ယေန႔ (၂၇.၄.၂၀၁၀) ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကို ဗုဒၶေန႔အျဖစ္ ကမၻာတစ္လႊားရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္မ်ား ဘုရားရွင္ကို သတိရ ေအာက္ေမ့ျခင္း အထိမ္းအမွတ္ပြဲမ်ား၊ ဆုေတာင္းပူေဇာ္ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ ျမန္မာ၊
ထိုင္း၊ ကေမၺၺာဒီးယား၊ သီရီလကၤာ၊ စင္ကာပူူႏိုင္သံတို႔တြင္ ဤေန႔ကို အမ်ားျပည္သူ အနားယူ
ရံုးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့ၾကသည္။
အဘယ့္ေၾကာင့္ "ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔"ဟု ေခၚသနည္း။?
“ဗ်ာ ဖြါး ပြင့္ျပန္၊ နိဗၺာန္စံ၊ မွတ္ရန္ ကဆုန္လ” ဟူသည္ႏွင့္အညီ ဤ ကဆုန္လျပည့္ေန႔သည္
၁။ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္က ဤသုေမဓါ ရွင္ရေသ့သည္ ေနာင္ေလးသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းလြန္ျပီးေနာက္ ေဂါတမအမည္ျဖင့္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူလိမ့္မည္ဟု ဗ်ာဒိတ္ေပးေတာ္မူေသာေန႔သည္လည္း ဤေန႔(ကဆုန္လျပည့္ေန႔) ပင္ျဖစ္ပါသည္။ (ဗ်ာ)
၂။ လုမၺိနီအမည္ရွိေသာ အင္ၾကင္းဥယ်ာဥ္၀ယ္ ဖခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဒန၊ မယ္ေတာ္ မာယာေဒ၀ီတို႔မွ ဖြါးျမင္ေတာ္မူေသာေန႔ သည္လည္း ဤေန႔(ကဆုန္လျပည့္ေန႔) ပင္ျဖစ္ပါသည္။ (ဖြါး)
၃။ အိႏၵိယ မဇၥ်ိမေဒသ ဗုဒၶဂယာေဒသ၌ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ ေရႊပလႅင္ထက္တြင္ မာရ္(၅)ပါးကို ေအာင္ေတာ္မူ၍ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူေသာေန႔သည္လည္း ဤေန႔(ကဆုန္လျပည့္ေန႔) ပင္ျဖစ္ပါသည္။ (ပြင့္ျပန္)
၄။ ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္(၈၀)၊ ၀ါေတာ္(၄၅)၀ါ၌ မလႅာမင္းတို႔၏ ကုသိနာရံု အင္ၾကင္းဥယ်ာဥ္၀ယ္ ေနာက္ဆံုး ပရိနိဗၺာန္ ၀င္စံေတာ္မူေသာေန သည္လည္း ဤေန႔(ကဆုန္လျပည့္ေန႔) ပင္ျဖစ္ပါသည္။ (နိဗၺာန္စံ)
ထို႔ေၾကာင့္ ဤေန႔ကို အေလးအျမတ္ထားကာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္းက သတိရ ေအာက္ေမ့ျပီး ဘုရားရွင္ကို ပူေဇာ္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ၊ စင္ကာပူႏိုင္ငံတို႔၌ ဤေန႔တြင္ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ ေရႊပလႅင္ကို ရည္မွန္း၍ ေဗာဓိေညာင္ပင္ႏွင့္ ဘုရားရွင္ကို ေရသြန္းေလာင္း ပူေဇာ္ေလ့ ရွိပါသည္။ အျခားေသာ ေထရ၀ါဒ ႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္ မဟာယာနႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ တရုတ္၊ ထိုင္၀မ္၊ ကိုးရီးယား၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႔တြင္မူ ဘုရားရွင္ ဖြါးေတာ္မူရာေန႔ကို
ရည္မွန္း၍ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ကေလးကို ေရသြန္းေလာင္း ပူေဇာ္ေလ့ ရွိၾကပါသည္။
Vesak day ဟုေခၚၾကျခင္းမွာ ကဆုန္လကို ပါဠိဘာသာအားျဖင္း ‘၀ိသာခ မာသ’ ဟုေခၚ၏။ မာသ သည္ လဟုအဓိပၸါယ္ရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤေနရာ၌ ‘၀ိသာခ’ (Visakha) ကိုသာ ယူရေပမည္။ ပါဠိနာမည္ျဖင့္ ေခၚမည္ဆိုလွ်င္ Visakha day ဟုေခၚဆိုရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါတြင္မူ Visakha day ဟု ေခၚဆိုျခင္းထက္ ေ၀သာခ Vesakဟူေသာ သကၠတ အမည္ျဖင့္ွ Vesak day ဟူေသာ နာမည္သည္သာ ပို၍ အသံုးတြင္က်ယ္ကာ လူတိုင္းနားလည္ သိရွိေနပါေၾကာင္း ထပ္ေလာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။
ဤကား ကမၻာတစ္လႊားရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ အထိမ္းအမွတ္ပြဲမ်ား က်င္းပၾကျခင္း၊ ဘုရားရွင္ကို ပူေဇာ္ၾကျခင္း၏ အဓိပၸါယ္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ျဖစ္ပါသည္။
တကၠသိုလ္ ေမာင္ကိုရင္
