင့္ေပသည္။ ထမင္းစားပြဲသို႔ ထိုင္တိုင္း စားပိုးနင့္၍ ဒုုကၡေရာက္ရေသာ ဇူဇကာပုဏၰားႏွင့္ အစာအာဟာရ မွီ၀ဲရာ၌ အတိုင္းအဆကို သိေသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဂုဏ္ေတာ္ကို သတိရျပီးစားလွ်င္ က်န္းမာေရးအတြက္ အက်ိဳးးရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
အစားၾကီးေသာ ေကာသလႏွင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ပိန္ေဆး။ ။
ျဖဴ, မည္း, ဆူ, ၾကံဳ, နိမ့္, ျမင့္ ဟူေသာ အျပစ္(၆)ပါးတြင္ အ၀လြန္ျခင္း (ဆူျဖိဳးလြန္ျခင္း)မွာလည္း အျပစ္တစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။ ခႏၶာကိုယ္ ၀လြန္း(ဆူျဖိဳးလြန္း)ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ အသြားအလာခက္၊ အစားအေသာက္ခက္၊ အေနအထိုင္ခက္၍ စိတ္ဆင္းရဲ၊ ကိုယ္ဆင္းရဲ ျဖစ္ရတတ္၏။ အ၀လြန္ျခင္းေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္တတ္၏။ ေရာဂါမရလွ်င္ေသာ္မွ ၀လြန္းေသာ ခႏၶာကိုယ္ၾကီးကို သယ္ေဆာင္ရေသာေၾကာင့္ ဒူးနာေရာဂါကား မလြဲမေသြ ရရွိေပလိမ့္မည္သာ။ ထို႔ေၾကာင့္ ၀လြန္းေသာ သူတို႔သည္ ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို ၀ယ္ယူစားသံုးေနၾကရျခင္းျဖစ္ပါ၏။ ၀သူမ်ားကို အျပစ္ဆိုျခင္း မဟုတ္ေပ။ အမ်ားစု ျဖစ္တတ္ေသာ သဘာ၀ကို ဆိုျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ ပိန္သူကို ၀ေစရန္ လြယ္ကူသေလာက္ ၀သူကို ပိန္ေစရန္ကား မလြယ္ကူလွေခ်။
ယေန႔ေခတ္ TV သတင္းစာမ်ားကို ၾကည့္လွ်င္ ၀ေအာင္ျပဳလုပ္နည္း (သို႔မဟုတ္) ၀ေဆး ေၾကာ္ျငါျခင္းကို မေတြ႔ရဘဲ၊ ပိန္ေဆး၊ ပိန္ေစေသာနည္းလမ္း၊ ၀ိတ္ခ်ေသာ ကိရိယာ စသည္တို႔ကိုသာ ေၾကာ္ျငါ၍ ေရာင္းခ်ေနျခင္းကို ၾကည့္လွ်င္ ယေန႔ေခတ္တြင္ ပိန္သူထက္ ၀သူက မ်ားေနေၾကာင္း သိသာလွေပသည္။ အေၾကာင္းမွာ ယေန႔ေခတ္လူတို႔သည္ အရာရာအတြက္ ယခင္ကလို အင္အားစိုက္၍ မလုပ္ရျခင္း၊ ထမင္းေပါင္းအိုး၊ အ၀တ္ေလွ်ာ္စက္ စသည္ျဖင့္ စက္ကိရိယာ အကူအညီျဖင့္ သက္ေတာင့္သက္သာ ျဖစ္လြန္းလာျခင္း၊ က်န္းမာေရးအတြက္ ကိုယ္လတ္လႈပ္ရွားမႈ နည္းပါးလာျခင္း၊ ေန႔စဥ္ စားေသာက္ေနေသာ အစားအစာတို႔တြင္ အဆီဓါတ္မ်ား လြန္ကဲစြာ ပါ၀င္ေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္လည္းျဖစ္ပါ၏။
ထို႔ျပင္ သတင္းတစ္ပုဒ္ ဖတ္္ ဖတ္လိုက္ရ၏။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ အခ်ိဳ႕ေသာတကၠသိုလ္မ်ားတြင္ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ စည္းကမ္းမ်ား၌ ၀လြန္းေသာသူမ်ား (သတ္မွတ္ထားေသာ ေပါင္ခ်ိန္ထက္ ပိုေသာသူမ်ား) ကို အဆိုပါ တကၠသိုလ္မ်ားသို႔ တက္ေရာက္ ပညာသင္ခြင့္ မျပဳေၾကာင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ယေန႔ေခတ္လူငယ္မ်ားတြင္ ၀ေသာသူမ်ား အဆမတန္ မ်ားျပားလာ ျခင္းေၾကာင့္ အနာဂတ္ကာလတြင္ ထိုစံခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္ရည္ရြယ္ကာ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားတြင္ ထည့္သြင္း ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။အစားၾကီးေသာ ေကာသလမင္း။ ။
ဗုဒၶဘာသာ သာသနာေတာ္ သမိုင္းတြင္ အစားၾကီးေသာမင္း (အစားအၾကီးဆံုးမင္း) ရွာၾကည့္ပါလွ်င္ ပေႆနဒီ ေကာသလမင္းကို ေတြ႔ရပါမည္။ ထိုမင္းၾကီးသည္ တစ္ခါတစ္ခါစားလွ်င္ ဆန္တစ္စိတ္ႏွင့္ ဆိတ္တစ္ေကာင္ခ်က္ကို ကုန္ေအာင္ စားႏိုင္သည္ဟု ဆို၏။ အစားၾကဴးလြန္း၍ သူ၏ ၀မ္းဗိုက္ၾကီးမွာလည္း အျခားသူမ်ားထက္ ပို၍ မို႔ေမာက္ေနေပသည္။ ယင္းသို႔ ၀မ္းဗိုက္စူေန၍ ပြဲေတာ္ဆက္သေသာအခါ ေရွ့တည့္တည့္မွ ဆက္သ၍ မရဘဲ၊ နံေဘးဘက္မွ ဆက္သရေသာေၾကာင့္ သူ႔ကို “ပေႆနဒီ” ဟု ေခၚေ၀ၚၾကသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ လႈိုင္းတံပိုးထေသာျမစ္ႏွင့္ တူေသာ ဗိုက္ေခါက္ရွိေသာမင္း၊ (၀ါ) ဗိုက္ေခါက္ထူမင္းဟု က်မ္းဆရာတို႔က ဖြင့္ျပၾက၏။ သူ၏ခႏၶာကိုယ္ေပၚသို႔ ေရေလာင္းခ်ေသာအခါ သူ၏ဗိုက္ေခါက္မွာ အရစ္အရစ္ထေနေသာေၾကာင့္ ေရသည္ ခ်က္ခ်င္း ေအာက္သို႔ မဆင္းႏိုင္ဘဲ၊ ဗိုက္ေခါက္တစ္ေလွ်ာက္ ျမစ္ကဲ့သို႔ လွည့္ပတ္ စီးဆင္းသြားေသာေၾကာင့္ “ပေႆနဒီ” ဟု ေခၚေ၀ၚၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာ“ပေႆနဒီ” ဟု “ႆ” ၾကီး အကၡရာျဖင့္ ရွိသည္ကို ရွင္းလင္းခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။ “ပေသနဒီ” ဟု “သ” ငယ္ အကၡရာျဖင့္ ရွိျခင္းမွာ ေရွးရႈ ရင္ဆိုင္ ျပိဳင္လာသူ ရန္သူအေပါင္းကို
ေအာင္ႏိုင္ေသာမင္းဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။ ဤအမည္မွာ ပေသနဒီ ေကာသလမင္း၏ သူရသတၱိကို စြဲ၍ ရရွိေသာအမည္ ျဖစ္ပါသည္။
၀လြန္းေတာ့ အထိုင္ခက္။ ။
တစ္ေန႔ေသာအခါ ေကာသလမင္းၾကီးသည္ ထမင္းစားျပီးစအခ်ိန္တြင္ ဘုရားရွင္ကို ဖူးေမွ်ာ္ရန္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္သို႔ သြားေလ၏။ ခႏၶာကိုယ္ကလည္း ၀လြန္း၊ ဆန္တစ္စိတ္ခ်က္ ထမင္းကလည္း စားျပီးစအခါျဖစ္ေန၍ ေကာသလမင္းၾကီးမွာ ဘုရားရွင္၏ ေရွ့ေတာ္ေမွာက္တြင္ မလႈပ္သာ မလွည့္သာဘဲ၊ ေနမထိ ထိုင္မသာ၊ ကသိကေအာက္ ျဖစ္ေနရရွာေလသည္။ သူ၏၀မ္းဗိုက္ၾကီးမွာ အစာမ်ား ျပည့္ႏွက္ေန၍ အသက္ကိုပင္ မွန္မွန္မရွဴႏိုင္၊ ႏွာေခါင္းမွလည္း တရွဴးရွဴး တရွဲရွဲ အသံထြက္၍ ေနျပန္ေလသည္။ အခါတိုင္း၌ တရားနာလွ်င္ အိပ္ငိုက္၍ ေနေလ့ရွိရာ၊ ယခုအခါ၌မူ ပရိသတ္ကလည္း အနည္းငယ္မွ်သာရွိ၍ ဘုရားရွင္အား မရိုေသရာက်မည္ စိုးေသာေၾကာင့္ မအိပ္ငိုက္ေစရန္ သူ႔ခမ်ာ အေတာ္ပင္ ၾကီဳးစား၍ ေနရရွာေလသည္။
၀မ္းဗိုက္တြင္းမွ စားထားေသာ အစာရွိန္ယစ္မႈေၾကာင့္ သူ၏ခႏၶာကိုယ္မွ ေခြ်းမ်ား ယိုစီးကာ ထြက္လာေသာၾကာင့္ ၀တ္ဆင္ထားေသာ အ၀တ္တန္ဆာမ်ားကိုပင္ စိုရႊဲကုန္ေလသည္။ ေခြ်းထြက္လြန္းအားၾကီး၍ မင္းၾကီးအား ေဘးတစ္ဘက္တစ္ခ်က္မွ လူမ်ားက ၀ိုင္း၍ ယပ္ခပ္ေပးၾကရသည္။ ထိုသို႔ေသာ ျမင္ကြင္းမွာ ဘုရားရွင္၏ေရွ့ေမွာက္တြင္ျဖစ္၍ ၾကည့္ရ အဆင္မေျပေသာ ျမင္ကြင္းတစ္ခုပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကဲသို႔ ေခြ်းကလည္းထြက္၊ အသက္ရွဴသံကလည္းျပင္းထန္၊ အေနရ အထိုင္ရလည္း ခက္ရွာေသာ ေကာသလမင္းၾကီး၏ အျဖစ္ကို ေတြ႔ျမင္ရေသာအခါ ဘုရားရွင္က ေကာသလမင္းၾကီးႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ေသာတရားကို ေဟာေတာ္ မူခဲ့ေလသည္။ဘုရားရွင္ေပးေသာ ပိန္ေဆး။ ။
မႏုဇႆ သဒါ သတမေတာ၊ မတၱံ ဇာနေတာ လဒၶေဘာဇေန။တႏုကႆ ဘ၀ႏၱိ ေ၀ဒနာ၊ သဏိတံ ဇိရတိ အာယုပ္လယံ။
“ေကာသလမင္းၾကီး၊ အစာအာဟရ စားေသာာက္ေသာအခါ အျမဲတမ္း သတိတရား လက္ကိုင္ထားျပီး။ မိမိ၀မ္းတြင္းရွိ ပါစက ၀မ္းမီး ခ်က္ႏိုင္ေအာင္၊ အစားအစာကို အတိုင္းအဆႏွင့္ စားသင့္၏။ အစားအစာဆိုသည္မွာ မိမိမ္းႏွင့္ တန္ရံု စားလွ်င္ ေဆးသဖြယ္ျဖစ္၍ အလြန္အမင္းစားလွ်င္ ေဘးအႏၱရာယ္ ျဖစ္တတ္၏။ မိမိ၀မ္းမီး အတိုင္းအဆကို သိ၍ စားေသာက္တတ္သူမွာ ေရာဂါေ၀ဒနာ ကင္းရွင္းျပီး၊ က်န္းမာေရးလည္းရ၊ ရုပ္ရည္လည္း ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ အရြယ္မက်ဘဲ၊ အသက္ကိုလည္း ရွည္ေစတတ္ပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္ ဒကာေတာ္ မင္းၾကီးသည္လည္း က်န္းမာေရး ေကာင္း၍ မအိုလြယ္ဘဲ၊ အသက္ရွည္ရွည္ ေနလိုပါလွ်င္ အစားအစာကို အတိုင္းအဆႏွင့္ စားသင့္ပါသည္။”
ေကာသလမင္းၾကီးသည္ ျမတ္စြာဘုရား မိန္႔ၾကားခ်က္ကို ၾကားနာရေသာအခါ မိမိအတြက္ မ်ားစြာအက်ိဳးရွိေသာေၾကာင့္ ေနာက္ေတာ္မွ ပါလာေသာ သုဒႆနလုလင္အား ေအာက္ပါအတိုင္း မွာၾကားေစခိုင္းခဲ့သည္။“အေမာင္လုလင္ သည္ဂါထာကို ျမတ္စြာဘဳရားထံမွ ရေအာင္ သင္ယူခဲ့ပါ။ သင္ယူျပီးေနာက္ ငါပြဲေတာ္တည္ ထမင္းစားတိုင္း စားတိုင္း သတိေပးသည့္အေနျဖင့္ အျမဲတမ္း ရြတ္ဆိုေပးပါ။ သင့္အား ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ဆုေတာ္ေငြတစ္ေထာင္ ေပးမည္” ဟု မွာၾကားျပီး၊ ျမတ္စြာဘုရားကို ဦးခ်ကန္ေတာ့ကာ နန္းေတာ္သို႔ ျပန္သြားေလသည္။ သုဒႆနလုလင္သည္ မင္းၾကီး၏ မွာၾကားခ်က္အတိုင္း ဘုရားရွင္ထံမွ ထိုဂါထာကို ႏႈတ္ရ သင္ယူခဲ့သည္။
ဘုရားရွင္သည္ သုဒႆနလုလင္အား သင္ၾကားေပးျပီးေနာက္ ဂါထာဆိုရမည့္ အခ်ိန္အခါႏွင့္ ဂါထာဆိုပံုဆိုနည္းကိုလည္းေကာင္း၊ အစားေလ်ာ့ပံု နည္းစနစ္ကိုလည္းေကာင္း ေအာက္ပါအတိုင္း ညႊန္ျပေတာ္မူလိုက္သည္။“အေမာင္လုလင္ သင္သည္ ဤဂါထာကို ကေခ်သည္ကဲ့သို႔ ေရာက္ရာေနရာမွာ ေပါက္ကရ မဆိုေလႏွင့္။ ေကာသလမင္းၾကီး စားေတာ္ေခၚခ်ိန္ေရာက္မွသာ ဤဂါထာကို ရြတ္ဆိုပါ။ ဆိုရာတြင္လည္း မင္းၾကီး ပြဲေတာ္တည္စမွာ မဆိုေလႏွင့္ဦး။ ေနာက္ဆံုး ထမင္းလုတ္ ေရာက္မွသာ ရြတ္ဆိုပါ။ မင္းၾကီးသည္ သင့္အသံကို ၾကားလွ်င္ က်န္ထမင္းကို ဆက္မစားဘဲ၊ မင္းၾကီး ပြဲေတာ္တည္ျခင္းကိစၥ ရပ္သြားပါလိမ့္မည္။ ထိုလက္က်န္ ထမင္းကို သင္ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္သားထားပါ။ ေနာက္ရက္မ်ား တြင္လည္း သည္အတိုင္းရြတ္ဆိုေပးပါ။ ထပ္ျပီး ေလွ်ာ့သြားပါလိမ့္မည္။
ဤကဲ့သို႔ တစ္ေန႔လွ်င္ တစ္လုတ္စာ တစ္လုတ္စာမွန္မွန္ ေလွ်ာ့လာလွ်င္ သာမန္လူတို႔ စားေသာက္သည့္ အခ်ိဳးအစားသို႔ ေရာက္လာပါလိမ့္မည္။ ဤဂါထာကို နံနက္စာ ပြဲေတာ္တည္စဥ္မွာ မရြတ္ဆိုပါႏွင့္။ ညစာ ပြဲေတာ္တည္စဥ္ အခ်ိန္မွာသာ ရြတ္ဆိုပါေလ”။ ဟု အေသအခ်ာ မွာၾကားသင္ၾကားေပးလိုက္သည္။
နန္းေတာ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ သုဒႆနလုလင္သည္ ဘုရင္ၾကီး ပြဲေတာ္တည္တိုင္း အဆိုပါ ဂါထာကို ဘုရားရွင္ သင္ေပးသည့္အတိုင္း ေန႔စဥ္ ေန႔တိုင္း ရြတ္ဆိုေပးေလသည္။ ဘုရင္ၾကီးသည္လည္း ဤဂါထာကို ၾကားရေသာအခါ ဘုရားရွင္၏ တရားသံကို အမွတ္ရျပီး၊ စားလတ္စ ထမင္းကို ဆက္လက္ မစားေတာ့ဘဲ၊ ေရႊခြက္ထဲမွာပင္ ျပန၍ ခ်ထားကာ ထမင္းစားျခင္းကို အဆံုးသတ္လိုက္ေလသည္။ သုဒႆန လုလင္အားလည္း ေန႔စဥ္ အသျပာေငြ တစ္ေထာင္ ဆုခ်ေလသည္။
ဘုရားရွင္ေပးေသာနည္းသည္ အစားေလ်ာ့ရာတြင္ တစ္ခါတည္းႏွင့္ အျပတ္ေလ်ာ့ပစ္ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ၊ တစ္ေန႔မွ တစ္လုတ္စာသာ ေလ်ာ့စားေသာေၾကာင့္ ေကာသလမင္းၾကီးအတြက္ အခက္အခဲ သိပ္မရွိေပ။ အစားၾကီးသူတို႔အတြက္ ဘုရားရွင္ေပးေသာ နည္းလမ္းျဖစ္၍ အတုယူသင့္ပါ၏။ ေကာသလမင္းၾကီးသည္ ထိုကဲ့သို႔ တစ္လုတ္စာ တစ္လုတ္စာ ေန႔စဥ္ေလ်ာ့လာခဲ့ရာဆန္တစ္စိတ္ခ်က္ စားသည္မွ ဆန္တစ္စလယ္ခ်က္( ႏို႔ဆီဗူးႏွစ္လံုးခ်က္) စားသူ အျဖစ္သို႔ ေရာက္လာခဲ့ေတာ့သည္။သုဒႆန လုလင္သည္လည္း ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ဘုရားရွင္ထံသို႔ ေကာသလမင္းၾကီး၏ အေျခအေနကို ေလွ်ာက္ထားရန္ သြားရသည္။ တစ္ေန႔ေသာအခါ ဘုရားရွင္က “အေမာင္လုလင္ မင္းၾကီးသည္ အဘယ္မွ်ေလာက္စားလွ်င္ ၀မ္း၀ေသာ အေျခအေနသို႔ ဆိုက္ေရာက္ျပီနည္း။” ဟု ေမးေတာ္မူရာ “ မင္းၾကီးသည္ တစ္စလယ္ခ်က္မွ် စားလွ်င္ တင္းတိမ္ႏိုင္ေသာ အေျခအေနသို႔ ဆိုက္ေရာက္ေနပါျပီဘုရား”။ ဟု သုဒႆန လုလင္က ျပန္လည္ေလွ်ာက္ထားခဲ့ေလသည္။
ထိုအခါ ဘုရားရွင္က “တစ္စလယ္ခ်က္ စားသည္ ဆိုသည္မွာ ေယာက္်ားမ်ားအဖို႔ သင့္ေတာ္ေလာက္ေပျပီ။ ယေန႔မွစ၍ ဤဂါထာကို မရြက္ဆိုႏွင့္ေတာ့။” ဟု မိန္႔ေတာ္မူေလသည္။ ထိုေန႔မွစ၍ သုဒႆန လုလင္သည္လည္း ဘုရားရွင္၏ ဂါထာကို မရြတ္ဆိုေတာ့ေခ်။ေကာသလမင္းၾကီးသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ေပးေသာ နည္းအတိုင္း တစ္ေန႔လွ်င္ တစ္သလယ္ခ်က္မွ်သာ စားေသာက္လာခဲ့ရာ သူ၏ခႏၶာကိုယ္ၾကီးမွာလည္း အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့က်သြားခဲ့ရာ ယခင္ကကဲ့သို႔ မအီမသာ မျဖစ္ေတာ့ဘဲ၊ သြားလာရာ၌လည္း ေပါ့ပါးလြယ္ကူ၊ ေနထိုင္ရာ၌လည္း ခ်မ္းသာရာရျပီး၊ တရားနာရာတြင္လည္း မအိပ္ငိုက္ေတာ့ဘဲ ေကာင္းမြန္စြာ နာယူ မွတ္သားႏိုင္၍ အလြန္စိတ္ရႊင္လန္းမႈကို ရခဲ့ေလသည္။
“သားခ်စ္ယူမွတ္၊ ဤလူ႔ဇာတ္၌
ေလ်ာက္ပတ္က်င့္ျငါး၊ ေလ်ာက္ပတ္စားႏွင့္
ေဆး၀ါး စာေၾက၊ သြားေထြကာလ
ေလာကီလူေပါင္း၊ သက္ရွည္ေၾကာင္းတည္း။ ။”
ေကာသလမင္းၾကီး၏ ဥဒါန္းစကား။ ။
ေကာသလမင္းၾကီးသည္ ညတစ္ညတြင္ လင္းထိန္ၾကည္လင္ သာယာေသာ လေရာင္ကို ေမာ့ၾကည့္၍ “မိမိ ယခုကဲ့သို႔ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ ခ်မ္းသာလာရျခင္းမွာ ဘုရားရွင္၏ ေက်းဇူးေတာ္ေၾကာင္းပင္ ျဖစ္သည္” ဟု ေတြးေတာေနျပီးလွ်င္ အတိုင္းအဆမသိေအာင္ မ်ားျပားလွေသာ ဘုရားရွင္၏ ေက်းဇူးေတာ္တို႔ကို ေအာက္ေမ့သတိရကာ……..“ေၾသာ္…ဘုရားရွင္သည္ကား ငါ၏ခႏၶာကိုယ္အား သက္ေတာင့္သက္သာ ျဖစ္ေစတတ္ေသာ မ်က္ေမွာက္ အက်ိဳးကိုလည္း ညႊန္ျပေတာ္မူခဲ့ျပီ။ အစာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အိပ္ခ်င္ျခင္း၊ ငိုက္မ်ဥ္းျခင္း၊ သမ္းေ၀ျခင္း ထိနမိဒၶ တရားဆိုးတို႔မွလည္း
ကင္းေ၀းေစခဲ့ပါျပီ။
သုခ ခ်မ္းသာျခင္း(၃)မ်ိဳး။ ။
ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ေကာသလမင္းၾကီးသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရွိရာ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္သို႔ သြားေရာက္၍ သူ၏ခံစားခ်က္ျဖစ္ေသာ သုခ(၃)မ်ိဳးကို ၀မ္းသာအားရ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ေလသည္။“၁။ ျမတ္စြာဘုရား၊ တပည့္ေတာ္သည္ အရွင္ဘုရားထံမွ လမ္းညႊန္မႈကို မရမီ အလြန္ေလးလံေသာ ဤခႏၶာကိုယ္ၾကီးကို သယ္ပိုးေနရ၍ အျမဲတေစ စိတ္ဆင္းရဲမႈ ျဖစ္ေနခဲ့ရပါသည္။ ယခုအခါတြင္ူ ယခင္ကႏွင့္မတူဘဲ၊ ေလကဲ့သို႔ လ်င္ျမန္ေသာ သားေကာင္ကိုပင္ ဖမ္းယူႏိုင္သည့္အေျခသို႔ ဆိုက္ေရာက္ေနျပီျဖစ္၍ ခ်မ္းသာသုခ ရရွိခဲ့ပါျပီဘုရား။
ေရွးယခင္က တူေတာ္ အဇာတသတ္ႏွင့္ မၾကာခဏ စစ္ျဖစ္ပြါးရာ ရႈံးခ်ည္တစ္ခါ ႏိုင္ခ်ည္တစ္လွည့္ျဖစ္၍ တပည့္ေတာ္အဖို႔ စိတ္ညစ္ခဲ့ရပါသည္။ ယခုမူ သမီးေတာ္ ၀ဇိရကုမာရီႏွင့္ တူေတာ္ အဇာတသတ္ကို လက္ဆက္္ေပးလိုက္၍ ထိုရန္မွ ျငိမ္းေအးသြားေသာေၾကာင့္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာမႈ ျဖစ္ရပါသည္ဘုရား။ ဤသည္မွာ တပည့္ေတာ္ ခံစားရေသာ ပထမ ၀မ္းသာမႈ သုခပင္ ျဖစ္ပါသည္ဘုရား။
၂။ ဒုတိယ ခံစားရေသာ သုခမွာ ဘုရင္အဆက္ဆက္ သံုးစြဲခဲ့ေသာ နန္းစဥ္ ပတၱျမားၾကီး ေပ်ာက္ဆံုးသြား၍ စိတ္ညစ္ခဲ့ရပါသည္။ ယခုမူ ထိုန္နးစဥ္ ပတၱျမားၾကီးကို မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ျပန္လည္ေတြ႔ရွိေသာေၾကာင့္ ခ်မ္းသာ သုချဖစ္ရပါသည္ဘုရား။၃။ တတိယ ခံစားရေသာသုခမွာ ၀ါသဘခတၱိယာ သာကီ၀င္ မင္းသမီးႏွင့္ လက္ဆက္ခြင့္ရျပီး ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္စပ္ခြင့္ ရေသာေၾကာင့္ ခ်မ္းသာသုခ ျဖစ္ရပါသည္ဘုရား။
အျမတ္ဆံုး ခ်မ္းသာ။ ။
ပေႆနဒီ ေကာသလမင္းၾကီးက သူခံစားရေသာ ခ်မ္းသာသုခ (၃)မ်ိဳးကို ၀မ္းသာအားရ ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က အားလံုးအတြက္ အျမတ္ဆံုးခ်မ္းသာကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေဟယၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
၀ႆာသ ပရမံ ဉာတိ၊ နိဗၺာန ပရမံ သုခံ။
- ေရာဂါကင္း၍ က်န္းမျခင္းသည္ အျမတ္ဆံုးေသာ လာဘ္မည္၏။
- ရွိသမွ် ရသမွ်ျဖင့္ တင္းတိမ္ေရာင္ရဲျခင္းသည္ အျမတ္ဆံုးေသာ ဥစၥာမည္္၏။- ရင္းႏွီး ခ်စ္ခင္ ကြ်မ္း၀င္ျခင္းသည္ အျမတ္ဆံုးေသာ ေဆြမ်ိဳးမည္၏။
- ဒုကၡအေပါင္းတို႔၏ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္သည္ အျမတ္ဆံုးေသာ ခ်မ္းသာမည္၏။(ဓမၼပဒ၊ ႒၊ ဒု၊ ၁၇၁။ ၃၁၅။ ပဏ္၊၂၊ ပါ၊ ၁၇၆။ ႒၊၁၅၂။ သဂါထာသံ ၊ပါ၊ ဂ၂။ ႒၁၄၀။)
အထက္ပါ ဘုရားေဟာစကားကို မၾကားဘူးသူ ျဖစ္လွ်င္ေသာ္မွ “လဘ္တကာတို႔တြင္ အနာေရာဂါကင္းျခင္းသည္ အျမတ္ဆံုးျဖစ္၏။ခ်မ္းသာတကာတို႔တြင္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာသည္ အသာဆံုးျဖစ္၏”“က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တစ္ပါး” ဤစကားရပ္ကိုကား ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္းလိုလို ၾကားဘူးၾက၏။ ထိုစကားရပ္၏ အဓိပၸါယ္အတိုင္း မိမိတို႔၏ ခႏၶာကိုယ္၌ အနာေရာဂါ မရွိျခင္းကို အျမတ္ဆံုးဟု မွတ္ယူၾက၏။ အနာေရာဂါမရွိ၍ ကိုယ္ စိတ္(၂)ပါလံုး ခ်မ္းသာျခင္းကို အသာဆံုးေသာ ခ်မ္းသာဟု ယူဆခဲ့ၾက၏။ အကယ္၍ မိမိခႏၶာကိုယ္မွာ ေရာဂါတစ္စံုတစ္ရာ ရရွိခဲ့လွ်င္ ပစၥည္းဥစၥာ မည္မွ် ခ်မ္းသာသူျဖစ္ပါေစ၊ အေခြ်အရံ ပရိႆတ္ မည္မွ် ေပါမ်ားသူျဖစ္ပါေစ၊ ပညာဘြဲ႕ဒီဂရီ မည္မွ် တတ္ေျမာက္သျူူဖစ္ပါေစ၊ တန္းခိုးၾသဇာ အာဏာ မည္မွ် ၾကီးမားသူျဖစ္ပါေစ ကိုယ္ခ်မ္းသာျခင္း စိတ္ခ်မ္းသာျခင္းကို ရရွိခံစားရမည္ မဟုတ္ပါေလ။
အနာေရာဂါ ကင္းရွင္း၍ က်န္းမာေသာအခါမွသာလွ်င္ ကိုယ္ စိတ္ခ်မ္းသာမႈကို လက္ေတြ႔ ခံစားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ အျမတ္ဆံုးေသာ လာဘ္ကို ရယူလိုသူတိုင္း၊ ကိုယ္ စိတ္(၂)ပါးလံုး ခ်မ္းသာလိုသူတိုင္းသည္ ပဋိသေႏၶ အို နာ ေသေဘးကို ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ က်န္းမာေရးအသိေဆးပညာဗဟုသုတတို႔ျဖင့္ မိမိတစ္ကိုယ္ေရ က်န္းမာမႈမွသည္ မိမိေဆြမ်ိဳး မိမိရပ္ရြာ မိမိျမိဳ႕ မိမိႏိုင္ငံတိုင္ေအာင္ အဆင့္ဆင့္တိုးကာတိုးကာ က်န္းမာခ်မ္းသာေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစဟု ဆႏၵျပဳရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ရပါသည္။ ။
တကၠသိုလ္ ေမာင္ကိုရင္