“နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ”
ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ အ၀ိဇၨာ အေမွာင္ထုေၾကာင့္ ၀ိဇၨာဉာဏ္ကင္းေပ်ာက္ကာ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ မျပဳႏိုင္ဘဲ ရွိခဲ့သည္မွာ ဂဂၤါ၀ါလု သဲစုမကေအာင္ ဘုရားအဆူဆူလည္း ပြင့္ေတာ္မူခဲ့ျပီ၊ အသေခ်ၤအနႏၲ ဒုကၡသည္ ဘ၀ေတြလည္း စံုခဲ့ျပီ၊ မာနတံခြန္ အလံထူျပီး လူ႔ခ်မ္းသာ စၾကာမင္း၊ နတ္ခ်မ္းသာ သိၾကားမင္းႏွင့္ ကမၻာမ်ားစြာ သက္တန္းရွည္ၾကာ စ်ာန္ခ်မ္းသာ ခံစားျပီး ျဗဟၼာမင္းၾကီး အျဖစ္ႏွင့္လည္း ဘ၀မ်ားစြာ ခံစားခဲ့ေခ်ျပီ။ ရရွိထားသည့္ ခ်မ္းသာေလး အစဥ္ျမဲေနသည္ အထင္တစ္လံုးႏွင့္ ရက်ိဳးမနပ္ခဲ့သည့္အျဖစ္တို႔ႏွင့္သာ စံုခဲ့လွေပျပီ။
သာသနာႏွင့္လည္းၾကံဳ၊ သာသနာကိုလည္း ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ကာမွ ျမတ္ဗုဒၶ ေဒသနာေတာ္က နားထဲသို႔ ေရာက္ခြင့္ရကာ ႏွလံုးသားမွာ ဘုရားတည္ႏိုင္ၾက၏။ သာသနာႏွင့္လည္း မၾကံဳ၊ ၾကံဳဆံုပင္ျငားေသာ္လည္း သာသနာေတာ္ကိုမၾကိဳက္ေတာ့ အမွားေနာက္ ေကာက္ေကာက္ ပါေအာင္ ေတာက္ေလွ်ာက္လိုက္ေနရသည္ႏွင့္ ဘုရားစကား နားမခ်မ္းသာ ကုလားမည္း ျမက္ထမ္းသမားလို တရားနာရာ၌ ခါးလည္းပူ နာလည္းပူတြင္ ခါးကိုသာအပူခံႏိုင္၊ နားကိုေတာ့ အပူမခံႏိုင္သကဲ့သို႔ျဖစ္ျပီး ႏွလံုးသားမွာ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကို ပယ္ခြင္းၾကကုန္၏။
အ၀ိဇၨာ- မသိမႈေၾကာင့္ “ေပါက္တတ္ကရေတြ အေတာ္လုပ္တတ္တဲ့ေကာင္”ဟူ၍ ေလာကီ အလုပ္တို႔တြင္ အသံုးမက်မႈတို႔ကို အခ်င္းခ်င္း ကဲ့ရဲ႕ျခင္းျပဳၾက၏။ ေလာကုတၱရာပညာရဖို႔ အ၀ိဇၨာ အဓိပၸါယ္မွာ-
- သိသင့္တာေတြကို မသိတာ အ၀ိဇၨာ၊
- မသိသင့္တာေတြကို သိေနတာ သည္လည္း အ၀ိဇၨာပင္ျဖစ္၏။”
သိသင့္တာေတြကို သိမထားေတာ့ ကိုယ္ထင္ရာ ေလွ်ာက္လုပ္ေတာ့၏။ မသိသင့္တာ ေတြကိုသာ သိထားျပန္ေတာ့လည္း ကိုယ္လုပ္တာ အမွန္ထင္ျပီး ေလွ်ာက္လုပ္ျပန္ပါသည္။ ဘုရားစကားကို ပယ္ခြင္းမိလို႔ ထိုထိုေသာ အမွားေတြရင္းျပီး ရရွိခဲ့သည့္အျမတ္တို႔မွာ ဘ၀၏ ဒုကၡဇာတ္လမ္း၌ ဆက္လက္ကာ သ႐ုပ္ေဆာင္ေနၾကရသည့္အျဖစ္ႏွင့္ အာမေျငာင္းတမ္း ဆို၊ မ်က္ရည္မခန္းစတမ္း ငိုၾကရျပီး ေကြးေနေအာင္ က၊ ေဆြးေနေအာင္ လြမ္းျပၾကရင္း မျငီးေငြ႔စတမ္း ေနခဲ့ၾကသည္မွာ ကမၻာအသေခ်ၤအနႏၲ ရွိခဲ့ေလျပီ။
ဒုကၡ၏အဆံုး၊ ခ်မ္းသာျခင္း၏အမြန္ျမတ္ဆံုးျဖစ္သည့္ သႏၲိသုခ(နိဗၺာန္)သို႔ အလွ်င္ျမန္ဆံုး မ်က္ေမွာက္မျပဳႏိုင္ေအာင္ တားဆီးတတ္သည့္ ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကို လြန္က်ဴးလြန္မိခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ပါရမီေတာ္ဆည္းပူးခဲ့သည့္ အေလာင္းေတာ္ၾကီးမ်ားပင္ အာသေ၀ါကုန္ခန္းေအာင္ က်င့္ၾကံျပီးေသာ္လည္း ေလာကဓံဒုကၡဆိုးတို႔ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၾကရသည့္အျဖစ္တို႔ ရွိခဲ့ၾကေပ သည္။ ေလာကတြင္ ေျပာၾကသည့္ “အေသဆိုးလိုက္တာ”ဟူ၍ျဖစ္၏။ အေသဆိုးျခင္း၊ လွျခင္းကို ခႏၶာကိုယ္ပ်က္ယြင္းမႈႏွင့္ ေလာကလူတို႔ တိုင္းတာၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အမွန္မွာ ဘုရားရွင္အလိုေတာ္အရ ဘ၀မွန္က ဘယ္ဘ၀မွ မေကာင္း၊ ဘ၀ဆံုးသည့္ နိဗၺာန္သာလွ်င္ အမြန္ျမတ္ဆံုးအျဖစ္ ဘုရားရွင္ ဆံုးမေတာ္မူေသာေၾကာင့္ အာသေ၀ါကုန္ခန္းျပီးလွ်င္ ပံုစံမ်ိဳးစံု ျဖင့္ ေသ၊ ထိုသူ အေသလွသူျဖစ္၏။ ေသၿပီးေနာက္ ဘ၀ရွိေနေသးလွ်င္ ထိုသူ အေသမလွ ေသးေပ။
အေသလွျခင္း မလွျခင္းက ေနာင္၊ မေသခင္ေရွာင္ၾကရမည့္ ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကိုကား နိဗၺာန္မရခင္ ၾကားကာလ၌ သိထားၾကရမည့္ အခ်က္မ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေရွာင္သင့္ သည္မ်ားကို ေရွာင္၊ ေဆာင္သင့္သည္မ်ားကို ေဆာင္ႏိုင္ၾကရေအာင္ ဤဓမၼေဆာင္းပါးျဖင့္ သံသရာတစ္ေလွ်ာက္ မေတာ္စပ္ခဲ့ဘူးေသာ ေဆြမ်ိဳး၊ မတင္ခဲ့ဘူးေသာ ေက်းဇူးမည္သည္ မရွိ႐ိုး အမွန္ပင္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ထုိ ေက်းဇူးတရားတို႔ကို ဦးညႊတ္ျပီး ေက်းဇူးဆပ္ ေရးသား တင္ျပလုိက္ပါသည္။
အမွတ္(၁) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “ကံမႏၲရာယ္”
“ေကာင္းတာလုပ္က ေကာင္းက်ိဳးရ၊ မေကာင္းတာလုပ္က ဆိုးက်ိဳးရ”သည္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တုိင္း သိရွိထားၾကသည့္ အေျခခံသမၼာဒိ႒ိ အစဦးဆံုး အျမင္မွန္တရားျဖစ္၏။ ထုိအျမင္မွန္ တရား စဦးျဖာ၍ ယံုၾကည္လက္ခံမႈ မရွိၾကသူမ်ားမွာ အမွန္(၁)ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကို က်ဴးလြန္ မိတတ္သည္မွာ မလြဲဧကန္သာျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သာသာနာပ ကာလတို႔၌ ထုိကံကို က်ဴးလြန္မိၾကေသာေၾကာင့္ ဘ၀အေသေခ်ၤ အပါယ္ဆင္းရဲတြင္ ခံစားၾကရ၏။ ဘုရားရွင္တရား နာၾကားခြင့္ မရရွိလို႔ ကံ,ကံ၏အက်ိဳးကို သိခြင့္မရဘဲ က်ဴးလြန္မိၾကသည္ကို အသာထား၊ ဘုရားရွင္ ပြင့္ထြန္းခ်ိန္တြင္ သစၥာေလးပါးတရားေတြ တသြင္သြင္ေဟာၾကားေနစဥ္ကာလ၌ ဘုရားရွင္ကို ကန္႔လန္႔တိုက္သည့္ အရွင္ေဒ၀ဒတ္လို ပေစၥကဗုဒၶအေလာင္းအလ်ာသည္ပင္ ဘုရားနားကပ္၍ မိုက္ခဲ့မိလို႔ ယခု အ၀ီစိတြင္ ခံစားလို႔ ေနရေခ်ျပီ။
မဂ္ဖိုလ္ကုိ တားျမစ္သည့္ ထို အမွတ္(၁) ဓမၼအႏၲရာယ္တို႔မွာ ပဥၥာနႏၲရိယကံ (၅)ပါးတို႔ ျဖစ္ၾက၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) မာတုဃာတက = အမိကို သတ္ေသာကံ၊
(၂) ပိတုဃာတက = အဖကို သတ္ေသာကံ၊
(၃) ရဟႏၲဃာတက = ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ကို သတ္ေသာကံ၊
(၄) ေလာဟိတုပၸါဒက = ဘုရားရွင္အား ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ ျပဳမိေသာကံႏွင့္
(၅) သံဃေဘဒက = ဘုရားသား သံဃာေတာ္မ်ားအား အခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္မႈမရွိေအာင္ သံဃာဂိုဏ္းခြဲေသာကံ တို႔ျဖစ္ၾက၏။
ထုိငါးပါးေသာကံတို႔တြင္ သံဃာဂိုဏ္းခြဲေသာကံကုိ လူတို႔မက်ဴးလြန္ႏိုင္၊ ဘုရားသားေတာ္မ်ား ခ်င္းသာ က်ဴးလြန္ႏိုင္ေသာကံဟု မွတ္သားသိရွိရပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ သံဃာေတာ္မ်ား သိမ္ေတာ္အတြင္း ေဒသနာၾကား၊ ဥပုသ္ျပဳၾကရာ၌ ေက်ာင္းရွိ သံဃာေတာ္မ်ား အညီအညြတ္ ျပဳလုပ္ၾကသည္တြင္ ညီညြတ္မႈမရွိဘဲ သံဃာအခ်င္းခ်င္း ဂိုဏ္းကြဲေအာင္ လုပ္ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်းဇူးရွင္ဆရာေတာ္ဦးဇ၀န၏တရားမွ မွတ္ခ်က္စကား နာၾကားခဲ့ရပါသည္။ ဆရာ့စကားလည္း ေထာက္ခံ၊ လြန္ပို၍နာခံတတ္ၾကေစရန္ အၾကံျပဳလိုသည္မွာ လူတို႔လုပ္က ထိုကံ မဟုတ္ဟု မမွတ္ယူမိၾကေစရာ၊ မက်ဴးလြန္မိဖို႔သာ သတိတရား လက္ကိုင္ထား၍ ေရွာင္ရွားသင့္ပါေပသည္။
ပဥၥာနႏၲရိယကံ က်ဴးလြန္မိ၍ ဒုကၡေတြ အလူးအလဲ ခံ၊ မဂ္ဖိုလ္ကို ေတာ္လွန္မိၾကသည့္ ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ သာဓကမ်ားမွ ပမာတစ္ခု ျပရပါလွ်င္ ဘုရားရွင္လက္ထက္က အဖသတ္သား မင္းတရား အဇာတသတ္မင္းၾကီးကို ျပဆိုပါမည္။ မင္းၾကီးသည္ “သာမညဖလသုတ္”- ရဟန္းျပဳရျခင္း၏ အက်ိဳးတရားေတြကိုျပဆိုေသာ တရားေတာ္ၾကီးကို နာၾကားျပီးမွ အျမင္မွန္ရရွိကာ သူေတာ္ေကာင္းဘ၀ ေရာက္ရွိခဲ့သူျဖစ္ျပီး သာသနာေတာ္စည္ပင္ေၾကာင္း အတြက္ ပထမသဂၤါယနာတင္ရန္ ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ခဲ့ေသာ မင္းတရားၾကီးျဖစ္ခဲ့၏။ သာမည ဖလသုတ္ တရားေတာ္ကို နာၾကားျပီးေနာက္ ပုထုဇဥ္ပုဂၢိဳလ္တို႔၌ ဘုရားရွင္အား ၾကည္ညိဳၾက ေသာ ဒကာ ဒကာမတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး၊ အသာဆံုးသူ ျဖစ္ခဲ့၏။ အဖကို နန္းခ်၍ မင္းအျဖစ္ အတင္းလုပ္ကာ အဖေျခဖ၀ါးကို ဓားျဖင့္ခြဲ၊ အစာငတ္ေအာင္ထားျပီး ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ခဲ့ျခင္း ပဥၥာနႏၲရိယကံၾကီးကို က်ဴးလြန္မိခဲ့ေသာေၾကာင့္ သာမညဖလသုတ္ နားၾကားျပီး လွ်င္ ေသာတာပန္တည္ႏိုင္ေလာက္သည့္ ပါရမီရွိထားေသာ္လည္း မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ လက္တစ္ကမ္းအလိုတြင္ ထို ပဥၥာနႏၲရိယကံ မဟာတံတိုင္းၾကီး ကာဆီးထားျခင္းေၾကာင့္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ေ၀းကာ ေသျပီးေနာက္ အပါယ္ဘံုဒုကၡေဘးသို႔ က်ေရာက္ရ ရွာေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ကယ္တင္ရွင္လည္း မဟုတ္ေသာ၊ ဖန္ဆင္းရွင္လည္း မဟုတ္ေသာ၊ ကုိယ့္အလုပ္ ကုိယ္ျပီးေအာင္လုပ္တတ္ဖို႔သာ လမ္းညႊန္ေပးေတာ္မူေသာ အရွင္ျဖစ္၏။ ဘုရားရွင္၏ဆံုးမစကားအတိုင္း ကိုယ့္ျပဳသည့္ကံ ကိုယ္ထံျပန္လာျခင္းေၾကာင့္ ပဥၥနႏၲရိယကံ က်ဴးလြန္မိသူျဖစ္လွ်င္ မည္သူမဆို ထိုအတိုင္း အက်ိဳးေပးျခင္းျဖစ္၏။ ထုိအတိုင္း ခံစားရမည္သာျဖစ္၏။ ဤကဲ့သုိ႔ မဂ္ဖိုလ္ကိုလည္း တားျမစ္၊ အပါယ္သို႔လည္း ခ်ပစ္တတ္သည့္ အမွတ္(၁) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးကို ပမာထံုး ႏွလံုးမူျပီး လူ႔အျဖစ္ မ႐ံႈးရေအာင္ ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ၾက သည့္အျပင္ မိဘေက်းဇူးကိုလည္း ဆပ္၊ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္တို႔ကိုလည္း ေထာက္ပံ့ ၾကျပီး အိမ္တြင္း၌ ဘုရားရွင္ႂကြေရာက္ေနသလို ဆြမ္း ပန္း ေရခ်မ္း၊ ဆီမီး ခဲဖြယ္ အသြယ္သြယ္တို႔ျဖင့္ သူ႔အခ်ိန္ႏွင့္သူ လွဴဒါန္းဆက္ကပ္ျပီး အထူးထူးေသာ ကုသိုလ္ျမတ္ တို႔ကို လက္မလြတ္စတမ္းအရယူကာ သာသနာႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳက်ိဳးနပ္သူမ်ားျဖစ္ေအာင္ က်င့္ေဆာင္ၾကပါေလ။
အမွတ္ (၂) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “ကိေလသႏၲရာယ္”
ကိေလသ ရန္စြယ္ ခပင္းမက်န္ေအာင္ ပယ္ခြင္းျပီးမွ ဇာတိဇာတ္က ရပ္တန္႔မည္ျဖစ္၏။ ကိေလသာဆယ္ပါးမွ မဂ္ဖိုလ္ကို အဓိကတားဆီးသည့္ အမွတ္(၂) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးမွာ အယူမွားသည့္ ဒိ႒ိကိေလသာတရားပင္ျဖစ္၏။ ဒိ႒ိ (၃၂) မ်ိဳးရွိရာတြင္ ျခံဳငံု၍သိထားသင့္သည့္ ဒိ႒ိတို႔ကိုသာ ေဖာ္ျပေပးပါမည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) သကၠာယဒိ႒ိ = ခႏၶာငါးပါး ပရမတၳတရားျဖစ္ေသာ ႐ုပ္၊ နာမ္တရားတို႔ကို “ငါ၊ သူတစ္ပါး၊ ေယာက်္ား၊ မိန္းမ၊ ဒူး၊ ေပါင္၊ ခါး၊ ေျခ၊ လက္၊ သား၊ သမီး၊ ေျမး၊ ျမစ္”ဟု အျမင္မွားျခင္း။
(၂) သႆတဒိ႒ိ = ခိုင္သည္၊ ျမဲသည္၊ တည္သည္၊ တန္႔သည္၊ ဘ၀ကူးသည္၊ ဘ၀ဆက္ သည္၊ အသက္ဆက္သည္၊ လိပ္ျပာခြဲသည္၊ လိပ္ျပာေခၚသည္၊ လိပ္ျပာစင္သည္၊ ကူးတို႔ခ ထည့္သည္ဟု အယူ၀ါဒရွိျခင္း။
(၃) ဥေစၧဒဒိ႒ိ = ျပတ္သည္၊ စဲသည္၊ ယခုဘ၀ ေသျပီးလွ်င္ ေနာင္ ဘာမွ မျဖစ္ေတာ့ဘူးဟူ၍ အယူမွားျခင္း။
(၄) နိယတမိစၧာဒိ႒ိ = စြဲစြဲျမဲျမဲ ေသသည္အထိ ယူထားေသာ အယူရွိသည့္ နိယတမိစၧာဒိ႒ိ သံုးမ်ိဳးရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ-
(က) နတၳိကဒိ႒ိ = ဘာလုပ္လုပ္ အက်ိဳးတရားမရွိဟု ယူဆျခင္း (ေကာင္းက်ိဳး၊ ဆိုးက်ိဳး တစ္စံုတစ္ရာ မရွိဟူ၍ ယူျခင္း)။
(ခ) အေဟတုကဒိ႒ိ = အေၾကာင္းတရားလည္း မရွိ၊ ကံတရားလည္း မရွိဟု ယူဆျခင္း (အေၾကာင္းကံကို ပယ္ေသာအယူ)။
(ဂ) အကိရိယဒိ႒ိ = ကုသိုလ္၊ အကုသုိလ္မရွိဟု ယူဆျခင္း (ေကာင္းမႈျပဳေသာ္လည္း ျပဳသည္ မမည္၊ မေကာင္းမႈျပဳေသာ္လည္း ျပဳရာမေရာက္ဟု ယူေသာအယူ) တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
ထို အျမင္မွား၊ အယူမွား ဒိ႒ိတရားမ်ားက မဂ္ဖိုလ္ကို တားဆီးၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်းဇူးရွင္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက “တရား ေနာက္မွ အားထုတ္၊ ဒိ႒ိ အရင္ျဖဳတ္”ဟူ၍ က႐ုဏာတရား ေ႔ရွထား၍ ဆံုးမထားခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ မဟာက႐ုဏာရွင္ ျမတ္စြာဘုရားကလည္း ဒိ႒ိကို အရင္ဦးစြာျဖဳတ္ၾကရန္ ဥပမာျပ ဆံုးမေတာ္မူပံုမွာ- “ခ်စ္သား ခ်စ္သမီးတို႔၏ ဦးေခါင္းထက္၌ မီးေလာင္စြဲေနသည္ရွိေသာ္ ထုိမီးသည္ အဘယ္အရပ္၊ အဘယ္ေနရာက ကူးစက္ေလာင္စြဲသည္ကို ခဏအသာထား၊ အရင္ဦးစြာ မီးကိုသာ ျငိမ္သတ္ဖို႔ အားထုတ္ရ မည္” ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ “ခ်စ္သား ခ်စ္သမီးတို႔၏ရင္၀၌ လွံစူး၀င္သည္ရွိေသာ္ အဘယ္ အရပ္၊ အဘယ္ေနရာကလာျပီး စိုက္၀င္လာသည္ကို စံုစမ္းရန္ အသာထား၊ ဦးစြာ ရင္၀တြင္ စိုက္ေနေသာ လွံကိုႏႈတ္ျပီး ကုသရမည္”ဟူ၍ျဖစ္၏။
အမွတ္ (၃) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “၀ိပါကႏၲရာယ္”
၀ိပါက၀ဋ္သည္ အက်ိဳးေပး ဒုကၡသစၥာျဖစ္၏။ နိဗၺာန္ မေရာက္မျခင္း ေနာက္ကေန ထက္ၾကပ္လိုက္ေနျပီး အခါအခြင့္သင့္တိုင္း အက်ိဳးေပးေနတတ္သည့္သေဘာ ျဖစ္ပါသည္။ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း သမုဒယသစၥာေၾကာင့္ အက်ိဳးေပးဒုကၡသစၥာရရွိျခင္းသည္ အျခားသူ မဆိုထားႏွင့္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးပင္ “၀ိပါက္ၾကမၼာ မေနသာ”ႏိုင္ဘဲ ၀ိပါက္ေတာ္ (၁၂)ပါး အေႂကြးကို တစ္ခုခ်င္း ေက်ေအာင္ ေပးဆပ္ေတာ္မူရေလသည္။
ထိုသို႔ သံသာရ ၀ဋ္ဒုကၡ နိဗၺာန္မရမျခင္း လည္ၾကရသည့္ ထုိဒုကၡ စက္ရဟတ္ၾကီးသည္ ေလာင္စာမီး တဏွာျငိမ္းမွ ဘ၀ဇာတ္ အျပီးတိုင္သိမ္းျပီး ခ်ဳပ္ျငိမ္းၾကရမည္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘ၀ဇာတ္ မသိမ္းေသးခင္မွာေတာ့ ၀ိပါက၀ဋ္ ေနာက္ကပါေနဦးမည္သာ။ ဘုရား၊ ရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္မ်ား၌ ကိေလသာ အာသေ၀ါတရား ကုန္ခန္းေသာ္လည္း ၀ိပါက၀ဋ္ မကုန္ေသးျခင္းမွာ ခႏၶာကိုယ္ အႂကြင္းရွိေနေသးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ စာလိုအားျဖင့္ သဥပါဓိေသသ နိဗၺာန္ (ခႏၶာကိုယ္အႂကြင္းရွိေသာနိဗၺာန္)သာ ရရွိထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာကိုယ္ အႂကြင္းမရွိေတာ့ေသာ(အဏုပါဓိေသသနိဗၺာန္) ရရိွမွသာ ဒုကၡအားလံုးရပ္ျပီး အျငိမ္းၾကီး ျငိမ္းေတာ္မူႏိုင္ၾကေလကုန္၏။ ခႏၶာရိွေနေသးလွ်င္ ၀ဋ္ဒုကၡရွိေနေသး၏။ ဘုရား၊ ရဟႏၲာတို႔ သည္ ကိေလသာမရွိျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္ခႏၶာ မလာႏိုင္ေတာ့ေပ။ ထိုသို႔ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးမွ အျငိမ္းဓာတ္ ကိန္းႏိုင္ၾကေသာ္လည္း ပရိနိဗၺာန္မျပဳခင္၌ ကိုယ္သာနာ၍ စိတ္မနာၾကေတာ့ဘဲ က်န္ရွိသည့္ ၀ိပါက၀ဋ္ကို ခႏၶာျဖင့္ ၀ဋ္ေႂကြးဆပ္ရ၏။
၀ိပါက၀ဋ္တို႔၌ ယခုဘ၀ တရားမရႏုိင္သည့္ အမွတ္ (၃) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးမွာ မိခင္၀မ္း၌ သေႏၶတည္ကတည္းက ပညာဉာဏ္- အေမာဟဟိတ္ မပါခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထို အႏၲရာယ္ ၾကီးမွာ ယခုဘ၀ နိဗၺာန္ရေရး ေရွာင္ရွားလို႔ ရႏိုင္သည့္အရာ မဟုတ္ပါေပ။ စာလိုအားျဖင့္ ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္လို႔ ေခၚပါသည္။ ၎၌ အေလာဘဟိတ္ႏွင့္ အေဒါသဟိတ္မ်ားရွိျပီး သာမန္အား ျဖင့္ ေလာကီပညာအရာတြင္ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ သိပ္မကြာလွဘဲ ေလာကုတၱရာပညာအရာ၌ ပရမတၳသေဘာတရားေတြကို ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္တို႔က နားမလည္ႏိုင္ေၾကာင္း မွတ္သားသိရွိရ ပါသည္။ စာေရးသူအေနအားျဖင့္ ဒြိဟိတ္ႏွင့္ တိဟိတ္ ခြဲျခားကာျပဖို႔အေရး အလြန္ပင္ ၀န္ေလး လွသည့္အတြက္ ခြဲျခားကာ မျပေတာ့ျပီ။
ေဆာင္ရမည့္အေရးတို႔ကိုသာ အတိုးခ်ကာ ၾကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳလိုသည္မွာ မိမိသည္ ဒြိဟိတ္ တိဟိတ္ ဘယ္ဟိတ္မ်ားျဖစ္ပါလိမ့္ဟု ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေမးမေနသင့္။ ငါေတာ့ျဖင့္ ဒြိဟိတ္ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လို႔ တရားအားထုတ္လည္း အလကား၊ မရဖို႔သာ မ်ားသည္ဟူ၍ လက္မိႈင္ခ် ေငးေမာေနရန္လည္း မေနသင့္။ လုပ္သင့္သည္မွန္သမွ်တို႔ကို ပညာရွိတို႔ မွာၾကားသည့္အတိုင္း တစ္တပ္တစ္အား ၾကိဳးစားကာ က်င့္ၾကံၾကရပါမည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဥပမာျပရပါလွ်င္ သစ္တံုးၾကီးကို လႊဲျဖင့္ ပိုင္းျဖတ္ရာ၌ “ျပတ္တာက သူ႔အလုပ္၊ ျဖတ္ရမွာက ကိုယ့္အလုပ္”၊ ထုိႏွစ္လုပ္ ကြဲကြဲျပားျပားသိရွိကာ ကိေလသာပါးျပီးကင္းေအာင္ ဒါနကိုလည္း ျပဳ၊ သီလကို လည္း ေဆာက္တည္၊ သမထ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာတရားတို႔ကိုလည္း ၾကိဳးၾကိဳးစားစား က်င့္ၾကံပြါးမ်ား အားထုတ္ပါလွ်င္ အနာဂတ္ မေ၀းေသာကာလတြင္ နိေရာဓသစၥာၾကီးကို အမွန္ပင္ ျမင္ရလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္စြာအားထုတ္ၾကရေပမည္။
အမွတ္ (၄) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “အရိယူပ၀ါဒႏၲရာယ္”
အရိယာပုဂၢိဳလ္ မဆိုထားႏွင့္၊ မည္သူ႔ကိုမွ် ျပစ္မွားေစာ္ကားလိုေသာစိတ္မ်ား မျဖစ္ေအာင္ ေနထိုင္က်င့္ၾကံသင့္၏။ ႏႈတ္ျဖင့္လည္း မျပဳႏွင့္၊ ကိုယ္ျဖင့္လည္း မျပဳေလႏွင့္။ ရန္ကိုရန္ခ်င္း မတံု႔ျပန္ မိၾကေစႏွင့္။ ရန္စေတြ ပ်ိဳးေနၾကလို႔ ျငိမ္းခြင့္မရသည့္ ဒုကၡတရားေတြကို သံေ၀ဂ ဉာဏ္ျဖင့္ၾကည့္႐ႈကာ အျမဲဆင္ျခင္သင့္လွ၏။ ရန္မလိုမွ ရန္ျပိဳမည္၊ ရန္ျပိဳမွ ေအးခ်မ္းမည္ျဖစ္ သည္။
မာနျဖင့္ ေထာင္လႊား၊ ဒိ႒ိျဖင့္ မိုက္မွားကာ အခ်င္းခ်င္း ျပစ္မွားၾကျခင္းေတြႏွင့္ တစ္ဖက္က ရန္မခင္ တစ္ဖက္သတ္ ရန္ဆင္မိျခင္းေတြေၾကာင့္ ကိုယ့္ကာယကံ ကုိယ့္ထံျပန္၊ ကိုယ္၀စီကံ ကိုယ္ထံျပန္၊ ကုိယ့္မေနာကံ ကိုယ္ထံျပန္သည့္ ဒုကၡေတြသာ ရရိွေနၾကရ၏။ ထိုကဲ့သို႔ တစ္ဖက္သားကို ျပစ္မွားမိၾကရာ၌ အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔ကိုမ်ား ျပစ္မွားေစာ္ကားမိလိုက္လွ်င္ျဖင့္ ေတာင္းပန္ခြင့္မရလိုက္ပါက ၾကီးေလးလွသည့္ အမွတ္ (၄) ဓမၼ အႏၲရာယ္ကို လြန္က်ဴးမိေတာ့၏။ အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔ကို ျပစ္မွားမိျခင္း ထို အရိယူပ၀ါဒကံကလည္း မဂ္ဖိုလ္ကို တားျမစ္သည့္ ကံၾကီးပင္ျဖစ္ေတာ့၏။ သို႔ေသာ္ အရိယာသူေတာ္စင္အား ျပစ္မွားမိလို႔ ေတာင္းပန္လွ်င္ကား ေက်ေအးကင္းေပ်ာက္ မဂ္ဖိုလ္ကို ရခြင့္ရွိႏိုင္ေပသည္။
အရိယာပုဂၢိဳလ္ရယ္မွ မဟုတ္၊ မည္သူ႔ကိုမွ် မျပစ္မွားမိေအာင္ ေနႏိုင္လွ်င္ အေကာင္းဆံုးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ တရားစခန္းမ်ားတြင္ ေလ့က်င့္ေပးသည့္ ေက်းဇူးရွင္ၾကီးမ်ားအား ျပစ္မွားမိခဲ့ေသာ အျပစ္တို႔ ရွိေနပါလွ်င္ မဂ္ဖိုလ္ကို တားဆီးေနမည္ စိုးေသာေၾကာင့္ တရားမ႐ႈမွတ္ခင္တို႔၌ အရင္ဦးစြာ ဦးခိုက္ေတာင္းပန္ၾကသည့္ အေလ့အက်င့္မွာ မြန္ျမတ္လွေပ၏။ ည အိပ္ယာ ၀င္ခါနီးတိုင္း ထိုအတိုင္း ျပဳက်င့္ႏိုင္က ပို၍ ေကာင္းေပသည္။ ေန႔စဥ္၀တ္ျပဳ၍ သံသရာက ေတြ႔ၾကံဳခဲ့ရေသာ ဘုရား၊ ရဟႏၲာအစျဖာေသာ ေက်းဇူးရွင္္ခင္ပြန္းၾကီးဆယ္ပါးတို႔ႏွင့္ ယခုဘ၀ ေတြ႔ၾကံဳရသည့္ ထိုေက်းဇူးရွင္ၾကီးတို႔အေပၚ၌ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ တစ္ပါးပါးေသာ ကံတို႔ျဖင့္ ျပစ္မွားေစာ္ကားမိျခင္းမ်ား ရွိႏိုင္သည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လက္ဆယ္ျဖာမိုး မာန္ကိုခ်ိဳး၍ ဦးညႊတ္ကန္ေတာ့ၾကရာ၏။
အရိယာသူေတာ္စင္တို႔ကို ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာဆိုးက်ိဳးတို႔မွာ လြန္စြာၾကီးမားလွ၏။ စိဥၥမာန အမ်ိဳးသမီးသည္ အမွန္မဟုတ္ ပံုသဏၭာန္လုပ္၍ ဘုရားႏွင့္ ကိုယ္ေလးလက္၀န္ျဖစ္ရ ပါသည္ဟု လူဘံုအလယ္ထဲတြင္ ဘုရားရွင္အား အရွက္ခြဲခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ အရွင္ ေဒ၀ဒတ္သည္ ဘုရားရွင္အား ေက်ာက္ေမာင္းဆင္ သတ္ခဲ့ရာ၌ ကြဲအက္သည့္ ေက်ာက္စ မွန္ကာ ဘုရားရွင္၏ေျခမ,ေတာ္ ေသြးစိမ္းတည္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ ဘုရားရွင္၏ ေယာကၡမေတာ္ေဟာင္း သုဗၺဗုဒၶသာကီ၀င္မင္းၾကီးသည္ ဘုရားရွင္ ဆြမ္းခံႂကြရာ အ၀င္လမ္း တို႔တြင္ ေသေသာက္က်ဴး ငမိုက္သားတို႔ကို ဘုရားရွင္အား မူးရစ္ရမ္းကားစြာ ဆဲေရးတိုင္ထြာ ျခင္းျပဳရန္ ခိုင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ နႏၵကဘီလူးသည္ လက္ယာရံ အဂၢသာ၀က အရွင္သာရိပုတၱရာ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီး ဖလသမာပတ္ ၀င္စားေတာ္မူေနခ်ိန္တြင္ ဦးေခါင္းကို လက္ျဖင့္႐ုိက္ပုတ္မိျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ နႏၵလုလင္သည္ ရဟႏၲာဘိကၡဳနီအရွင္မ ဥပလ၀ဏ္ကို ရာဂစိတ္ျဖင့္ မိစၧာစာရ က်ဴးလြန္ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္းတို႔သည္ အရိယာပုဂၢိဳလ္ျမတ္တို႔အား ျပစ္မွာမိျခင္းေၾကာင့္ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္၌ အထင္အရွား ျဖစ္ခဲ့ေသာ အရွင္လတ္လတ္ ေျမမ်ိဳခံခဲ့ၾကရသည့္ သာဓကတို႔ပင္ျဖစ္၏။
အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔အား ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာ ဆိုးက်ိဳးဆယ္မ်ိဳးကိုလည္း ေအာက္ေဖာ္ျပပါလကၤာျဖင့္ မွတ္သားၾကပါေလ-
“အရိယာဇာတ္၊ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ကို၊ ေျပာတတ္ျပစ္ဆို၊ အညစ္ပို၍၊ မလိုရန္ၿငိွဳး၊ ထိုသူမ်ိဳး၌၊ ဆယ္မ်ိဳးျပစ္ဒဏ္၊ ရျမဲမွန္ခဲ့၊ ေသြးအန္ျဖစ္လြယ္၊ ေရာင္း၀ယ္႐ံႈးျခင္း၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းအဂၤါ၊ ႐ူးၾကေဖာက္ျပန္၊ ၾကမ္းတမ္းစြပ္စြဲ၊ ေသကြဲသားခ်င္း၊ ပ်က္ျခင္းစည္းစိမ္၊ ေနအိမ္မီးေလာင္၊ ဒုကၡေဘာင္သည္၊ လူ႔ေဘာင္ဒိ႒၊ ေတြ႔ၾကံဳရ၍၊ ေသကမလြဲ၊ ပါယ္ငရဲ၀ယ္၊ ကမၻာစြဲခဲ့၊ ေရာက္ဆဲ လူ႔ျပည္၊ တက္ျပန္ေလေသာ္၊ က်က္သေရမြဲ၊ မဂ္ဖိုလ္လြဲ၍၊ အျမဲၾကမၼာ၊ ၀ဋ္ေၾကာင္းပါသည္၊ ေရွာင္ရန္ ဓမၼ အႏၲရာယ္တည္း။”
အမွတ္ (၅) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “အာဏာ ၀ီတိကၠမႏၲရာယ္”
ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ အာဏာစက္သည္ အနႏၲစၾကာ၀ဠာသို႔တိုင္ တည္ေတာ္မူေပသည္။ ဘုရား သားေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ဘုရားရွင္က ၀ိနည္းေတာ္ကို ဒီအတိုင္း ေစာင့္ထိန္းၾကရမည္ဆိုလွ်င္ ဒီအတိုင္းသာ လိုက္နာၾက၏။ ဟိုလိုေလး လုပ္ခြင့္ေပးပါလို႔ အတြန္႔မတက္ၾကေပ။ အတြန္႔တက္ခဲ့ေသာ ရဟန္းဆိုးမ်ား ရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ သာသနာေတာ္ ထက္ျခမ္းကြဲခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မွန္ၾကီးကလည္း ယခုထက္တိုင္ ဂယက္႐ုိက္ခတ္ေနေပသည္။
ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ ႏွစ္တစ္ရာ အၾကာတြင္ သံဃာေတာ္တစ္ေသာင္း စုေပါင္း၍ သိကၡာေတာ္ ၂၂၇ သြယ္မွ ေလွ်ာ့ပါရန္ အဓမၼ၀ါဒ(၁၀)ခ်က္တို႔ကို တင္ျပကာ ေတာင္းဆို လာၾကရာ အရွင္မဟာယသ ကိုယ္ေတာ္ၾကီးဦးေဆာင္၍ ရဟႏၲာတစ္သိန္းတို႔ျဖင့္ ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္ေတာ္မူခဲ့ၾကျပီး ထိုအရွင္ဆိုးမ်ားစြာတို႔ကို ေမာင္းထုတ္ကာ ျပည္ႏွင္လိုက္ၾက ေပသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ အဓမၼ၀ါဒအယူ သံဃာတို႔က သူ႔ဘာသူ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းဟူ၍ အမည္သမုတ္ ဂုဏ္ေရာင္ထုတ္ျပီး ၀ိနည္းေတာ္(၁၀)ခ်က္တို႔ကို ပယ္ျဖဳတ္ၾကကာ ယခုအခါ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာဟူ၍ ထင္ရွားစြာတည္ရွိေနေလသည္။
ဗုဒၶဘာသာ ႏွစ္ဘာသာမရွိ၊ ဘုရားသား ဧကန္မွန္လွ်င္ တစ္သားတည္းသာ ရွိေနရေပမည္။ ဘုရားစကားေတာ္တို႔အား ျပင္လို ျပင္၊ စြက္လို စြက္၊ ျဖည့္လိုလွ်င္ ျဖည့္ လုပ္ေနၾကပါလွ်င္ ငါလည္းပဲဘုရားလုပ္ခ်င္ေနၾကသည့္သေဘာသာ ျဖစ္ေနေပသည္။ တုႏိႈင္းမဲ့ဘုရားရွင္၏ သားေတာ္အစစ္ျဖစ္ပါလွ်င္ကား ဘုရားမွာရာ တေသြမတိမ္း ေစာင့္ထိန္းကာေနၾကရမည္ျဖစ္ သည္။ သို႔မွသာ မဂ္ဖိုလ္အေရးက ေတြးေလတိုင္း မေ၀းႏိုင္ေတာ့ဘဲ က်င့္ႏိုင္သေလာက္ ခရီးေပါက္ကာ လူတို႔ထက္ အျမန္ဆံုးေရာက္မည္ျဖစ္၏။
ဘုရားသားေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ အမွတ္ (၅) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးကို ေက်ာ္ျဖတ္ကာ ခရီးႏွင္ႏိုင္ ရပါမည္။ ဘုရားသား သံဃာေတာ္မ်ားသည္ က်ဴးလြန္လိုေသာေစတနာျဖင့္ ဘုရားတားျမစ္ ထားသည့္ ၀ိနည္းေတာ္(စည္းကမ္း)တို႔ကို ေဖာက္ဖ်က္မိၾကျခင္း၊ က်ဴးလြန္မိေသာ အျပစ္(အာပတ္)တို႔ကို ေဒသနာၾကားျခင္း(အာပတ္ေျဖျခင္း) မျပဳလုပ္ဘဲေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ မဂ္ဖိုလ္ကို တားျမစ္ခံၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ လူတို႔ထက္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္နီးေၾကာင္း သိကၡာေတာ္ျမတ္တို႔ျဖင့္ ပါရမီျဖည့္ခြင့္ ရရွိၾကသလို မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ေ၀းေၾကာင္း အျပစ္တို႔ကို လြန္က်ဴးမိ၍ အာပတ္မေျဖႏိုင္ၾကပါလွ်င္လည္း လူတု႔ိထက္ပင္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ ေ၀းလွ၏။
က်ဴးလြန္လိုေသာေစတနာျဖင့္မဟုတ္ဘဲ ေခတ္အခါအေျခအေနသေဘာအရ ေရွးကလို ေျခလ်င္ႂကြျမန္းၾကကာ လိုရာခရီးသြားၾကတာမဟုတ္ေတာ့ ယာဥ္စီး၍သာ သြားၾကရာ၌ ၀တၳဳေငြ ကိုင္ၾကရ၏။ ထုိသုိ႔ေသာအာပတ္တို႔ကို ေသးငယ္သည္ မထီသေဘာျဖင့္ ေဒသနာ ၾကားရန္မလိုဟု သေဘာထားကာ မေနၾကရပါဘုရား။ ျမိဳ႕ထဲသို႔ ႂကြၾကရာ၌ ဟကြဲကာ ၀တ္ဆင္ထားသည့္ ျမန္မာမ, ကျပားတို႔ကုိျမင္လွ်င္ သံေ၀ဂ,သာ ႏိုင္ႏိုင္ပြါးၾကပါကုန္ဘုရား။ မာတုဂါ မွန္သာမွန္လွ်င္ ခရီးအတူ မသြားၾကရန္ႏွင့္ တစ္မိုးအတူ မအိပ္ၾကေစရာ။ လူတို႔ အၾကိဳက္သာ လိုက္ေနရလွ်င္ျဖင့္ ၀ိနည္းေတာ္အေဖာ္မထားသလိုျဖစ္ျပီး ၾကာလာလွ်င္ အာပတ္ေတြ တစ္ပံုတစ္ပင္ မျဖစ္ရေအာင္ ေန႔စဥ္သာေဒသနာၾကားၾကပါကုန္ဘုရား။
ဆရာႏွင့္ဒကာဆိုသည္မွာ မဂ္ဖိုလ္ကို အတူရၾကဖို႔အေရး “ကၽြန္းကိုင္းမီွ၊ ကုိင္းကၽြန္းမွီ” ဆိုသလို အျပန္အလွန္ မွီေနၾကရသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သတိတရား အခါခါပြါးႏိုင္ပါမွ မဂ္ဖိုလ္ကို အတူတက္လွမ္းႏိုင္ၾကမွာပါဘုရား။ ေခတ္လူေတြ ေျပာမရ,ဆိုမရဟူ၍ လစ္လ်ဴ႐ႈ ပစ္မထားၾကဘဲ ဘုရားဆံုးမ,ထားသည့္အတိုင္းသာ အားမနာတမ္းဆံုးမ၍ မၾကိဳက္လွ်င္လည္း မတတ္ႏိုင္၊ သာသနာေတာ္အေရးအတြက္မို႔ အမွန္အတိုင္း မည္သူ႔မွ် မငဲ့ကြက္ဘဲ ခတ္ျပတ္ျပတ္ ေဟာေတာ္မူၾကပါဘုရား။ သည့္အျပင္ ထိုအေရးမွာ ဆရာဒကာတို႔၏ က်င့္ႏွစ္ျဖာညီမွ်ၾကမွ အခ်င္းခ်င္းမွီႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ တြဲလက္ခ်င္း မျဖဳတ္တမ္း ခိုင္ေအာင္ ျမဲျမံစြာ ရွိထားၾကရပါမည္။
နိဗၺာန္သို႔တူ႐ူ မေကြ႔မေကာက္ ေျဖာင့္တန္းစြာေလွ်ာက္ႏိုင္ၾကေအာင္ မဂ္ဖိုလ္အား ထားဆီးၾက မည့္ ဆိုခဲ့သည့္ ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးတို႔ကို သတိ၀ီရိယၾကီးစြာေရွာင္ရွားၾက၍ ေဆာင္ထားရမည္ တို႔ကိုလည္း သဒၶါ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ၀ီရိယာ၊ ပညာ ဗိုလ္ငါးျဖာတို႔ျဖင့္ က်င့္ေဆာင္ကာေနၾကပါ ကုန္။ သို႔မွသာ မၾကာခင္၌ ရည္မွန္းရာနိဗၺာန္ၾကီးကို ၾကည္ရွင္းစြာမဂ္ဖိုလ္အလင္းျဖင့္ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ၾကရျပီး သံသရာတစ္ေလွ်ာက္လံုး မေတြ႔ၾကံဳမခံစားခဲ့ရသည့္ အမြန္ျမတ္ဆံုး ခ်မ္းသာၾကီးကို ေတြ႔ျမင္ခံစားၾကရမည္မွာ မလြဲဧကန္သာျဖစ္ေတာ့၏။
စာ႐ႈသူ ဓမၼမိတ္ေဆြအေပါင္းႏွင့္ အနႏၲသတၱ၀ါအားလံုးတို႔၌ ေဘးရန္ကင္းပ၍ ကိုယ္ႏွင့္စိတ္ ညီမွ်ၾကကာ ခ်မ္းသာစြာတရားအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣ ဒံ ေမ ပုညံ အာသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု။)
အ၀ိဇၨာ- မသိမႈေၾကာင့္ “ေပါက္တတ္ကရေတြ အေတာ္လုပ္တတ္တဲ့ေကာင္”ဟူ၍ ေလာကီ အလုပ္တို႔တြင္ အသံုးမက်မႈတို႔ကို အခ်င္းခ်င္း ကဲ့ရဲ႕ျခင္းျပဳၾက၏။ ေလာကုတၱရာပညာရဖို႔ အ၀ိဇၨာ အဓိပၸါယ္မွာ-
- သိသင့္တာေတြကို မသိတာ အ၀ိဇၨာ၊
- မသိသင့္တာေတြကို သိေနတာ သည္လည္း အ၀ိဇၨာပင္ျဖစ္၏။”
သိသင့္တာေတြကို သိမထားေတာ့ ကိုယ္ထင္ရာ ေလွ်ာက္လုပ္ေတာ့၏။ မသိသင့္တာ ေတြကိုသာ သိထားျပန္ေတာ့လည္း ကိုယ္လုပ္တာ အမွန္ထင္ျပီး ေလွ်ာက္လုပ္ျပန္ပါသည္။ ဘုရားစကားကို ပယ္ခြင္းမိလို႔ ထိုထိုေသာ အမွားေတြရင္းျပီး ရရွိခဲ့သည့္အျမတ္တို႔မွာ ဘ၀၏ ဒုကၡဇာတ္လမ္း၌ ဆက္လက္ကာ သ႐ုပ္ေဆာင္ေနၾကရသည့္အျဖစ္ႏွင့္ အာမေျငာင္းတမ္း ဆို၊ မ်က္ရည္မခန္းစတမ္း ငိုၾကရျပီး ေကြးေနေအာင္ က၊ ေဆြးေနေအာင္ လြမ္းျပၾကရင္း မျငီးေငြ႔စတမ္း ေနခဲ့ၾကသည္မွာ ကမၻာအသေခ်ၤအနႏၲ ရွိခဲ့ေလျပီ။
ဒုကၡ၏အဆံုး၊ ခ်မ္းသာျခင္း၏အမြန္ျမတ္ဆံုးျဖစ္သည့္ သႏၲိသုခ(နိဗၺာန္)သို႔ အလွ်င္ျမန္ဆံုး မ်က္ေမွာက္မျပဳႏိုင္ေအာင္ တားဆီးတတ္သည့္ ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကို လြန္က်ဴးလြန္မိခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ပါရမီေတာ္ဆည္းပူးခဲ့သည့္ အေလာင္းေတာ္ၾကီးမ်ားပင္ အာသေ၀ါကုန္ခန္းေအာင္ က်င့္ၾကံျပီးေသာ္လည္း ေလာကဓံဒုကၡဆိုးတို႔ျဖင့္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၾကရသည့္အျဖစ္တို႔ ရွိခဲ့ၾကေပ သည္။ ေလာကတြင္ ေျပာၾကသည့္ “အေသဆိုးလိုက္တာ”ဟူ၍ျဖစ္၏။ အေသဆိုးျခင္း၊ လွျခင္းကို ခႏၶာကိုယ္ပ်က္ယြင္းမႈႏွင့္ ေလာကလူတို႔ တိုင္းတာၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အမွန္မွာ ဘုရားရွင္အလိုေတာ္အရ ဘ၀မွန္က ဘယ္ဘ၀မွ မေကာင္း၊ ဘ၀ဆံုးသည့္ နိဗၺာန္သာလွ်င္ အမြန္ျမတ္ဆံုးအျဖစ္ ဘုရားရွင္ ဆံုးမေတာ္မူေသာေၾကာင့္ အာသေ၀ါကုန္ခန္းျပီးလွ်င္ ပံုစံမ်ိဳးစံု ျဖင့္ ေသ၊ ထိုသူ အေသလွသူျဖစ္၏။ ေသၿပီးေနာက္ ဘ၀ရွိေနေသးလွ်င္ ထိုသူ အေသမလွ ေသးေပ။
အေသလွျခင္း မလွျခင္းက ေနာင္၊ မေသခင္ေရွာင္ၾကရမည့္ ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကိုကား နိဗၺာန္မရခင္ ၾကားကာလ၌ သိထားၾကရမည့္ အခ်က္မ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေရွာင္သင့္ သည္မ်ားကို ေရွာင္၊ ေဆာင္သင့္သည္မ်ားကို ေဆာင္ႏိုင္ၾကရေအာင္ ဤဓမၼေဆာင္းပါးျဖင့္ သံသရာတစ္ေလွ်ာက္ မေတာ္စပ္ခဲ့ဘူးေသာ ေဆြမ်ိဳး၊ မတင္ခဲ့ဘူးေသာ ေက်းဇူးမည္သည္ မရွိ႐ိုး အမွန္ပင္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ထုိ ေက်းဇူးတရားတို႔ကို ဦးညႊတ္ျပီး ေက်းဇူးဆပ္ ေရးသား တင္ျပလုိက္ပါသည္။
အမွတ္(၁) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “ကံမႏၲရာယ္”
“ေကာင္းတာလုပ္က ေကာင္းက်ိဳးရ၊ မေကာင္းတာလုပ္က ဆိုးက်ိဳးရ”သည္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တုိင္း သိရွိထားၾကသည့္ အေျခခံသမၼာဒိ႒ိ အစဦးဆံုး အျမင္မွန္တရားျဖစ္၏။ ထုိအျမင္မွန္ တရား စဦးျဖာ၍ ယံုၾကည္လက္ခံမႈ မရွိၾကသူမ်ားမွာ အမွန္(၁)ဓမၼအႏၲရာယ္မ်ားကို က်ဴးလြန္ မိတတ္သည္မွာ မလြဲဧကန္သာျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သာသာနာပ ကာလတို႔၌ ထုိကံကို က်ဴးလြန္မိၾကေသာေၾကာင့္ ဘ၀အေသေခ်ၤ အပါယ္ဆင္းရဲတြင္ ခံစားၾကရ၏။ ဘုရားရွင္တရား နာၾကားခြင့္ မရရွိလို႔ ကံ,ကံ၏အက်ိဳးကို သိခြင့္မရဘဲ က်ဴးလြန္မိၾကသည္ကို အသာထား၊ ဘုရားရွင္ ပြင့္ထြန္းခ်ိန္တြင္ သစၥာေလးပါးတရားေတြ တသြင္သြင္ေဟာၾကားေနစဥ္ကာလ၌ ဘုရားရွင္ကို ကန္႔လန္႔တိုက္သည့္ အရွင္ေဒ၀ဒတ္လို ပေစၥကဗုဒၶအေလာင္းအလ်ာသည္ပင္ ဘုရားနားကပ္၍ မိုက္ခဲ့မိလို႔ ယခု အ၀ီစိတြင္ ခံစားလို႔ ေနရေခ်ျပီ။
မဂ္ဖိုလ္ကုိ တားျမစ္သည့္ ထို အမွတ္(၁) ဓမၼအႏၲရာယ္တို႔မွာ ပဥၥာနႏၲရိယကံ (၅)ပါးတို႔ ျဖစ္ၾက၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) မာတုဃာတက = အမိကို သတ္ေသာကံ၊
(၂) ပိတုဃာတက = အဖကို သတ္ေသာကံ၊
(၃) ရဟႏၲဃာတက = ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ကို သတ္ေသာကံ၊
(၄) ေလာဟိတုပၸါဒက = ဘုရားရွင္အား ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ ျပဳမိေသာကံႏွင့္
(၅) သံဃေဘဒက = ဘုရားသား သံဃာေတာ္မ်ားအား အခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္မႈမရွိေအာင္ သံဃာဂိုဏ္းခြဲေသာကံ တို႔ျဖစ္ၾက၏။
ထုိငါးပါးေသာကံတို႔တြင္ သံဃာဂိုဏ္းခြဲေသာကံကုိ လူတို႔မက်ဴးလြန္ႏိုင္၊ ဘုရားသားေတာ္မ်ား ခ်င္းသာ က်ဴးလြန္ႏိုင္ေသာကံဟု မွတ္သားသိရွိရပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ သံဃာေတာ္မ်ား သိမ္ေတာ္အတြင္း ေဒသနာၾကား၊ ဥပုသ္ျပဳၾကရာ၌ ေက်ာင္းရွိ သံဃာေတာ္မ်ား အညီအညြတ္ ျပဳလုပ္ၾကသည္တြင္ ညီညြတ္မႈမရွိဘဲ သံဃာအခ်င္းခ်င္း ဂိုဏ္းကြဲေအာင္ လုပ္ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်းဇူးရွင္ဆရာေတာ္ဦးဇ၀န၏တရားမွ မွတ္ခ်က္စကား နာၾကားခဲ့ရပါသည္။ ဆရာ့စကားလည္း ေထာက္ခံ၊ လြန္ပို၍နာခံတတ္ၾကေစရန္ အၾကံျပဳလိုသည္မွာ လူတို႔လုပ္က ထိုကံ မဟုတ္ဟု မမွတ္ယူမိၾကေစရာ၊ မက်ဴးလြန္မိဖို႔သာ သတိတရား လက္ကိုင္ထား၍ ေရွာင္ရွားသင့္ပါေပသည္။
ပဥၥာနႏၲရိယကံ က်ဴးလြန္မိ၍ ဒုကၡေတြ အလူးအလဲ ခံ၊ မဂ္ဖိုလ္ကို ေတာ္လွန္မိၾကသည့္ ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ သာဓကမ်ားမွ ပမာတစ္ခု ျပရပါလွ်င္ ဘုရားရွင္လက္ထက္က အဖသတ္သား မင္းတရား အဇာတသတ္မင္းၾကီးကို ျပဆိုပါမည္။ မင္းၾကီးသည္ “သာမညဖလသုတ္”- ရဟန္းျပဳရျခင္း၏ အက်ိဳးတရားေတြကိုျပဆိုေသာ တရားေတာ္ၾကီးကို နာၾကားျပီးမွ အျမင္မွန္ရရွိကာ သူေတာ္ေကာင္းဘ၀ ေရာက္ရွိခဲ့သူျဖစ္ျပီး သာသနာေတာ္စည္ပင္ေၾကာင္း အတြက္ ပထမသဂၤါယနာတင္ရန္ ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ခဲ့ေသာ မင္းတရားၾကီးျဖစ္ခဲ့၏။ သာမည ဖလသုတ္ တရားေတာ္ကို နာၾကားျပီးေနာက္ ပုထုဇဥ္ပုဂၢိဳလ္တို႔၌ ဘုရားရွင္အား ၾကည္ညိဳၾက ေသာ ဒကာ ဒကာမတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး၊ အသာဆံုးသူ ျဖစ္ခဲ့၏။ အဖကို နန္းခ်၍ မင္းအျဖစ္ အတင္းလုပ္ကာ အဖေျခဖ၀ါးကို ဓားျဖင့္ခြဲ၊ အစာငတ္ေအာင္ထားျပီး ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ခဲ့ျခင္း ပဥၥာနႏၲရိယကံၾကီးကို က်ဴးလြန္မိခဲ့ေသာေၾကာင့္ သာမညဖလသုတ္ နားၾကားျပီး လွ်င္ ေသာတာပန္တည္ႏိုင္ေလာက္သည့္ ပါရမီရွိထားေသာ္လည္း မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ လက္တစ္ကမ္းအလိုတြင္ ထို ပဥၥာနႏၲရိယကံ မဟာတံတိုင္းၾကီး ကာဆီးထားျခင္းေၾကာင့္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ေ၀းကာ ေသျပီးေနာက္ အပါယ္ဘံုဒုကၡေဘးသို႔ က်ေရာက္ရ ရွာေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ကယ္တင္ရွင္လည္း မဟုတ္ေသာ၊ ဖန္ဆင္းရွင္လည္း မဟုတ္ေသာ၊ ကုိယ့္အလုပ္ ကုိယ္ျပီးေအာင္လုပ္တတ္ဖို႔သာ လမ္းညႊန္ေပးေတာ္မူေသာ အရွင္ျဖစ္၏။ ဘုရားရွင္၏ဆံုးမစကားအတိုင္း ကိုယ့္ျပဳသည့္ကံ ကိုယ္ထံျပန္လာျခင္းေၾကာင့္ ပဥၥနႏၲရိယကံ က်ဴးလြန္မိသူျဖစ္လွ်င္ မည္သူမဆို ထိုအတိုင္း အက်ိဳးေပးျခင္းျဖစ္၏။ ထုိအတိုင္း ခံစားရမည္သာျဖစ္၏။ ဤကဲ့သုိ႔ မဂ္ဖိုလ္ကိုလည္း တားျမစ္၊ အပါယ္သို႔လည္း ခ်ပစ္တတ္သည့္ အမွတ္(၁) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးကို ပမာထံုး ႏွလံုးမူျပီး လူ႔အျဖစ္ မ႐ံႈးရေအာင္ ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ၾက သည့္အျပင္ မိဘေက်းဇူးကိုလည္း ဆပ္၊ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္တို႔ကိုလည္း ေထာက္ပံ့ ၾကျပီး အိမ္တြင္း၌ ဘုရားရွင္ႂကြေရာက္ေနသလို ဆြမ္း ပန္း ေရခ်မ္း၊ ဆီမီး ခဲဖြယ္ အသြယ္သြယ္တို႔ျဖင့္ သူ႔အခ်ိန္ႏွင့္သူ လွဴဒါန္းဆက္ကပ္ျပီး အထူးထူးေသာ ကုသိုလ္ျမတ္ တို႔ကို လက္မလြတ္စတမ္းအရယူကာ သာသနာႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳက်ိဳးနပ္သူမ်ားျဖစ္ေအာင္ က်င့္ေဆာင္ၾကပါေလ။
အမွတ္ (၂) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “ကိေလသႏၲရာယ္”
ကိေလသ ရန္စြယ္ ခပင္းမက်န္ေအာင္ ပယ္ခြင္းျပီးမွ ဇာတိဇာတ္က ရပ္တန္႔မည္ျဖစ္၏။ ကိေလသာဆယ္ပါးမွ မဂ္ဖိုလ္ကို အဓိကတားဆီးသည့္ အမွတ္(၂) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးမွာ အယူမွားသည့္ ဒိ႒ိကိေလသာတရားပင္ျဖစ္၏။ ဒိ႒ိ (၃၂) မ်ိဳးရွိရာတြင္ ျခံဳငံု၍သိထားသင့္သည့္ ဒိ႒ိတို႔ကိုသာ ေဖာ္ျပေပးပါမည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) သကၠာယဒိ႒ိ = ခႏၶာငါးပါး ပရမတၳတရားျဖစ္ေသာ ႐ုပ္၊ နာမ္တရားတို႔ကို “ငါ၊ သူတစ္ပါး၊ ေယာက်္ား၊ မိန္းမ၊ ဒူး၊ ေပါင္၊ ခါး၊ ေျခ၊ လက္၊ သား၊ သမီး၊ ေျမး၊ ျမစ္”ဟု အျမင္မွားျခင္း။
(၂) သႆတဒိ႒ိ = ခိုင္သည္၊ ျမဲသည္၊ တည္သည္၊ တန္႔သည္၊ ဘ၀ကူးသည္၊ ဘ၀ဆက္ သည္၊ အသက္ဆက္သည္၊ လိပ္ျပာခြဲသည္၊ လိပ္ျပာေခၚသည္၊ လိပ္ျပာစင္သည္၊ ကူးတို႔ခ ထည့္သည္ဟု အယူ၀ါဒရွိျခင္း။
(၃) ဥေစၧဒဒိ႒ိ = ျပတ္သည္၊ စဲသည္၊ ယခုဘ၀ ေသျပီးလွ်င္ ေနာင္ ဘာမွ မျဖစ္ေတာ့ဘူးဟူ၍ အယူမွားျခင္း။
(၄) နိယတမိစၧာဒိ႒ိ = စြဲစြဲျမဲျမဲ ေသသည္အထိ ယူထားေသာ အယူရွိသည့္ နိယတမိစၧာဒိ႒ိ သံုးမ်ိဳးရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ-
(က) နတၳိကဒိ႒ိ = ဘာလုပ္လုပ္ အက်ိဳးတရားမရွိဟု ယူဆျခင္း (ေကာင္းက်ိဳး၊ ဆိုးက်ိဳး တစ္စံုတစ္ရာ မရွိဟူ၍ ယူျခင္း)။
(ခ) အေဟတုကဒိ႒ိ = အေၾကာင္းတရားလည္း မရွိ၊ ကံတရားလည္း မရွိဟု ယူဆျခင္း (အေၾကာင္းကံကို ပယ္ေသာအယူ)။
(ဂ) အကိရိယဒိ႒ိ = ကုသိုလ္၊ အကုသုိလ္မရွိဟု ယူဆျခင္း (ေကာင္းမႈျပဳေသာ္လည္း ျပဳသည္ မမည္၊ မေကာင္းမႈျပဳေသာ္လည္း ျပဳရာမေရာက္ဟု ယူေသာအယူ) တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
ထို အျမင္မွား၊ အယူမွား ဒိ႒ိတရားမ်ားက မဂ္ဖိုလ္ကို တားဆီးၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်းဇူးရွင္ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးက “တရား ေနာက္မွ အားထုတ္၊ ဒိ႒ိ အရင္ျဖဳတ္”ဟူ၍ က႐ုဏာတရား ေ႔ရွထား၍ ဆံုးမထားခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ မဟာက႐ုဏာရွင္ ျမတ္စြာဘုရားကလည္း ဒိ႒ိကို အရင္ဦးစြာျဖဳတ္ၾကရန္ ဥပမာျပ ဆံုးမေတာ္မူပံုမွာ- “ခ်စ္သား ခ်စ္သမီးတို႔၏ ဦးေခါင္းထက္၌ မီးေလာင္စြဲေနသည္ရွိေသာ္ ထုိမီးသည္ အဘယ္အရပ္၊ အဘယ္ေနရာက ကူးစက္ေလာင္စြဲသည္ကို ခဏအသာထား၊ အရင္ဦးစြာ မီးကိုသာ ျငိမ္သတ္ဖို႔ အားထုတ္ရ မည္” ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ “ခ်စ္သား ခ်စ္သမီးတို႔၏ရင္၀၌ လွံစူး၀င္သည္ရွိေသာ္ အဘယ္ အရပ္၊ အဘယ္ေနရာကလာျပီး စိုက္၀င္လာသည္ကို စံုစမ္းရန္ အသာထား၊ ဦးစြာ ရင္၀တြင္ စိုက္ေနေသာ လွံကိုႏႈတ္ျပီး ကုသရမည္”ဟူ၍ျဖစ္၏။
အမွတ္ (၃) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “၀ိပါကႏၲရာယ္”
၀ိပါက၀ဋ္သည္ အက်ိဳးေပး ဒုကၡသစၥာျဖစ္၏။ နိဗၺာန္ မေရာက္မျခင္း ေနာက္ကေန ထက္ၾကပ္လိုက္ေနျပီး အခါအခြင့္သင့္တိုင္း အက်ိဳးေပးေနတတ္သည့္သေဘာ ျဖစ္ပါသည္။ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း သမုဒယသစၥာေၾကာင့္ အက်ိဳးေပးဒုကၡသစၥာရရွိျခင္းသည္ အျခားသူ မဆိုထားႏွင့္ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးပင္ “၀ိပါက္ၾကမၼာ မေနသာ”ႏိုင္ဘဲ ၀ိပါက္ေတာ္ (၁၂)ပါး အေႂကြးကို တစ္ခုခ်င္း ေက်ေအာင္ ေပးဆပ္ေတာ္မူရေလသည္။
ထိုသို႔ သံသာရ ၀ဋ္ဒုကၡ နိဗၺာန္မရမျခင္း လည္ၾကရသည့္ ထုိဒုကၡ စက္ရဟတ္ၾကီးသည္ ေလာင္စာမီး တဏွာျငိမ္းမွ ဘ၀ဇာတ္ အျပီးတိုင္သိမ္းျပီး ခ်ဳပ္ျငိမ္းၾကရမည္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘ၀ဇာတ္ မသိမ္းေသးခင္မွာေတာ့ ၀ိပါက၀ဋ္ ေနာက္ကပါေနဦးမည္သာ။ ဘုရား၊ ရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္မ်ား၌ ကိေလသာ အာသေ၀ါတရား ကုန္ခန္းေသာ္လည္း ၀ိပါက၀ဋ္ မကုန္ေသးျခင္းမွာ ခႏၶာကိုယ္ အႂကြင္းရွိေနေသးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ စာလိုအားျဖင့္ သဥပါဓိေသသ နိဗၺာန္ (ခႏၶာကိုယ္အႂကြင္းရွိေသာနိဗၺာန္)သာ ရရွိထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ခႏၶာကိုယ္ အႂကြင္းမရွိေတာ့ေသာ(အဏုပါဓိေသသနိဗၺာန္) ရရိွမွသာ ဒုကၡအားလံုးရပ္ျပီး အျငိမ္းၾကီး ျငိမ္းေတာ္မူႏိုင္ၾကေလကုန္၏။ ခႏၶာရိွေနေသးလွ်င္ ၀ဋ္ဒုကၡရွိေနေသး၏။ ဘုရား၊ ရဟႏၲာတို႔ သည္ ကိေလသာမရွိျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္ခႏၶာ မလာႏိုင္ေတာ့ေပ။ ထိုသို႔ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးမွ အျငိမ္းဓာတ္ ကိန္းႏိုင္ၾကေသာ္လည္း ပရိနိဗၺာန္မျပဳခင္၌ ကိုယ္သာနာ၍ စိတ္မနာၾကေတာ့ဘဲ က်န္ရွိသည့္ ၀ိပါက၀ဋ္ကို ခႏၶာျဖင့္ ၀ဋ္ေႂကြးဆပ္ရ၏။
၀ိပါက၀ဋ္တို႔၌ ယခုဘ၀ တရားမရႏုိင္သည့္ အမွတ္ (၃) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးမွာ မိခင္၀မ္း၌ သေႏၶတည္ကတည္းက ပညာဉာဏ္- အေမာဟဟိတ္ မပါခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထို အႏၲရာယ္ ၾကီးမွာ ယခုဘ၀ နိဗၺာန္ရေရး ေရွာင္ရွားလို႔ ရႏိုင္သည့္အရာ မဟုတ္ပါေပ။ စာလိုအားျဖင့္ ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္လို႔ ေခၚပါသည္။ ၎၌ အေလာဘဟိတ္ႏွင့္ အေဒါသဟိတ္မ်ားရွိျပီး သာမန္အား ျဖင့္ ေလာကီပညာအရာတြင္ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ သိပ္မကြာလွဘဲ ေလာကုတၱရာပညာအရာ၌ ပရမတၳသေဘာတရားေတြကို ဒြိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္တို႔က နားမလည္ႏိုင္ေၾကာင္း မွတ္သားသိရွိရ ပါသည္။ စာေရးသူအေနအားျဖင့္ ဒြိဟိတ္ႏွင့္ တိဟိတ္ ခြဲျခားကာျပဖို႔အေရး အလြန္ပင္ ၀န္ေလး လွသည့္အတြက္ ခြဲျခားကာ မျပေတာ့ျပီ။
ေဆာင္ရမည့္အေရးတို႔ကိုသာ အတိုးခ်ကာ ၾကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳလိုသည္မွာ မိမိသည္ ဒြိဟိတ္ တိဟိတ္ ဘယ္ဟိတ္မ်ားျဖစ္ပါလိမ့္ဟု ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေမးမေနသင့္။ ငါေတာ့ျဖင့္ ဒြိဟိတ္ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လို႔ တရားအားထုတ္လည္း အလကား၊ မရဖို႔သာ မ်ားသည္ဟူ၍ လက္မိႈင္ခ် ေငးေမာေနရန္လည္း မေနသင့္။ လုပ္သင့္သည္မွန္သမွ်တို႔ကို ပညာရွိတို႔ မွာၾကားသည့္အတိုင္း တစ္တပ္တစ္အား ၾကိဳးစားကာ က်င့္ၾကံၾကရပါမည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဥပမာျပရပါလွ်င္ သစ္တံုးၾကီးကို လႊဲျဖင့္ ပိုင္းျဖတ္ရာ၌ “ျပတ္တာက သူ႔အလုပ္၊ ျဖတ္ရမွာက ကိုယ့္အလုပ္”၊ ထုိႏွစ္လုပ္ ကြဲကြဲျပားျပားသိရွိကာ ကိေလသာပါးျပီးကင္းေအာင္ ဒါနကိုလည္း ျပဳ၊ သီလကို လည္း ေဆာက္တည္၊ သမထ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာတရားတို႔ကိုလည္း ၾကိဳးၾကိဳးစားစား က်င့္ၾကံပြါးမ်ား အားထုတ္ပါလွ်င္ အနာဂတ္ မေ၀းေသာကာလတြင္ နိေရာဓသစၥာၾကီးကို အမွန္ပင္ ျမင္ရလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္စြာအားထုတ္ၾကရေပမည္။
အမွတ္ (၄) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “အရိယူပ၀ါဒႏၲရာယ္”
အရိယာပုဂၢိဳလ္ မဆိုထားႏွင့္၊ မည္သူ႔ကိုမွ် ျပစ္မွားေစာ္ကားလိုေသာစိတ္မ်ား မျဖစ္ေအာင္ ေနထိုင္က်င့္ၾကံသင့္၏။ ႏႈတ္ျဖင့္လည္း မျပဳႏွင့္၊ ကိုယ္ျဖင့္လည္း မျပဳေလႏွင့္။ ရန္ကိုရန္ခ်င္း မတံု႔ျပန္ မိၾကေစႏွင့္။ ရန္စေတြ ပ်ိဳးေနၾကလို႔ ျငိမ္းခြင့္မရသည့္ ဒုကၡတရားေတြကို သံေ၀ဂ ဉာဏ္ျဖင့္ၾကည့္႐ႈကာ အျမဲဆင္ျခင္သင့္လွ၏။ ရန္မလိုမွ ရန္ျပိဳမည္၊ ရန္ျပိဳမွ ေအးခ်မ္းမည္ျဖစ္ သည္။
မာနျဖင့္ ေထာင္လႊား၊ ဒိ႒ိျဖင့္ မိုက္မွားကာ အခ်င္းခ်င္း ျပစ္မွားၾကျခင္းေတြႏွင့္ တစ္ဖက္က ရန္မခင္ တစ္ဖက္သတ္ ရန္ဆင္မိျခင္းေတြေၾကာင့္ ကိုယ့္ကာယကံ ကုိယ့္ထံျပန္၊ ကိုယ္၀စီကံ ကိုယ္ထံျပန္၊ ကုိယ့္မေနာကံ ကိုယ္ထံျပန္သည့္ ဒုကၡေတြသာ ရရိွေနၾကရ၏။ ထိုကဲ့သို႔ တစ္ဖက္သားကို ျပစ္မွားမိၾကရာ၌ အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔ကိုမ်ား ျပစ္မွားေစာ္ကားမိလိုက္လွ်င္ျဖင့္ ေတာင္းပန္ခြင့္မရလိုက္ပါက ၾကီးေလးလွသည့္ အမွတ္ (၄) ဓမၼ အႏၲရာယ္ကို လြန္က်ဴးမိေတာ့၏။ အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔ကို ျပစ္မွားမိျခင္း ထို အရိယူပ၀ါဒကံကလည္း မဂ္ဖိုလ္ကို တားျမစ္သည့္ ကံၾကီးပင္ျဖစ္ေတာ့၏။ သို႔ေသာ္ အရိယာသူေတာ္စင္အား ျပစ္မွားမိလို႔ ေတာင္းပန္လွ်င္ကား ေက်ေအးကင္းေပ်ာက္ မဂ္ဖိုလ္ကို ရခြင့္ရွိႏိုင္ေပသည္။
အရိယာပုဂၢိဳလ္ရယ္မွ မဟုတ္၊ မည္သူ႔ကိုမွ် မျပစ္မွားမိေအာင္ ေနႏိုင္လွ်င္ အေကာင္းဆံုးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ တရားစခန္းမ်ားတြင္ ေလ့က်င့္ေပးသည့္ ေက်းဇူးရွင္ၾကီးမ်ားအား ျပစ္မွားမိခဲ့ေသာ အျပစ္တို႔ ရွိေနပါလွ်င္ မဂ္ဖိုလ္ကို တားဆီးေနမည္ စိုးေသာေၾကာင့္ တရားမ႐ႈမွတ္ခင္တို႔၌ အရင္ဦးစြာ ဦးခိုက္ေတာင္းပန္ၾကသည့္ အေလ့အက်င့္မွာ မြန္ျမတ္လွေပ၏။ ည အိပ္ယာ ၀င္ခါနီးတိုင္း ထိုအတိုင္း ျပဳက်င့္ႏိုင္က ပို၍ ေကာင္းေပသည္။ ေန႔စဥ္၀တ္ျပဳ၍ သံသရာက ေတြ႔ၾကံဳခဲ့ရေသာ ဘုရား၊ ရဟႏၲာအစျဖာေသာ ေက်းဇူးရွင္္ခင္ပြန္းၾကီးဆယ္ပါးတို႔ႏွင့္ ယခုဘ၀ ေတြ႔ၾကံဳရသည့္ ထိုေက်းဇူးရွင္ၾကီးတို႔အေပၚ၌ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ တစ္ပါးပါးေသာ ကံတို႔ျဖင့္ ျပစ္မွားေစာ္ကားမိျခင္းမ်ား ရွိႏိုင္သည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ လက္ဆယ္ျဖာမိုး မာန္ကိုခ်ိဳး၍ ဦးညႊတ္ကန္ေတာ့ၾကရာ၏။
အရိယာသူေတာ္စင္တို႔ကို ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာဆိုးက်ိဳးတို႔မွာ လြန္စြာၾကီးမားလွ၏။ စိဥၥမာန အမ်ိဳးသမီးသည္ အမွန္မဟုတ္ ပံုသဏၭာန္လုပ္၍ ဘုရားႏွင့္ ကိုယ္ေလးလက္၀န္ျဖစ္ရ ပါသည္ဟု လူဘံုအလယ္ထဲတြင္ ဘုရားရွင္အား အရွက္ခြဲခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ အရွင္ ေဒ၀ဒတ္သည္ ဘုရားရွင္အား ေက်ာက္ေမာင္းဆင္ သတ္ခဲ့ရာ၌ ကြဲအက္သည့္ ေက်ာက္စ မွန္ကာ ဘုရားရွင္၏ေျခမ,ေတာ္ ေသြးစိမ္းတည္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ ဘုရားရွင္၏ ေယာကၡမေတာ္ေဟာင္း သုဗၺဗုဒၶသာကီ၀င္မင္းၾကီးသည္ ဘုရားရွင္ ဆြမ္းခံႂကြရာ အ၀င္လမ္း တို႔တြင္ ေသေသာက္က်ဴး ငမိုက္သားတို႔ကို ဘုရားရွင္အား မူးရစ္ရမ္းကားစြာ ဆဲေရးတိုင္ထြာ ျခင္းျပဳရန္ ခိုင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ နႏၵကဘီလူးသည္ လက္ယာရံ အဂၢသာ၀က အရွင္သာရိပုတၱရာ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီး ဖလသမာပတ္ ၀င္စားေတာ္မူေနခ်ိန္တြင္ ဦးေခါင္းကို လက္ျဖင့္႐ုိက္ပုတ္မိျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္း၊ နႏၵလုလင္သည္ ရဟႏၲာဘိကၡဳနီအရွင္မ ဥပလ၀ဏ္ကို ရာဂစိတ္ျဖင့္ မိစၧာစာရ က်ဴးလြန္ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳခံရျခင္းတို႔သည္ အရိယာပုဂၢိဳလ္ျမတ္တို႔အား ျပစ္မွာမိျခင္းေၾကာင့္ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္၌ အထင္အရွား ျဖစ္ခဲ့ေသာ အရွင္လတ္လတ္ ေျမမ်ိဳခံခဲ့ၾကရသည့္ သာဓကတို႔ပင္ျဖစ္၏။
အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔အား ျပစ္မွားမိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာ ဆိုးက်ိဳးဆယ္မ်ိဳးကိုလည္း ေအာက္ေဖာ္ျပပါလကၤာျဖင့္ မွတ္သားၾကပါေလ-
“အရိယာဇာတ္၊ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ကို၊ ေျပာတတ္ျပစ္ဆို၊ အညစ္ပို၍၊ မလိုရန္ၿငိွဳး၊ ထိုသူမ်ိဳး၌၊ ဆယ္မ်ိဳးျပစ္ဒဏ္၊ ရျမဲမွန္ခဲ့၊ ေသြးအန္ျဖစ္လြယ္၊ ေရာင္း၀ယ္႐ံႈးျခင္း၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းအဂၤါ၊ ႐ူးၾကေဖာက္ျပန္၊ ၾကမ္းတမ္းစြပ္စြဲ၊ ေသကြဲသားခ်င္း၊ ပ်က္ျခင္းစည္းစိမ္၊ ေနအိမ္မီးေလာင္၊ ဒုကၡေဘာင္သည္၊ လူ႔ေဘာင္ဒိ႒၊ ေတြ႔ၾကံဳရ၍၊ ေသကမလြဲ၊ ပါယ္ငရဲ၀ယ္၊ ကမၻာစြဲခဲ့၊ ေရာက္ဆဲ လူ႔ျပည္၊ တက္ျပန္ေလေသာ္၊ က်က္သေရမြဲ၊ မဂ္ဖိုလ္လြဲ၍၊ အျမဲၾကမၼာ၊ ၀ဋ္ေၾကာင္းပါသည္၊ ေရွာင္ရန္ ဓမၼ အႏၲရာယ္တည္း။”
အမွတ္ (၅) ဓမၼ အႏၲရာယ္- “အာဏာ ၀ီတိကၠမႏၲရာယ္”
ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ အာဏာစက္သည္ အနႏၲစၾကာ၀ဠာသို႔တိုင္ တည္ေတာ္မူေပသည္။ ဘုရား သားေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ဘုရားရွင္က ၀ိနည္းေတာ္ကို ဒီအတိုင္း ေစာင့္ထိန္းၾကရမည္ဆိုလွ်င္ ဒီအတိုင္းသာ လိုက္နာၾက၏။ ဟိုလိုေလး လုပ္ခြင့္ေပးပါလို႔ အတြန္႔မတက္ၾကေပ။ အတြန္႔တက္ခဲ့ေသာ ရဟန္းဆိုးမ်ား ရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ သာသနာေတာ္ ထက္ျခမ္းကြဲခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မွန္ၾကီးကလည္း ယခုထက္တိုင္ ဂယက္႐ုိက္ခတ္ေနေပသည္။
ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳျပီးေနာက္ ႏွစ္တစ္ရာ အၾကာတြင္ သံဃာေတာ္တစ္ေသာင္း စုေပါင္း၍ သိကၡာေတာ္ ၂၂၇ သြယ္မွ ေလွ်ာ့ပါရန္ အဓမၼ၀ါဒ(၁၀)ခ်က္တို႔ကို တင္ျပကာ ေတာင္းဆို လာၾကရာ အရွင္မဟာယသ ကိုယ္ေတာ္ၾကီးဦးေဆာင္၍ ရဟႏၲာတစ္သိန္းတို႔ျဖင့္ ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္ေတာ္မူခဲ့ၾကျပီး ထိုအရွင္ဆိုးမ်ားစြာတို႔ကို ေမာင္းထုတ္ကာ ျပည္ႏွင္လိုက္ၾက ေပသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ အဓမၼ၀ါဒအယူ သံဃာတို႔က သူ႔ဘာသူ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းဟူ၍ အမည္သမုတ္ ဂုဏ္ေရာင္ထုတ္ျပီး ၀ိနည္းေတာ္(၁၀)ခ်က္တို႔ကို ပယ္ျဖဳတ္ၾကကာ ယခုအခါ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာဟူ၍ ထင္ရွားစြာတည္ရွိေနေလသည္။
ဗုဒၶဘာသာ ႏွစ္ဘာသာမရွိ၊ ဘုရားသား ဧကန္မွန္လွ်င္ တစ္သားတည္းသာ ရွိေနရေပမည္။ ဘုရားစကားေတာ္တို႔အား ျပင္လို ျပင္၊ စြက္လို စြက္၊ ျဖည့္လိုလွ်င္ ျဖည့္ လုပ္ေနၾကပါလွ်င္ ငါလည္းပဲဘုရားလုပ္ခ်င္ေနၾကသည့္သေဘာသာ ျဖစ္ေနေပသည္။ တုႏိႈင္းမဲ့ဘုရားရွင္၏ သားေတာ္အစစ္ျဖစ္ပါလွ်င္ကား ဘုရားမွာရာ တေသြမတိမ္း ေစာင့္ထိန္းကာေနၾကရမည္ျဖစ္ သည္။ သို႔မွသာ မဂ္ဖိုလ္အေရးက ေတြးေလတိုင္း မေ၀းႏိုင္ေတာ့ဘဲ က်င့္ႏိုင္သေလာက္ ခရီးေပါက္ကာ လူတို႔ထက္ အျမန္ဆံုးေရာက္မည္ျဖစ္၏။
ဘုရားသားေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ အမွတ္ (၅) ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးကို ေက်ာ္ျဖတ္ကာ ခရီးႏွင္ႏိုင္ ရပါမည္။ ဘုရားသား သံဃာေတာ္မ်ားသည္ က်ဴးလြန္လိုေသာေစတနာျဖင့္ ဘုရားတားျမစ္ ထားသည့္ ၀ိနည္းေတာ္(စည္းကမ္း)တို႔ကို ေဖာက္ဖ်က္မိၾကျခင္း၊ က်ဴးလြန္မိေသာ အျပစ္(အာပတ္)တို႔ကို ေဒသနာၾကားျခင္း(အာပတ္ေျဖျခင္း) မျပဳလုပ္ဘဲေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ မဂ္ဖိုလ္ကို တားျမစ္ခံၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ လူတို႔ထက္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္နီးေၾကာင္း သိကၡာေတာ္ျမတ္တို႔ျဖင့္ ပါရမီျဖည့္ခြင့္ ရရွိၾကသလို မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ေ၀းေၾကာင္း အျပစ္တို႔ကို လြန္က်ဴးမိ၍ အာပတ္မေျဖႏိုင္ၾကပါလွ်င္လည္း လူတု႔ိထက္ပင္ မဂ္ဖိုလ္ႏွင့္ ေ၀းလွ၏။
က်ဴးလြန္လိုေသာေစတနာျဖင့္မဟုတ္ဘဲ ေခတ္အခါအေျခအေနသေဘာအရ ေရွးကလို ေျခလ်င္ႂကြျမန္းၾကကာ လိုရာခရီးသြားၾကတာမဟုတ္ေတာ့ ယာဥ္စီး၍သာ သြားၾကရာ၌ ၀တၳဳေငြ ကိုင္ၾကရ၏။ ထုိသုိ႔ေသာအာပတ္တို႔ကို ေသးငယ္သည္ မထီသေဘာျဖင့္ ေဒသနာ ၾကားရန္မလိုဟု သေဘာထားကာ မေနၾကရပါဘုရား။ ျမိဳ႕ထဲသို႔ ႂကြၾကရာ၌ ဟကြဲကာ ၀တ္ဆင္ထားသည့္ ျမန္မာမ, ကျပားတို႔ကုိျမင္လွ်င္ သံေ၀ဂ,သာ ႏိုင္ႏိုင္ပြါးၾကပါကုန္ဘုရား။ မာတုဂါ မွန္သာမွန္လွ်င္ ခရီးအတူ မသြားၾကရန္ႏွင့္ တစ္မိုးအတူ မအိပ္ၾကေစရာ။ လူတို႔ အၾကိဳက္သာ လိုက္ေနရလွ်င္ျဖင့္ ၀ိနည္းေတာ္အေဖာ္မထားသလိုျဖစ္ျပီး ၾကာလာလွ်င္ အာပတ္ေတြ တစ္ပံုတစ္ပင္ မျဖစ္ရေအာင္ ေန႔စဥ္သာေဒသနာၾကားၾကပါကုန္ဘုရား။
ဆရာႏွင့္ဒကာဆိုသည္မွာ မဂ္ဖိုလ္ကို အတူရၾကဖို႔အေရး “ကၽြန္းကိုင္းမီွ၊ ကုိင္းကၽြန္းမွီ” ဆိုသလို အျပန္အလွန္ မွီေနၾကရသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သတိတရား အခါခါပြါးႏိုင္ပါမွ မဂ္ဖိုလ္ကို အတူတက္လွမ္းႏိုင္ၾကမွာပါဘုရား။ ေခတ္လူေတြ ေျပာမရ,ဆိုမရဟူ၍ လစ္လ်ဴ႐ႈ ပစ္မထားၾကဘဲ ဘုရားဆံုးမ,ထားသည့္အတိုင္းသာ အားမနာတမ္းဆံုးမ၍ မၾကိဳက္လွ်င္လည္း မတတ္ႏိုင္၊ သာသနာေတာ္အေရးအတြက္မို႔ အမွန္အတိုင္း မည္သူ႔မွ် မငဲ့ကြက္ဘဲ ခတ္ျပတ္ျပတ္ ေဟာေတာ္မူၾကပါဘုရား။ သည့္အျပင္ ထိုအေရးမွာ ဆရာဒကာတို႔၏ က်င့္ႏွစ္ျဖာညီမွ်ၾကမွ အခ်င္းခ်င္းမွီႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ တြဲလက္ခ်င္း မျဖဳတ္တမ္း ခိုင္ေအာင္ ျမဲျမံစြာ ရွိထားၾကရပါမည္။
နိဗၺာန္သို႔တူ႐ူ မေကြ႔မေကာက္ ေျဖာင့္တန္းစြာေလွ်ာက္ႏိုင္ၾကေအာင္ မဂ္ဖိုလ္အား ထားဆီးၾက မည့္ ဆိုခဲ့သည့္ ဓမၼ အႏၲရာယ္ၾကီးတို႔ကို သတိ၀ီရိယၾကီးစြာေရွာင္ရွားၾက၍ ေဆာင္ထားရမည္ တို႔ကိုလည္း သဒၶါ၊ သတိ၊ သမာဓိ၊ ၀ီရိယာ၊ ပညာ ဗိုလ္ငါးျဖာတို႔ျဖင့္ က်င့္ေဆာင္ကာေနၾကပါ ကုန္။ သို႔မွသာ မၾကာခင္၌ ရည္မွန္းရာနိဗၺာန္ၾကီးကို ၾကည္ရွင္းစြာမဂ္ဖိုလ္အလင္းျဖင့္ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ၾကရျပီး သံသရာတစ္ေလွ်ာက္လံုး မေတြ႔ၾကံဳမခံစားခဲ့ရသည့္ အမြန္ျမတ္ဆံုး ခ်မ္းသာၾကီးကို ေတြ႔ျမင္ခံစားၾကရမည္မွာ မလြဲဧကန္သာျဖစ္ေတာ့၏။
စာ႐ႈသူ ဓမၼမိတ္ေဆြအေပါင္းႏွင့္ အနႏၲသတၱ၀ါအားလံုးတို႔၌ ေဘးရန္ကင္းပ၍ ကိုယ္ႏွင့္စိတ္ ညီမွ်ၾကကာ ခ်မ္းသာစြာတရားအားထုတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
(ဣ ဒံ ေမ ပုညံ အာသ၀ကၡယံ ၀ဟံ ေဟာတု။)
