“နိဗၺာန္ ျမင္ကြင္း”
ဒါေပမယ့္ နိဗၺာန္ဆိုတာဘာလဲ .. ဆိုရင္ေတာ့ ေဝေဝ၀ါးဝါး၊ ၾကားဖူးၿပီး နားမဝ၊ နားဝလည္း အဓိပၸာယ္ငတ္ ျဖစ္ေနၾကတယ္၊ လက္လွမ္း မီသမွ် နာၾကားေန ဖတ္႐ႈေန ရတာ ေတြကလည္း နိဗၺာန္ဆိုတာ “အမတ”မေသရာျပည္၊ ေခမ-ေဘးမဲ့ျပည္၊ သႏၱိသုခ -ၿငိမ္းေအး ခ်မ္းသာတဲ့ အရာ၊ ၿပီးေတာ့ နိဗၺာန္ဟာ အေရာင္အလင္းရွိတယ္ နိဗၺာန္ဟာ ႐ုပ္ထူး နာမ္ထူးျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ တခ်ိဳ႕က နိဗၺာန္ ဆိုတာ ခမ္းနား ႀကီးက်ယ္တဲ့ ေနရာႀကီးပါေလ ဆိုၿပီး မိမိနဲ႔ ပိုေဝးရာ ပို႔ထား လိုက္ၾကတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႔ၾကေတာ့လည္း “ ခ်မ္းသာတဲ့ ဘံု႒ာန ” တစ္ခုထင္မွတ္ၿပီး ေရာက္လို
ေစာၾကတယ္၊ နိဗၺာန္ကို ရက္တိုတိုနဲ႔ ေရာက္ရပါလို၏လို႔ေတာင္ ဆုေတာင္းၾကတယ္။
တကယ္
နိဗၺာန္ရဲ႕သေဘာ အႏွစ္သာရကိုသိရင္ ေတာ္ေတာ္တန္တန္လူဟာ လိုခ်င္ပါ့မလားလို႔
သံသယ ျဖစ္မိ တယ္၊ တခါက ေက်ာင္းရိပ္ကန္ရိပ္ ဟာသေလးတစ္ခုလို “ ရြာဦးေက်ာင္း
ဆရာေတာ္က နိဗၺာန္ဆိုတာ ၿငိမ္း၍ေအးေၾကာင္း၊ တကယ္ ခ်မ္းသာစစ္ ျဖစ္ၿပီး
ဘာမွျပဳဖြယ္ လုပ္ဖြယ္ေတြ မရွိေၾကာင္း ေဟာေတာ့၊ ေဆးလိပ္ႀကိဳက္တဲ့ ဒါယကာမႀကီး
တစ္ဦးက “ ေဆးလိပ္ေလးမွ မဖြာရရင္ ကိုယ္ေတာ့္ နိဗၺာန္မလိုခ်င္ေပါင္” လို႔
ထေလွ်ာက္သတဲ့။
တိုင္းတရားသူႀကီး ေဟာင္းတစ္ဦးက ေမးဖူးတယ္၊ နိဗၺာန္ဆိုတာ ဘာလဲတဲ့၊ နိ+ဝါန
နာမႏွစ္ပုဒ္ကို သဒၵါထံုးနဲ႔ “ နိဗၺာန” လို႔ျပဳထားတာ၊ ပါဠိသက္ေဝါဟာရ
နိဗၺာန္၊ အဓိပၸါယ္က ဝါန = လိုခ်င္ေတာင္းတ (တဏွာ)မႈမွ (ေတာင္းတမႈကို
အေျခခံတဲ့ အေၾကာင္းရင္း အေၾကာင္းဖ်ား အားလံုးမွ)၊ နိ = မရွိျခင္း၊
ကင္းျခင္းလို႔ ေျပာျပလိုက္ေတာ့ သူသေဘာက် သြားတယ္၊ စာေရးသူရဲ႕
မိခင္ႀကီးႏွလံုးသြင္းတဲ့ “ဘာမွ်မလိုခ်င္သူအတြက္ အားလံုး
ျပည့္စံုသြားတာေပါ့” ဆိုတဲ့ အလကၤာ စကားေလး ကိုလည္း ဥပမာျပဳလိုက္တယ္၊
ေနာက္ၿပီး ဂ်ပန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ‘ဆိုးဂီ’ ရဲ႕ ...
ေႏြဦး ကြ်ႏု္ပ္တဲ
ဘာမွ်မရွိ အဟုတ္ပဲ
အားလံုးရွိတာပဲ
.. ဆိုတဲ့ ဟိုကၠဴ ကဗ်ာေလးကိုလည္း ရြတ္ျပလိုက္ေသးတယ္၊ စာကိုအေျခခံၿပီး
အႏုမာနနဲ႔ ေျပာလိုက္ရတဲ့၊ ခန္႔မွန္း နိဗၺာန္၊ အႏုမာနနိဗၺာန္လို႔
ဆိုႏိုင္ပါတယ္၊ ရရွိသူတိုင္း မိမိတို႔ ကိုယ္တိုင္ခံစား စံစားမႈအသီး
အသီးျဖစ္တဲ “ပစၥတၲံ ေဝဒိတဗၺ” သေဘာျဖစ္ပါတယ္၊ မ်က္ေမွာက္ ျပဳပံုျခားေပမဲ့
နိဗၺာန္ကေတာ့“ လိုလားေတာင္း တမႈတို႔ရဲ႕ အရင္း မူလတဏွာမွ အၿပီးအပိုင္
ကင္းျခင္းပါပဲ။
ဒီေနရာမွာလည္း “ဘာမွ် မလိုခ်င္ျခင္း သေဘာကို လိုခ်င္ျခင္းဟာ သမၼာဆႏၵနဲ႔
ေအာက္ေျခ ၿငိမ္းေအးမႈျဖစ္ၿပီး” “ ဘာမွ် မလိုခ်င္ျခင္းကိုပင္ မလိုခ်င္ေတာ
့ျခင္းကမွ ထာဝရၿငိမ္းေအးမႈ” ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို သေဘာေပါက္ဖို႔လို ပါတယ္၊ ဒါမွ
နိ+ဝါန အစစ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီသေဘာ ကိုလည္း မ်က္ေမွာက္ ဆိုက္ကာ
(သစၦိကရဏ)ျဖစ္ၿပီး မလိုခ်င္မႈကို ဆိုလိုတာပါ။ မ်က္ေမွာက္မျပဳဖူးဘဲ
မလိုခ်င္မႈကေတာ့ အႏၶတို႔ ထံုးစံသာပါ။
ဒီလိုအႏုမာနနဲ႔ သိလိုက္ရတာကိုပဲ၊ ခႏၶာၿငီးေငြ႔Óဏ္ ရင့္သန္ေတာ္မူၾကတဲ့
သူေတာ္ေကာင္း မ်ားအဖို႔ နိဗၺာန္ကို ရလိုၾက တယ္၊ သိလို၊ မ်က္ေမွာက္
ျပဳလိုၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဝစန - ဘုရားစကား ေတာ္ေတြထဲမွာ
ရွာေဖြမွတ္သား လိုက္နာ က်ိဳးကုတ္ရင္း ဝါနကင္းေရးကို အားထုတ္
ေတာ္မူခဲ့ၾကတယ္၊ က်င့္တဲ့အတိုင္းသိသမွ် က်င့္ပံုက်င့္နည္းကိုလည္း ဆင့္ကမ္း
ငွေဝ သြန္သင္ ေတာ္မူခဲ့ၾကပါတယ္။
အဲဒါေၾကာင့္လည္း “နိဗၺာန္” ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရကို ဘိုးဘြားပိုင္ အေမြပစၥည္း
တစ္ခုလိုကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြဟာ ရင္ႏွီးေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မက်င့္တတ္
မယူတတ္ေလေတာ့ “လူ႐ိုင္းလက္ ပတၲျမားငေမာက္ ေရာက္ဆိုသလို ျဖစ္ေနတယ္”
ျပည္တန္မွန္း မသိ႐ံုမက အေရာင္ျဖာ တာကိုပင္ ေတာက္စားတယ္ ထင္ၿပီး ေခ်ာက္နက္ထဲ
စြန္႔ပစ္ခ်င္ ၾကသူေတြ ေတာင္ ရွိမယ္ထင္တယ္၊ ဒါဟာ နိဗၺာန္နဲ႔ ဆံ့တဲ့
ဥာဏ္ခံနည္းလို႔ ဆိုရမွာပါ၊
ဥာဏ္မရွိက နိဗၺာန္စကားအလြန္ခါး၏ ” ဆိုသလိုမ်ိဳး။
နိဗၺာန္နဲ႔ ဝါနလို႔ေခၚတဲ့ တဏွာဟာ ရင္နဲ႔ေက်ာလို ကပ္ေနတာမ်ိဳးလို႔ ဆရာေတာ္
တစ္ပါးက ဥပမာျပဳတာလည္း မွတ္သားရပါတယ္၊ အဝိဇၨာဆိုတဲ့ အလႊာျခားမႈေၾကာင့္
ၾကည့္ေလ .. ေဝးေလ .. ေဝးေလ ... ၾကည့္ေလ ပတ္ျခာလည္ ေနရ တာလို႔
ဆိုလိုပံုရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့
နိဗၺာန္ကို ဘုရားရွင္က တရားဦးမွာ နိေရာဓသစၥာအျဖစ္ စတင္သိေစခဲ့တာပါ၊
အဲဒီသစၥာကို ဆိုက္ေရာက္ဖို႔ က်င့္စဥ္လမ္းေၾကာင္း၊ မဂၢသစၥာကိုလည္း
တခ်ိန္တည္း ေဟာခဲ့တာပါ၊
အဲဒီလမ္းစဥ္က
(၁) မွန္ကန္တဲ့ အသိအျမင္၊
(၂)
မွန္ကန္တဲ့ အေတြးအႀကံ၊
(၃) မွန္ကန္တဲ့ အေျပာ၊
(၄) မွန္ကန္တဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈ၊
(၅) မွန္ကန္တဲ့ အသက္ေမြးမႈ၊
(၆)မွန္ကန္ တဲ့ လံု႔လ၊
(၇) မွန္ကန္တဲ့
ေအာက္ေမ့ဆင္ျခင္မႈ၊
(၈) မွန္ကန္တဲ့ တည္ၾကည္မႈ ေတြပါဘဲ၊ ဒါကို
စင္ၾကယ္သူ(အရိယာ)တို႔ရဲ႕ လမ္းလို႔ ဆိုပါတယ္။
တရားဦးဓမၼစၾကာမွာ အဲဒီလို ေဟာျပေတာ္မူခဲ့သလို တရားေႏွာင္း မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္
မွာလည္း .. ဒီမဂၢင္ ရွစ္ပါးကို က်င့္ႀကံပြားမ်ား ေနၾကသေရြ႕ နိဗၺာန္ကို
ဆိုက္ေရာက္သည့္ ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာေတြ မကင္းဆိတ္ႏိုင္ လို႔
ေနာက္ဆံုး သာဝက သုဘဒၵပရိဗိုဇ္ကို ေဟာေတာ္မူခဲ့ျပန္တယ္။
ဒီလမ္းစဥ္အတိုင္း ခိုင္ခိုင္မတ္မတ္ ေလွ်ာက္ရင္ ဘယ္သူနဲ႔မဆို နိဗၺာန္ဟာ
အနီးကေလးပါဘဲ၊ စာမွာေတာ့ မဂၢသစၥာကို ပြားမ်ားရာလို႔ ေဟာပါတယ္၊ အႀကိမ္ႀကိမ္
ထပ္ကာထပ္ကာ လုပ္ရမယ္ ဆိုတဲ့သေဘာပါဘဲ။ အစဥ္ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုး ကံသံုးပါး
အမူရာတိုင္းမွာ ယွဥ္ထားရမယ္လို႔ ဆိုလိုတာပါ။
ဒါေၾကာင့္ ေရွ႕က သြားႏွင့္ၾကတဲ့ ပညာရွိႀကီးေတြ၊ သူေတာ္ျမတ္ႀကီးေတြ
ဒီလမ္းေၾကာင္းကို ဘယ္လိုေလွ်ာက္ ၾကသလဲ .. ဘယ္လို ပြားၾကသလဲ .. ဆိုတာ နည္းယူ
အတုယူၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။
သည္အတြက္
ေဖြနည္စုေဆာင္း သုေတသနျပဳကာ ငွေဝဆင့္ကမ္းသြားတဲ့ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ေတြထဲက
တစ္ပါး ကေတာ့ ဝါးခ်က္၊ ေလွသင္းအတြင္းဝန္ မင္းေက်ာင္း ဆရာေတာ္ျဖစ္ပါတယ္၊
ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱေသာမာဘိဓဇ(၁၂၁၅- ၁၂၈၈)ပါ၊ ဆရာေတာ္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္
ပိဋကတ္ေတာ္လာႏွင့္ အာစရိယဝါဒေတြကို မွတ္တမ္းျပဳကာ အႏွစ္အဆီအျဖစ္
ထုတ္ေဆာင္ထားခဲ့တဲ့ နိဗၺာန္နဲ႔စပ္တဲ့ မွတ္ဖြယ္ က်င့္ဖြယ္ လကၤာေလးေတြကို
စာဖတ္ သူတို႔ကိုလည္း ေက်းဇူးျပဳလို၊ မင္းေက်ာင္း ဆရာေတာ္ကိုလည္း
ပူေဇာ္လိုတာေၾကာင့္ ကူးယူ ဆင့္ကမ္း လိုက္ပါရေစ ..
(၁) ရတနာသံုးဆိုင္၊ ငံုၾကာခိုင္၊ ဆံုၿပိဳင္ ဝႏၵနာ။
ႏွစ္ဆီရသ၊ ျမတ္ဓမၼ၊ မွတ္ၾက စဥ္အလာ။
ပရိနိဗၺာန၊ ျမတ္ဗုဒၶ၊ မိန္႔ထေညာင္ေစာင္းမွာ။
နိဗၺာန္လိုက၊ သခၤါရ၊ ေန႔ ည မေမ့ရာ။
(၂) ပုၾတာမည္ရွိ၊ ရွင္သာရိ၊ အႏၱိမိန္႔ခဲ့ရွာ။
နိဗၺာန္လိုလား၊ သဒၶါပြား၊ မျခားေနသင့္ရာ။
(၃) ဆရာေတာ္ေရငံု၊ က်င့္အထံု၊ မွာပံု သင့္လွပါ။
နိဗၺာန္လိုက၊ လိုသမွ်၊ က်င့္ၾကေကာင္းရာရာ။
(၄) ဝံသာအရိ၊ သားမုနိ၊ ထားရွိသူ႔အမွာ။
နိဗၺာန္လိုက၊ ကိုယ္ဧက၊ ေနထ သင့္ေလ်ာ္ရာ။
(၅) ေညာင္ကန္ဆရာေတာ္၊ ဦးဗုဒ္ေခၚ၊ ထုတ္ေဘာ္မိန္႔ခဲ့ရာ။
လူ နတ္ျဗဟၼာ၊ ကဲ့ရဲ႕မွာ၊ ဆိတ္စာ မေၾကာက္ရာ။
ဘုရားကဲ့ရဲ႕၊ ေၾကာက္သူကြဲ႕၊ ေရာက္မဲ့ နိဗၺဴတာ။
(၆) ငခံုကဝိ၊ ျမတ္ေဗာဓိ၊ ေဟာရွိ သည္အမွာ။
စိတ္ဆိုး စိတ္ညစ္၊ ကိုယ့္ေၾကာင့္ျဖစ္၊ ပယ္လွစ္ သူတကာ။
စိတ္ညစ္ပယ္ခ်ိဳး၊ စိတ္မဆိုး၊ ေရာက္႐ိုး နိဗၺာန္သာ။
(၇) မန္က်ည္းေတာေခၚ၊ ဆရာေတာ္၊ ထုတ္ေဖာ္ မွတ္စရာ။
နိဗၺာန္ကိုရည္၊ ကုတ္ႏွင့္ကီ၊ ေၾကာက္သည္ မရွိရာ။
(၈) က်င့္ေက်ာ္ထြဋ္ေခါင္၊ ႏႈတ္ေတာ္ေဆာင္၊ သိေအာင္ မိန္႔ခဲ့ရာ။
နိဗၺာန္လိုလွ်င္း၊ သူ႔အတင္း၊ ေျပာျခင္း ပယ္ခ်ိဳးပါ။
(၉) ေရႊရင့္မာရွင္၊ ဆရာပင္၊ မွာတြင္ သိစရာ။
ေဟာတိုင္းေျပာတိုင္း၊ ခ်င့္စာႏိႈင္း၊ ေရးတိုင္း မယံုရာ။
နိဗၺာန္လိုက၊ ဝိရာဂ၊ မိန္႔မွ ယံုသင့္ပါ။
(၁၀) ျမင္းဝန္ဆရာေတာ္၊ မိန္႔ျြမက္ေဖာ္၊ ျမင္ေျမႇာ္ မွတ္စရာ။
နိဗၺာန္လိုလစ္၊ မုန္းအခ်စ္၊ ဆံုးပစ္ ပယ္ခ်ပါ။
(၁၁) ဝိနည္းေက်ာ္လွ၊ ဗန္းေမာ္က၊ ေဖာ္ျပ မိန္႔ခဲ့ရာ။
နိဗၺာန္ကို မက္၊ ကိုယ့္အသက္၊ ငဲ့ကြက္ မျပဳရာ။
(၁၁) ေလွသင္းမင္းေက်ာင္း၊ ေနတၲိေကာင္း၊ သိေၾကာင္းအစဥ္မွာ။
နိဗၺာန္လိုက၊ သည္းခံၾက၊ တြင္းပ အရာရာ။
သံုးဘံုမကိုဋ္၊ တရားၿမိဳက္၊ သားႏိႈက္ ဤနည္းသာ။
အခ်ဳပ္စကား၊ ဆံုးတရား၊ သံုးထား ၿမဲၿမံစြာ။
အဓိပၸါယ္နက္၊ အသိခက္၊ ထည့္စြက္ ဥာဏ္ဝိဇၨာ။
က်င့္သံုး ဗိုလ္လူ၊ ျပည္နိဗၺဴ၊ လြယ္ကူ ေရာက္မည္သာ။
ဗုဒၶျမတ္စြာ၊ ရွင္သာရိပုၾတာ အစ၊ ေရငံုဆရာေတာ္၊ ရွင္အရိယာဝံသ၊ ဆရာေတာ္
ဦးဗုဓ္၊ ငါးခုန္ဆရာေတာ္၊ မန္က်ည္းေတာ ဆရာေတာ္၊ ေရႊရင္းမာဆရာေတာ္၊
ျမင္းဝန္ဆရာေတာ္၊ ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္တို႔ အလယ္ မင္းေက်ာင္း
ကိုယ္ေတာ္တိုင္အဆံုး ေရးသားဆံုးမခဲ့ၾကတဲ့ နိဗၺာန္နဲ႔ စပ္သမွ်ကို
“သံခိပ္သီတံ” ျပဳစီထားခဲ့ပါတယ္။
ဒီသံေပါက္လကၤာေတြကို မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ဟာ ကိုယ္တိုင္မွတ္တမ္းျပဳ
သီကံုးခဲ့႐ံုမက၊ သာမႈ နာမႈတိုင္း မွာလည္း ရြတ္ဆိုကာ
ေဟာေျပာေတာ္မူေလ့ရွိပါသတဲ့။
အက်ယ္ဖြင့္ျပဖို႔ပင္ မလိုလွေအာင္ ရွင္းလင္းလြယ္ကူလွတာမို႔
ရြတ္ပြားဆင္ျခင္ေနၾကရင္ နိဗၺာန္နဲ႔ နိဗၺာန္လမ္းကို သိလိုသူ တိုင္းအတြက္
အားႀကီးတဲ့ အေထာက္အပံ့ျဖစ္မွာ ဧကန္လို႔ ဆိုလိုက္ရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ပါရေစ။
က်မ္းကိုး-
- ဓမၼစကၠပဝတၲနသုတ္။
- မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္။
- ယမိုက္။
- ေထရဝံသာစာရကၠမပဒီပိကာ။
ကံထြန္းသစ္
