ဘိကၡဳနီသာသနာ၊ ယခုခါ၊ ေသခ်ာ ရွိႏုိင္ပါသေလာ?
ဒါယကာႀကီး သန္းထြန္း၊ လပြတၱလုပ္ေျမာက္ဖက္႐ြာ
(လပြတၱာျမိဳ႕နယ္) ေလွ်ာက္ထားေသာ ေမးခြန္းမွာ---
ေမး။ ။ ေမးျမန္းေလွ်ာက္ထားစာပါဘုရား---
ဆရာေတာ္အရွင္ျမတ္ဘုရား--- သာသနာေတာ္တြင္
ဘိကၡဳ, ဘိကၡဳနီ- ရဟန္း ၂-မ်ဳိး ရွိရာတြင္ ဘိကၡဳနီမမ်ား သာသနာတြင္ ယခုအခ်ိန္မွာ ရွိႏုိင္ပါသလားဘုရား?
(ယုိးဒယား) ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ဘိကၡဳနီမမ်ား ေပၚေပါက္ေနသည္-ဟု သိရပါသည္ဘုရား၊ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။
ေျဖ။ ။ ဒါယကာ ဦးသန္းထြန္းရဲ႔ေမးခြန္းႏွင့္
ပတ္သက္၍---
ဘိကၡဳနီမမ်ား သာသနာတြင္ ယခုအခါမွာ ရွိႏုိင္,
မရွိႏုိင္-က်မ္းဂန္အေထာက္အထား ၾကည့္႐ႈရာဝယ္ ပါရာဇိကက႑အ႒ကထာ (ဝိ၊ ႒၊ ၁၊ ၂ဝ၆), ကခၤါဝိတရဏီအ႒ကထာ
(၁ဝ၄), အဂၤုတၱရနိကာယ္ ဒုကနိပါတ္ အ႒ကထာ (အံ၊ ႒၊ ၂၊ ၆၆), သေမၼာဟဝိေနာဒနီအ႒ကထာ (အဘိ၊ ႒၊
၂၊ ၃၁၆), သာရတၳဒီပနီဋီကာ (သာရတၳ၊ ဋီ၊ ၂၊ ၅၇)တုိ႔အရ
(၁) ဧဟိဘိကၡဴပသမၸဒါ- ဧဟိဘိကၡဳ (ရဟန္း
လာေလာ့) လို႔ ဘုရားရွင္ ေခၚေတာ္မူတဲ့ စကားေတာ္ေၾကာင့္ ရဟန္းျဖစ္ျခင္း၊
(၂) သရဏဂမႏူပသမၸဒါ- သရဏဂုံျဖင့္ ရဟန္းျဖစ္ျခင္း၊
(၃) ၾသဝါဒပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ- ၾသဝါဒခံယူျခင္းေၾကာင့္
(အရွင္မဟာကႆပ) ရဟန္းျဖစ္ျခင္း၊
(၄) ပဥွဗ်ာကရဏူပသမၸဒါ- ျပႆနာေျဖဆုိျခင္းေၾကာင့္
(ေသာပါကသာမေဏ) ရဟန္းျဖစ္ျခင္း၊
(၅) ဂ႐ုဓမၼပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ- ဂ႐ုဓမ္ကုိ
ခံယူဝန္ခံျခင္းေၾကာင့္ (မိေထြးေတာ္ ေဂါတမီ) ရဟန္းျဖစ္ျခင္း၊
(၆) ဒူေတႏူပသမၸဒါ- (အၯကာသီျပည့္တန္ဆာမ)
တမန္ျဖင့္ ခြင့္ျပဳအပ္ေသာ ရဟန္းျဖစ္ျခင္း ၊
(၇) အ႒ဝါစီကူပသမၸဒါ- ကမၼဝါစာရွစ္ႀကိမ္ဖတ္ျခင္းျဖင့္
ရဟန္းျဖစ္ျခင္း၊ (=ဘိကၡဳနီသံဃာမွ ဉတၱိစတုတၳကမၼဝါစာ တစ္ႀကိမ္, ဘိကၡဳသံဃာမွ ဉတၱိစတုတၳကမၼဝါစာတစ္ႀကိမ္-
ဤသုိ႔ ဉတၱိစတုတၳကမၼဝါစာ ႏွစ္ႀကိမ္ဖတ္ျခင္းျဖင့္ ရဟန္းျဖစ္ျခင္း)၊
(၈) ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ- ဉတ္လွ်င္ ေလးႀကိမ္ေျမာက္ရွိေသာ
ကမၼဝါစာဖတ္ျခင္းျဖင့္ ရဟန္းျဖစ္ျခင္း။ (ကမၼဝါစာ ၃-ႀကိမ္+ ဉတ္ ၁-ႀကိမ္ ႐ြတ္ဆုိမႈကုိ
ဉတ္လွ်င္ ေလးႀကိမ္ေျမာက္ ကမၼဝါစာဖတ္ျခင္း-ဟု ဆုိလုိ၏။) ဟူေသာ ရဟန္းျဖစ္ျခင္း ဥပသမၸဒါ
၈-မ်ဳိးတြင္ ဘိကၡဳနီဆုိင္ရာ ဥပသမၸဒါမ်ားမွာ---
၁။ ဂ႐ုဓမၼပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ၊
၂။ ဒူေတႏူပသမၸဒါ၊
၃။ အ႒ဝါစိကူပသမၸဒါ၊
၄။ ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ- ေလးမ်ဳိးတုိ႔သာ
ျဖစ္၏၊
က်န္ ၄-မ်ဳိးတုိ႔ကား ဘိကၡဳနီတုိ႔ႏွင့္
မသက္ဆုိင္ပါ။
ဘိကၡဳနီတုိ႔ႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ ဥပသမၸဒါ
၄-မ်ဳိးတုိ႔တြင္---
၁။ ဂ႐ုဓမၼပ႐ိဂၢဟဏူပသမၸဒါသည္ မိေထြးေတာ္
ေဂါတမီတစ္ဦးတည္းအတြက္သာ ခြင့္ျပဳအပ္တဲ့ ဥပသမၸဒါ ျဖစ္တယ္။
၂။ ဒူေတႏူပသမၸဒါသည္ အၯကာသီတစ္ဦးတည္းအတြက္သာ
ခြင့္ျပဳအပ္တဲ့ ဥပသမၸဒါျဖစ္တယ္။
၃။ အ႒ဝါစိကူပသမၸဒါသည္ ဂ႐ုဓမၼပဋိဂၢဟဏူပသမၸႏၷျဖစ္တဲ့
မိေထြးေတာ္ ေဂါတမီ, ဘိကၡဳဧကေတာဥပသမၸႏၷ ျဖစ္တဲ့ မိေထြးေတာ္ ေဂါတမီရဲ႔ ေနာက္ပါ သာကီဝင္မင္းသမီး
ရဟန္းမငါးရာ, အၯကာသီ ရဟန္းမတုိ႔မွ တပါးေသာ က်န္ ဘိကၡဳနီအားလုံးတုိ႔အတြက္ ခြင့္ျပဳအပ္တဲ့
ဥပသမၸဒါျဖစ္တယ္။
၄။ ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါသည္ကား ရဟန္းေယာက်္ားတုိ႔ရဲ႔
ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ, ရဟန္းမတုိ႔ရဲ႔ ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ-ဟူ၍ ၂-မ်ဳိး ကြဲျပားပါတယ္။
ထုိ ၂-မ်ဳိးတြင္ ရဟန္းမတုိ႔ရဲ႔ ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါကုိသာ
ဤေနရာ၌ ရည္႐ြယ္ပါတယ္၊ အဲဒီရဟန္းမတုိ႔ရဲ႔ ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ- ဟူသည္ မိေထြးေတာ္ေဂါတမီရဲ႔
ေနာက္ပါ သာကီဝင္မင္းသမီး (ဘိကၡဳ ဧကေတာဥပသမၸႏၷာ) ငါးရာတုိ႔အတြက္ ခြင့္ျပဳအပ္တဲ့ ဥပသမၸဒါျဖစ္တယ္။
သေမၼာဟဝိေနာဒနီအ႒ကထာ (အဘိ၊ ႒၊ ၂၊ ၃၁၆)၌---
“ယာ ဣမာ ဧဟိဘိကၡဴပသမၸဒါ သရဏဂမႏူပသမၸဒါ
ၾသဝါဒပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ ပဥွာဗ်ာကရဏူပ သမၸဒါ ဂ႐ုဓမၼပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ ဒူေတႏူပသမၸဒါ အ႒ဝါစိကူပသမၸဒါ
ဉတၱိစတုတၳ ကမၼဴပသမၸဒါတိ အ႒ ဥပသမၸဒါ ဝုတၱာ၊ တာသံ ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ, ဒူေတႏူပသမၸဒါ,
အ႒ဝါစိကူပသမၸဒါတိ ဣမာ တိေႆာဝ ထာဝရာ၊ ေသသာ ဗုေဒၶ ဓရမာေနေယဝ အေဟသုံ”
ဧဟိဘိကၡဴပသမၸဒါ- ဧဟိဘိကၡဴပသမၸဒါလည္းေကာင္း၊
သရဏဂမႏူပသမၸဒါ- သရဏဂမႏူပသမၸဒါ လည္းေကာင္း၊ ၾသဝါဒပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ-ၾသဝါဒပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ
လည္းေကာင္း၊ ပဥွာဗ်ာကဏူပ သမၸဒါ- ပဥွာဗ်ာကဏူပသမၸဒါ လည္းေကာင္း၊ ဂ႐ုဓမၼပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ-
ဂ႐ုဓမၼပဋိဂၢဟဏူပသမၸဒါ လည္းေကာင္း၊ ဒူေတႏူပသမၸဒါ- ဒူေတႏူပသမၸဒါ လည္းေကာင္း၊ အ႒ဝါစိကူပသမၸဒါ-
အ႒ဝါစိကူပ သမၸဒါ လည္းေကာင္း၊ ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ- ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ လည္းေကာင္း၊
ဣတိ- ဤသုိ႔၊ အ႒-ရွစ္ပါးကုန္ေသာ၊
ယာ ဣမာ ဥပသမၸဒါ- အၾကင္ ဥပသမၸဒါတုိ႔ကုိ၊ ဝုတၱာ- ေဟာေတာ္မူအပ္ကုန္ၿပီ၊
တာသံ- ထုိဥပ သမၸဒါတုိ႔တြင္၊ ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ- ဉတၱိစတုတၳ ကမၼဴပသမၸဒါလည္းေကာင္း၊
ဒူေတႏူပသမၸဒါ- ဒူေတႏူပသမၸဒါ လည္းေကာင္း၊ အ႒ဝါစိကူပသမၸဒါ- အ႒ဝါစိကူပသမၸဒါ လည္းေကာင္း၊
ဣတိ- ဤသုိ႔၊ ဣမာ တိေႆာဝ- ဤသုံးပါးတုိ႔သည္သာလွ်င္၊ ထာဝရာ-ခုိင္ၿမဲကုန္၏၊ ေသသာ- ၾကြင္းေသာ
ဥပသမၸဒါတုိ႔သည္၊ ဗုေဒၶ- ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ ဓရမာေနဝ-သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိေတာ္မူစဥ္သာ လွ်င္၊
အေဟသုံ-ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ [ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံလွ်င္ကား ထုိဥပသမၸဒါမ်ား မရွိႏုိင္ေတာ့ပါ။]
ဥပသမၸဒါ ၈-မ်ဳိးတုိ႔တြင္ ဉတၱိစတုတၳကမၼဴပသမၸဒါ,
ဒူေတႏူပသမၸဒါ, အ႒ဝါစိကူပသမၸဒါ-ဤ ၃-မ်ဳိးတုိ႔သည္ ခုိင္ၿမဲကုန္၏၊ ၾကြင္းေသာ ဥပသမၸဒါ ၅-မ်ဳိးတုိ႔သည္
ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္ၿပီးေနာက္ မရွိႏုိင္ေတာ့ပါ-ဟု မိန္႔ဆုိအပ္ ေသာေၾကာင့္ အေၾကာင္းအတၳဳပၸတၱိ
မေပၚေပါက္ခဲ့၍ အၯကာသီမွတပါး အျခား ဒူေတႏူပသမၸဒါ ရဟန္းမမ်ား မရွိခဲ့ၾကေသာ္လည္း အေၾကာင္းအတၳဳပၸတၱိ
ေပၚေပါက္ပါက အျခား ဒူေတႏူပသမၸဒါ ရဟန္းမမ်ား ျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ရွိသည္။
ဘိကၡဳနီသံဃာ၌ ရဟန္းမခံရေသးေသာ မာတုဂါမကုိ ဘိကၡဳသံဃာက ရဟန္းခံေပးျခင္းငွါ မအပ္
သာကီဝင္မင္းသမီးငါးရာတုိ႔ ရဟန္းမ ျပဳၿပီးရာအခါမွေနာက္
ဘိကၡဳနီ(ရဟန္းမ) ျပဳလုိတဲ့ မာတုဂါမ မ်ားကုိ ဥဘေတာဥပသမၸႏၷပညတ္ေတာ္အတုိင္း ေရွးဦးစြာ
ဘိကၡဳနီသံဃာ၌ ရဟန္းခံၿပီးမွသာ ဘိကၡဳသံဃာ၌ ရဟန္းခံ႐ုိး အစဥ္အလာရွိခဲ့ပါတယ္၊ သာကီဝင္မင္းသမီး
ငါးရာတုိ႔မွတပါး ဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္မွစ၍ သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၂၅ဝဝ-ေက်ာ္သည့္တုိင္ေအာင္
ဘိကၡဳသံဃာ တစ္ဖက္၌သာ ရဟန္းခံ႐ုိး အစဥ္အလာ ေထရဝါဒဗုဒၾၶြသာသနာေတာ္၌ ‘လုံးဝ’မရွိေတာ့ပါ။
သီဟုိဠ္ကြၽန္းဝယ္ ဘုရင္က သူရဲ႔မိဖုရား
အႏုဠာေဒဝီကုိ ရဟန္းျပဳေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားရာ မဟိႏၵမေထရ္က “ငါတုိ႔ အား မာတုဂါမကုိ ရဟန္းမ
ျပဳေပးျခင္းငွါ မအပ္၊ ပါဋလိပုတ္ျပည္၌ ငါရဲ႔ႏွမ သံဃမိတၱာေထရီ ရွိတယ္၊ အဲဒီေထရီကုိ ပင့္ေခၚေခ်ေလာ့”လုိ႔
ပါရာဇိကက႑အ႒ကထာ (ဝိ၊ ႒၊ ၁၊ ၆၇)၌ လာရွိပါတယ္။
တသၼႎ ေခါ ပန သမေယ အႏုဠာ ေဒဝီ ပဗၺဇိတုကာမာ
ဟုတြာ ရေညာ အာေရာေစသိ။ ရာဇာ တႆာ ဝစနံ သုတြာ ေထရံ ဧတဒေဝါစ “အႏုဠာ ဘေႏၲ ေဒဝီ ပဗၺဇိတုကာမာ၊
ပဗၺာေဇထ န"ႏၲိ။ န မဟာရာဇ အမွာကံ မာတုဂါမံ ပဗၺာေဇတုံ ကပၸတိ၊ ပါဋလိပုေတၱ ပန မယွံ
ဘဂိနီ သံဃမိတၱေတၳရီ နာမ အတၳိ၊ တံ ပေကၠာသာေပဟိ။
တသၼႎ ေခါ ပန သမေယ-ထုိအခါ၌၊ အႏုဠာ ေဒဝီ-အႏုဠာ
မိဖုရားသည္၊ ပဗၺဇိတုကာမာ- ရွင္ရဟန္းျပဳလုိသည္၊ ဟုတြာ- ျဖစ္၍၊ ရေညာ- မင္းအား၊ အာေရာေစသိ-သံေတာ္ဦးတင္ၿပီ၊
ရာဇာ- မင္းသည္၊ တႆာ- ထုိအႏုဠာေဒဝီ၏၊ ဝစနံ သုတြာ-စကားကုိ ၾကား၍၊ ေထရံ-မဟိႏၵမေထရ္ကုိ၊
“ဘေႏၲ- အရွင္ဘုရား၊ အႏုဠာေဒဝီ-အႏုဠာေဒဝီသည္၊ ပဗၺဇိတုကာမာ- ရွင္ရဟန္းျပဳလုိပါ၏၊ နံ-
ထုိအႏုဠာေဒဝီကုိ၊ ပဗၺာေဇထ- ရွင္ရဟန္းျပဳေပးေတာ္မူပါကုန္၊" ဣတိ- ဤသုိ႔၊ ဧတံ ဝစနံ-
ဤစကား ကုိ၊ အေဝါစ-ေလွ်ာက္ထားၿပီ၊ “မဟာရာဇ-မင္းျမတ္၊ အမွာကံ-ငါတုိ႔အား၊ မာတုဂါမံ- မာတုဂါမကုိ၊
ပဗၺာေဇတုံ-ရွင္ရဟန္းျပဳေပးျခင္းငွါ၊ န ကပၸတိ-မအပ္၊ ပါဋလိပုေတၱ ပန- ပါဋလိပုတ္ျပည္၌ကား၊
မယွံ- ငါ၏၊ ဘဂိနီ- ႏွမ ျဖစ္ေသာ၊ သံဃမိတၱေတၳရီ နာမ-သံဃမိတၱေထရီ မည္သည္၊ အတၳိ- ရွိ၏၊
တံ- ထုိသံဃမိတၱေထရီကုိ၊ ပေကၠာသာေပဟိ-ပင့္ေခၚေစေလာ့။
“ငါတုိ႔အား မာတုဂါမကုိ ရဟန္းမ ျပဳေပးျခင္းငွါ
မအပ္- ဆုိတဲ့စကားက ဘိကၡဳနီသံဃာ၌ ရဟန္းမ မျပဳရေသးတဲ့ မာတုဂါမကုိ ေရွးဦးစြာ ရဟန္းမ ျပဳေပးျခင္းငွါ
မအပ္သည္ကုိ ရည္႐ြယ္၍ မိန္႔ေတာ္မူ သည္၊ ဘိကၡဳနီသံဃာ၌ ရဟန္းမ ျပဳၿပီးတဲ့ ဧကေတာဥပသမၸႏၷ
ဘိကၡဳနီကုိမူ ဘိကၡဳသံဃာက ထပ္မံ၍ ရဟန္းမ ျပဳေပးရမည္၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ပါဋလိပုတ္ျပည္၌ ငါရဲ႔ႏွမေတာ္
သံဃမိတၱာေထရီရွိသည္၊ သူမကုိ ပင့္ေခၚေစေလာ့”လုိ႔ မိန္႔ေတာ္မူျခင္းျဖစ္တယ္။
“ဘိကၡဳသံဃာတစ္ဖက္၌ ရဟန္းမ ျပဳခြင့္ရတဲ့
ဧကေတာဥပသမၸႏၷပညတ္ကုိ ဘုရားရွင္ ပယ္ျမစ္ေတာ္ မမူျခင္းေၾကာင့္ ထုိပညတ္ခ်က္သည္ မပ်က္”ဟု
အခ်ဳိ႔ပုဂၢဳိလ္တုိ႔ ထင္ျမင္ယူဆၾကေသာ္လည္း ယင္း ဧကေတာဥပသမၸႏၷ ပညတ္ခ်က္ကုိ ပယ္ျမစ္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းကုိ
ဝဇိရဗုဒၶိဋီကာအရ သိအပ္ပါတယ္။
ဥဘေတာသံေဃ ဥပသမၸႏၷာတိ ဘိကၡဴနံ သႏၲိေက
ဥပသမၸဒါယ ပဋိကၡိတၱတၱာ တဒႏုပၸသဂၤဘယာ ဧဝံ ဝုတၱႏၲိ ေဝဒိတဗၺံ။ (ဝဇိရဗုဒၶိဋီကာ၊ ၂၇၃။)
ဥဘေတာသံေဃ ဥပသမၸႏၷာတိ - ဥဘေတာသံေဃ ဥပသမၸႏၷာ
ဟူသည္ကား၊ ဘိကၡဴနံ-ရဟန္းတုိ႔၏၊ သႏၲိေက-အထံ၌၊ ဥပသမၸဒါယ-ပဥၥင္းခံျခင္းကုိ၊ ပဋိကၡိတၱတၱာ-ပယ္ျမစ္အပ္ၿပီးသည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္၊
တဒႏုပၸသဂၤဘယာ- ထုိဘိကၡဳ သံဃာတစ္ဖက္၌ ပဥၥင္းခံျခင္းဝယ္ လ်ဥ္းပါးဖြယ္မွ စုိးရိမ္ျခင္းေၾကာင့္၊
ဧဝံ-ဤသုိ႔ “ဥဘေတာသံေဃ ဥပသမၸႏၷာ" ဟူ၍၊ ဝုတၱံ-ဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူအပ္ၿပီ၊ ဣတိ- ဤသုိ႔၊
ေဝဒိတဗၺံ-သိအပ္၏။
ဘိကၡဳဧကေတာဥပသမၸႏၷဘိကၡဳနီကုိ ဖြင့္ျပရာဝယ္
ပါရာဇိကက႑အ႒ကထာလာ--
“ဘိကၡဴနံ သႏၲိေက ဥပသမၸႏၷာ နာမ ပဥၥသတာ
သာကိယာနိေယာ” (ဝိ၊ ႒၊ ၂၊ ၂၄၂) အရလည္းေကာင္း,
သာရတၳဒီပနီဋီကာႏွင့္ ဝိမတိဝိေနာဒနီဋီကာတုိ႔လာ---
“ဘိကၡဴနံ သႏၲိေက ဥပသမၸႏၷာ နာမ ပရိဝတၱလိဂၤါ
ဝါ ပဥၥသတသာကိယာနိေယာ ဝါ” (သာရတၳ၊ ဋီ၊ ၃၊ ၄၃။ ဝိမတိ၊ ဋီ၊ ၂၊ ၂၁)အရ လည္းေကာင္း,
သာရတၳဒီပနီဋီကာလာ---
“ယာ တာ မဟာပဇာပတိေဂါတမိယာ သဒၶႎ နိကၡႏၲာ
ပဥၥသတာ သာကိယာနိေယာ၊ တာ ဧကေတာ ဥပသမၸႏၷာ ဘိကၡဳသံဃေတာ ဧဝ လဒၶဴပသမၸဒတၱာ၊ ဣတရာ ဥဘေတာဥပသမၸႏၷာ
ဥဘေတာသံေဃ ဥပသမၸႏၷတၱာ” (သာရတၳ၊ ဋီ၊ ၃၊ ၁၁၁။)အရ လည္းေကာင္း---
“မိေထြးေတာ္ေဂါတမီႏွင့္အတူတကြ ထြက္လာၾကေသာ
သာကီဝင္မင္းသမီး ရဟန္းမငါးရာႏွင့္ ရဟန္းေယာက်္ား အျဖစ္မွ ဣတၳိလိင္ျပန္ေသာ ရဟန္းမတုိ႔ကုိသာ
ဘိကၡဳဧကေတာ ဥပသမၸႏၷ ျဖစ္သည္”ဟု ဖြင့္ျပၾကေသာေၾကာင့္ သာကီဝင္ မင္းသမီး ရဟန္းမငါးရာႏွင့္
ရဟန္းေယာက်္ား အျဖစ္မွ ဣတၳိလိင္ျပန္ေသာ ရဟန္းမတုိ႔မွတပါး ဘိကၡဳဧကေတာဥပသမၸႏၷ ဘိကၡဳနီ
မရွိ, အျခားရဟန္းမမ်ားသည္ ဥဘေတာဥပသမၸႏၷဘိကၡဳနီတုိ႔သာ ရွိသည္၏အျဖစ္ကုိ သႏၷိ႒ာန္က် မွတ္သား
အပ္ပါသည္။
ရဟန္းေယာက္်ားမ်ားသည္ မာတုဂါမကုိ ရဟန္းမ ျပဳေပးဖုိ႔မဆုိထားႏွင့္ ရွင္ပင္
ျပဳမေပးေကာင္း
ရဟန္းေယာက်္ားမ်ားက ဘိကၡဳနီသံဃာ၌ ေရွးဦးစြာ
ရဟန္းမခံရေသးတဲ့ မာတုဂါမကုိ ရဟန္းခံေပးျခင္းငွါ မအပ္႐ုံသာမကေသး, ရွင္ျပဳေပးျခင္းငွါပင္
မအပ္ေၾကာင္းကုိ ဝိနည္းမဟာဝါ အ႒ကထာ, မဟာခႏၶက, ပဗၺဇၨကထာ၌---
“ဧဝံ ဘိကၡဳနာဝ ပဗၺဇိေတာ ေဟာတိ၊ ပုရိသံ
ဟိ ဘိကၡဳေတာ အေညာ ပဗၺာေဇတုံ န လဘတိ၊ မာတုဂါမံ ဘိကၡဳနိေတာ အေညာ” (ဝိ၊ ႒၊ ၃၊ ၂၄ဂ)၌ မိန္႔အပ္သည္။
ဧဝံ- ဤသုိ႔၊ ဘိကၡဳနာဝ- ရဟန္းသည္သာ၊ ပဗၺဇိေတာ- ရွင္ျပဳေပးအပ္သည္၊ ေဟာတိ- ျဖစ္၏၊ ဟိ-
မွန္၏၊ ပုရိသံ- ေယာက်္ားကုိ၊ ဝါ-ေယာက်္ားျဖစ္ေသာ ရွင္ေလာင္းကုိ၊ ဘိကၡဳေတာ- ရဟန္းမွ၊
အေညာ- တပါးအျခား သူသည္၊ ပဗၺာေဇတုံ-ရွင္ျဖစ္ေစျခင္းငွါ၊ ဝါ-ရွင္ျပဳေပးျခင္းငွါ၊ န လဘတိ-မရ။
မာတုဂါမံ-မာတုဂါမကုိ၊ ဝါ-မာတုဂါမျဖစ္ေသာ ရွင္ေလာင္းကုိ၊ ဘိကၡဳနိေတာ-ရဟန္းမမွ၊ အေညာ-တပါးတျခားသူသည္၊
ပဗၺာေဇတုံ-ရွင္ျဖစ္ေစျခင္းငွါ၊ ဝါ-ရွင္ျပဳ ေပးျခင္းငွါ၊ န လဘတိ-မရ။
သမုိင္းေၾကာင္းအရ ၾကည့္လွ်င္လဲ “ဘိကၡဳနီသာသနာသည္
သီဟုိဠ္ကြၽန္း (ယေန႔ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ) တြင္ အရွည္ၾကာဆုံး ျဖစ္သည္၊ သာသနာႏွစ္ေလးရာေက်ာ္တြင္
သီဟုိဠ္ကြၽန္း၌ ၁၂-ႏွစ္တုိင္ သူပုန္ ေဘးႀကီးျဖစ္ျခင္း, ဒုဗၻိကႏၲရကပ္, ေရာဂႏၲရကပ္ႀကီးမ်ား
ဆက္လက္ျဖစ္ပြါးျခင္းအျပင္ ရဟန္းမ်ားပင္ အတည္မက် ေျပးလႊားေရွာင္ေနၾကရ၍ ရဟန္း မ်ားကုိအမွီျပဳကာ
ေနထုိင္ရရွာေသာ ဘိကၡဳနီမ်ား အေနအထုိင္ ပ်က္ျပားရျခင္း, ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္ က်ပ္တည္းျခင္း,
ဘုန္းကံနည္းပါး လာဘ္သပၸကာ ရွားပါးျခင္း စေသာအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ သာသနာႏွစ္ငါးရာအတြင္းမွာပင္
ဘိကၡဳနီသာသနာ အဆက္ျပတ္သြားရသည္ဟု မွတ္သားရပါသည္။ [ရေဝထြန္း ဘာသာေရးျပႆနာမ်ား (၁)။]
အထက္ေဖာ္ျပပါ ပါဠိေတာ္, အ႒ကထာ, ဋီကာ,
သမုိင္းစာတုိ႔၏အဆုိအမိန္႔မ်ားကုိ ေထာက္ဆပါက---
(၁) ဘိကၡဳဧကေတာဥပသမၸႏၷပညတ္သည္ ဘိကၡဳနီသံဃာ
မေပၚမီက သာကီဝင္မင္းသမီးငါးရာတုိ႔ အတြက္သာ ပညတ္အပ္တဲ့ အႏုပညတ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊
(၂) ထုိဘိကၡဳဧကေတာဥပသမၸႏၷပညတ္ကုိလည္း
ပယ္အပ္ၿပီးသည္အျဖစ္ကုိ ဝဇိရဗုဒၶိဋီကာ ျပဆုိထားေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊
(၃) သာကီဝင္မင္းသမီးငါးရာႏွင့္ ဘိကၡဳလိင္ျပန္
ရဟန္းမမွတပါး အျခား ဘိကၡဳဧကေတာဥပသမၸႏၷ ဘိကၡဳနီမ်ား မရွိသည္၏ အျဖစ္ကုိ အ႒ကထာ, ဋီကာႀကီးမ်ားက
တညီတညြတ္တည္း ဖြင့္ျပၾကေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊
(၄) ဘိကၡဳနီသံဃာ၌ ရဟန္းမျပဳရေသးတဲ့ မာတုဂါမကုိ
ဘိကၡဳသံဃာက ရဟန္းမ ျပဳေပးျခင္းငွါ မအပ္-ဟု အ႒ကထာ၌ ျပဆုိထားေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊
(၅) အယုတ္ဆုံးအားျဖင့္ ဘိကၡဳ (ရဟန္း)က
မာတုဂါမကုိ ရဟန္းမ ျပဳေပးဖုိ႔ မဆုိထားႏွင့္ ဘိကၡဳနီမွ တပါး အျခားသူက ရွင္ျပဳေပးခြင့္ပင္
မရွိ- ဟု ဝိနည္းမဟာဝါ အ႒ကထာ၌ ျပဆုိေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊
(၆) ေရွးဦးစြာ ရဟန္းမ ျပဳေပးမည့္ ဘိကၡဳနီအဆက္ျပတ္ခဲ့ၿပီ
ျဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း “စစ္မွန္ေသာ ဘိကၡဳနီမ်ား ေထရဝါဒသာသနာတြင္ ယခုအခ်ိန္မွာ မရွိႏုိင္ၾကေတာ့ပါ။"
ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတာလကၤာရ
ဓမၼာနႏၵ ဝိဟာရ
ဟာ့ဖ္မြန္းေဗးၿမိဳ႔
