“ကၽြန္းကိုင္းမွီ၊ ကိုင္းကၽြန္းမွီ” ဟူေသာျမန္မာစကားပံုကို လူတိုင္း ၾကားဖူးၾကမည္ ထင္ပါသည္။ ေရလယ္ေခါင္၌္ တည္ရွိေနေသာ ကၽြန္းသည္ ကိုင္းပင္ေတြအျမစ္တြယ္၍ ယွက္ႏြယ္ေနျခင္း ေၾကာင့္ ခိုင္ျမဲရ၏။ ကိုင္းပင္ေတြသည္လည္း ထိုကၽြန္းခိုင္ျမဲ ေသာေၾကာင့္ပင္ ပို၍ခိုင္ၿမဲတည္တ့ံရ၏။ ဗုဒၶျမတ္စြာ ထားေတာ္ မူခဲ့ေသာ သာသနာေတာ္ၾကီးသည္လည္း ထိုနည္းတူပင္ျဖစ္၏။ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ေၾကာင့္ သံဃာေတာ္တို႔ ေပၚေပါက္လာရ၏။ထိုသံဃာေတာ္တို႔ေၾကာင့္ပင္ ဒကာဒကာမတို႔ရဲ႕သႏၱာန္မွာ ဗုဒၶ သာသနာတည္တံ့ေနရ၏။ တဖန္ ဒကာဒကာမတို႔၏ လွဴဒါန္း ေထာက္ပံ့မႈေၾကာင့္လည္း သံဃာေတာ္တို႔က ဗုဒၶသာသနာေတာ္ၾကီး တည္တံ့ေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ႏိုင္ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ၾကီးသည္လည္း အဓြန္႔ရွည္ၾကာစြာ ဆက္လက္တည္တံ့ရ၏။ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ၾကီး အဓြန္႔ရွည္ၾကာစြာ ဆက္လက္တည္တံ့ ရန္အတြက္ သံဃာႏွင့္ ဒကာသည္ “ကိုင္း ႏွင့္ ကၽြန္း“ သဖြယ္ျဖစ္ၾက၏။ ဒကာမရွိ၍ မျဖစ္ႏိုင္သလို သံဃာမရွိ၍လည္း ဗုဒၶသာသနာေတာ္ၾကီးတည္တံ့ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ သာသနာတည္တံ့ျပန္႔ပြါးရန္အတြက္ ဆရာႏွင့္ဒကာ၊ ဒကာမမ်ားသည္ ညီညြတ္စြာျဖင့္ အတူတကြ လက္တြဲသာသနာျပဳမွသာ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာထားေတာ္မူခဲ့ေသာ သာသနာေတာ္ၾကီး ထာ၀ရတည္တံ့ျပန္႔ပြါးဖို႔ အတြက္ဆိုလွ်င္ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္တို႔ ခ်ည္း သာသနာျပဳ၍မရႏိုင္ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္....
၁။ ဒကာ ဒကာမမ်ားဘက္မွ လွဴဒါန္းေထာက္ပံ့မႈမရဘဲ ရဟန္းေတာ္မ်ားခ်ည္း ရပ္တည္ သာသနာျပဳရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။
၂။ ရဟန္းေတာ္မ်ားလုပ္ေဆာင္နိုင္မႈမွာ အတိုင္းအတာ အကန္႔အသတ္ရွိ၏။ ေက်ာင္းေရာက္ လာေသာ လူဒကာဒကာမမ်ား၊ တေနရာရာ၌ၾကံဳေတြ႔လာေသာ လူဒကာဒကာမမ်ားကို သာလွ်င္ သာသနာျပဳႏိုင္၏။ ေဟာေျပာ နည္းျပႏိုင္၏။ ထုိကဲ့သို႔ေသာ အေရအတြက္သည္ လြန္စြာမွနည္းပါးလွ၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ဒကာ ဒကာမမ်ားကိုယ္တိုင္ မိမိတို႔တတ္စြမ္းသမွ် အိမ္တြင္းသာသနာ ျပဳၾကရန္ လြန္စြာမွအေရးၾကီး၏။
အိမ္တြင္းသာသနာျပဳဟူသည္ အဘယ္နည္း။ လူတိုင္းသိဖို႔လိုအပ္သလို လိုက္နာက်င့္ၾကံၾက ဖို႔လည္း အထူးလိုအပ္လွေပသည္။ အိမ္တြင္းသာသနာျပဳဟူသည္ အျခားမဟုတ္၊ မိမိအိမ္တြင္းမွ စတင္၍သာသနာျပဳရမည္ဟု ဆိုလိုပါသည္။ မိမိညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမ သားသမီး ေျမးျမစ္မွစ၍ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြတို႔ကို မိမိတတ္ႏိုင္သေလာက္၊ ဉာဏ္စြမ္းရွိသေလာက္ စတင္သာသနာျပဳရမည္ဟု ဆိုလိုုပါသည္။
အခ်ိဳ႕က ယံုၾကည္မႈမွားကာ ဤသို႔ထင္ၾက၏။ ဗုဒၶသာသနာႏွစ္(၅၀၀၀) တည္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶသာသနာသည္ အႏွစ္(၅၀၀၀) မျပည့္မခ်င္း မကြယ္ေပ်ာက္ႏိုင္ေပ။ ဤစကားသည္ မွန္ပါ၏။ ဘုရားရွင္၏ စကားေတာ္သည္ မွားရိုးထံုးစံမရွိေပ။
သို႔ေသာ္ ဘုရားရွင္သည္ သာသနာသည္အႏွစ္(၅၀၀၀) တည္မည္ဟုသာ ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ မည္သည့္ေနရာ၌တည္မည္ဟု ေနရာသတ္မွတ္၍ ေဟာေတာ္မမူခဲ့ေခ်။ ထို႔ေေၾကာင့္ ဤသို႔နားလည္ မွတ္ယူရာ၏။ ဘုရားရွင္၏ သာသနာသည္ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူမ်ားရွိရာ အရပ္၌ အႏွစ္(၅၀၀၀)ျပည့္ေအာင္ တည္တံ့ေပလိမ့္မည္။ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူမ်ား မရွိရာအရပ္၌မူ အႏွစ္(၅၀၀၀) မျပည့္ခင္ ေစာစီးစြာကြယ္ေပ်ာက္ ႏိုင္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ နားလည္ရ မည္ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ ဘုရားရွင္ ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္ေတာ္မူခဲ့ရာ အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ ဗုဒၶသာသနာအေျခအေနကိုၾကည့္က သိႏိုင္ပါသည္။ သာသနာသည္ အႏွစ္(၅၀၀၀) တည္ဖို႔မဆိုထားႏွင့္ သာသနာသည္ အႏွစ္(၂၅၀၀)ေထာင္ မျပည့္ခင္မွာပင္ ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ ရ၏။ ထိုအိႏၵိယႏိုင္ငံ၌ ဗုဒၶဘာသာကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူမ်ား မရွိၾကေသာေၾကာင့္ သာသနာသည္လည္း ေစာစီးစြာကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ရေၾကာင္း ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာအျဖစ္ ေတြ႔ျမင္ ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာလက္ထက္ေတာ္တုန္းက အဓိက၀န္ေဆာင္ဆရာေတာ္တို႔္မွာ အလႊာအသီးသီးမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားပင္ျဖစ္ၾက၏။ မိမိတို႔ဘ၀ စည္းစိမ္အာဏာတို႔ကို စြန္႔လႊတ္ကာ စြမ္းရာဘက္မွ တာ၀န္ကိုယူ၍ သာသနာေတာ္အက်ိဳးကိုဆထက္တိုး ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့ၾက၏။ အရွင္သာရိပုတၱရာ၊အရွင္ေမာဂၢလာန္၊ အရွင္မဟာကႆပ တို႔ကဲ့သို႔ အခ်ဳိ႕ေသာ ေထရ္မ်ား သည္ သူေ႒းဘ၀ ႏွင့္ သူေ႒းသားဘ၀တို႔ကို စြန္႔လႊတ္လာသူမ်ားျဖစ္ၾက၏။ တခ်ိဳ႕ေထရ္မ်ားကား အရွင္အႏုရုဒၶါ၊ အရွင္အာနႏၵာေထရ္တို႔ကဲ့သို႔ မင္းသားဘ၀တို႔ကို စြန္႔လႊတ္လာ သူမ်ားျဖစ္ၾက၏။ တခ်ိဳ႕ေထရ္မ်ားကား အရွင္မဟာကပၸိန၊ အရွင္ဘဒၵိယ တို႔ကဲ့သို႔ ဘုရင္အျဖစ္မွ ထီးနန္းကိုစြန္႔လႊတ္ကာ ရဟန္းျပဳလာသူမ်ားျဖစ္ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သာသနာ့အရွိန္အ၀ါသည္ ထိပ္တန္းေရာက္ေအာင္ ထြန္းေျပာင္ခဲ့ကာ မဇၥ်ိမေဒသ အိႏၵိယတစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ ဗုဒၶဘာသာကို ဗိမၺိသာရမင္း၊ ေကာသလမင္း၊ အဇာတသတ္မင္း စေသာဘုရင္တို႔ကိုးကြယ္ရာ အထက္တန္းဘာသာ တစ္ခုအျဖစ္ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ ပညာရွင္ ၾကီးမ်ားကပင္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ရေပသည္။
ေနာင္ေရးကိုေမွ်ာ္ျမင္ေသာ ဘုရင္မင္းျမတ္သည္ မိမိအရိုက္အရာကို ဆက္ခံႏိုင္မည့္ သားရတနာအား မိမိ၀တ္ဆင္ျမဲျဖစ္ေသာ အ၀တ္တန္ဆာကို ေပးအပ္ခ်ီးျမႇွင့္သကဲ့သို႔ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္သည္လည္း ကိုယ္ေတာ္ျမတ္၏ အရိုက္္အရာ သာသာနာေတာ္ကို ဆက္လက္၍ ေဆာင္ရြက္မည္ကို ျမင္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္၏ ပံ့သကူု သကၤန္းေတာ္ကို အရွင္မဟာကႆပေထရ္ရဟန္းကို ပင္ခ်ီးေျမႇာက္ေတာ္မူုခဲ့ျပီ။ ထို႔ေနာက္ မၾကာမၾကာပင္ ပရိတ္သတ္အလယ္မွာ အရွင္္မဟာကႆပကို ေျမႇွာက္စားေတာ္ မူခဲ့၏။
“ရဟန္းတို႔…. သင္တို႔သည္ ကႆပလိုေနႏိုင္၊ က်င့္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾက။ တရားေဟာ ရာမွာပင္ ကႆပလို စိတ္ထားမ်ိဳးႏွင့္ ေဟာေျပာၾက”ဟု မိန္႔ေတာ္မူေလ့ရွိသည္။ အရွင္မဟာကႆပေထရ္တရားေဟာေတာ္မူရာ၌ တရားေတာ္၏ သဘာ၀က်ပံု၊ မွန္ကန္ပံုကို အေျခခံထား၍ “ငါေဟာေသာတရားကို သူတို႔နာၾကားလွ်င္ေကာင္းမွာပဲ၊ ၾကားနာျပီး နားလည္လွ်င္ေကာင္းမွာပဲ၊ နားလည္ျပီး လိုက္နာက်င့္ၾကလွ်င္ေကာင္းမွာပဲ” ဟု ေမတၱာ ကရုဏာစိတ္ျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူေလ့ရွိသည္။ “ရဟန္းတို႔.. ငါဘုရားသည္ စ်ာန္အဘိညာဥ္ ၀င္စားေတာ္မူလိုသည့္အခါ အလိုရွိရာ စ်ာန္အဘိညာဥ္ကို အခ်ိန္မၾကာေစဘဲ ခ်က္ခ်င္း၀င္စားႏိုင္သကဲ့သို႔ ကႆပသည္လည္း ငါဘုရားလိုပင္ ခ်က္ခ်င္း၀င္စားေတာ္မူ ႏိုင္သည္” ဟု တန္းခိုးအရာတြင္ တန္းတူထား၍ ခ်ီးျမႇင့္ေျမႇွာက္စား ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာ ဗ်ာဒိတ္ေပး၍ ထားေတာ္မူခဲ့ေသာ သာသနာ။ သူေ႒းဘ၀၊ မင္သားဘ၀၊ ဘုရင္ဘ၀တို႔ကို စြန္႔လႊတ္ရဟန္းျပဳကာ စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့ေသာသာသနာ။ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ ပညာရွင္ၾကီးမ်ားကပင္ အသိအမွတ္ျပဳ ေလးစားျခင္းခံခဲ့ရေသာသာသနာ။ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ယံုၾကည္စြာျဖင့္ အရွင္မဟာကႆပႏွင့္ သံဃာေတာ္တို႔အား လႊဲအပ္ခဲ့ေသာသာသနာ။ ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၅၃)ခုႏွစ္ ေက်ာ္လာေသာယေန႔ေခတ္တိုင္ေအာင္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားက သဂၤါယနာအဆင့္ဆင့္တင္၍ လက္ဆင့္ကမ္းကာ ယူေဆာင္လာ ခဲ့ၾကေသာသာသနာ။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ဗုဒၶျမတ္စြာသာသနာေတာ္ၾကီးကို မိမိတို႔လက္ထက္ၾကမွ မပ်က္စီး မေပ်ာက္ကြယ္ရေလေအာင္၊ သာသနာေတာ္ၾကီး အႏွစ္(၅၀၀၀)မက ၾကာရွည္ ဆက္လက္တည္တံ့ရေလေအာင္၊ ရဟန္းသံဃာေတာ္တိုင္း၊ ဒကာ ဒကာမတိုင္းတို႔သည္ မိမိတို႔မွာတာ၀န္ရွိေၾကာင္း သိၾကပါေစ၊ သိရွိျပီး သာသနာေတာ္ၾကီးကို ဆထက္ထမ္ပိုး တိုးပြါး ရေလေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသာ သာသနာျပဳပုဂၢဳိလ္မ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ၊ သာသနာစည္ပင္ သာယာေစဖို႔ ဆရာႏွင့္ဒကာ ညီညာစြာလက္တြဲ သာသနာျပဳႏိုင္ၾကပါေစ ဟု ဆႏၵျပဳ ဆုေတာင္းလိုက္ပါသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသာသနာ ေရာင္၀ါေနသို႔ ထြန္းပါေစ။
တကၠသိုလ္ ေမာင္ကိုရင္
