ရတနာအစစ္ရဲ႕ အရိပ္စစ္
ရဟန္းသံဃာဆိုတဲ့ ရတနာတပါးရဲ႕ ေက်းဇူးဟာ ဆရာ့ေက်းဇူးနဲ႔ မိတ္ေဆြေက်းဇူး ႏွစ္ခုေပါင္း စာေလာက္ ရွိေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရတနာထိုက္တဲ့ သံဃာမ်ားဟာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားကို သံသရာမွ လြတ္ေၾကာင္းတရား ညႊန္ၾကားပဲ့ျပင္ေပးတဲ့ ဆရာ အေနနဲ႕ေရာ ေလာကလူ႔ဘံုမွာ က်င္လည္ရခိုက္ အေတာအတြင္း တရားနည္းလမ္းက်က် ေအးခ်မ္းစြာ ျဖတ္သန္းႏိုင္ေအာင္ ကူညီေဖးမ လမ္းျပေပးတဲ့ မိတ္ေဆြအေနနဲ႔ပါ ေက်းဇူးျပဳေလ့ရွိပါတယ္။
ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္မွာ သံဃာေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ အားကိုးၾကည္ညိဳရာအျဖစ္ အထင္အရွား ရွိေနဆဲပါ။ အထူးသျဖင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈေတြနဲ႔ နပန္းလံုးၿပီး ေလာကီေလာကုတ္ ပညာဉာဏ္ အသိေတြ အားနည္းၾကရရွာတဲ့ အမ်ားစု ေအာက္ေျခ လူထုအတြက္ သံဃာ့အရိပ္ဆိုတာ လက္ေတြ႕က်တဲ့ ကာယကံေျမာက္ေအးရိပ္ျဖစ္သလို အေတြးလွတဲ့ မေနာကံေျမာက္ေအး ရိပ္လည္း ျဖစ္ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ သံဃာေတြဟာ သံသရာလြတ္ေၾကာင္းတရား ေဟာေျပာရံုတင္မက မိသားစု၊
အိမ္ေထာင္ေရးျပသနာေတြမွာပါ ၀င္ပါေပးရတဲ့အထိ လူ႔ေဘာင္ရဲ႕ အလယ္ေခါင္လိုေနရာမ်ိဳးမွာ ရွိေနတတ္တာ
ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီအေနအထား ေၾကာင့္ပဲ ရဟန္းသံဃာမ်ားရဲ႕ လူ႔ေဘာင္အေပၚ ေက်းဇူးဟာ
အတိုင္းအဆ မမွန္းႏိုင္ေအာင္ က်ယ္ျပန္႔တယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။
တကယ္ေတာ့ ဗုဒၶၵစာေပက်မ္းဂန္ကို ေလ့လာျခင္း၊ တရားဘာ၀နာ အားထုတ္ျခင္း၊ အမ်ားနားလည္ သိတတ္ေအာင္ ျဖန္႔ေ၀ ေဟာၾကားျခင္းဆိုတဲ့ ပရိယတၱိနဲ႔ ပဋိပတၱိဆိုတာ သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ ျခင္းတရားအား ထိုးထြင္းသိျမင္ျခင္းဆိုတဲ့ ပဋိေ၀ဓ အလို႔ငွာ အားထုတ္ရတဲဲ့အရာေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္တယ္ဆိုတာ ပရိယတၱိ၊ ပဋိပတၱိေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ဘဲ ပဋိေ၀ဓဆိုက္မွ အစစ္အမွန္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရာ ေရာက္မွာပါ။ ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္သူ အေရအ တြက္ ကို ေစာင့္ေရွာက္တာဟာ ဗုဒၵသာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္တာလို႔ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ ပညာေရးညံ့ဖ်င္းရတဲ့ဘ၀မွာ ဓမၼပညာေရးလည္း ခၽြတ္ျခံဳက်ခဲ့ရတာမို႔ အမ်ားစုႀကီးဟာ သာသနာ့အဆီအႏွစ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ မထက္သန္ၾကဘဲ အလြယ္လမ္းျဖစ္တဲ့ ဘာသာ ကိုးကြယ္သူအေရအတြက္ကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ထက္သန္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈအတြက္ အေျဖအျဖစ္ ရဟန္းျပဳျခင္းကို အသံုးျပဳလာၾကတဲ့ကိစၥကျဖင့္ အရိပ္ခိုရံုနဲ႔ မရပ္ ေတာ့ဘဲ အခက္ခ်ိဳးတဲ့အထိ သက္ေရာက္သြားတတ္တာကိုလည္း သတိျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္အကိုင္ ရွားပါးလာတာ၊ အလုပ္အကိုင္ေကာင္းေတြအတြက္ ပညာေရးလိုအပ္ခ်က္ ျမင့္မား လာတာ၊ လူမႈဘ၀လံုျခံဳမႈ ေလ်ာ့နည္း လာတာေတြေၾကာင့္လည္း ရဟန္းအရိပ္၊ သဃၤန္းအရိပ္၊ သီလရွင္အရိပ္ကို လြယ္ကူတဲ့ထြက္ေပါက္အျဖစ္ သံုးလာတာမ်ိဳးေတြ ရွိလာပါတယ္။
အဲဒီလို အရိပ္ခို၊ ထြက္ေပါက္ရွာသူေတြ ရွိလာတဲ့အခါ ေလ့လာက်င့္ၾကံအားထုတ္မႈဆိုတဲ့ အခက္လမ္းကို ႀကိဳးပမ္းဖို႔ မစြမ္းႏိုင္တာေၾကာင့္ေရာ၊ ဒီလမ္းက သူတို႔ တကယ္လိုအပ္ေနတဲ့ အရိပ္နဲ႔ ထြက္ေပါက္အတြက္ သိပ္အသံုးမတည့္သလို ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါ သူတို႔အတြက္ အလုပ္ျဖစ္မဲ့ အလြယ္လမ္းတခ်ိဳ႕ကို ရွာေဖြက်င့္သံုးတာမ်ိဳးေတြ ရွိလာပါတယ္။ တျခားဘာသာ၀င္ေတြ ေဆာင္ရြက္တဲ့နည္းလမ္းေတြကို ေတြ႕ျမင္တဲ့အခါ ကိုယ့္ဘာသာတရားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဓမၼ ပညာေရးကလည္း မလံုေလာက္ခဲ့ေတာ့ သာသနာ့ကိုယ္ခံအားေတြ ေလ်ာ့နည္းၿပီး သူတို႔လိုပဲ ကိုယ့္ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ေကာင္းတယ္လို႔ ထင္ေယာင္ထင္မွားလည္း ျဖစ္လာၾကပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဗုဒၶၵစာေပက်မ္းဂန္ကို ေလ့လာျခင္း၊ တရားဘာ၀နာ အားထုတ္ျခင္း၊ အမ်ားနားလည္ သိတတ္ေအာင္ ျဖန္႔ေ၀ ေဟာၾကားျခင္းဆိုတဲ့ ပရိယတၱိနဲ႔ ပဋိပတၱိဆိုတာ သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ ျခင္းတရားအား ထိုးထြင္းသိျမင္ျခင္းဆိုတဲ့ ပဋိေ၀ဓ အလို႔ငွာ အားထုတ္ရတဲဲ့အရာေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္တယ္ဆိုတာ ပရိယတၱိ၊ ပဋိပတၱိေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ဘဲ ပဋိေ၀ဓဆိုက္မွ အစစ္အမွန္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရာ ေရာက္မွာပါ။ ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္သူ အေရအ တြက္ ကို ေစာင့္ေရွာက္တာဟာ ဗုဒၵသာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္တာလို႔ မဆိုႏိုင္ပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ ပညာေရးညံ့ဖ်င္းရတဲ့ဘ၀မွာ ဓမၼပညာေရးလည္း ခၽြတ္ျခံဳက်ခဲ့ရတာမို႔ အမ်ားစုႀကီးဟာ သာသနာ့အဆီအႏွစ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ မထက္သန္ၾကဘဲ အလြယ္လမ္းျဖစ္တဲ့ ဘာသာ ကိုးကြယ္သူအေရအတြက္ကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ထက္သန္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဆင္းရဲ မြဲေတမႈအတြက္ အေျဖအျဖစ္ ရဟန္းျပဳျခင္းကို အသံုးျပဳလာၾကတဲ့ကိစၥကျဖင့္ အရိပ္ခိုရံုနဲ႔ မရပ္ ေတာ့ဘဲ အခက္ခ်ိဳးတဲ့အထိ သက္ေရာက္သြားတတ္တာကိုလည္း သတိျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္အကိုင္ ရွားပါးလာတာ၊ အလုပ္အကိုင္ေကာင္းေတြအတြက္ ပညာေရးလိုအပ္ခ်က္ ျမင့္မား လာတာ၊ လူမႈဘ၀လံုျခံဳမႈ ေလ်ာ့နည္း လာတာေတြေၾကာင့္လည္း ရဟန္းအရိပ္၊ သဃၤန္းအရိပ္၊ သီလရွင္အရိပ္ကို လြယ္ကူတဲ့ထြက္ေပါက္အျဖစ္ သံုးလာတာမ်ိဳးေတြ ရွိလာပါတယ္။
အဲဒီလို အရိပ္ခို၊ ထြက္ေပါက္ရွာသူေတြ ရွိလာတဲ့အခါ ေလ့လာက်င့္ၾကံအားထုတ္မႈဆိုတဲ့ အခက္လမ္းကို ႀကိဳးပမ္းဖို႔ မစြမ္းႏိုင္တာေၾကာင့္ေရာ၊ ဒီလမ္းက သူတို႔ တကယ္လိုအပ္ေနတဲ့ အရိပ္နဲ႔ ထြက္ေပါက္အတြက္ သိပ္အသံုးမတည့္သလို ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါ သူတို႔အတြက္ အလုပ္ျဖစ္မဲ့ အလြယ္လမ္းတခ်ိဳ႕ကို ရွာေဖြက်င့္သံုးတာမ်ိဳးေတြ ရွိလာပါတယ္။ တျခားဘာသာ၀င္ေတြ ေဆာင္ရြက္တဲ့နည္းလမ္းေတြကို ေတြ႕ျမင္တဲ့အခါ ကိုယ့္ဘာသာတရားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဓမၼ ပညာေရးကလည္း မလံုေလာက္ခဲ့ေတာ့ သာသနာ့ကိုယ္ခံအားေတြ ေလ်ာ့နည္းၿပီး သူတို႔လိုပဲ ကိုယ့္ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ေကာင္းတယ္လို႔ ထင္ေယာင္ထင္မွားလည္း ျဖစ္လာၾကပါတယ္။
ပဋိေ၀ဓဆိုက္တဲ့အထိ က်င့္ၾကံပြားမ်ား အား ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ ဆိုတာကို အသာထားၿပီး
ပရိယတၱိနဲ႔ ပဋိပတၱိကို အားထုတ္ဖို႔ဆိုတာေတာင္ လြယ္ကူတဲ့ကိစၥ မဟုတ္တာေၾကာင့္လည္း ဒီလမ္းကို
ေရွာင္ကြင္း လိုက္ၾကပံုလည္း ရပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ပညာခ်ိဳ႕ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သာသနာကို
ေစာင့္ ေရွာက္ဖို႔ လူအေရအတြက္ကိုသာ အာရံုက်ၾကကာ လူ႔အရည္အေသြးကိုေတာ့ (မစြမ္းႏိုင္မဲ့
တူတူ) ေမ့ပစ္လိုက္ၾကမတတ္ ျဖစ္လာခဲ့တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ရဟန္းသံဃာမ်ားရဲ႕ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားဟာ အင္မတန္ အေရးႀကီးသလို အရိပ္လည္း ႀကီးတယ္လို႔ ဆိုရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မလြယ္လမ္းျဖစ္တဲ့ ပရိယတၱိနဲ႔ပဋိပတၱိကို ကိုယ္တိုင္လည္း က်င့္ကာ သူတပါးကိုလည္း ပဋိေ၀ဓ ဆိုက္ပါေစဆိုတဲ့ သာသနာေစာင့္ေစတနာနဲ႕ မွ်ေ၀ေဟာေျပာညႊန္ၾကားေဖးမမႈကို စိုက္လိုက္မတ္တတ္ က်င့္သံုးေနၾကတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတြဟာ အဲဒီအလုပ္ေလာက္နဲ႔ကို မအားႏိုင္ မနားႏိုင္ ျဖစ္ေနၾကမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။
ဒါေၾကာင့္လည္း ရဟန္းသံဃာမ်ားရဲ႕ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားဟာ အင္မတန္ အေရးႀကီးသလို အရိပ္လည္း ႀကီးတယ္လို႔ ဆိုရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မလြယ္လမ္းျဖစ္တဲ့ ပရိယတၱိနဲ႔ပဋိပတၱိကို ကိုယ္တိုင္လည္း က်င့္ကာ သူတပါးကိုလည္း ပဋိေ၀ဓ ဆိုက္ပါေစဆိုတဲ့ သာသနာေစာင့္ေစတနာနဲ႕ မွ်ေ၀ေဟာေျပာညႊန္ၾကားေဖးမမႈကို စိုက္လိုက္မတ္တတ္ က်င့္သံုးေနၾကတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတြဟာ အဲဒီအလုပ္ေလာက္နဲ႔ကို မအားႏိုင္ မနားႏိုင္ ျဖစ္ေနၾကမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။
ဒီအခါမွာ အလြယ္လမ္းလိုက္တဲ့ အရိပ္ခိုေတြကေတာ့ ဒီေလာက္အလုပ္မမ်ားတာမို႔ ရပ္ထဲရြာထဲကလူထုနဲ႔
အထိအေတြ႕ ပိုမ်ားခြင့္ ရလာၾကပါတယ္။ အလြယ္လမ္းသမားမို႔ အလြယ္လမ္းစကားသာ ေျပာေဟာေလေတာ့
ရပ္ထဲရြာထဲက ပညာခ်ိဳ႕လူေတြ အတြက္ နားလည္ရမခက္တာေၾကာင့္ သူတို႔စကားေတြ ေပါက္ေျမာက္လာၾကပါတယ္။
သူတို႔တရားေတြ ေဖာင္းပြ လာၾက ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ အခက္လမ္းေလွ်ာက္ေနၾကတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတြကေတာ့ ကိုယ္တိုင္က ျပည့္၀မွ သူတပါးကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ မယ္လို႔ ယံုၾကည္သူေတြပီပီ ကိုယ့္ပဋိေ၀ဓစခန္းကို နပန္း အရင္လံုး ေနၾကရတဲ့အတြက္ ရပ္ထဲရြာထဲက ပညာခ်ိဳ႕ေတြကို ပညာမမွ်ႏိုင္တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိလာ ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ခ်ိတ္ခ်ိတ္ခ်င္း ၿငိၾကသလို သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔အတြက္ ဘယ္လမ္း ေလွ်ာက္ရမွန္း မသဲကြဲသူေတြနဲ႔ လူအေရအတြက္ကို အာရံုက်သူေတြ ခ်ိတ္မိၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ အခက္လမ္းေလွ်ာက္ေနၾကတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတြကေတာ့ ကိုယ္တိုင္က ျပည့္၀မွ သူတပါးကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ မယ္လို႔ ယံုၾကည္သူေတြပီပီ ကိုယ့္ပဋိေ၀ဓစခန္းကို နပန္း အရင္လံုး ေနၾကရတဲ့အတြက္ ရပ္ထဲရြာထဲက ပညာခ်ိဳ႕ေတြကို ပညာမမွ်ႏိုင္တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိလာ ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ခ်ိတ္ခ်ိတ္ခ်င္း ၿငိၾကသလို သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔အတြက္ ဘယ္လမ္း ေလွ်ာက္ရမွန္း မသဲကြဲသူေတြနဲ႔ လူအေရအတြက္ကို အာရံုက်သူေတြ ခ်ိတ္မိၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အလြယ္လမ္းမလိုက္တဲ့ သာသနာ့၀န္ထမ္း ရဟန္းသံဃာ၊ သီလရွင္မ်ားအေနနဲ႔လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို
ျဖည့္ဆည္းရံုမက ကိုယ့္ေဘးက ရပ္ရြာသားေတြကိုပါ တၿပိဳင္တည္း ျဖည့္ဆည္း ေပးၾကမွ ျဖစ္မယ္လို႔
သေဘာထားၾကေစခ်င္ပါတယ္။ အမ်ားစုက အလြယ္လမ္း လိုက္ခ်င္ၾက သူေတြမို႔ အခက္လမ္းသမားေတြကို
ေရွာင္ကြင္းေကာင္း ေရွာင္ကြင္းၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ကပဲ သူတို႔ကို မေတြ႕ေတြ႕ေအာင္
ေစာင့္ေတြ႕ၿပီး သာသနာေစာင့္တရားကို ေ၀မွ်ေပးရမယ့္ အေနအထားကို ေရာက္ေနၿပီလို႔ ယူဆပါတယ္။
အဲဒီအတြက္ ေက်းဇူးရွင္ ရတနာစစ္ျဖစ္ၾကတဲ့ ရဟန္းသံဃာ၊ သီလရွင္တို႔ကို လူအမ်ားရဲ႕ အရိပ္လာ အခိုကို မေစာင့္ေတာ့ဘဲ အရိပ္စစ္လိုက္မိုးေပးဖို႔ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ထပ္မံေက်းဇူးျပဳေပးေတာ္မူၾကဖို႔ ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္လိုက္ရပါတယ္။ သာသနာသံုးရပ္ကို ေစာင့္ေရွာက္တတ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ား တိုးပြားႏိုင္ပါေစ။
မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း)
အဲဒီအတြက္ ေက်းဇူးရွင္ ရတနာစစ္ျဖစ္ၾကတဲ့ ရဟန္းသံဃာ၊ သီလရွင္တို႔ကို လူအမ်ားရဲ႕ အရိပ္လာ အခိုကို မေစာင့္ေတာ့ဘဲ အရိပ္စစ္လိုက္မိုးေပးဖို႔ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ထပ္မံေက်းဇူးျပဳေပးေတာ္မူၾကဖို႔ ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္လိုက္ရပါတယ္။ သာသနာသံုးရပ္ကို ေစာင့္ေရွာက္တတ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ား တိုးပြားႏိုင္ပါေစ။
မသီတာ (စမ္းေခ်ာင္း)
